.
کیزیلجیک شربتی*
✍🏻زهرا کبیری پور، عضو تحریریه مجتهده امین
ترکهای استانبول یک ضربالمثلی دارند با این مفهوم که ما باید مشکلات شخصی خود را در درون خود نگه داریم و نگذاریم دیگران متوجه مشکلات ما بشوند. علاوه بر این، باید سعی کنیم وضعیت بدمان را تحمل کنیم و خم به ابرو نیاوریم، آنها برای رساندن مفهوم این ضربالمثل از کلمهی کیزیلجیک شربتی (Kızılcık şerbeti) استفاده میکنند.
من به واسطهی تخصصم در زبان ترکی استانبولی، سالهاست اخبار و برخی از سریالهای این کشور را دنبال میکنم و البته ترجیحم برای تماشای سریالهای ترکی، سریالهایی است که از شبکههای دولتی آن (TRT) پخش میشود و سریالهای شبکههای خصوصی آن، حقیقتا غیرقابل تماشاست.
اخیرا سریالی در ترکیه در حال پخش است با همین عنوان، که کنجکاو شدم ببینم قرار است چه بگوید.
در این سریال دو خانوادهی ثروتمند، یکی به شدت متدین و به قول ترکهای ترکیه، محافظهکار و پولدار، دیگری به شدت مدرن و به قول خودشان امروزی که آن نیز تقریبا از وضعیت مالی خوبی برخوردار است، به نمایش گذاشته شدهاند.
جدای از بحث #فمنیستیای که در تمام متن این سریال جاری است، تقابل این دو خانواده بر سر مذهب قابل تأمل است. در بیست قسمتی که از این سریال پخش شده است، کارگردان و نویسنده به خوبی توانستهاند، چهرهی منفوری از خانوادهی #دیندار در ذهن بینندگان ایجاد کنند.
همچنین این سریال در تلاش است تا به مردم #ترکیه که بیش از نود درصد آنها مسلمان هستند، بقبولاند که این کشور #لائیک است و افراد مدرن و بیحجاب آنها هر غلطی دلشان بخواهد میتوانند بکنند و به کسی مربوط نیست اما اگر یک خانوادهی متدین بخواهد دعایی بخواند یا روزهای بگیرد باید در چهاردیواری خود این کار را انجام دهد و این مسائل دینی را به بطن جامعه نکشاند.
در یکی از سکانسهای قسمت اول، مادر خانوادهی مدرن همراه با دخترش برای خرید وارد یک فروشگاه میشوند و با دو خانم #محجبه مواجه میشوند، این خانم مدرن با صدای بلند به طوری که آنها بشوند، میگوید: اینها هم که در همه جا هستند و با گفتن این جمله ناراحتی خود را از حضور بانوان محجبه در اجتماع ابراز میکند.
این تنشِ بین دینداری و بیدینی آنقدر در سر تا سر سریال جریان دارد که خواه ناخواه برای تماشاگران ابهاماتی را ایجاد میکند.
در طول این سریال افکار خانوادهی متدین پوسیده و قدیمی خوانده میشود و در لفافه به عقبافتادگی تعبیر میشود و تمام سنتهای موجود در خانوادههای متدین و با اصل و نسب ترکیهای به سُخره گرفته میشود و این کار آنقدر هنرمندانه انجام میشود که ببیننده خواه ناخواه با خانوادهی مدرن همراه میشود و حق را به آنها میدهد.
به گمانم این اولین سریالی است در ترکیه، که تا این حد صریح و بیپروا به تقابل دینداران با افراد بیدین پرداخته است. هرچند که در توضیح این سریال از طرف تهیهکننده به تفاوت فرهنگی دو خانواده، اشاره شده است، اما بیننده در تمام سریال تقابل دین و بیدینی را میبیند.
از طرفی با پرس و جویی که انجام دادم متوجه شدم، نسبت به رسم و رسومات و عقاید این خانوادهی متدینِ نمایش داده شده، با خانوادههای متدین ترکیه، تفاوتهای چشمگیری وجود دارد.
اما انتخاب این عنوان برای سریال بسیار زیرکانه بوده است، چون در تمام سریال شما دوست دارید به خانوادهی متدین بگویید، مشکلاتت را برای خودت نگهدار و کاری به کار افراد لااُبالی نداشته باش و اگر هم وضعیت افراد بیدین تو را آزار میدهد، تحمل کن و واکنشی نشان نده.
این سریال که پُر است از بازیگران مطرح ترکیه، همچنان در حال پخش بوده و به پایان نرسیده است؛ اما از همین حالا میتوان متوجه شد که سریال قرار است به نفع کدام خانواده تمام شود.
*شربت زغالاخته
#فمنیست
#نقد_سریال
#مجله_افکار_بانوان_حوزوی
@AFKAREHOWZAVI
🌱 حجاب به مثابه یک کنش اجتماعی
✍مجید ابطحی
🔹بسیاری از آموزههای دین، ظاهری فردی و باطنی اجتماعی دارند؛ نماز در ظاهر یک عمل فردی است، اما شریعت با توصیه به حضور در مساجد، اقامهی جماعت، برگزاری نماز جمعه و... این عمل فردی را تبدیل به یک کنش اجتماعی میکند.
اعتکاف، خمس و زکات و حتی روزه _که کاملا فردی به نظر میرسند_ سرشار از کارکردهای اجتماعی بوده و در ساخت یک #جامعهی_دینی به جدّ تأثیرگذارند.
🔹در این میان کارکرد اجتماعیِ #حجاب عجیبتر است و آن اینکه شخص #محجبه صرفا با یک پوشش عفیفانه _و البته منش عفیفانه_ بدون انجام هیچ فعالیت خاصی در شکلدهی به #فرهنگ_جامعه نقشآفرینی میکند، این ویژگیِ منحصربهفرد حجاب را هیچ آموزهی دینی ندارد! چرا که هر نوع کنشگری اجتماعی نیاز به یک سری فعالیتهای جمعی (و یا حداقل فردی) دارد، که گاه نیاز به #زمان، #صرف هزینههای کلان و #برنامهریزی متناسب با خود دارد، اما حجاب -بیآنکه نیاز به غیرخود داشته باشد- یکتنه کار چند #تشکیلات را انجام میدهد!
🔹جالب اینکه این #فرهنگ_سازی نه تنها در #دینی_کردنِ جامعه بلکه در #آرامش_روانی، #تحکیم_خانواده و حتی در بهبود امور #اجرایی_اداری جامعه و #رشد_علمی جامعه مؤثر است؛ تبیین و اثبات تکتک این گزارهها هرچند امری راحت و میسور است، اما مجال واسعی میطلبد!
🔹مختصرا میتوان گفت جامعهای که مردانش زیباییهای زنان دیگر را میبینند و نتیجتا علاقهمندی و پایبندیشان به زندگی خود کمتر میشود، آمار #طلاقش بالا رفته و خانوادههایی مستحکم نخواهد داشت؛
جامعهای که دانشگاهش مکانی برای ارتباطات آزاد است #تمرکز_علمی بر حل مسائل اجتماعی خود ندارد؛
کارمندانی که در روابط اداری و کاری با جنس مخالف، حریم شرعی را رعایت نمیکنند، تمرکزشان در انجام #وظایف_اداری کمتر است...
📌حجاب به تنهایی توانایی اصلاح بسیاری از این معضلات را دارد؛
با این مقدمه میتوان #حجاب را که به ظاهر یک پوشش و منش فردیست؛ از مؤثرترین کنشهای اجتماعی در #اصلاح_فرهنگ_جامعه در ابعاد گوناگون دانست!
#حجاب
#کنش_اجتماعی
#نویسندگان_حوزوی
@HOWZAVIAN