✳️ توهین #محمدرضا_پهلوی به ملت ایران! محمدرضا پهلوی‌ در سال 1339 در کتابِی که با عنوان «مأموریت برای وطنم» به نام او تألیف شد، ضمن توهین به ملت ایران، به نقش مستقیم خود در تشکیل و تحمیلِ دو حزب فرمایشی مردم و ملیون (در سال 1336)،‌ به جامعه ایرانی، چنین اعتراف کرد: «بعضی از افراد از احزاب ما انتقاد می‌کنند به این عنوان که این دو حزب از طرف مردم بنیان‌گذاری نشده و از طرف مقامات عالیه کشور تحمیل گشته‌اند، حتی برخی از بدبینان مدعی هستند که این احزاب دست‌نشانده مقام سلطنت و دولت هستند. این اشخاص به انگیزه اصلی تشکیل احزاب در کشوری مانند ایران که تازه در مسیر پیشرفت و ترقی افتاده است دقت نکرده‌اند. در کشور ما... هنوز بسیاری از افراد مردم بی‌سواد هستند، به علاوه هنوز مفهوم دموکراسی پارلمانی و احزاب سیاسی برای ما تازگی دارد و در کشوری که سنن ملی در طرز زندگانی و سنخ فکر مردم تأثیر عمیق دارد فکری از این سخیف‌تر نیست که تصور شود ممکن است احزاب سیاسی ما یک‌باره از میان مردم و به دست مردم به‌وجود آیند و به رشد و نمو و کمال برسند».1 1. محمدرضا پهلوی، مأموریت برای وطنم، تهران، کتابخانه پهلوی، 1339، صص 336 ـ 337. https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ چرا دو حزب مردم و ملّیون به‌وجود آمد؟؛ اعترافات یک شومن حزبی «بعد از وقایع 28 مرداد... [که] احزاب کوچک و بزرگ سیاسی [مستقل و منتقد حکومت] میدان فعالیت خود را از دست دادند... دستگاه‌های اداره‌کننده سیاست ایران بعد از اطمینان به آرامش و ثبات نسبی اوضاع تشخیص دادند که برای "وانمود ساختن" یک جامعه دموکرات و مترقی احتیاج به وجود احزاب دارند؛ به خصوص اینکه وجود حکومتی که مدعی رعایت اصول دموکراسی است بدون وجود احزاب "از نظر بین‌المللی" قابل تردید به نظر می‌رسید. روی این فکر به وجود آمدن احزاب سیاسی که به دست "افراد مورد اعتماد [حکومت]" رهبری شده و در عین حال در "کانال تعیین‌شده" حرکت نماید بیش از پیش قوت گرفت و آنهایی که دارای شمّ سیاسی بودند این موقعیت را درک می‌کردند و از طرفی افراد زرنگ که پیشه سیاسی آنها چالاکی و موقع‌شناسی است! به دست و پا افتاده و درصدد برآمدند که در جریان تشکیل احزاب موردنظر رُل رهبری را به‌دست آورند.»1 1. صمد نامور، «شکست احزاب سیاسی»، نشریه هفتگی ملل خاورمیانه، دوره جدید، ش 2، شنبه 13 آبان 1340، صص 6 ـ 5. https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ رویکرد سیدحسن تقی‌زاده در بحبوحه مناقشه آذربایجان و ارمنستان؛ تقی‌زاده چه نگاهی به آذربایجان و ارمنستان داشت؟ آذربایجان و ارمنستان بعد از نزدیک به دو هفته درگیری نظامی بسیار شدید به آتش‌بس دست یافتند؛ دو کشوری که عمر استقلال آنها از شوروی کمتر از سی سال است، بر سر منطقه قره‌باغ وارد فاز مبارزه نظامی با هم شدند؛ استقلالی که یک قرن پیش در پی انقلاب اکتبر روسیه حاصل شد، ولی دو سال بیشتر دوام نیاورد (1918-1920م). با وجود عمر کوتاه این استقلال، مسئله همان گونه که امروز منطقه را به خود درگیر کرده است، به‌قدری مهم بود که ذهن سیدحسن تقی‌زاده، از روشنفکران سکولار عصر مشروطه، را نیز به خود مشغول نمود و او را به تحلیل این مسئله در نشریه «کاوه»1 واداشت: «استقلال خطه موسوم به آذربایجان در کنار گرجستان و ارمنستان به‌خودی خود از لحاظ منافع ایران زیانی ندارد، بلکه اگر واقعا یک امارت یا دولت مستقل به تمام معنی که به ساز هیچ یک از دول خارجه نرقصد در آن سرزمین که یک وقتی از قلمرو سلاطین و جزء مملکت ما بود به عمل آید، چون در منافع اقتصادی و تمدن با ایران بیشتر از هر مملکت خارجی مربوط هستند و نیز ما را از مملکت قزاق و قشون سرخ جدا می‌کند، اسباب خوشوقتی ماست».2 #شرح_عکس #سیدحسن_تقی_زاده در دوره سفر به اروپا 1. این نشریه را تقی‌زاده در سال‌هایی که در خارج از ایران به‌سر می‌برد (1916-1922م) در آلمان منتشر می‌کرد. 2. کاوه، سال پنجم، ش 5-4 (شماره مسلسل 40-39)، غرة رمضان 1338/ 21 مه 1920، ص 2. https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ بررسی نوع مقابله رژیم پهلوی با امام خمینی و مخالفت ایشان با کاپیتولاسیون؛ چرا حکومت پهلوی امام را تبعید کرد؟ #مقاله #چکیده حوادث 15 خرداد و دستگیری امام خمینی آشکارکننده مبارزه ایشان با رژیم پهلوی بود و شاه از جانب امام خمینی به‌شدت احساس خطر کرد. طولی نکشید که امام با حمایت گسترده روحانیت آزاد شد. شاه می‌پنداشت که حالا مخالفِ او سکوت پیشه می‌کند، اما امام در مخالفت با لایحه کاپیتولاسیون سکوت نکرد. دو دلیلِ عمده باعث می‌شد حکومت پهلوی تنها راه برخورد با امام خمینی را تبعید ایشان به خارج در کشور بداند: اولین دلیل تأیید مرجعیت امام بود و حکومت نمی‌توانست مرجعیت را به مجازات سنگین از قبیل اعدام محکوم کند؛ دومین عامل ایستادگی و پافشاری امام خمینی بر مبارزه با سیاست‌های غیراسلامی و غرب‌گرایانه محمدرضا پهلوی بود. رژیم پهلوی به این نتیجه رسید که تبعید امام در داخل کشور نمی‌تواند مانعی بر سر راه مبارزه ایشان ایجاد کند؛ ازاین‌رو بهترین تصمیم را تبعید به خارج از ایران با نیّت دور ساختن امام از کشور و کم‌رنگ ساختنِ تصویر ایشان در ذهنیت جامعه ایران دانست. #شرح_عکس دیدار حجت‌الاسلام والمسلمین سیدفضل‌الله خوانساری، داماد آیت‌الله العظمی حاج سیداحمد خوانساری، با #امام_خمینی در دوران یک‌ساله تبعید به کشور ترکیه متن کامل این مقاله را در لینک زیر بخوانید https://b2n.ir/459493 https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ نصیحت #روزنامه_کاوه ؛ ای کسانی که راه نجات مملکت را رابطه با کدخدا می‌دانید امروزه عده‌ای راه نجات کشور را به رابطه با آمریکا گره می‌زنند و رفع مشکلات ما را در کمک گرفتن از آن می‌دانند. صد سال پیش نیز بودند افرادی که راه رهایی ایران از هرج و مرج ناشی از مداخله بیگانگان را در ارتباط با این دول و به‌ویژه قدرت استعماری آن زمان، بریتانیا، می‌جستند. با توجه به چنین اندیشه‌هایی بود که روزنامه «کاوه» یکی از سرمقالات خود را به بررسی آنها اختصاص داد و در بخشی از آن چنین نوشت: «منحصر دانستن نجات مملکت به راه سیاست بین‌المللی چنانچه امروز حواس اغلب "وطن‌پرستان ایران" بدان معطوف است سهو عظیم و غفلت بزرگ یا نتیجه شهرت‌پرستی و هوس "دیپلماتی" و "سیاسی‌گری" است».1 1. روزنامه کاوه، س 2 (دوره جدید)، ش 5 (شماره مسلسل 52)، 1 رمضان 1339/ 9 مه 1921، ص 1. https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ گزارش‌هایی از ساواک درباره فعالیت حزب اقلیت مردم (7) کارنامه یک ساله #حزب_مردم هنوز یک سال و چند ماهی از بنیان‌گذاری حزب اقلیت مردم به رهبری اسدالله علم ــ که به گفته محمدرضا پهلوی برای تمرین دموکراسی و تحزب در ایران ایجاد شده بود! ــ نگذشته بود که ساواک در گزارشی به تاریخ دی‌ماه 1337 کارنامه فعالیت آن را چنین بازگو کرد: «1. حضور و غیاب اعضا و افراد حوزه‌‌ها کنترل و رسیدگی نمی‌شود و در نتیجه ماه‌ها ممکن است یک حوزه تشکیل نگردد؛ 2. اعضای حزب مردم دلبستگی و علاقه باطنی نسبت به حزب و تشکیلات حزبی ندارند، بلکه فقط به علت دوستی با آقای علم یا دوستان ایشان عضویت حزب را پذیرفته و بعضا در محل حزب حاضر نمی‌شوند؛ 3. روحیه افراد حزبی بسیار ضعیف و معتقدند هر فردی که به طرق مختلف به آقای علم نزدیک شد بدون کوچک‌ترین فعالیتی در حزب به خواسته‌های خود خواهد رسید؛ 4. به طور کلی چون کارگردانان حزب به یک عده از بستگان و دوستان خویش توجه دارند، لذا سایر افراد حزبی از این باندبازی و تبعیض در داخل حزب ناراضی می‌باشند».1 1. مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی (اسناد حزب مردم) https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ وضعیت نمایندگان مجلس در دوره پهلوی؛ شرط وکالت مادام‌العمر اکثر قریب به اتفاق نمایندگان دوره پهلوی تغییر نمی‌یافتند، مانند آنکه وکالت آنان مادام‌العمر خواهد بود، در ادوار بعد هم ثابت می‌ماندند، مگر آنکه اتفاقا یکی دو نفر از ایشان در یک موردی بر خلاف نظر دولت گوشه­ای زده یا ایرادی گرفته باشند که در این صورت نه تنها در دوره بعد انتخاب نمی‌شدند بلکه ممکن بود به قیمت گرفتاری آنان تمام شود. ظریفی در این مورد قطعه‌ای سروده که در زیر نقل می‌شود: ندانی که من روی کرسی مجلس چرا روزگاری بکردم درنگی از آن رو که بودم وکیل رضاخان وکیل مطیع و وکیل زرنگی بهر رنگ ارباب میخواست بودم اگر میل او بود هر دم برنگی1 #شرح_عکس #رضاشاه و عده‌ای از نمایندگان دوره نهم مجلس شورای ملی شماره آرشیو: 1912-1ع 1. #حسین_مکی ، تاریخ بیست‌ساله ایران، ج 5، تهران، نشر ناشر، 1362، صص 37-38. https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ سیل تبریز، کمک #شهبانو به ونیز 8 خرداد 1350، روزنامه «آیندگان» در صفحه اول خود گزارش کوتاهی از سیل مرگبار در لاریجان و تبریز با تیتر «دهکده لاریجان را آب برد و 12 تن غرق شدند» منتشر کرد و در اخبار و اطلاعات اولیه اعلام کرد که تاکنون جسد دوازده نفر پیدا شده و تعدادی نیز به درمانگاه‌ها انتقال داده شده‌اند. هم‌زمان در صفحه اول همان روزنامه آمده است که «هدیه علیاحضرت شهبانو برای نجات ونیز» از خطر غرق شدن... ❌ بخشی از خبر سیل در تبریز و لاریجان: «در نتیجه بارندگی بی‌سابقه‌ای در تبریز و نواحی اطراف به جز مسجد و خانه فرهنگ روستایی ده هیچ بنایی سرپا نیست... سیل روستای لاریجان در 25 کیلومتری تبریز را ویران کرد و تاکنون جسد دوازده تن پیدا شده است...» ❌ بخشی از خبر هدیه شهبانو به ونیز: «از طرف شهبانو برای نجات شهر ونیز از خطر غرق شدن هدیه بسیار نفیسی برای شهرداری ونیز ارسال شده است. این هدیه که طی مراسمی با حضور سفیر شاهنشاه آریامهر در ایتالیا در اختیار شهرداری ونیز قرار خواهد گرفت در یک حراج عمومی به معرض فروش گذاشته می‌شود و وجه حاصل از آن به مصرف نجات ونیز از خطر غرق شدن می‌رسد... .»1 1. روزنامه آیندگان، ش 1038، 8 خرداد 1350، ص 1. https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

عبرتی تاریخی برای دستگاه دیپلماسی سیاستهای دویست ساله کشورهای غربی در ایران https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ مسئله سیستان مجلس را به هم ریخت مسئله آب و خشکسالی در سیستان برای بار دوم مجلس شورای ملی را به هم ریخت. ابراهیم پردلی، نماینده اقلیت، بار دیگر مسئله سیستان را با حمله شدید به دولت و اکثریت درآمیخت و هنگامی که نماینده اکثریت به جوابگویی همکار مخالف خود پرداخت، مجلس به‌شدت متشنج شد.1 1. روزنامه آیندگان، سال چهارم، ش 1034، 3 خرداد 1350، ص 8. https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ کوچک شدن سفره مردم در نتیجه قانون تجارت «انحصار بر محصولات عمده صادراتی کشاورزی چون پنبه، برنج، ابریشم و توتون و چای از نظر بهبود وضعیت مالی کشاورزان نیز تأثیر چندان مطلوبی نداشت؛ زیرا معمولا نرخ‌های اعلام‌شده دولت برای خرید این گونه محصولات با قیمت‌های واقعی تفاوت زیادی داشت و بسیار پایین‌تر از آن نرخی بود که حتی هزینه تولید آنها را برآورده نماید. همچنان که انحصار پنبه نیز به افزایش قیمت آن از هر بقچه 30 ریال به 100 ریال شد. انحصار فرش نیز موجب ضرر بازار فرش و پشم خام شد و حتی رمه‌داری را نیز با خطر مواجه ساخت. قیمتی که دولت برای پشم و پوست تعیین کرده بود مطابقتی با بازار عرضه و تقاضا نداشت و نتیجه آن کاهش تولید این محصولات بود در حالی که این محصولات در بازارهای خارجی و کشورهای همجوار خواهان زیادی داشت؛ در نتیجه اتخاذ این سیاست بسیاری از صاحبان گله‌ها، آنها را به خارج از مرزها و کشورهای همجوار فرستادند و علاوه بر کمیابی در بازار پشم و پوست، خوراک مردم از قبیل گوشت و روغن و شیر نیز دچار کمیابی شد.»1 1. روزنامه ایران، ش 384، 5 مهر 1320. https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ نصیحت #روزنامه_کاوه ؛ ای کسانی که راه نجات مملکت را رابطه با کدخدا می‌دانید امروزه عده‌ای راه نجات کشور را به رابطه با آمریکا گره می‌زنند و رفع مشکلات ما را در کمک گرفتن از آن می‌دانند. صد سال پیش نیز بودند افرادی که راه رهایی ایران از هرج و مرج ناشی از مداخله بیگانگان را در ارتباط با این دول و به‌ویژه قدرت استعماری آن زمان، بریتانیا، می‌جستند. با توجه به چنین اندیشه‌هایی بود که روزنامه «کاوه» یکی از سرمقالات خود را به بررسی آنها اختصاص داد و در بخشی از آن چنین نوشت: «منحصر دانستن نجات مملکت به راه سیاست بین‌المللی چنانچه امروز حواس اغلب "وطن‌پرستان ایران" بدان معطوف است سهو عظیم و غفلت بزرگ یا نتیجه شهرت‌پرستی و هوس "دیپلماتی" و "سیاسی‌گری" است».1 1. روزنامه کاوه، س 2 (دوره جدید)، ش 5 (شماره مسلسل 52)، 1 رمضان 1339/ 9 مه 1921، ص 1. https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir