✳️ نگاهی به ماهیت دادگاه‌های نظامی در دوره پهلوی؛ دادرسی‌های فراقانونی دوره پهلوی #مقاله #چکیده دولت‌های مطلقه به منظور انباشت بیشتر قدرت، نظام اداری و بوروکراسی را به طور کامل در اختیار می‌گیرند و مانع از استقلال آن می‌شوند. یکی از ویژگی‌های اصلی نظام‌های سیاسی مطلقه، وابسته بودن نظام اداری به شخص حاکم است. نظام سیاسی دوره #محمدرضا_پهلوی نیز نوعی دولت مطلقه مدرن به‌شمار می‌آمد که بوروکراسی اداری و نهاد قضائی را نیز در اختیار خود ‌گرفت. ماهیت و کارکرد قوه قضائیه در دوره محمدرضا پهلوی، به او وابسته بود؛ به طوری که محکمه‌های نظامی به نهادی برای رسیدگی به جرایم سیاسی و حتی عادی بدل شد. فرایند محاکمه گروه‌هایی چون حزب توده در بهمن 1327ش و افرادی چون #مصدق و #فاطمی پس از #کودتای_28_مرداد می‌تواند نمونه‌های مناسبی در جهت تبیین وابستگی دستگاه اجرای عدالت، به تصمیمات شاه از یک‌سو و فرمایشی و غیرقانونی بودن نحوه رسیدگی به جرایم سیاسی در دادگاه‌های نظامی از سوی دیگر باشد. #شرح_عکس محاکمه سیدمجتبی #نواب_صفوی ، رهبر جمعیت #فدائیان_اسلام ، و سه تن از یاران وی در دادگاه نظامی (دی 1334) شماره آرشیو: 3979-۴ع متن کامل را در این لینک بخوانید! @iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️پشت صحنه ملاقات وزرا با #محمدرضا_پهلوی ؛ تکنیک‌هایی که هر وزیری می‌‎بایست فرا می‌گرفت پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ «او (شاه) در سال‌های آخر به طرز وحشتناکی از واقعیت‌ها دور شده بود و هیچ کس جرئت نمی‌کرد با ذکر حقایق، خشم او را برانگیزد و فقط چیزهایی را می‌شنید که مایل بود بشنود. هویدا نیز در هنر پرده‌پوشی استاد مسلم به‌شمار می‌رفت. او با تهدید زیردستاتش به اینکه آنها را مجبور خواهد کرد ادعاهای خود را در حضور شاه تکرار کنند، آنها را وادار به سکوت می‌کرد. آنهایی که مایل بودند شغل خود را نگاه دارند چاره‌ای جز تسلیم نداشتند. به‌زودی وزیران و مقامات بلندپایه دولت تکنیک کار را یاد گرفتند که چگونه مطلبی را پیش شاه بازگو کنند و اگر شاه با آن موافق نبود جای عقب‌نشینی داشته باشند. گاهی شخصیت‌های باجرئت و استثنایی ذره‌ای از حقایق را می‌گفتند، اما این اشخاص کمیاب و در سال‌های پایانی نایاب بودند.»[1] #شرح_عکس امیر عباس #هویدا ، نخست‌وزیر، در مراسم معرفی #فرخ‌رو_پارسا ، وزیر جدید آموزش و پرورش، به محمدرضا پهلوی شماره آرشیو: 2474-11ع پی‌نوشت‌ها: [1]. #اسدالله_علم ، گفتگوهای من با شاه: خاطرات محرمانه امر اسدالله علم، ترجمه گروه مترجمان انتشارات طرح نو، ج 2، تهران، طرح نو، 1371، ص 28. ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ شاه در مصاف وزیران کاردان؛ بزهای اخوش دولت پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ «وقتی قرار بود وزیر تازه‌واردی برای اولین بار در شورای اقتصاد حاضر شود، شاه از افرادی که در اطراف خود داشت می‌خواست که گزارشی جامع درباره کار آن وزیر برایش تهیه شود. او گزارش را در حافظه قوی خود ضبط می‌کرد و در جلسه اقتصاد که نخست‌وزیر آن وزیر را معرفی می‎‌کرد شاه آن موضوع را از وزیر تازه‌وارد می‌پرسید. آن وزیر آمادگی لازم را برای بحث در آن مورد نداشت. آن‌گاه شاه صحنه را برای نشان دادن اطلاعات خود مناسب می‌دید و با تکرار ارقام و آماری که در گزارشات خود خوانده بود وزیر تازه‌وارد را در حقیقت بمباران می‌کرد؛ چنان‌که تا آخر دوران وزارت آن وزیر جرئت طرح مطالب جدی را از دست می‌داد و تبدیل به بز اخوش می‌شد... #شرح_عکس #محمدرضا_پهلوی به اتفاق #حسنعلی_منصور ، نخست‌وزیر، و چند تن از مقامات دولتی هنگام شرکت در یک مراسم در مقابل عمارت مجلس سنا شماره آرشیو: 1081-۱۱ع متن کامل را در این لینک بخوانید! ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️وضعیت مدارس، معلمان و دانش‌آموزان در دوره #محمدرضا_پهلوی ؛ خروجی نظام تعلیم و تربیتی نمره‌محور پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ در جلسه پانزدهم، دوره بیستم #مجلس_شورای_ملی ، روز سه‌شنبه 5 اردیبهشت‌ ماه 1340، #بیوک_اردبیلى ، نماینده تبریز، گزارشی از وضعیت کشور ارائه داده است. این گزارش شامل بخش‌های اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی است. در بخشی از نطق وی به وضعیت مدارس، دانش‌آموزان و معلمان ایرانی اشاره شده است «سطح معلومات خیلى خراب است؛ معلمین علاقه‌اى به تدریس ندارند و بعضى از آنها از عهده اداره کردن چهار کلاس برنمى‌آیند و اصلا کنترل آنها خیلى مشکل است؛ مضافا اینکه حقوق کافى هم ندارند. الان عده‌ای از آموزگاران دیپلمه بعد از ده سال خدمت ماهیانه سه‌هزار ریال، یعنى روزى یک‌صد ریال به اندازه مزد یک کارگر، حقوق مى‌گیرند و وضع زندگى آنها تأمین نیست و این نکات اخلاقى در جامعه فرهنگ ما بین مدارس رسوخ داشته شاگردان مدارس به جاى درس خواندن تقلید از هنرپیشگان خارجى می‌کنند. در مدارس ابدا به ذوق دانش‌آموزان اعتنایی نمی‌شود و معلم نمى‌داند شاگردان که ده یا پانزده سال با او سروکله زده به تحصیل در چه رشته ذوق دارند و فقط به دادن نمره و قبول امتحان اکتفا می‌شود. بایستى فرهنگ را مطابق احتیاج روز اصلاح کرد. رشد جسمى اطفال را با رشد فکرى تطبیق داد. برنامه‌ای تهیه کرد که متناسب با رشد فکرى باشد و معلمین در هر سال ذوق آنها را یادداشت کنند و در گواهى کلاس‌ها ذوق آنها را یادداشت نمایند تا براى ادامه تحصیل در رشته‌هاى مخصوص پذیرفته شوند و بیخودى آنهایی که ذوق مهندس دارند در رشته طب و آنهایی که ذوق صنعتى دارند در تربیت‌بدنى و... وارد نشوند و مملکت یک عده متخصصین باذوق و علاقه‌مند تربیت کند و احتیاجات مردم با علاقه‌مندى و دلسوزى رفع شود».[1] پی‌نوشت: [1]. مشروح مذاکرات مجلس شورای ملّى، دوره 20‏، جلسه 15، صورت مشروح مجلس روز سه‌شنبه 5 اردیبهشت‌ماه 1340. ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

‍ ✳️ میانجیگر پیمان #کمپ_دیوید ؛ خیانت #محمدرضا_پهلوی به جهان اسلام شاه پهلوی برخلاف رابطه سینوسی‌اش با عمده دولت‌ها و سران کشورهای عربی، با سادات ارتباط بسیار خوب و صمیمانه‌ای داشت و همین مسئله سبب شده بود کمک‌های متعددی به‌ویژه در زمینه مالی از ایران به سوی مصر سرازیر شود و همین روابط زمینه خیانت محمدرضا پهلوی به جهان اسلام را فراهم کرد پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ محمدرضا پهلوی نقش پررنگی در نزدیکی #مصر به #اسرائیل و امضای پیمان کمپ دیوید داشت. شاه پهلوی برخلاف رابطه سینوسی‌اش با عمده دولت‌ها و سران کشورهای عربی، با سادات ارتباط بسیار خوب و صمیمانه‌ای داشت و همین مسئله سبب شده بود کمک‌های متعددی به‌ویژه در زمینه مالی از ایران به سوی مصر سرازیر شود. پس از برقراری روابط دیپلماتیک قوی میان دو کشور، شاه که از بی‌میلی سادات به شوروی آگاه شده بود، در قدم بعدی بنا داشت مصر را به اسرائیل نزدیک کند؛ بر همین اساس تلاش کرد بدبینی و نگرانی اسرائیل نسبت به مصر را کاهش دهد. او در اردیبهشت ۱۳۵۲ در گفت‌وگو با گُلدا مایر، نخست‌وزیر وقت اسرائیل، از او خواست که سیاست معتدل‌تری نسبت به مصر اتخاذ کند. متن کامل را در پست بعد بخوانید... #شرح_عکس محمدرضا پهلوی در سفر به مصر هنگام دیدار با محمد #انورسادات ، رئیس‌جمهور آن کشور شماره آرشیو: 404-11ع ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

‍ ✳️ میانجیگر پیمان #کمپ_دیوید ؛ خیانت #محمدرضا_پهلوی به جهان اسلام شاه پهلوی برخلاف رابطه سینوسی‌اش با عمده دولت‌ها و سران کشورهای عربی، با سادات ارتباط بسیار خوب و صمیمانه‌ای داشت و همین مسئله سبب شده بود کمک‌های متعددی به‌ویژه در زمینه مالی از ایران به سوی مصر سرازیر شود و همین روابط زمینه خیانت محمدرضا پهلوی به جهان اسلام را فراهم کرد پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ محمدرضا پهلوی نقش پررنگی در نزدیکی #مصر به #اسرائیل و امضای پیمان کمپ دیوید داشت. شاه پهلوی برخلاف رابطه سینوسی‌اش با عمده دولت‌ها و سران کشورهای عربی، با سادات ارتباط بسیار خوب و صمیمانه‌ای داشت و همین مسئله سبب شده بود کمک‌های متعددی به‌ویژه در زمینه مالی از ایران به سوی مصر سرازیر شود. پس از برقراری روابط دیپلماتیک قوی میان دو کشور، شاه که از بی‌میلی سادات به شوروی آگاه شده بود، در قدم بعدی بنا داشت مصر را به اسرائیل نزدیک کند؛ بر همین اساس تلاش کرد بدبینی و نگرانی اسرائیل نسبت به مصر را کاهش دهد. او در اردیبهشت ۱۳۵۲ در گفت‌وگو با گُلدا مایر، نخست‌وزیر وقت اسرائیل، از او خواست که سیاست معتدل‌تری نسبت به مصر اتخاذ کند. هم‌زمان نیز، دوستی میان محمدرضا پهلوی و سادات این فرصت را فراهم کرد که شاه مشوق اصلی سادات برای مذاکره با اسرائیل و بهبود روابط میان دو دولت گردد. به نظر می‌رسد یکی از نقاط اشتراک فکری و استراتژیکی انور سادات و محمدرضا پهلوی، علاقه به ایجاد رابطه مسالمت‌آمیز با اسرائیل بوده است؛ چرا که هنگامی که انورسادات در سال ۱۳۵۴ ش در برابر چشمان بهت‌زده مصری‌ها، اعراب و مسلمانان به سرزمین‌های تحت اشغال رژیم غاصب اسرائیل سفر کرد، پس از کارتر، شاه ایران دومین رئیس کشوری بود که از این حضور حمایت کرد و آن را آغازی برای شروع مذاکرات میان مصر و اسرائیل دانست؛ امری که در واقع خیانتی دیگر به جهان اسلام بود.[1] پی‌نوشت: [1]. #عبدالرضا_هوشنگ_مهدوی ، سیاست خارجی ایران در دوران پهلوی 1357-1300، تهران، پیکان، 1391، ص 441. ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ چگونگی تأسیس دفتر ویژه اطلاعات؛ وقتی ملکه انگلیس از آب گل‌آلود ماهی گرفت پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ #احسان_نراقی در خاطراتش درباره چگونگی تأسیس دفتر ویژه اطلاعات گفته است: «وقتی شاه در سال 1338 به انگلستان و با ملکه انگلستان دیدار نمود، به ملکه گفته بود: گزارش‌های دستگاه‌های اطلاعاتی آن‌قدر متعدد است که من از این همه گزارش خسته می‌شوم و پرسیده بود: شما در موارد مشابه نسبت به این گزارش‌ها چه می‌کنید؟ ملکه انگلیس گویا در دیدار روز بعد به شاه گفته بود: من دفتری دارم در کاخ خود "بوکینگهام پالاس" و همه گزارش‌ها آنجا می‌آید. در این دفتر گزارش‌ها بررسی می‌شود و نتیجه آنها را به من می‌دهند. اگر شما هم مایلید یک نفر را به اینجا بفرستید سفارش می‌کنم به او تعلیمات لازم را بدهند.... پس از این دیدار بود که فردوست به انگلستان رفت و تعلیم دید و دفتر ویژه اطلاعات را ایجاد کرد».[1] #شرح_عکس #محمدرضا_پهلوی به همراه الیزابت دوم،‌ #ملکه_انگلستان در لندن شماره آرشیو: 151-۱۱ع پی‌نوشت: [1]. گفت‌وگو با احسان نراقی، به کوشش مرتضی رسولی‌پور، تهران، موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1394، صص 32-33. ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ گزارش‌هایی که برای شاه جالب بود! پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ #احسان_نراقی در خاطراتش گفته است: پس از تأسیس دفتر ویژه توسط #فردوست و ارسال گزارش به #محمدرضا_پهلوی ، شاه به وی گفته بود: «گزارش‌های شما برای من جالب نیست. دلم نمی‌خواهد از گزارش‌ها نتیجه بگیرید و روی آنها تحقیق علمی انجام دهید. مایلم گزارش‌های اولیه، جزئی و خصوصی مربوط به مثلا مقامات و وزیران را عینا به من بدهید.... مثلا اینکه فلان وزیر اگر دیشب به فلان مجلس رفته و در قمار یک‌میلیون باخته یا کس دیگر در ساعتی معین اگر با معشوقه‌اش قرار ملاقاتی دارد، این قبیل اطلاعات به من بدهید...».[1] پی‌نوشت: [1]. گفت‌وگو با احسان نراقی، به کوشش مرتضی رسولی‌پور، تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1394، صص 33-34. ما را در  فضای مجازی دنبال کنید؛        eitaa.com/iichs_ir   https://instagram.com/iichs.ir   https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ محمدرضا پهلوی و علاقمندی به جایگاه فراقانونی؛ قضات دادگستری گناهی نداشتند به گزارش روابط عمومی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ «شاه ... دلش می‌خواست قوانین قشنگ زیاد داشته باشد، اما هر وقت که می‌دید قانون سد راه است برای اجرای مقاصدش که فکر می‌کرد مقاصد هم مقاصد عالی است به قانون اهمیت نمی‌داد و حتی درصدد برنمی‌آمد که خب قانون را اصلاح کند. و حتی مأمورین دولت که می‌خواستند قوانین را اجرا بکنند با یک نظر خوبی بهشان نگاه نمی‌کرد درحالی‌که آنها گناهی نداشتند، آنها می‌خواستند قانون را اجرا بکنند. بهتان چندین بار عرض کردم، به دادگستری از این لحاظ خوش‌بین نبود که خب قضات دادگستری مأمور اجرای قوانین بودند و در اجرای قوانین البته مزاحم و مصدع مقاصد شخصی بودند. گاهی اوقات مقاصد شخصی شاه، این است که خوشش نمی‌آمد. درحالی‌که قضات دادگستری گناهی نداشتند، قضات دادگستری قوانین را اجرا می‌کردند.»[1] #شرح_عکس #محمدرضا_پهلوی به هنگام ملاقات با جمعی از اعضای هیئت رئیسه #کانون_وکلای_دادگستری شماره آرشیو: 1-1127-4ع پی‌نوشت: [1]. تاریخ شفاهی دانشگاه هاروارد، مصاحبه با #محمد_باهری ، مصاحبه‌کننده حبیب لاجوردی، جلسه 31، 14 آگوست 1982. ما را در  فضای مجازی دنبال کنید؛        eitaa.com/iichs_ir   https://instagram.com/iichs.ir   https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ شاهی که دچار فوبیای تصمیم‌گیری بود به گزارش روابط عمومی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ محمد معتضد باهری (وکیل، وزیر دربار، وزیر دادگستری، رئیس بازرسی کل کشور، دبیر کل حزب رستاخیز و سیاستمدار ایرانی در دوره محمدرضا پهلوی) درباره شاه گفته است: «به‌طوری‌که بنده اطلاع دارم هیچ‌وقت در مواقع سخت جرئت اتخاذ تصمیم شدید نداشت. همیشه اطرافیانش بودند که خب مورد اعتمادش بودند یا اینکه زمانه تحمیل بهشان کرده بود. آنها بودند که تصمیم می‌گرفتند؛ در موقع آذربایجان و فتنه اشغال ایران و گرفتاری مسئله نفت و اینها این قوام‌السلطنه بود که با قدرت توانست کارها را حل و فصل بکند و مملکت را نجات بدهد».[1] #شرح_عکس #محمدرضا_پهلوی و #فضل‌‌الله_زاهدی پی‌نوشت: [1]. تاریخ شفاهی دانشگاه هاروارد، مصاحبه با محمد باهری، مصاحبه‌کننده حبیب لاجوردی، جلسه 31، 14 آگوست 1982. ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ ملاک شاه برای انتخاب صاحب‌منصبان حکومتی؛ بستگی توأم با سوبوردیناسیون به گزارش روابط عمومی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ «شاه همیشه در داخل مملکت عناصری را برای همکاری در امر حکومت انتخاب می‌کرد که فکر می‌کرد اینها یک بستگی نزدیکی با آمریکا دارند و عجیب است این اشخاص را که به این صورت انتخاب می‌کرد بستگی‌شان یک بستگی توأم با «سوبوردیناسیون»[1] بود. دوستان آمریکا را توجه نمی‌کرد، بلکه کسانی را بهشان توجه می‌کرد که یک نوع رابطه سوبوردیناسیون بین آنها و آمریکا باشد و من می‌دانم این طور آدم‌ها را در باطن خوشش نمی‌آمد، اما فکر می‌کرد برای کار حکومت کردن بهترین ترتیب این است که عوامل حکومت خودش طوری نباشند که آمریکایی‌ها نسبت بهش تردید و شکی داشته باشند».[2] #شرح_عکس سخنرانی #محمدرضا_پهلوی و ریچارد #نیکسون در برابر خبرنگاران در محوطه #کاخ_سعدآباد شماره آرشیو: 92-11ع پی‌نوشت‌ها: [1]. Subordination = تابعیت [2]. تاریخ شفاهی دانشگاه هاروارد، مصاحبه با محمد باهری، مصاحبه‌کننده حبیب لاجوردی، جلسه 31، 14 آگوست 1982. ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ چشم‌پوشی شاه از مفاسد اقتصادی اطرافیان؛ دلال‌های شفاعت پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ «شاه نسبت به اشخاصی که از مواضع خودشان برای تحصیل منافع مادی سوءاستفاده می‌کردند اغماض می‌کرد. نه اینکه رشوه می‌گرفت؛ مثلا نزدیکانش واسطه می‌شدند پیش شاه برای خاطر اینکه کلمانس شاه ـ توجه شاه ــ نسبت به یک مطلبی جلب بشود. اینها به ازای این شفاعتی که می‌کردند پیش شاه ممکن بود خب یک امتیازات مالی به‌دست بیاورند. گاهی اوقات شاه اصلا سؤال می‌کرد که "این کاری که واسطه شدی چی برای تو دارد؟" همین اتفاقا چند روز پیش کسی نقل می‌کرد که امیرهوشنگ دولو واسطه شرفیابی عضد بوده. وقتی که عضد می‌خواسته شرفیاب بشود، متشبث می‌شود به امیرهوشنگ که وسایل شرفیابی ما را فراهم بکند. وقتی که امیرهوشنگ به حضور شاه می‌رسد و از شاه خواهش می‌کند که عضد را بپذیرند، شاه به امیرهوشنگ می‌گوید که "چی برای تو دارد؟" او هم صریح می‌گوید: پنج‌هزار دلار قرار شده به من بدهد. خب می‌دانید این خصلت شاه، این تالرانس شاه موجب می‌شد که اطرافیانش سوءاستفاده کنند و سوءاستفاده‌هایی که خب نسبت می‌دهند و رویش خیلی جنجال کردند به علت این تالرنس و این اغماض و عدم توجه شاه به نرم‌های اخلاقی و شرافتی بود».[1] #شرح_عکس #محمدرضا_پهلوی ، #هوشنگ_دلو و همسرش در یک میهمانی شماره آرشیو: 1-36-122ق پی‌نوشت: [1]. تاریخ شفاهی دانشگاه هاروارد، مصاحبه با محمد باهری، مصاحبه‌کننده حبیب لاجوردی، جلسه 31، 14 آگوست 1982. ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAE