✳️ ملاک شاه برای انتخاب صاحب‌منصبان حکومتی؛ بستگی توأم با سوبوردیناسیون به گزارش روابط عمومی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ «شاه همیشه در داخل مملکت عناصری را برای همکاری در امر حکومت انتخاب می‌کرد که فکر می‌کرد اینها یک بستگی نزدیکی با آمریکا دارند و عجیب است این اشخاص را که به این صورت انتخاب می‌کرد بستگی‌شان یک بستگی توأم با «سوبوردیناسیون»[1] بود. دوستان آمریکا را توجه نمی‌کرد، بلکه کسانی را بهشان توجه می‌کرد که یک نوع رابطه سوبوردیناسیون بین آنها و آمریکا باشد و من می‌دانم این طور آدم‌ها را در باطن خوشش نمی‌آمد، اما فکر می‌کرد برای کار حکومت کردن بهترین ترتیب این است که عوامل حکومت خودش طوری نباشند که آمریکایی‌ها نسبت بهش تردید و شکی داشته باشند».[2] #شرح_عکس سخنرانی #محمدرضا_پهلوی و ریچارد #نیکسون در برابر خبرنگاران در محوطه #کاخ_سعدآباد شماره آرشیو: 92-11ع پی‌نوشت‌ها: [1]. Subordination = تابعیت [2]. تاریخ شفاهی دانشگاه هاروارد، مصاحبه با محمد باهری، مصاحبه‌کننده حبیب لاجوردی، جلسه 31، 14 آگوست 1982. ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ چشم‌پوشی شاه از مفاسد اقتصادی اطرافیان؛ دلال‌های شفاعت پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ «شاه نسبت به اشخاصی که از مواضع خودشان برای تحصیل منافع مادی سوءاستفاده می‌کردند اغماض می‌کرد. نه اینکه رشوه می‌گرفت؛ مثلا نزدیکانش واسطه می‌شدند پیش شاه برای خاطر اینکه کلمانس شاه ـ توجه شاه ــ نسبت به یک مطلبی جلب بشود. اینها به ازای این شفاعتی که می‌کردند پیش شاه ممکن بود خب یک امتیازات مالی به‌دست بیاورند. گاهی اوقات شاه اصلا سؤال می‌کرد که "این کاری که واسطه شدی چی برای تو دارد؟" همین اتفاقا چند روز پیش کسی نقل می‌کرد که امیرهوشنگ دولو واسطه شرفیابی عضد بوده. وقتی که عضد می‌خواسته شرفیاب بشود، متشبث می‌شود به امیرهوشنگ که وسایل شرفیابی ما را فراهم بکند. وقتی که امیرهوشنگ به حضور شاه می‌رسد و از شاه خواهش می‌کند که عضد را بپذیرند، شاه به امیرهوشنگ می‌گوید که "چی برای تو دارد؟" او هم صریح می‌گوید: پنج‌هزار دلار قرار شده به من بدهد. خب می‌دانید این خصلت شاه، این تالرانس شاه موجب می‌شد که اطرافیانش سوءاستفاده کنند و سوءاستفاده‌هایی که خب نسبت می‌دهند و رویش خیلی جنجال کردند به علت این تالرنس و این اغماض و عدم توجه شاه به نرم‌های اخلاقی و شرافتی بود».[1] #شرح_عکس #محمدرضا_پهلوی ، #هوشنگ_دلو و همسرش در یک میهمانی شماره آرشیو: 1-36-122ق پی‌نوشت: [1]. تاریخ شفاهی دانشگاه هاروارد، مصاحبه با محمد باهری، مصاحبه‌کننده حبیب لاجوردی، جلسه 31، 14 آگوست 1982. ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAE

✳️وضعیت مدارس، معلمان و دانش‌آموزان در دوره #محمدرضا_پهلوی ؛ خروجی نظام تعلیم و تربیتی نمره‌محور پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ در جلسه پانزدهم، دوره بیستم #مجلس_شورای_ملی ، روز سه‌شنبه 5 اردیبهشت‌ ماه 1340، #بیوک_اردبیلى ، نماینده تبریز، گزارشی از وضعیت کشور ارائه داده است. این گزارش شامل بخش‌های اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی است. در بخشی از نطق وی به وضعیت مدارس، دانش‌آموزان و معلمان ایرانی اشاره شده است «سطح معلومات خیلى خراب است؛ معلمین علاقه‌اى به تدریس ندارند و بعضى از آنها از عهده اداره کردن چهار کلاس برنمى‌آیند و اصلا کنترل آنها خیلى مشکل است؛ مضافا اینکه حقوق کافى هم ندارند. الان عده‌ای از آموزگاران دیپلمه بعد از ده سال خدمت ماهیانه سه‌هزار ریال، یعنى روزى یک‌صد ریال به اندازه مزد یک کارگر، حقوق مى‌گیرند و وضع زندگى آنها تأمین نیست و این نکات اخلاقى در جامعه فرهنگ ما بین مدارس رسوخ داشته شاگردان مدارس به جاى درس خواندن تقلید از هنرپیشگان خارجى می‌کنند. در مدارس ابدا به ذوق دانش‌آموزان اعتنایی نمی‌شود و معلم نمى‌داند شاگردان که ده یا پانزده سال با او سروکله زده به تحصیل در چه رشته ذوق دارند و فقط به دادن نمره و قبول امتحان اکتفا می‌شود. بایستى فرهنگ را مطابق احتیاج روز اصلاح کرد. رشد جسمى اطفال را با رشد فکرى تطبیق داد. برنامه‌ای تهیه کرد که متناسب با رشد فکرى باشد و معلمین در هر سال ذوق آنها را یادداشت کنند و در گواهى کلاس‌ها ذوق آنها را یادداشت نمایند تا براى ادامه تحصیل در رشته‌هاى مخصوص پذیرفته شوند و بیخودى آنهایی که ذوق مهندس دارند در رشته طب و آنهایی که ذوق صنعتى دارند در تربیت‌بدنى و... وارد نشوند و مملکت یک عده متخصصین باذوق و علاقه‌مند تربیت کند و احتیاجات مردم با علاقه‌مندى و دلسوزى رفع شود».[1] پی‌نوشت: [1]. مشروح مذاکرات مجلس شورای ملّى، دوره 20‏، جلسه 15، صورت مشروح مجلس روز سه‌شنبه 5 اردیبهشت‌ماه 1340. ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️پشت صحنه ملاقات وزرا با #محمدرضا_پهلوی ؛ تکنیک‌هایی که هر وزیری می‌‎بایست فرا می‌گرفت پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ «او (شاه) در سال‌های آخر به طرز وحشتناکی از واقعیت‌ها دور شده بود و هیچ کس جرئت نمی‌کرد با ذکر حقایق، خشم او را برانگیزد و فقط چیزهایی را می‌شنید که مایل بود بشنود. هویدا نیز در هنر پرده‌پوشی استاد مسلم به‌شمار می‌رفت. او با تهدید زیردستاتش به اینکه آنها را مجبور خواهد کرد ادعاهای خود را در حضور شاه تکرار کنند، آنها را وادار به سکوت می‌کرد. آنهایی که مایل بودند شغل خود را نگاه دارند چاره‌ای جز تسلیم نداشتند. به‌زودی وزیران و مقامات بلندپایه دولت تکنیک کار را یاد گرفتند که چگونه مطلبی را پیش شاه بازگو کنند و اگر شاه با آن موافق نبود جای عقب‌نشینی داشته باشند. گاهی شخصیت‌های باجرئت و استثنایی ذره‌ای از حقایق را می‌گفتند، اما این اشخاص کمیاب و در سال‌های پایانی نایاب بودند.»[1] #شرح_عکس امیر عباس #هویدا ، نخست‌وزیر، در مراسم معرفی #فرخ‌رو_پارسا ، وزیر جدید آموزش و پرورش، به محمدرضا پهلوی شماره آرشیو: 2474-11ع پی‌نوشت‌ها: [1]. #اسدالله_علم ، گفتگوهای من با شاه: خاطرات محرمانه امر اسدالله علم، ترجمه گروه مترجمان انتشارات طرح نو، ج 2، تهران، طرح نو، 1371، ص 28. ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ شاه در مصاف وزیران کاردان؛ بزهای اخوش دولت پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ «وقتی قرار بود وزیر تازه‌واردی برای اولین بار در شورای اقتصاد حاضر شود، شاه از افرادی که در اطراف خود داشت می‌خواست که گزارشی جامع درباره کار آن وزیر برایش تهیه شود. او گزارش را در حافظه قوی خود ضبط می‌کرد و در جلسه اقتصاد که نخست‌وزیر آن وزیر را معرفی می‎‌کرد شاه آن موضوع را از وزیر تازه‌وارد می‌پرسید. آن وزیر آمادگی لازم را برای بحث در آن مورد نداشت. آن‌گاه شاه صحنه را برای نشان دادن اطلاعات خود مناسب می‌دید و با تکرار ارقام و آماری که در گزارشات خود خوانده بود وزیر تازه‌وارد را در حقیقت بمباران می‌کرد؛ چنان‌که تا آخر دوران وزارت آن وزیر جرئت طرح مطالب جدی را از دست می‌داد و تبدیل به بز اخوش می‌شد... #شرح_عکس #محمدرضا_پهلوی به اتفاق #حسنعلی_منصور ، نخست‌وزیر، و چند تن از مقامات دولتی هنگام شرکت در یک مراسم در مقابل عمارت مجلس سنا شماره آرشیو: 1081-۱۱ع متن کامل را در این لینک بخوانید! ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ شاه به معنی رژیم بود پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ با هر معیار و هر مفهومی كه قضاوت كنید شاه به معنی رژیم بود و پادشاه و كشور معنی مترادفی داشتند. شاه در مركز دوایري قرار داشت كه نقطه ارتباط آنها با یکدیگر فقط شخص شاه بود. دربار، خانواده سلطنتی، دولت، سیستم حکومت‌هاي محلی یا استانداران، نیروهاي مسلح، ساواک و پلیس همه به طور مستقل عمل می‌كردند و به طور جداگانه و مستقیم با شاه تماس داشتند و از شاه فرمان می‌بردند. به طور مثال، شاه رئیس شورای عالی اقتصاد بود كه اكثریت اعضاي كابینه در آن عضویت داشتند، فرمانده كل نیروهاي مسلح بود و همه فرماندهان و نیروها مستقیما به او گزارش داده و كسب دستور می‌كردند. عالی‌ترین و آخرین مقام تصمیم‌گیرنده درباره مسائل امنیتی و اطلاعاتی كشور هم شخص شاه بود، درباره فعالیت‌های اعضای خانواده سلطنتی، وظایفی كه خود به آنها محول كرده بود، فقط او حق اظهار نظر داشت.[1] #شرح_عکس تشکیل جلسه هیئت دولت #هویدا در حضور #محمدرضا_پهلوی در #کاخ_مرمر (3 آبان 1344) شماره آرشیو: ۱-65107-۲۷۵م پي‌نوشت: [1] . آنتونی پاسونز، غرور و سقوط، ترجمه منوچهر راستین، تهران، هفته، 1363، ص 42. eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ تبلیغات و جاروجنجال‌ها درباره رشد اقتصادی پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ مجله «اکونومیست لندن» در شماره 31 شهریور 1357 خود در زمینه اوضاع اقتصادی ایران نوشته است: «در بازار بین‌المللی وضع ایران به عنوان وام‌گیرنده درجه یک و قابل اعتبار از بین رفته و این امر تنها ناشی از وضع سیاسی داخلی اخیر است؛ زیرا با وجود تبلیغات و جاروجنجال‌های زیاد درباره برنامه‌های اقتصادی، رشد اقتصادی عملا متوقف شده و عده زیادی از مردم روستاها که در اثر مخارج عظیم سال‌های 1353 و 1354 به طرف شهرها هجوم آوردند، روزبه‌روز بیکارتر می‌شوند. کشور موفق نشده است اقتصاد بدون نفت را دنبال کند؛ زیرا 85 درصد درآمد ارزی آن و سه‌چهارم درآمد دولت از پول نفت تأمین می‌شود. در پایان سال 1356 مازاد حساب جاری ایران از 12 میلیارد دلار به 5 میلیارد دلار تنزل یافت. در سه‌ماهه اول سال 1356 مازاد تراز پرداخت‌های ایران 6/ 1 میلیارد دلار بوده. در سه‌ماهه اول سال 1357 این مبلغ 190 میلیارد دلار کاهش یافت. انتظار می‌رود که تا دی‌ماه سال 1357 کسری موازنه پرداخت‌های کل به یک‌میلیارد دلار برسد».[1] #شرح_عکس #کپرنشینی در جنوب ایران در دوره #محمدرضا_پهلوی شماره آرشیو: 555-124ط پی‌نوشت: [1] . پژوهشکده تاریخ معاصر، سند شماره 2-2070-8445ا. https://eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️ محتوای آخرین مذاکرات شاه و امرای ارتش پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ #محمدرضا_پهلوی بعد از فرار از ایران مدتی را در #مراکش بود. در آنجا مذاکراتی را با برخی از امرای ارتش به صورت تلفنی داشت. اشرف پهلوی آخرین مذاکرات شاه و امرای ارتش را چنین روایت کرده است: «اعلیحضرت قبل از رفتن تمام امرای ارتش را خواسته بودند و به آنها گفته بودند پشتیبانی صددرصد بدهید به #بختیار و اگر بختیار نتوانست کاری بکند و لازم شد کودتا کنید».[1] #شرح_عکس محمدرضا پهلوی در حال ترک ایران (فرودگاه مهرآباد تهران؛ صبح‌گاه 26 دی‌ماه 1357) پی‌نوشت: [1] . برنامه تاریخ شفاهی، مصاحبه با اشرف پهلوی، بنیاد مطالعات تاریخ ایران، 1982، ص 66. https://eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH

✳️ نگاهی به ماهیت دادگاه‌های نظامی در دوره پهلوی؛ دادرسی‌های فراقانونی دوره پهلوی #مقاله #چکیده دولت‌های مطلقه به منظور انباشت بیشتر قدرت، نظام اداری و بوروکراسی را به طور کامل در اختیار می‌گیرند و مانع از استقلال آن می‌شوند. یکی از ویژگی‌های اصلی نظام‌های سیاسی مطلقه، وابسته بودن نظام اداری به شخص حاکم است. نظام سیاسی دوره #محمدرضا_پهلوی نیز نوعی دولت مطلقه مدرن به‌شمار می‌آمد که بوروکراسی اداری و نهاد قضائی را نیز در اختیار خود ‌گرفت. ماهیت و کارکرد قوه قضائیه در دوره محمدرضا پهلوی، به او وابسته بود؛ به طوری که محکمه‌های نظامی به نهادی برای رسیدگی به جرایم سیاسی و حتی عادی بدل شد. فرایند محاکمه گروه‌هایی چون حزب توده در بهمن 1327ش و افرادی چون #مصدق و #فاطمی پس از #کودتای_28_مرداد می‌تواند نمونه‌های مناسبی در جهت تبیین وابستگی دستگاه اجرای عدالت، به تصمیمات شاه از یک‌سو و فرمایشی و غیرقانونی بودن نحوه رسیدگی به جرایم سیاسی در دادگاه‌های نظامی از سوی دیگر باشد. #شرح_عکس محاکمه سیدمجتبی #نواب_صفوی ، رهبر جمعیت #فدائیان_اسلام ، و سه تن از یاران وی در دادگاه نظامی (دی 1334) شماره آرشیو: 3979-۴ع متن کامل را در این لینک بخوانید! @iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

‍ ✳️ توصیف #داریوش_همایون از سال ۱۳۵۱ دلمردگی در جامعه   پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ داریوش همایون در ۲۱ اسفند ۱۳۵۱ ، در مقاله مفصلی در روزنامه «آیندگان»، به‌طور غیرمستقیم، نسبت به‌تداوم برخورد چکشی و غیراصولی #محمدرضا_پهلوی با حزب اقلیت، چنین هشدار داد: «باید در نقش نهادهای سیاسی عمومی خود از نو اندیشه کنیم و توازنی بیشتر به جامعه خود بدهیم. دلمردگی و بی‌علاقگی، از دست دادن روحیه عمومی، بی‌اعتنایی به آنچه پیرامون می‌گذرد، بی‌حرمت شدن نهادهای سیاسی و اجتماعی، شکاف روزافزون میان شعارها و اعتقادها، چیره‌گی تشریفات و مراسم و آیین‌های فاقد شور و جنبش زندگی، قدرت اخلاقی را از یک جامعه می‌گیرد و با هیچ مایه قدرت اقتصادی نمی‌توان نبودن قدرت اخلاقی را جبران کرد... وقتی نهادهای بسیار مهم سیاسی و اجتماعی به جای نقش دیوار درمی‌آیند، وقتی رابطه میان صورت و معنی از میان می‌رود و تنها ظواهر حفظ می‌شود، هرچند اندک اندک حفظ ظواهر نیز دشوار می‌شود، آن‌گاه از دست رفتن قدرت اخلاقی را نمی‌توان جلو گرفت. نیروی جامعه نباید در سرخوردگی به هدر رود».1 #منبع 1. آیندگان، س 6، ش 1576 (دوشنبه 21 اسفند 1351)، ص 5. ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

‍ ✳️ نفت و خودکامگی شاه پاسخ غیرمنتظره #محمدرضا_پهلوی به پرسش خبرنگار خارجی پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ شاه از نظر سیاسی به جای مشارکت دادن نسل جدید ایرانیان مسیری کاملا متضاد را در پیش گرفت و روزبه‌روز، به‌ویژه از اواخر دهه ۱۳۴۰ به بعد، استبداد فردی را جانشین الیگارشی حاکم بر کشور کرد. در تیرماه ۱۳۵۵، در اوج حاکمیت فردی بر کشور، شاه در پاسخ یک خبرنگار خارجی که پرسید: «می‌توان گفت تمام تصمیمات مهم در این کشور را خود اعلیحضرت اتخاذ می‌کنند. آیا این روش نمی‌تواند به نوعی از عدم دخالت مردم تعبیر گردد؟»، به جای تکذیب مسئله یا اغراق‌آمیز خواندن این برداشت، صراحتا به دفاع از این وضع پرداخت و افزود: ما مجبور نیستیم هر کاری که غربی‌ها انجام می‌دهند، تقلید کرده و عین آن را انجام دهیم. آنچه از دید ما بهتر است، آن را برمی‌گزینیم و نیازی به توصیه دیگران نداریم که راه ما را تعیین کنند. مدت‌ها بود که شاه، به کمک درآمدهای نفتی، شخص خود را جانشین مردم کرده بود و به جای همه تصمیم می‌گرفت.1 شماره آرشیو: 6720-7ع 1. #سعید_لیلاز ، موج دوم، تجدد آمرانه در ایران: تاریخ برنامه‌های عمرانی سوم تا پنجم، انتشارات نیلوفر، ص 490. ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug

✳️پشت صحنه ملاقات وزرا با #محمدرضا_پهلوی ؛ تکنیک‌هایی که هر وزیری می‌‎بایست فرا می‌گرفت پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ «او (شاه) در سال‌های آخر به طرز وحشتناکی از واقعیت‌ها دور شده بود و هیچ کس جرئت نمی‌کرد با ذکر حقایق، خشم او را برانگیزد و فقط چیزهایی را می‌شنید که مایل بود بشنود. هویدا نیز در هنر پرده‌پوشی استاد مسلم به‌شمار می‌رفت. او با تهدید زیردستاتش به اینکه آنها را مجبور خواهد کرد ادعاهای خود را در حضور شاه تکرار کنند، آنها را وادار به سکوت می‌کرد. آنهایی که مایل بودند شغل خود را نگاه دارند چاره‌ای جز تسلیم نداشتند. به‌زودی وزیران و مقامات بلندپایه دولت تکنیک کار را یاد گرفتند که چگونه مطلبی را پیش شاه بازگو کنند و اگر شاه با آن موافق نبود جای عقب‌نشینی داشته باشند. گاهی شخصیت‌های باجرئت و استثنایی ذره‌ای از حقایق را می‌گفتند، اما این اشخاص کمیاب و در سال‌های پایانی نایاب بودند.»[1] #شرح_عکس امیر عباس #هویدا ، نخست‌وزیر، در مراسم معرفی #فرخ‌رو_پارسا ، وزیر جدید آموزش و پرورش، به محمدرضا پهلوی شماره آرشیو: 2474-11ع پی‌نوشت‌ها: [1]. #اسدالله_علم ، گفتگوهای من با شاه: خاطرات محرمانه امر اسدالله علم، ترجمه گروه مترجمان انتشارات طرح نو، ج 2، تهران، طرح نو، 1371، ص 28. ✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛ eitaa.com/iichs_ir https://instagram.com/iichs.ir https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug