✳️ شاه انتظار داشت او را پرستش کنند
#مخبرالسلطنه (هدایت) که مدت شش سال نخستوزیر #رضاشاه بود و نظر انتقادی او به هیچ وجه نمیتواند دشمنانه و مغرضانه باشد، در مورد سالهای پس از ۱۳۰۸ در خاطرات خود نوشته است:
در هر یادداشتی هرکس اسم شاه را میآورد فوری یقهاش را میگرفتند و میپرسیدند منظورش چه بوده است. گاه این افراد میتوانستند داستانی سر هم کنند و بدینترتیب جیب مأمورین نظمیه پر میشد. کار به جایی رسیده بود که شاه توقع داشت او را پرستش کنند. کلمه خدا، شاه، میهن شاهد این مدعا بود.*
شماره آرشیو: 124064-۲۷۵م
* مهدیقلی هدایت، خاطرات و خطرات: توشهای از تاریخ شش پادشاه و گوشهای از دوره زندگی من، ص 397.
✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ چهار جهت اصلی در دولت هویدا
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ بهرغم آنکه گفته میشود در دولت #هویدا هیچ مشکلی وجود نداشت، در دوره او مشکلاتی چون وبا، بیکاری و بیپولی بیداد میکرد و همعرض این مشکلات، خود هویدا یا همان دولت «عصا» بود که بانی یا عامل تشدیدکننده تمام این مشکلات بهشمار میآمد
* توفیق، 19 مرداد 1344
✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ نفوذ آمریکا در احزاب ایران
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ 14 دی 1349 #ساواک گزارش داد:
طبق دستور مقامات بالاتر حزب مردم، معاون جدیدی که قرار است برای حزب انتخاب شود باید دارای تیتر دکترا از آمریکا باشد و به همین مناسبت آقای دکتر محققی و دکتر بهرامزاده، نمایندگان نطنز و بافت، را که هر دو نفر تحصیلکرده آمریکا هستند در نظر گرفتهاند.
از آنجایی که در بین مردم شایع است که عوامل و ایادی آمریکا در حزب ایران نوین رخنه کردهاند و مقامات آمریکایی از این حزب حمایت میکنند مصلحت در این است که حزب مردم را از چنین انتساب و اتهامی برکنار نگه داشت تا هر یک از احزاب دوگانه بتوانند نقشهای محوّله خود را در این مرحله از دوران سیاسی کشور آن طور که مورد نظر است ایفا نمایند.*
#شرح_عکس
دستبوسی اعضای کمیته مرکزی #حزب_مردم در برابر محمدرضا پهلوی
شماره آرشیو: 941-4ع
#منبع
* پرونده حزب مردم (مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی)
✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ تحقیر ارتش رضاخانی توسط یک خطیب عراقی
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ بر اساس یک سند ساواک به تاریخ 4 بهمن 1344 «روز گذشته 22 /1 /66 [میلادی] در مراسم نماز عید در حضور رئیسجمهوری [عراق]، خطیب مسجد فضل ضمن بیانات خود با لحن بسیار شدید و تحریکآمیز به سیاست دولت شاهنشاهی در قبال عراق حمله و ... گفته است: ارتش عراق باید قوای ایران را تارومار کند و این همان ارتشی است که در زمان جنگ و اشغال ایران نتوانست حتی یک ساعت در برابر انگلستان مقاومت کند و یک قطره خون برای دفاع از وطن نریخت».*
#شرح_عکس
ورود تانکها، زرهپوشها و کامیونهای نظامی حامل سربازان متفقین به ایران در شهریور 1320
شماره آرشیو: 340-8ع
* روابط ایران و عراق به روایت اسناد ساواک، ص 192.
✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5u
✳️ احزاب فرمایشی
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ ساواک در دیماه 1349 گزارش میدهد:
در انتخابات دوره آینده مجلسین تعداد نمایندگان حزب مردم تا آنجایی که مصلحت کشور بوده و با برنامههای آینده شاهنشاه آریامهر مطابقت داشت اضافه خواهند شد. به صلاحدید شاهنشاه آریامهر چند نفر از شخصیتهای معروف و جوان و فعال در حزب مردم نامنویسی کردند.*
#شرح_عکس
سخنرانی #مصطفی_عدل در دومین کنگره #حزب_مردم (20 اسفند 1340)
حزبی که اعضایش به صلاحدید محمدرضا پهلوی کم و زیاد میشد
شماره آرشیو: 1-22-133م
* پرونده حزب مردم (مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی)
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ در جستوجوی نان خشک در صندوق پست!
پایگاه اطلاعرسانی پژوهشکده تاریخ معاصر؛ به گزارش جراید سال 1343، مردم در صندوقهای پست، ته سیگار، پوست خربزه و نان خشک میریختند
*#منبع
#توفیق ، 2 مهر 1343
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ تیتر یک اقتصاد کشور در ربع قرن پهلوی؛ قیمت گوشت 50 برابر؛ درآمد عمومی 6 برابر!
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ آنچه با گذشت زمان در برخی رسانههای تطهیرکننده دوره پهلوی به چشم میخورد ارائه تصویری زیبا و بزکشده از اقتصاد آن دوره است. مسئلهای که با مراجعه به مستندها و بهویژه مطبوعات منتشره در آن روزها به خوبی خلاف آن اثبات میشود. مجله «تهران مصور» طی گزارشی در شماره مربوط به 6 مرداد 1340 از «عفریت گرانی» برای وصف اقتصاد پنجساله پایانی رضاشاه و بیستساله ابتدایی سلطنت پهلوی دوم یاد میکند و مینویسد:
متن را در پست بعد بخوانید ...
itaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ تیتر یک اقتصاد کشور در ربع قرن پهلوی؛ قیمت گوشت 50 برابر؛ درآمد عمومی 6 برابر!
«در این هفته بانک ملی ایران شاخص هزینه زندگی را در کشور ما نسبت به 25 سال پیش منتشر ساخت. مسئله گرانی بزرگترین مشکل زندگی مردم است و بالا رفتن بیحساب و دلبخواه قیمتها طبقات متوسط و پایین را واقعا در فشاری طاقتفرسا گذاشته است. آمار معتبر و خدشهناپذیر بانک ملی ایران نشان میدهد که اگر کرایه خانهای در سال 1315، 100 تومان بوده است در سال 1330 به 1672 تومان ترقی پیدا کرده و در اردیبهشتماه 1340 به 3860 تومان رسیده است؛ یعنی در این 25 سال کرایه خانه در ایران 39 برابر شده است. اگر فکر کنیم که در سال 1315 مصرف خوراک یک خانواده ایرانی در ماه 100 تومان میشد، بنا بر آمار بانک ملی ایران در سال 1330 همین خانواده ناگزیر بودند ماهانه 812 تومان پول خوراک بدهند و در اردیبهشتماه 1340 همین عده 1697 تومان پول غذا دادهاند. آمار بانک ملی ایران نشان میدهد که بهای یک دست لباس هر نفر ایرانی اگر در سال 1315، 100 تومان بوده است، همین شخص در سال 1330 برای تهیه همان دست لباس بایستی 659 تومان پول پرداخت میکرده و در اردیبهشتماه سال 1339 همین شخص برای تهیه همین لباس 1095 تومان پرداخت نموده است و اگر در 25 سال قبل قیمت لباس 500 ریال بوده در سال 39 به 5475 ریال رسیده است».
در ادامه این گزارش آمده است:
«این چند نمونه از ترقی و پیمودن قوس صعودی اجناس و در حقیقت هزینه زندگی در ایران طی 25 سال اخیر بود؛ حالا ببینیم درآمد عمومی چقدر افزایش یافته است؟ اگر یک کارمند ایرانی در سال 1315 در ماه 50 تومان درآمد داشته و در حال حاضر 500 تومان درآمد دارد. فکر کنید که باید چگونه زندگی کند؟ این کارمند با درآمد 50 تومانی خود در سال 1315 همه کار می توانست بکند؛ گوشت را کیلویی سی شاهی میخرید، ماهی 5 تومان کرایه خانه میداد، سور و ساتش به راه بود، زندگیاش راحت بود، به گردش میرفت، تفریح میکرد، سوار درشکه میشد و روزهای جمعه در پسقلعه اطراق میکرد، و بالاخره معنی زندگی را میفهمید، اما همین کارمند که در حال حاضر 500 تومان حقوق میگیرد اگر بخواهد یک خانه دو اتاقه اجاره کند، باید لااقل 300 تومان پول بدهد؛ اگر روزی یک وعده غذا بخورد، باید ماهی 200 تومان بپردازد؛ اگر سالی یک دست کت و شلوار بپوشد، باید 500 تومان خرج کند؛ اگر روزی یک سیر کره بخورد، باید ماهی 50 تومان پول بپردازد و نتیجه این میشود که چنین شخصی باید هر سه سال یک دست لباس نیمدار اقساطی بخرد، روزی یک وعده آن هم ساندویچ نان و پنیر بخورد و آن وقت به خود ببالد که در پایتخت کشورش 14هزار اتومبیل شخصی از این ور به آن ور میروند، دهها ساختمان از 10 اشکوبه به بالا، به عابرین بیچیز چشمک میزنند، نورچشمیهای مملکتش در شهرهای فرنگ، اگر روزی یک بار دوش آب سرد نگیرند، کمپلکس روحی در آنان ایجاد میشود!» «تهرانمصور» در ادامه به آمار یک سال پیش خود اشاره میکنده و مینویسد:
«در اردیبهشتماه گذشته نیز ما مقالهای مستند در همین زمینه نوشتیم و در آنجا مقایسهای میان ترقی هزینه زندگی در سال 1339 نسبت به سال 1338 کردیم. در آنجا گفته شده بود که طی سال 1338، 40 درصد بر نرخ اجناس افزوده شده است درحالیکه هیچ گونه درآمد اضافی به جیب مصرفکنندگان واقعی این اجناس، یعنی افراد طبقه 3، نرفته است که جای خالی گرانی اجناس را پر کند. بنا بر آمار دقیق، میزان ترقی اجناس در اردیبهشتماه 1339 نسبت به اردیبهشتماه 1338 این ارقام بوده است: بر قیمت روغن نباتی 30 درصد، پنیر 45 درصد، گوشت 25 درصد، ماست 20 درصد، کره 25 درصد، برنج 10 درصد، شیر 20 درصد، ذغال 50 درصد، پارچه 40 درصد، صابون رختشویی 60 درصد و آرد 25 درصد افزوده شده است. در سال 1340 اما در سال 1340 نیز بر قیمت اجناس افزوده شده است؛ طی یک سال گذشته بر قیمت پنیر هر کیلو 15 ریال (1339 – 95 ریال، 1340- 110 ریال)، بر قیمت ماست هر کاسه یک ریال (1339 – پنج ریال، 1340 – شش ریال) بر قیمت برنج نسبتا خوب هر کیلو 3 ریال (1339 – 27 ریال، 1340 - 30 ریال)، بر قیمت آرد هر کیلو 4 ریال (1339 ـ 10 ریال، 1340 ـ 14 ریال) افزوده شده است».[1]
پینوشت:
[1] . تهرانمصور، 6 مرداد 1340، صص 9 و 46.
itaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ روایتی از فقر مردم به زبان کاریکاتور؛ چرا هفت سال است یک دست لباس میپوشی؟
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ امیرعباس هویدا یکی از طولانیترین دورههای صدارت را از دوره مشروطه به بعد به عهده داشته و سیزده سال بر کرسی نخستوزیری تکیه زده بود. کارشناسان عملکرد دولت هویدا در عرصههای مختلف را باعث نارضایتی مردم و زبانه کشیدن شعلههای انقلاب قلمداد میکنند. پهلوی دوم نیز در سال 1357 برای راضی کردن مردم به بازداشت تعدادی از مقامات متصدی امور در دهههای 1340 و 1350 دست زد که هویدا در رأس آنها بود. مجله طنز «توفیق» در شماره مخصوص سیزده بدر سال 1350 با زبان طنز دلیل فقر مردم را شرح میدهد. در این کاریکاتور هویدا که «عصائی» خوانده میشود از یک مرد فقیر میپرسد: چرا هفت سال است یک دست لباس میپوشی؟ و او هم پاسخ میدهد: به این دلیل که تو در این هفت سال روی کرسی نخستوزیری تکیه زدهای![1]
پینوشت:
[1] . توفیق، 13 فروردین 1350.
@iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ روش ابتکاری برای جواب کردن مریضها!
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ « #سپاه_بهداشت » یکی از اصول «انقلاب سفید» بود که شاه در کتاب « #پاسخ_به_تاریخ » خود آن را به این صورت توصیف کرده است: «مردان و زنان سپاهی بهداشت وظیفه توزیع عادلانه پزشک و خدمات پزشکی را در کشور به عهده داشتند».[1] حال باید دید که بعد از گذشت سالها از آغاز به کار «سپاه بهداشت» نتیجه آن چه بود؟
مجله طنز «توفیق» در شماره 13 فروردین 1350 این گونه وضعیت خدمات پزشکی را با زبان کنایه توصیف کرده است: «بدین وسیله به اطلاع اهالی محترم تهران و حومه میرساند که کلیه بیمارستانهای دولتی در روز سیزده عید، تمام مدت روز را آماده به خدمت بوده و طبق معمول سنواتی از پذیرفتن مصدومین و بیماران عادی و غیر عادی معذورند! بدیهی است اگر مصدومینی که احتیاج به مداوای فوری دارند به وسیله اتوبوس خود را به بیمارستان برسانند از نظر بهداشتی کمک بزرگی به خود کردهاند؛ زیرا تا اتوبوس گیرشان بیاید و موفق به سوار شدن بشوند کار از کار گذشته و دیگر احتیاجی به جواب کردنشان نخواهد بود! روابط عمومی بیمارستانهای دولتی»![2]
پینوشتها:
[1] . محمدرضا پهلوی، پاسخ به تاریخ، ۱۹۸۰، ص ۱۲۰.
[2] . توفیق، سال 1350 ، شماره مخصوص سیزده بدر، ص 2.
itaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ جلد نخست خاطرات مهندس سیدمرتضی نبوی به بازار نشر آمد؛ روایت یک مبارز از فضای دهههای 1340 و 1350 مکتوب و منتشر شد
به همت انتشارات #پژوهشکده_تاریخ_معاصر جلد نخست «خاطرات مهندس #سیدمرتضی_نبوی » منتشر شد
به گزارش روابط عمومی پژوهشکده تاریخ معاصر؛ سیدمرتضی نبوی که در 6 آذر 1326 در قزوین دیده به جهان گشود، از جمله مبارزانی است که در دهه 1350 طعم زندان و شکنجههای رژیم پهلوی را چشید. او که به دلیل فعالیتهای سیاسی علیه این رژیم، چند سالی از زندگی خود را در کمیته مشترک و زندان قصر گذرانده است، خاطرات بسیاری از این دوره و فضای زندان دارد؛ برای مکتوب شدن این خاطرات و آگاهی از آنچه او دیده و لمس کرده است، وحید خضاب کار گفتوگو با ایشان را کلید زد تا از این طریق روایت مهندس نبوی از دهههای 1340 و 1350 ایران را به دست نسل حاضر و آینده برساند. برآیند تلاش خضاب در این زمینه را انتشارات پژوهشکده تاریخ معاصر با عنوان جلد نخست کتاب «خاطرات مهندس سیدمرتضی نبوی»، در بهمنماه 1403 روانه بازار نشر کرد.
جهت تهیه کتاب «خاطرات مهندس سیدمرتضی نبوی» و نیز سایر کتابهای انتشارات پژوهشکده تاریخ معاصر، به سایت فروشگاه کتاب پژوهشکده تاریخ معاصر یا مراکز پخش کتابهای این پژوهشکده در تهران و شهرستانها مراجعه فرمایید.
چاپ اول جلد نخست کتاب «خاطرات مهندس سیدمرتضی نبوی» در قطع رقعی، در ۳۳۷ صفحه و ۵۰۰ نسخه در دسترس علاقهمندان قرار گرفته است.
فهرست مطالب این کتاب را در لینک زیر می توانید ببینید؛
فهرست کتاب خاطرات مهندس سیدمرتضی نبوی
✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
✳️ مجموعه مقالات همایش «کالبدشکافی سیاست انگلیسیها در ایران» منتشر شد؛ کتاب «کالبدشکافی سیاست انگلیسیها در ایران» به چاپ دوم رسید
به همت انتشارات #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ، مجموعه مقالات همایش «کالبدشکافی سیاست انگلیسیها در ایران»، که در قالب کتابی به همین عنوان منتشر شده بود، برای بار دوم در پیشخوان کتابفروشیها قرار گرفت.
توضیحات در پُست بعد...
https://eitaa.com/iichs_ir/6323
✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug