✳️ تشابهات و تفاوتهای انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی؛ از مبارزه با استبداد تا قطع سلطه بیگانگان #مقاله #چکیده مقایسه دو انقلاب #مشروطه و انقلاب اسلامی نشان می‌دهد که هر دو انقلاب به دنبال کنترل قدرت بوده و تلاش می‌کردند تا به پاسخگو کردن و مقید کردن صاحبان قدرت، از استبداد جلوگیری کنند. با این حال انقلاب مشروطه به دلیل حوادث مختلف به سمتی رفت که این مسئله نه تنها محقق نشد بلکه پس از آن فرد دیکتاتوری مانند رضاخان به قدرت رسید. همچنین هر دو انقلاب ضمن درک اهمیت قانون‌گذاری بر اداره کشور، حدود قانون‌گذاری را مقید به حدود شرعی می‌دانستند. یکی دیگر از وجوه مشترک این دو انقلاب تلاش برای نظارت بر قدرت و قانون‌گذاری بود. از این رو نظارت علما بر قانون‌گذاری در مشروطه توسط مشروعه خواهان گنجانده شد. همچنین در جمهوری اسلامی نیز نهاد شورای نگهبان برای نظارت بر قدرت و رعایت محدود شرعی در قانون‌گذاری گنجانده شد. در نهایت می‌توان دستیابی به استقلال سیاسی به معنی واقعی کلمه را از اهداف هر دو انقلاب دانست شاید از همین رو بود که شیخ فضل‌الله نوری در آخرین ساعات عمر خود به قیمت تاکید بر استقلال سیاسی کشور و از دست دادن جان خود حاضر نشد پرچم کشور بیگانه‌ای را بر فراز خانه خود بیفرازد تابه مدعیان مشروطه نشان دهد که نظامی که با حمایت بیگانگان به پیروزی برسد حتی اگر مشروع هم باشد پایدار نخواهد ماند. برای مطالعه متن کامل این مقاله بر روی لینک زیر کلیک کنید؛ http://www.iichs.ir/Modules/Content/Other/Print.aspx?id=745 در صفحه #اینستاگرام پژوهشکده تاریخ معاصر عضو شده و آن را به دوستان خود نیز معرفی کنید؛ 👇👇👇 https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

#مظفرالدین_شاه و عده ای از درباریان در سفربه اروپا. ردیف جلو نفر چهارم از سمت چپ میرزاملکم خان است شماره آرشیو: 2494-1ع https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ جریانهای فکری ساختارشکن در عصر #مظفرالدین_شاه ؛ دسته بندی روشنفکران ایران در عصر #مشروطیت #مقاله #چکیده با توجه به مطالب ذکر شده این سه دسته از روشنفکران ساختارشکن در دوران مشروطه، ایدئولوژی غربی و تفکر سیاسی اروپایی آن دوران را در حرکت سیاسی جدید به کار بردند و در پوشش ترقی خواهی، تجدد و تمدن، آزادی و مساوات و ... در پی گسترش فرهنگ غرب بودند و در این راستا فرهنگ و ساختار مذهبی و آموزه‌های آن را که در بافتار جامعه تنیده بود به هیچ انگاشتند و در مخالفت با دین مرزی قائل نبودند. اما در عرصه عمل، تمامی شعارهای این جناحها با همه جذابیت و تبلیغات احساسات برانگیز و فریبنده‌ای که به همراه داشت، نتوانست تاثیری چون بیانیه‌ها و اعلامیه‌های جناح روحانیت و مذهبی در دوران مشروطیت داشته باشد و بجز شماری از افراد وابسته به دربار و اشراف، هواخواهان زیادی نداشتند. زیرا این جناحها درک درستی از بافتار اجتماع سنتی و دینی مردم ایران و تفاوت آن با فرهنگ مادی اروپاییان به دست نیاورده و بر این اعتقاد بودند که به راحتی می‌توان ساختار و فرهنگ ایرانیان را تغییر داد. همچنین علاوه بر این مورد ایدئولوژیهای این سه دسته برای توده مردم ایران حتی نامأنوس و غریب و بیگانه می‌نمود، چرا که از یک سلسله اصطلاحات سیاسی اروپایی و کلمات و عبارات نوساخته و فارسی شده تشکیل می‌شد، که در بسیاری از موارد، حکایت از آن داشت که اینان نتوانسته بودند مفاهیم سیاسی غربی را حتی خوب هضم کنند. #شرح_عکس مظفرالدین شاه و عده ای از درباریان در سفربه اروپا. ردیف جلو نفر چهارم از سمت چپ میرزاملکم خان است شماره آرشیو: 2494-1ع متن کامل این مقاله را در لینک زیر بخوانید؛ http://www.iichs.ir/Modules/Content/Other/Print.aspx?id=4124 در صفحه #اینستاگرام پژوهشکده تاریخ معاصر عضو شده و آن را به دوستان خود نیز معرفی کنید؛ 👇👇👇 https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ به بهانه سالروز #مشروطیت چهارده سال آشوب #مقاله #چکیده آن‌گونه که پیداست عوامل مختلف داخلی و خارجی در بی‌ثباتی چهارده سال اول مشروطیت دخیل بودند. عواملی چون بحران‌آفرینی دول خارجی چون روس و انگلیس، ناآشنایی روشنفکران ایرانی با چیستی مشروطیت، ارجحیت منافع فردی بر ملی، ضعف دولت مرکزی و... از مهم‌ترین آنان بودند. این عوامل و آشوب‌های ناشی از آن سرانجام به‌گونه‌ای شد که اکثر روشنفکران برای فرار از ناامنی و آشوب داخلی به شخصی مستبد چون #رضاخان پناه بردند. #شرح_عکس قشون بختیاری‌ها پس از فتح تهران متن کامل این مقاله را در لینک زیر بخوانید؛ http://www.iichs.ir/Modules/Content/Other/Print.aspx?id=8005 در صفحه #اینستاگرام پژوهشکده تاریخ معاصر عضو شده و آن را به دوستان خود نیز معرفی کنید؛ 👇👇👇 https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

گاندوهای آمریکایی و انگلیسی دولت #مصدق که بزرگترین خدمت را در پیروزی کودتا ایفا کردند/ ماجرای معاون #حسین_فاطمی وزیر خارجه مصدق که اطلاعات محرمانه هیئت دولت را به مقامات آمریکایی تحویل می داد! @iichs_ir

✳️ پیش همایش مجازی هشتادمین سالگرد #اشغال_ایران و #سقوط_رضاخان بررسی علل اشغال ایران و سقوط رضاخان در #سوم_شهریور_1320 سخنرانان : دکتر #موسی_حقانی ، دکتر #مجید_تفرشی ، دکتر #مرتضی_باقیان ، مریم السادات حسینی و #حسین_مولایی 🕰 : چهارشنبه سوم شهریور ۱۴۰۰ ساعت شروع ۱۰ الی ۱۲ پخش زنده از https://www.aparat.com/TVTARIKH/live https://instagram.com/iichs.ir

✳️ روایت نظامیان رژیم پهلوی از 3 شهریور 1320 (1)؛ آخرین بازمانده‌های یک سربازخانه هشت‌هزارنفری پایگاه اطلاع‌رسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ سرتیپ حیدرقلی بیگلری از جمله نظامیانی بود که در زمان حمله متفقین به ایران، فرماندهی یکی از هنگ‌های ارتش را برعهده داشت. او در خاطرات خود از روز 3 شهریور 1320 آورده است: «همه رفتند! سکوت مطلق همه جا را فرا گرفت در سربازخانه‌ای که قریب به هشت‌هزار سرباز وجود داشت، اکنون کسی مشاهده نمی‌شود. از افسران سایر هنگ‌ها حتی یک نفر هم دیده نمی‌شود. شایع بود فرمانده لشکر هم از شهر خارج شده. من با ده نفر از افسران در هنگ باقی مانده، یکی از فرش‌های هنگ را در گوشه‌ای پهن کرده همه با حالت رقت‌آمیز و چشمان اشک‌آلود در دریای فکر فرو رفته بودیم».1 #شرح_عکس ورود تانک‌ها، زره‌پوش‌ها و کامیون‌های نظامی حامل سربازان در شهریور 1320 شماره آرشیو: 341-8ع 1. حیدرقلی بیگلری، خاطرات یک سرباز، ص 107. در صفحه #اینستاگرام پژوهشکده تاریخ معاصر عضو شده و آن را به دوستان خود نیز معرفی کنید؛ 👇👇👇 https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ دکتر موسی حقانی : اشغال ایران با تمام مصائبی که برای کشور داشت، یک نتیجه مطلوب داشت و آن سقوط رضاخان بود پیش‌همایش «هشتادمین سالگرد اشغال ایران و سقوط رضاخان» هشتاد سال پس از حمله متفقین به ایران، دوشنبه 3 شهریور 1400، سخنان مقدماتی دکتر #موسی_حقانی ، رئیس #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ، برگزار شد. ایشان با اشاره به اینکه هشتاد سال پیش کشور ما با تجاوز قوای متفقین روبه‌رو شد اظهار کردند: این اشغال به‌رغم تمام مصائبی که برای کشور ما داشت یک نتیجه مطلوب برای ملت ایران داشت و آن سقوط رضاخان بود؛ چون سایه بیست سال دیکتاتوری از سر مردم ایران رخت بست. اگرچه آنها از اینکه کشورشان اشغال شده بود ناراحت بودند، از رفتن رضاخان رضایت خاطر داشتند. دکتر حقانی پس از این مقدمه، به محور موضوعی این پیش‌همایش اشاره کرد و گفت: در این جلسه، فقط ماجرای جنگ و اشغال ایران بررسی خواهد شد؛ یعنی بر رویدادهای 3 تا 25 شهریور 1320 تمرکز شده است. همچنین تلاش خواهد شد به این پرسش‌ها پاسخ داده خواهد شد که چرا ارتش رضاشاهی به‌سرعت فروپاشید و علت خوشحالی مردم از رفتن رضاشاه چه بود. متن کامل خبر این نشست را در لینک زیر بخوانید ... http://www.iichs.ir/Modules/Content/Other/Print.aspx?id=20164 در صفحه #اینستاگرام پژوهشکده تاریخ معاصر عضو شده و آن را به دوستان خود نیز معرفی کنید؛ 👇👇👇 https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ باقیان: دوره رضاخانی سیاه‌ترین دوره تاریخ معاصر است نخستین سخنرانی که در این پیش‌همایش به بیان دیدگاه‌های خود پرداخت #مرتضی_باقیان بود. این پژوهشگر حوزه تاریخ معاصر موضوع عدم شکل‌گیری مقاومت مردمی در جریان اشغال ایران را از زاویه امنیت اجتماعی در دوره پهلوی اول بررسی کرد. او اظهار داشت: امنیت اجتماعی با مقوله هویت جامعه ارتباط بسیار نزدیکی دارد. منظور ما از امنیت اجتماعی در اینجا، امنیت هویتی جامعه است؛ یعنی فقدان تهدید برای هویت جامعه. جوامع زمانی از امنیت اجتماعی برخوردارند که هویت آن جامعه مورد تهدید واقع نشود. باقیان ادامه داد: رضاشاه وقتی به سلطنت رسید می‌خواست نظم سنتی جامعه ایران را که مبتنی بر زیرساخت‌های دینی بود، برهم بزند و به جاش نظم تجددگرایانه که ملهم از عصر مدرنیته غربی را جایگزین آن کند (اقدامات شبه‌مدرنیستی). این نوسازی آمرانه در ابعاد مختلف و ارزش‌هایی که رضاشاه دنبال پیاده کردن آنها در جامعه ایرانی بود، با محیط فرهنگی جامعه ایران همخوانی نداشت. وی با بیان اینکه در دوره پهلوی اول، وظیفه کل اجزای حکومت اعم از بوروکراسی، ارتش، شهربانی و قوای سه‌گانه وظیفه تحکیم پایه‌های قدرت نهاد سلطنت بود، تصریح کرد: حکومت رضاشاه بر قدرت نظامی مانند ارتش و پلیس استوار بود و شواهد تاریخی نشان می‌دهد که شهربانی نقش مهم و حیاتی در سرکوب و فرونشاندن مخالفان در جهت پیشبرد اهداف و سیاست‌های نوگرایی دولت ایفا می‌کرد. باقیان ادامه داد: آزادی‌های مشروع مردم به‌شدت توسط شهربانی و نظامیان نقض می‌شد، سیاست‌های آمرانه و خودکامه رژیم پهلوی اول در ابعاد اجتماعی، اقتصادی با متحدالشکل کردن لباس و کشف حجاب، غصب املاک و دارایی‌های مردم و... به یک منبع ترس و خفقان در جامعه مبدل شده و نشان از عدم احساس امنیت اجتماعی در جامعه دوران پهلوی اول دارد. ممنوعیت مراسمات مذهبی مثل تعزیه و روضه‌خوانی و عزاداری به‌ویژه در اواخر سلطنت آخر رضاشاه و دین‌ستیزی (زیرزمینی شدن عزاداری‌ها) تضعیف و سرکوب روحانیت به طرق مختلف، بخش مهمی از نوسازی رضاشاه در زمینه آموزشی و قضایی در راستای تضعیف روحانیت بود. این تاریخ‌پژوه بیان کرد: عشایر جزء نیروهای نیروهای اجتماعی مؤثر در جامعه ایران و به‌صورت سنتی جزء حافظان مرزی و مرزبانان کشور ایران محسوب می‌شدند که رضاشاه با سیاست تخت قاپو کردن عشایر، جامعه ایران را از نیروهای کارآمد و مؤثر در موقع هجوم بیگانگان تهی کرد. وی افزود: انتخابات در عصر رضاشاه به صورت صوری برگزار می‌شد و نتایج انتخابات از قبل مشخص بود. دو امر انتخابات و مجلس که از ثمرات انقلاب مشروطه بود، عملا از حیز انتفاع افتاد. مجلس، که رکن رکین مشروطیت و مهم‌ترین دستاورد و ثمره مشروطیت بود، عملا بیشتر نقش مهر تأیید بر منویات رضاشاه را داشت. باقیان ادامه داد: در طول سلطنت شانزده‌ساله رضاشاه شهربانی و بخش‌های اطلاعاتی امنیتی مخوف او در نقض صریح حقوق فردی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و... اقشار و گروه‌های مختلف مردم کشور گام‌های استواری برداشتند و موجبات دستگیری، بازداشت، شکنجه و قتل صدها تن از ایرانیان را فراهم آورند. وی ادامه داد: هر چه از اوایل سلطنت رضاشاه به سمت اواخر دوره سلطنت رضاشاه حرکت می‌کنیم، شکاف میان دولت و ملت و یا شکاف میان حاکمیت و مردم دارد بیشتر می‌شود. حکومتی که امنیت و بقای آن با امنیت مردم در تضاد باشد، نمی‌تواند کارکرد امنیتی خویش را به نحو مطلوبی ارائه نماید، بلکه خود باعث بروز و ظهور نا امنی‌های گسترده‌ای در تمام شئون جامعه خواهد شد. باقیان در پایان خاطرنشان کرد: امنیت و بقا حکومت تک نفره رضاشاه در تضاد با امنیت مردم بود. مهم‌ترین مؤلفه سرمایه اجتماعی اعتماد میان دولت و ملت هست. قطعا برای مردم ایران اشغال کشور توسط بیگانگان مصبیت بزرگی بود ولی آنچه باعث خوشحالی مردم شد، از بین رفتن یک مصبیت بزرگ‌تری بنام دیکتاتور بود. رضاشاه به عنوان یک دیکتاتور دیوانه و وحشی ظلم‌های بسیاری روا داشت. متن کامل خبر این نشست را در لینک زیر بخوانید ... http://www.iichs.ir/Modules/Content/Other/Print.aspx?id=20164 در صفحه #اینستاگرام پژوهشکده تاریخ معاصر عضو شده و آن را به دوستان خود نیز معرفی کنید؛ 👇👇👇 https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir

✳️ مولایی: واقعیت‌های ارتش خیالی رضاخانی چه بود؟ #حسین_مولایی پژوهشگر و تاریخ‌پژوه طی سخنانی با عنوان بررسی اقدامات و ناکارآمدی ارتش #رضاخان از زاویه آموزش نظامی آن دوره اظهارداشت: فروپاشی ارتش رضاخان قبل از مواجهه با متفقین، رها کردن تجهیزات در بیابان‌ها و تقدیم کشور به بیگانه، برای مردم و افرادی که تحت تاثیر تبلیغات رسمی به وجود یک ارتش مدرن باور داشتند، شکّه کننده بود. وی افزود: تعجب و حیرت مردم از رفتار نظامیان بدین خاطر بود که درک صحیحی از واقعیت ارتش نوین وجود نداشت. به واقع حاکمیت در خصوص واقعیت نهادی که به عنوان ارتش مدرن معرفی می‌شد، پنهان‌کاری کرده بود؛ در صورتی که ارتش مدرن (حتی در آن مقطع) دارای شاخص‌های مشخصی هستند که همواره ذیل رژه و نمایش از آن چشم‌پوشی می‌شد. مولایی با بیان اینکه یکی از دلایل نمایش فضاحت‌بار ارتش رضاخان در شهریور ۱۳۲۰ عدم تأمین نیازهای اولیه آموزشی سربازان و نظامیان بود، تصریح کرد: به بیان دیگر با اینکه انحلال ارتش پهلوی اول همزمان با تجاوز متفقین به ایران (در شهریور ۱۳۲۰) دلایل متعددی دارد، اما یکی از مواردی که اسناد و شواهد قابل توجهی برای اثبات آن اقامه شده، محرومیت از آموزش‌‌های رزمی منظم و حرفه‌‌ای به جهت عدم تأمین امکانات و نیازهای اولیه سربازان و کارکنان نهادی بود که لقب ارتش مدرن ایران را یدک می‌کشید. این پژوهشگر افزود: ارتش‌‌های مدرن شاخص‌‌‌های متعددی دارند که صرفا یکی از آنها آموزش‌های حرفه‌ای نظامیان و سربازان است. برای آموزش‌های نظامی بدیهیات و شاخص‌هایی وجود دارد که تأمین حداقل نیازها نقطه آغاز محسوب می‌‌شود. با این وجود برای #ارتش_رضاخان که در تأمین بدیهیات و نیازهای اولیه ناتوان بود، این مهم هیچ‌گاه محقق نشد. وی افزود: در دوره پهلوی اول و در شرایطی که دوره قاجار به عنوان دوره تباهی مورد تمسخر بود، عمده سربازان ارتش رضاخان به لوازم ابتدایی آموزش از جمله کتابچه و شمشیر معمولی نیز دسترسی نداشتند و به سبب کمبودها، از واحدی به واحد دیگر سرگردان بودند. مولایی در پایان خاطرنشان کرد: مشکلات عدیده‌‌ای در سرراه آموزش نظامی نیروها مطرح بود که عمدتا ذیل کمبود منابع و تجهیزات قابل توجیه است. در این رابطه نامه بسیار مهمی از فرمانده تیپ مستقل گارد سوار به تاریخ ۱۷ بهمن ۱۳۰۸ در خصوص فقدان تجهیزات آموزشی وجود دارد که مهر تأییدی بر ادعاهای فوق است و اهم کمبودها را مورد تأیید قرار می‌دهد. متن کامل خبر این نشست را در لینک زیر بخوانید ... http://www.iichs.ir/Modules/Content/Other/Print.aspx?id=20164 در صفحه #اینستاگرام پژوهشکده تاریخ معاصر عضو شده و آن را به دوستان خود نیز معرفی کنید؛ 👇👇👇 https://instagram.com/iichs.ir @iichs_ir