✡ باروخ اسپینوزا ثابت کرد که علاوه بر تورات، کتاب‌های یوشع، داوران، روت، سموئیل و پادشاهان نیز بسیار متأخرتر از زمانی که سنّت قائل است نوشته شده‌اند! ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter

💠 بحث‌هایی کلی درباره کتاب مقدس (6) ✡️ بررسی متنی و سندی متون مقدس یهودی (قسمت اول) 🌐 ج) نقادی کتاب مقدس و نقد تاریخی / نقد جدید 1️⃣ نقادی جدید #کتاب_مقدس به جریانی گفته می‌شود که پس از جنبش قرن هجدهم اروپا و تحت تأثیر آن به وقوع پیوست و به #نهضت_روشنگری موسوم است. 2️⃣ پیروان این اندیشه بر آن بودند که انسان با #عقل_نقاد یا به تعبیر دقیق‌تر، با علم و تجربه‌ی خود می‌تواند همه‌ی زوایای مبهم عالم را کشف کند. 3️⃣ پیروان این اندیشه بر #اصالت_تجربه و مشاهده تأکید داشتند. آنان معتقد بودند که همه‌ی شناخت‌ها، حتی فلسفه، باید به علم طبیعی مبدل شود. 4️⃣ بنابراین، اندیشه‌ی #روشنگری بر جهان‌بینی خاصی متکی است و آن این‌که اگر تنها راه شناخت، تجربه است پس همه‌ی هستی در واقع تجربه‌پذیر است و آنچه تجربه نشود در واقع وجود ندارد. 5️⃣ این فرایند شامل کتاب مقدس نیز گردید. پیروان سنتیِ این متون به آنها به‌عنوان متون مقدس و کتاب خدا نگاه می‌کردند و معتقد بودند برای درک مطالب آنها باید با خضوع و خشوع و ایمان به سراغ آنها رفت. 6️⃣ اما کسانی که تحت تأثیر جریان روشنگری سراغ این متون رفتند، به آنها مانند دیگر کتاب‌های بشری نگاه می‌کردند و معتقد بودند این کتاب‌ها نیز باید مانند دیگر امور به صورتی علمی و نقادانه بررسی شود. این جریان #نقد_تاریخی_کتاب_مقدس خوانده می‌شود. 7️⃣ به هر حال کتاب مقدس نیز به آزمایشگاه علم برده شد و نتایج به دست آمده برای راست‌دینی نگران‌کننده بود. 8️⃣ یکی از مهم‌ترین نتایجی که به دست آمد و در واقع بر ایمان یهودی – مسیحی تأثیر ویران‌کننده‌ای داشت، این بود که انتساب عمده‌ی نوشته‌های این مجموعه به نویسندگان سنتی آنها مورد سؤال قرار گرفت و بلکه در بیشتر موارد قاطعانه رد شد. 9️⃣ نمونه‌ی آن پنج کتاب نخست #عهد_قدیم بود، که #تورات خوانده می‌شود. سنّت، این کتاب را به موسی (ع) منتسب می‌ساخت و معتقد بود کل این کتاب را او از خداوند دریافت کرده است؛ اما نقادان جدید نه تنها این انتساب را رد و ثابت کردند که این کتاب قرن‌ها پس از حضرت موسی نوشته شده است، بلکه با دلایلی محکم اثبات نمودند که نویسنده‌ی آن از منابعی خاص که در دسترسش بوده استفاده و این کتاب را تألیف کرده است. 🔟 از سوی دیگر در بسیاری از کتاب‌های مجموعه‌ی عهد قدیم حوادثی پیشگویی شده، اما نقادان ثابت کردند که این کتاب‌ها پس از وقوع آن حوادث نوشته شده است. ✍️ نویسنده: عبدالرحیم سلیمانی اردستانی 📚 منبع: كتاب «بررسی متنی و سندی متون مقدس یهودی – مسیحی»، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، چاپ اول: بهار 1396. 📖 متن کامل مقاله در سايت اندیشکده: 👉 http://yon.ir/otestament ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter 🔸 هشتگ اصلی: #متون_مقدس_یهودی

✡ ما با دو نسخه قدیمی از عهد قدیم روبه‌رو هستیم، یکی نسخه عبری که یهودیان آن را کتاب مقدس عبرانی می‌نامند و دیگری نسخه یونانی که سبعینیه یا Lxx خوانده می‌شود. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter

💠 کلیاتی درباره عهد قدیم (1) ✡️ بررسی متنی و سندی متون مقدس یهودی (قسمت دوم) 🌐 الف) دو نسخه‌ی قدیمی عهد قدیم 1⃣ مجموعه‌ی #عهد_قدیم در اصل به زبان #عبری، و اندکی از آن به زبان #آرامی که هم خانواده‌ی عبری است، نوشته شده است. 2⃣ اما پس از فتوحات اسکندر مقدونی در قرن چهارم و رواج فرهنگ و زبان یونانی در سراسر حوزه‌ی دریای مدیترانه، بسیاری از یهودیانی که در سراسر این مناطق پراکنده بودند دیگر زبان اولشان عبری نبود، بلکه به زبان یونانی سخن می‌گفتند. 3⃣ این امر موجب شد که در قرن سوم قبل از میلاد و در زمانی که #بطلمیوس_فیلادلفوس (285-247 ق.م.) بر مصر حکومت می‌کرد به دستور او مجموعه‌ی عهد قدیم به زبان #یونانی ترجمه شود. 4⃣ گفته می‌شود 72 عالم در ترجمه‌ی این مجموعه نقش داشته‌اند؛ به همین سبب این نسخه به «سبعینیه» یا «هفتادین» معروف شده و از آن با علامت «Lxx» که به عدد رومی به معنای 70 است یاد می‌شود. 5⃣ گفته می‌شود بطلمیوس از کاهن اورشلیم درخواست کرد تا عالمانی را برای ترجمه‌ی #کتاب_مقدس یهودی به مصر بفرستد و آن کاهن از هر قبیله شش نفر را فرستاد. 6⃣ اما دانشمندان جدیدِ کتاب مقدس می‌گویند این ترجمه تدریجاً صورت گرفته و به‌تدریج بخش‌هایی به آن افزوده شده است. ابتدا اسفار خمسه #تورات در زمان بطلمیوس و سپس بقیه‌ی کتاب‌ها به‌تدریج تا حدود سال 180 ق.م. ترجمه شده است. 7⃣ بنابراین ما با دو نسخه‌ی قدیمی از مجموعه‌ی عهد قدیم روبه‌رو هستیم، یکی #نسخه_عبری که یهودیان آن را #کتاب_مقدس_عبرانی می‌نامند و دیگری #نسخه_یونانی که #سبعینیه یا Lxx خوانده می‌شود. ✍️ نویسنده: عبدالرحیم سلیمانی اردستانی 📚 منبع: كتاب «بررسی متنی و سندی متون مقدس یهودی – مسیحی»، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، چاپ اول: بهار 1396. 📖 متن کامل مقاله در سايت اندیشکده: 👉 http://yon.ir/Torah ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter 🔸 هشتگ اصلی: #متون_مقدس_یهودی

✡ در نسخه‌ی سبعینیه عهد قدیم هفت کتاب وجود دارد که اثری از آنها در نسخه‌ی عبری عهد قدیم نیست! ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter

💠 کلیاتی درباره عهد قدیم (2) ✡️ بررسی متنی و سندی متون مقدس یهودی (قسمت دوم) 🌐 الف) دو نسخه‌ی قدیمی عهد قدیم 1⃣ گفتیم ما با دو نسخه قدیمی #عهد_قدیم روبه‌رو هستیم، یکی #نسخه_عبری (کتاب مقدس عبرانی) و دیگری نسخه یونانی يا #نسخه_سبعینیه. این دو ترجمه علاوه بر تفاوت‌های جزئی محتوایی دو تفاوت عمده دارند: 2⃣ اول: در نسخه سبعینیه 7 کتاب وجود دارد که اثری از آنها در نسخه عبری نیست. همچنین در کتاب‌هایی که در هر دو نسخه وجود دارد، نسخه سبعینیه فصل‌هایی اضافه دارد (کتاب‌های اضافی، کتاب‌های قانونی درجه‌ی دوم یا کتاب‌های اپوکریفایی خوانده می‌شود). 3⃣ دوم: ترتیب و تقسیم این دو نسخه با هم تفاوت دارد. گویا نسخه عبری با توجه به اهمیت یا وثاقت نویسنده تقسیم شده است. در ابتدای این مجموعه پنج سِفر #تورات و سپس کتاب‌های منسوب به انبیاست که #نبییم خوانده می‌شود. در بخش سوم کتاب‌هایی واقع شده است که مکتوبات يا #کتوبیم خوانده می‌شود. 4⃣ اما تقسیم نسخه سبعینیه گویا برحسب موضوع است. در ابتدا بخش تاریخی عهد قدیم واقع شده است که با پنج سِفر تورات آغاز می‌شود. پس از آن کتاب‌های حکمت، مناجات و شعر و در پایان کتاب‌های پیشگویی آمده است. 5⃣ نکته‌ی دیگر این‌که برخی از کتاب‌هایی که در نسخه‌ی عبری یک کتاب واحد است، در نسخه‌ی سبعینیه تقسیم شده و به صورت دو کتاب آمده است. ✍️ نویسنده: عبدالرحیم سلیمانی اردستانی 📚 منبع: كتاب «بررسی متنی و سندی متون مقدس یهودی – مسیحی»، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، چاپ اول: بهار 1396. 📖 متن کامل مقاله در سايت اندیشکده: 👉 http://yon.ir/Torah ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter 🔸 هشتگ اصلی: #متون_مقدس_یهودی

✡ تعداد کتاب‌های عهد قدیم در نسخه سبعینیه 46 عدد است، اما نسخه عبری با كسر برخی کتب اضافی و ادغام برخی دیگر مشتمل بر 24 کتاب است! ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter

💠 کلیاتی درباره عهد قدیم (3) ✡️ بررسی متنی و سندی متون مقدس یهودی (قسمت دوم) 🌐 الف) دو نسخه‌ی قدیمی عهد قدیم 📚 کتاب‌های #عهد_قدیم مطابق ترتیب و چینش #نسخه_عبری به قرار زیرند: 1⃣ #تورات، مشتمل بر پنج سِفر پیدایش، خروج، لاویان، اعداد و تثنیه. 2⃣ انبیاء یا #نبییم به دو بخش انبیای متقدم و متأخر تقسیم می‌شود و این دومی به نوبه خود به انبیای بزرگ و کوچک تقسیم می‌شود (مقصود از بزرگ و کوچک زیاد یا کم بودن حجم کتاب‌هاست). انبیای متقدم کتاب‌های یوشع، داوران، سموئیل و پادشاهان را شامل می‌شود و انبیای متأخر پانزده کتاب را در بر می‌گیرد که از این میان کتاب‌های اشعیا، ارمیا و حزقیال انبیای بزرگ خوانده می‌شوند و دوازده کتاب باقیمانده انبیای کوچک که عبارت‌اند از: هوشع، یوئیل، عاموس، عوبدیا، یونس، میکاه، ناحوم، حَبقوق، صَفَنیا، حجّی، زکریا و ملاکی. 3⃣ #کتوبیم يا مکتوبات یا نوشته‌ها شامل یازده کتاب می‌شوند که عبارت‌اند از: مزامیر داود، امثال سلیمان، ایوب، غزل غزل‌های سلیمان، روت، مراثی اِرمیا، اِستَر، جامعه سلیمان، دانیال، عزرا و نحمیا، تواریخ ایام. 📚 اما ترتیب کتاب‌های عهد قدیم مطابق #نسخه_سبعینیه (غیر از هفت کتابی که در نسخه‌ی عبری نیست) به قرار زیر است: 1⃣ کتاب‌های تاریخی که اسفار پنجگانه تورات، یوشع، داوران، روت، دو کتاب سموئیل، دو کتاب پادشاهان، دو کتاب تواریخ ایام، عزراء، نحمیا و استر را شامل می‌شود. کتاب‌های سموئیل و پادشاهان و تواریخ ایام که در نسخه‌ی عبری یک کتاب بودند در این نسخه هریک دو کتاب‌اند. همچنین عزراء و نحمیا که در نسخه‌ی عبری یک کتاب بودند در اینجا از هم جدا هستند. 2⃣ بخش دوم یعنی «حکمت و مناجات شعر» پنج کتاب ایوب، مزامیر داود، امثال سلیمان، جامعه سلیمان و غزل و غزل‌های سلیمان را شامل می‌شود. 3⃣ کتاب‌های پیشگویی شامل هفده کتاب می‌شود که به این قرار است: اشعیا، ارمیا، مراثی ارمیا، حزقیال، دانیال، هوشع، یوئیل، عاموس، عوبدیا، یونس، میکاه، ناحوم، حبقّوق، صفنیا، حجّی، زکریا و ملاکی. ✡ بنابراین تعداد کتاب‌های عهد قدیم بنابر نسخه‌ی سبعینیه بدون احتساب کتاب‌های اضافی 39 عدد و با احتساب آنها 46 عدد است. اما در نسخه‌ی عبری با توجه به این‌که هفت کتاب اضافی در آن نیست و برخی از کتاب‌های دیگر که در نسخه سبعینیه دو کتاب‌اند در این نسخه یک کتاب هستند، تعداد کتاب‌ها کمتر است. علاوه بر این کتاب‌های دوازده‌گانه‌ی انبیای کوچک هم به دلیل کمی حجمشان در یک طومار نوشته می‌شده است و بنابراین گفته می‌شود که کتاب عهد قدیم یهود مشتمل بر 24 کتاب است. ✍️ نویسنده: عبدالرحیم سلیمانی اردستانی 📚 منبع: كتاب «بررسی متنی و سندی متون مقدس یهودی – مسیحی»، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، چاپ اول: بهار 1396. 📖 متن کامل مقاله در سايت اندیشکده: 👉 http://yon.ir/Torah ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter 🔸 هشتگ اصلی: #متون_مقدس_یهودی

✡ علمای یهود برای بیان اینکه کتابی حجیت دارد و مقدس است می‌گفتند: «دست را ناپاک می‌سازد»! و مقصودشان این بود که این کتاب حرمت دارد و نباید بر آن دست گذاشت. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter

💠 کلیاتی درباره عهد قدیم (4) ✡️ بررسی متنی و سندی متون مقدس یهودی (قسمت دوم) 🌐 ب) فرایند قانونی شدن مجموعه عهد قدیم 1⃣ دانشمندان جدیدِ کتاب مقدس برای فرایندی که در آن برخی از نوشته‌ها جزو مجموعه #کتاب_مقدس به حساب آمده و برخی دیگر کنار گذاشته شده‌اند از واژه‌ی #قانونی_شدن که از کلمه‌ی کانون به معنای قانون گرفته می‌شود، استفاده کرده‌اند. 2⃣ وقتی از این واژه در رابطه با کتاب مقدس استفاده می‌شود مقصود از آن مشخص شدن محدوده‌ی کتاب مقدس است؛ به‌گونه‌ای که نوشته‌های وحیانی که حجیّت دارند، وارد کتاب مقدس شوند و آنهایی که این شرط را ندارند، بیرون گذاشته شوند. 3⃣ در سنت #یهودی از این واژه استفاده نمی‌شده و به جای آن از واژه‌ی «ناپاک شدن دست» استفاده می‌شد. #عالمان_یهود در کتاب #تلمود برای بیان اینکه کتابی حجیّت دارد و مقدس است می‌گفتند: این کتاب دست را ناپاک می‌سازد! و مقصودشان این بوده است که این کتاب حرمت دارد و نباید بر آن دست گذاشت. 4⃣ هم سنت یهودی – مسیحی و هم نقادان جدید کتاب مقدس این را قبول دارند که مجموعه‌ی #عهد_قدیم را افراد مختلف به‌تدریج طی چندین قرن نوشته‌اند. اما آنان در مورد ابتدا و پایان این قرن‌ها و تاریخ نگارش و نویسنده‌ی هریک از این نوشته‌ها با هم اختلاف دارند. 5⃣ حال سخن اینجاست که برای شکل‌گیری چنین مجموعه‌ای دو مرحله وجود دارد، یکی مرحله‌ی نگارش و تدوین و دیگری مرحله‌ی گزینش. در واقع در مرحله‌ی دوم از بین کتاب‌های موجود برخی گزینش می‌شوند و جزو #کتاب_مقدس قرار می‌گیرند و بقیه کنار گذاشته می‌شوند. 6⃣ اما نکته‌ای که باید به آن اشاره کنیم این است که مرحله‌ی دوم، یعنی گزینش، که همان #قانونی_شدن است، نیز در رابطه با مجموعه‌ی عهد قدیم به صورت تدریجی و طی چندین قرن صورت گرفته است؛ یعنی این فرایند از قرن چهارم پیش از میلاد آغاز شده و تا قرن دوم میلادی ادامه داشته است. ✍️ نویسنده: عبدالرحیم سلیمانی اردستانی 📚 منبع: كتاب «بررسی متنی و سندی متون مقدس یهودی – مسیحی»، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، چاپ اول: بهار 1396. 📖 متن کامل مقاله در سايت اندیشکده: 👉 http://yon.ir/Torah ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter 🔸 هشتگ اصلی: #متون_مقدس_یهودی

✡ قاریان برای پرهیز از تماس دست با متن تورات، دَستکی معمولاً نقره‌ای (یاد) را برای نشان دادن محل قرائت، به کار می‌برند. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscente

✡ کتاب مقدس عبری مشتمل بر سه بخش تورات، نبییم (انبیا) و کتوییم (نوشته‌ها) است و هریک در دوره‌ای خاص و طی فرایند مخصوصی قانونی شده‌اند. ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscente