💎 شأن و مقام ذوالقرنین
1⃣ در آیات فوق اشاره شده که خداوند متعال #تمکین در ارض را به #ذوالقرنین عطا نمود. «تمکین» به‌معنای قدرت‌دادن است. در زبان عربی وقتی گفته می‌شود «مکّنته» و یا «مکّنت له» معنایش این است که من او را توانا کردم. پس «تمکّن در زمین» به‌معنای #قدرت_تصرف در زمین است، تصرّفی مالکانه و دلخواه.
2⃣ لیکن صِرفِ اعطای تمکین در ارض ثابت نمی‌کند که ذوالقرنین مؤیّد از جانب خدا بوده است، زیرا این امر اختصاص به مؤمنین نداشته، چنان‌چه خداوند متعال فرموده است:
👈 آیا ندیدند که قبل از آنان چقدر از امت‌ها را هلاک کردیم؟ امت‌هایی که ما در زمین مکنتشان دادیم، مکنتی که به شما نداده‌ایم [مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ مَا لَمْ نُمَكِّنْ لَكُمْ]... پس وقتی گناه را از حد گذراندند هلاکشان کردیم... (انعام : ۶)
3⃣ با این حال مشخصاتی که از ذوالقرنین در دیگر آیات ذکر شده نشان‌دهندهٔ عظمت مقام او و نیز مؤید بودن او از جانب خداوند است:
👈 اول آن‌که او از سوی خدای متعال مورد خطاب قرار گرفته و بین تعذیب و احسان به قومی که در #مغرب‌الشمس با آنان ملاقات نمود، مخیّر گردید. نفس این تخییر، دلالت بر شأن ذوالقرنین نزد پروردگار دارد.
👈 ثانیاً، ذوالقرنین تصریح نمود که ظالمین را تعذیب نموده و کسانی که اهل ایمان و عمل صالح هستند، مورد عنایت او قرار خواهند گرفت که این امر حاکی از ایمان او به خدای متعال است.
4⃣ مضاف بر این موارد، آیاتی که به ساختن سدّی از سوی ذوالقرنین اشاره نموده‌اند نیز بیان‌گر عظمت مقام ذوالقرنین هستند؛ زیرا او حاضر به اخذ هزینه در قبال ساختن سدّ نشده و مکنتی را که از سوی پروردگارش به او عطا شد بالاتر و برتر از کمک مالی مردم دانست.
5⃣ از سوی دیگر، هنگامی‌که ذوالقرنین ساخت سدّ را به پایان رساند، آن را رحمتی از جانب خدای تعالی توصیف کرده و اعلام نمود که سدّ مزبور تا رسیدن وعدهٔ الهی باقی خواهد ماند. در ادامه ذکر خواهد شد که به اذعان جمهور مفسّرین، وعده الهی در این آیه، همان #قیامت_کبری است. لذا اعتقاد ذوالقرنین به #معاد نیز در این آیات مشخص است.
6⃣ در نتیجه: ذوالقرنین فردی مؤمن به خدا و مؤید به تأییدات الهی بوده است. این امر می‌بایست به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شاخصه‌ها برای تعیین مصداق #ذوالقرنین مورد توجه قرار گیرد. در واقع، اگر اثبات شود که یکی از شخصیت‌های تاریخی به خدای یکتا #اعتقاد_نداشته و یا زندگی او به دور از منش و مسلک مؤمنان بوده است، دیگر نمی‌توان او را #ذوالقرنین_قرآن دانست.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
💎 سیر ذوالقرنین در ارض
1⃣ بنا بر آیات سورهٔ کهف، #ذوالقرنین اسبابی را که خدای متعال به او عطا نمود در جهت #سیر_در_زمین مورد استفاده قرار داد. این آیات، سیر ذوالقرنین در ارض را مشتمل بر سفر به #مغرب‌الشمس، #مطلع‌الشمس و ناحیه #بین‌السّدین، دانسته است.
2⃣ با عنایت به سیاق آیات و با توجه به معنای واژهٔ «ثُمَّ» در آیه «ثُمَّ أَتْبَعَ سَبَباً» که افادهٔ ترتیب و تراخی می‌کند، می‌توان نتیجه‌گیری نمود که قرآن کریم سفرهای سه‌گانهٔ ذوالقرنین را با لحاظ تقدّم و تأخّر بیان نموده است. به بیان دیگر، ذوالقرنین ابتدا به مغرب‌الشمس و سپس به مطلع‌الشمس سفر نمود و نهایتاً به منطقه بین‌السّدین رسید.
3⃣ لازم به ذکر است که ترتیب سفرهای سه‌گانهٔ ذوالقرنین نیز می‌تواند در یافتنِ مابازاءِ تاریخی او سودمند واقع گردد که به این امر تفصیلاً در مباحث آتی پرداخته خواهد شد. در ادامه توضیحاتی در ارتباط با هریک از این سفرها ارائه می‌گردد.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
💎 سفر ذوالقرنین به مغرب‌الشمس
1⃣ پس از آن‌که #ذوالقرنین مورد عنایت خداوند قرار گرفت و به او مکنت عطا گردید، #سیر_در_زمین را آغاز نمود و در اولین موقف به #مغرب‌الشمس رسید و در آن موضع، خورشید را یافت که در «عین حمئه» غروب می‌کند.
2⃣ به اذعان مفسّرین منظور از «عین حمئه» چشمه‌ای دارای «گِل سیاه» یعنی لجن است. نیز گفته شده که مقصود از عین، دریا است، چون بسیار می‌شود که این کلمه به دریا هم اطلاق می‌گردد.
3⃣ ذوالقرنین در مجاورت «عین حمئه» در ناحیهٔ مغرب، با قومی مواجه شد و خداوند او را بین احسان به این قوم و تعذیب آنان مخیّر نمود. ذوالقرنین نیز وعده داد که #ظالمین را عذاب نموده و نسبت به #مؤمنین با رفق و مدارا رفتار خواهد کرد.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ معرفی اجمالی نظریهٔ ابوالکلام آزاد (٢)
1⃣ ادامهٔ کتابِ #کوروش_کبیر به بیان احوال کوروش و شرحی از زندگانی و کشورگشایی‌های او مشتمل بر حمله به لیدیه، نواحی شرقی، بابل و نواحی شمالی (قفقاز) اختصاص یافته است. به عقیدهٔ ابوالکلام، حملهٔ #کوروش به لیدیه، نواحی شرقی و نواحی شمالی به‌ترتیب معادل با سیر ذوالقرنین در #مغرب‌الشمس، #مطلع‌الشمس و #بین‌السّدین است.
2⃣ ایشان معتقدند که کوروش طیّ سفری که به نواحی شمالی ایران (ارمنستان) داشته، با اقوامی ملاقات نموده و آن‌ها از او خواسته‌اند تا سدّی را برای جلوگیری از حملات #اقوام_مهاجم بنا نماید. کوروش نیز خواست این قوم را اجابت نموده و سدّ آهنین #داریال را به‌گونه‌ای ساخته که حملات مهاجمین را پایان بخشد. از دیدگاه ایشان سدّ مذکور، همان سدّی است که قرآن کریم، ساختن آن را به #ذوالقرنین نسبت داده است.
3⃣ بخش دیگری از نظریه ایشان، به بیان #مذهب و #ویژگی‌های_اخلاقی کوروش اختصاص یافته و در آن‌جا ذکر شده که گزارش‌های تاریخی فراوانی از حُسن سلوک کوروش با ملل و پادشاهان مغلوب وجود دارد که این #فضایل_اخلاقی با مشخصاتی که قرآن کریم در ارتباط با ذوالقرنین ذکر نموده، مطابقت دارد.
4⃣ ضمناً ایشان ادعا نموده‌اند که کوروش پیرو #مذهب_زردشت و #یکتاپرست بوده و به‌رغم اذعان به «عدم وجود مدرک تاریخی» برای این امر، قرائنی را برای اثبات #زردشتی بودن کوروش طرح نموده‌اند!!
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter