هدایت شده از چاپ و نشر بینالملل
#گزیده_کتاب
#احکام_کاربردی
✅ ضبط صدای دیگران
📚 آیتالله خامنهای میفرمایند اگر صحبت و حضور در جلسۀ عمومی و در ملأ عام نباشد، ضبط صدا و برداشتن عکس و گرفتن فیلم، بدون اجازه طرف جایز نیست. همچنین اگر به صورت مخفیانه وارد حریم خصوصی افراد شود و به صورت مخفیانه فیلم و عکسبرداری کند حرام است و انتشار آن حرام دوم است.
اما آیتالله سیستانی میفرمایند برای ضبط مکالمههای تلفنی، اجازه لازم نیست. اما پخش آنها و به اطلاع دیگران رساندن، اگر اهانت به مؤمن و افشای راز او محسوب می شود جایز نیست؛ مگر اینکه آن هم با واجبی دیگر (برابر و یا مهمتر)، تزاحم پیدا کند.
📌 برگرفته از ص 284 کتاب «احکام کاربردی»، پژوهش علیرضا کریمی، شرکت چاپ و نشر بینالملل
هدایت شده از چاپ و نشر بینالملل
#گزیده_کتاب
#احکام_کاربردی
✅ حرمت مؤمن
📚 پیامبر صلّیاللهعلیهوآله: «الْمُؤْمِنُ حَرَامٌ كُلُّهُ عِرْضُهُ وَ مَالُهُ وَ دَمُهُ»؛ جان و مال و عرض مومن محترم است؛
لعن، اهانت، هجو، ترساندن او، افشای اسرار او، کاویدن خطاها و لغزشهای او، خوار و خفیف کردن او، تمسخر او، اذیت و آزار او جایز نیست. حتی بر مؤمن جایز نیست خودش را ذلیل کند.
⚠ آیتالله سیستانی لعن شرابخوار متجاهر را جایز میدانند چرا که پیامبر صلّیاللهعلیهوآلهوسلّم چنین اشخاصی را به همراه عدهای دیگر لعن کردهاند.
📌 برگرفته از ص 283 کتاب «احکام کاربردی»، پژوهش علیرضا کریمی، شرکت چاپ و نشر بینالملل
هدایت شده از چاپ و نشر بینالملل
#گزیده_کتاب
#احکام_کاربردی
✅ سر گذاشتن بر چیزی که سجده بر آن صحیح نیست
📚 اگر به طور غیر عمدی، پیشانی را روی چیزی بگذارد که سجده بر آن صحیح نیست، طبق نظر امامخمینی و آیتالله خامنهای باید پیشانی را از روی آن، به روی چیزی که سجده بر آن جایز است بکشد و نمازش صحیح است و نباید پیشانی را از روی آن بردارد؛ خواه قبل از گفتن ذکر واجب متوجّه شود که جای سجده صحیح نیست یا بعد از گفتن آن؛ ولی اگر کشیدن ممکن نبود و تنها باید پیشانی برداشته شود و سجدۀ مجدد انجام بگیرد، بنا بر نظر امامخمینی احتیاط واجب آن است که نمازش را تمام کند و سپس از نو بخواند. بنا بر نظر آیتالله خامنهای نیز اگر بلند کردن پیشانی با علم و عمد باشد، نماز باطل است.
اما طبق نظر آیتالله سیستانی هر گاه در حال سجده بفهمد سهواً پیشانی را بر چیزی گذاشته كه سجده بر آن باطل است، چنانچه پس از به جا آوردن ذكر واجب متوجّه شود، میتواند سر از سجده بر دارد و نمازش را ادامه دهد و اگر قبل از به جا آوردن ذكر واجب متوجّه شود، باید پیشانی خود را به چیزی كه سجده بر آن صحیح است بكِشد و ذكر واجب را به جا آورد و برداشتن پیشانی جایز نیست؛ ولی اگر كشیدن پیشانی ممكن نباشد میتواند ذكر واجب را در همان حال به جا آورد و نمازش در هر دو صورت صحیح است.
البته بنا بر نظر امامخمینی و حضرات آیات خامنهای و سیستانی، اگر بعد از سر برداشتن از سجده متوجّه شود که سر روی چیزی قرار داشته که سجده بر آن صحیح نیست، نمار صحیح است.
📌 برگرفته از ص 93 و 94 کتاب «احکام کاربردی»، پژوهش علیرضا کریمی، شرکت چاپ و نشر بینالملل
#گزیده_کتاب
#احکام_کاربردی
✅ حقوق لازم زن که بر عهدۀ شوهر است
1- دادن نفقۀ او در حد شأن و شئون زن؛
2- اذیت نکردن و ظلم نکردن و بد اخلاقی نکردن با او بدون وجه شرعی؛
3- رها نکردن او به طوری که زن نه شوهردار به حساب بیاید و نه مطلقه؛
4- ترک نکردن مقاربت با زن بیش از چهار ماه بدون عذر یا بدون رضایت زن. (البته آیتالله سیستانی این حکم را مقید به زن جوان میدانند.)
5- قَسْم (این، از حقوق مشترک بین زن و شوهر و مربوط به مردانی است که دو یا چند همسر دائمی دارند و نیازی به تفصیل آن در این کتاب نیست)
📝 اگر زن وظایف واجب خود را در برابر شوهرش رعایت نکند، ناشزه به حساب میآید. اگر زن ناشزه شد، دیگر مستحق نفقه نیست؛ تا وقتی که از نشوز خارج شود. همچنین در حالت نشوزِ زن، مرد لازم نیست در مدت چهار ماه حتماً یک بار با او نزدیکی کند. البته آیتالله سیستانی در اینجا قیدی دارند؛ میفرمایند: اگر نشوز زن، به دلیل بیرون رفتن وی از خانه بدون اجازۀ شوهر باشد یا اینکه عدم تمکین زن، گاهگاه باشد نه اینکه بطور مطلق تمکین نکند، حقوق زن، بنا بر احتیاط واجب ساقط نخواهد شد.
📌 برگرفته از ص 93 و 94 کتاب «احکام کاربردی»، پژوهش علیرضا کریمی، شرکت چاپ و نشر بینالملل
هدایت شده از چاپ و نشر بینالملل
#گزیده_کتاب
#احکام_کاربردی
✅ حقوق همسایه
📚 روایات بسیاری از پیامبر و اهلبیت ایشان علیهمالسلام در مورد همسایه به ما رسیدهاست که در آن بر رعایت حال او، خوب معاشرت کردن با او و حرام بودن اذیت کردن او تأکید شدهاست. طبق برخی روایات، حُسن جوار (معاشرت خوب با همسایه) موجب افزایش رزق، طول عمر و آبادانی دیار میشود. پیغمبر صلیاللهعلیهوآلهوسلّم فرمود: «جبرئیل مرتب مرا به همسایه سفارش میکرد تا این که گمان کردم که بهزودی او را از ورثه قرار میدهد». و روایت شده پیغمبر به امیرالمؤمنینعلی علیهالسلام و سلمان و اباذر ـ راوی میگوید: و شخص دیگری را که فراموش کردم و گمان دارم که مقداد بود ـ دستور داد که در مسجد به بالاترین صدا ندا کنند کسی که همسایهاش از بدیهای او در امان نباشد، ایمان ندارد و آنها سه مرتبه ندا کردند.
و در کتاب کافی آمدهاست: امامصادق از پدر بزرگوارش امامباقر علیهماالسلام نقل میکند که فرمود: «در کتاب علی خواندم که رسول خدا بین مهاجرین و انصار و کسانی که به آنها ملحق شدند، از اهل یثرب، نوشت که همسایه مانند خود انسان است؛ نه ضرر میرساند و نه ستم میکند و احترام همسایه بر همسایه مانند حرمت مادر او است.»
📌 برگرفته از ص 269 کتاب «احکام کاربردی»، پژوهش علیرضا کریمی، شرکت چاپ و نشر بینالملل
هدایت شده از چاپ و نشر بینالملل
#گزیده_کتاب
#احکام_کاربردی
✅ حق تقدم در مسجد و زیارتگاهها
📚 اگر کسی جایی را از مسجد برای قرائت قرآن یا دعا یا تدریس یا نماز (چه فرادا و چه جماعت) یا هر یک از اهداف خوب، اشغال کند، کسی حق ندارد او را از آنجا بلند کند و برای او مزاحمت ایجاد کند.
اما اگر کسی بخواهد نماز بخواند و فردی که قبلاً جا را اشغال کرده به کارهای دیگر مشغول باشد (به نحوی که تزاحم ایجاد شود؛ مثلاً جای دیگری برای نمازگزار پیدا نشود یا نمازگزار برای پیوستن به صفوف جماعت چارهای جز ایستادن در همان مکان اشغالشده، نداشته باشد)، طبق نظر امامخمینی بنا بر فتوا و طبق نظر آیتالله سیستانی بنا بر احتیاط واجب نفر قبلی باید جا را برای او خالی کند؛
آنچه در مورد حق تقدم در استفاده از مسجد گفته شد، در مورد مشاهد مشرفه هم صادق است. در مورد مسجد گفته شد در صورت تزاحم، نماز بر سایر کارها در مسجد اولویت دارد. حال آیا در زیارتگاهها هم زیارت مزار و نماز زیارت بر سایر کارها تقدم دارد؟ طبق نظر امامخمینی و آیتالله سیستانی خوب است در این مورد هم احتیاط شود.
📌 برگرفته از ص 273 و 274 کتاب «احکام کاربردی»، پژوهش علیرضا کریمی، شرکت چاپ و نشر بینالملل
کریمی- بیان احکام
7⃣1⃣ اسباب ضَمان (مواردی که باعث میشود انسان نسبت به دیگران بدهکار شود) 📝 گاهی انسان نسبت به دیگرا
اسباب ضَمان (مواردی که باعث میشود انسان نسبت به دیگران بدهکار شود)
اگر پزشک برای درمان بیمار نسخه مینویسد -یعنی به او دستور دهد که داروهای مشخصی را مصرف کند– پس به مریض آسیب برسد، حتی اگر مقصر نباشد ضامن است. اما اگر بگوید دوای تو فلان چیز است (بدون آنکه بگوید آن را مصرف کن). یا حسب چیزی که میبیند بگوید فلان دوا برای این بیماری مفید است، طبق نظر آیت الله سیستانی ضامن است، اما طبق نظر امام خمینی ضامن نیست.
البته اگر پزشک یا جرّاح از بیمار یا ولیّ شرعی او برائت بگیرد، یعنی شرط کند که اگر بر اثر تجویز یا معالجه یا کار وی، ضرری به بیمار وارد شد، ضامن نباشد و او هم بپذیرد، چنانچه با وجود آنکه در کار خود ماهر بوده و دقّت و احتیاط لازم را در معالجه به کار گرفته، به بیمار ضرر برسد، ضامن نیست.
همچنین اگر تشخیص بیماری و تجویز دارو طبق قوانین به عهدۀ پزشک معالج واگذار شده و داروساز موظف به تحویل داروی تجویزی است، داروساز نسبت به عواقب یا عوارض ضررهای ناشی از تجویز غیرعلمی یا غیرضروری و احیاناً تجویز بر اساس سودجویی و غیره ضامن نیست.
___
تحریر الوسیلة، کتاب الدیات، القول فی موجبات الضمان، م 4 و 6؛ توضیح المسائل جامع آیتالله سیستانی، ج 4، م 682 و 683 و 684
کریمی- بیان احکام
7⃣1⃣ اسباب ضَمان (مواردی که باعث میشود انسان نسبت به دیگران بدهکار شود) 📝 گاهی انسان نسبت به دیگرا
اسباب ضَمان (مواردی که باعث میشود انسان نسبت به دیگران بدهکار شود)
اگر باربر هنگام حمل و نقل بار بلغزد و باری که توسط وی مثلاً در دست یا بر پشت یا سرش حمل میشود، سقوط کرده و از بین برود یا خسارتی به آن وارد شود:
طبق نظر امام خمینی مطلقاً ضامن است؛ مگر اینکه مستند به غیر باشد؛ یعنی به طور مثال کسی او را هل داده باشد که در این صورت ضامن نیست؛
اما طبق نظر آیتالله سیستانی چنانچه در وقوع این حادثه عرفاً مقصّر نبوده (کوتاهی و سهلانگاری نکرده) ضامن نیست؛ در غیر این صورت ضامن است؛ مانند اینکه هنگام حمل و نقل بار، با عجله و سرعت غیر متعارف راه میرفته یا با وجود مسیر مناسب برای حمل و نقل بار، آن را از مسیر شیب و لغزنده برده یا بار را بر پشت خود محکم نبسته یا بار سنگین بوده، طوری که معمولاً چنین باری را در چند نوبت جا به جا مینمایند، ولی او خواسته آن را در یک نوبت جا به جا نماید.
📌 اگر انسان فردی را اجیر کند تا با وسیلۀ نقلیّه، باری را حمل کند و آن بار مورد سرقت قرار گرفته یا نقصی بر آن وارد آید یا از بین برود، در صورتی که خسارت بر اثر کوتاهی و سهلانگاری اجیر حاصل شده باشد، مثل آنکه با بیدقّتی و رعایت نکردن احتیاط در رانندگی موجب خسارت بار شده، ضامن است، وگرنه ضامن نیست.
📌 همچنین، اگر حیوانی که بار میبرد بر اثر لغزیدن، باعث از بین رفتن مال شود، چنانچه لغزیدن حیوان بر اثر سهلانگاری صاحب حیوان - مثل زدن غیر متعارف یا بار زدن بیش از اندازه یا محکم نبستن بار بر پشت حیوان - باشد، ضامن است، وگرنه ضامن نیست.
ــــــــــ
تحریر الوسیلة، کتاب الاجارة، م 42 و 43 و 44؛ توضیح المسائل جامع آیتالله سیستانی، ج 3، م 600 و 601
هدایت شده از چاپ و نشر بینالملل
⚠ مسئلۀ مورد ابتلای این روزها
#گزیده_کتاب
#احکام_کاربردی
📚 ... قول بدون علم یا حجت نیز حرام است؛ یعنی انسان حرفی را که بهدرستی آن اطمینان ندارد، با قطعیت بیان کند؛ البته اگر انسان شک داشته باشد که مطلبی درست است یا نه، میتواند به نقل از منبع خبری بازگو کند یا گزاره را به نحو ظنی (نه قطعی) بیان نماید. از مصادیق قول به غیر علم عبارت است از: قرار دادن یک مسئلۀ نظری اجتهادی به عنوان یک امر بدیهی، یک محتمل و مظنونی (مثل شایعه) را قطعی بیان کردن، یک مسئلۀ مستحبی را واجب شمردن بدون آنکه تحت عناوین ثانویه قرار گرفته باشد و ...
📌 برگرفته از ص ۲۴۰ کتاب «احکام کاربردی»، پژوهش علیرضا کریمی، شرکت چاپ و نشر بینالملل
هدایت شده از چاپ و نشر بینالملل
✅ صلوات بر پیامبر اعظم، سایر انبیاء و ائمه علیهمالسلام
#گزیده_کتاب
#احکام_کاربردی
📚 مستحب است هنگام شنیدن نام حضرت خاتم الانبیاء، محمد مصطفی، صلوات فرستاده شود و هنگام نوشتن نام ایشان هم صلوات نوشته شود. همچنین هنگام شنیدن نام سایر انبیاء و ائمه نیز صلوات بر آنها مستحب است؛ اما هنگام صلوات بر سایر انبیاء اول باید (این «باید» به معنای وجوب نیست؛ به معنای استحباب است) بر حضرت خاتم الانبیاء و اهل بیت ایشان صلوات فرستاده شود و بعد بر سایر انبیاء؛ مثلاً گفته شود: حضرت موسی (علی نبینا و آله و علیه السلام). بجز حضرت ابراهیم که جایز است تنها بر ایشان صلوات فرستاده شود: حضرت ابراهیم (علیه السلام).
📌 برگرفته از ص ۱۲۱ کتاب «احکام کاربردی»، پژوهش علیرضا کریمی، شرکت چاپ و نشر بینالملل
⁉ آیا برای درمان بیماری میتوان شراب نوشید؟
📝 اگر انسان مبتلا به بیماری شدیدی باشد که معمولاً تحمّل نمیشود، درمان آن به وسیلۀ شراب (خمر) جایز نیست؛ مگر در صورتی که ترک درمان سبب هلاکت شخص یا مانند آن گردد و تنها راه درمان، آشامیدن شراب باشد، هرچند این امر به سبب اتّفاق نظر عدّهاى از پزشکان حاذق و متدیّن برای فرد ثابت شود؛
در غیر این صورت، فرد بیمار باید بر مشقّت و سختی بیماری صبر نماید، به این امید که خداوند متعال به جهت صبر بنده بر دینداریاش، او را شفا و عافیت عنایت فرماید.
ـــــــــــ
تحریر الوسیلة، کتاب الاطعمة و الاشربة، القول فی غیر الحیوان، م 35؛ منهاج الصالحین، ج 3، م 948؛ توضیح المسائل جامع، ج 2، م 1416