🌹زندگی به رنگ خدا🌹
آیه نوزدهم: راهکار دوری از شیطان
✅وَ إِمَّا یَنْزَغَنَّکَ مِنَ الشَّیْطانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللهِ إِنَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ. إِنَّ الَّذِینَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّیْطانِ تَذَکَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ. (أعراف، ۲۰۰-۲۰۱)
✅و اگر از طرف شیطان (و شیطان صفتان) کمترین وسوسه و تحریک و سوءنیّتی به تو رسید، پس به خداوند پناه آور که قطعاً او شنوا و داناست. همانا کسانی که تقوا پیشه کردهاند، هرگاه وسوسههای) شیطانی به آنان نزدیک شود، متوجّه میشوند (وخدا را یاد میکنند)، آنگاه بینا میگردند.
✅نکتهها:
«نَزْغ»، به معنای ورود در کاری به قصد افساد و تحریک است.
پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم از جبرئیل پرسید: «با وجود خشم، چگونه میتوان تحمّل کرد؟ این آیه نازل شد». البتّه پناه بردن، تنها با گفتن «اعوذ باللّه» نیست، بلکه یک پیوند و ارتباط روحی برقرار کردن و توکل و خود را به خدا سپردن است.
گرچه همه انبیا معصومند، ولی شیاطین حتّی از دست اندازی و وسوسه آنان هم در نمیگذرند. چنانکه این آیه میفرماید: «وَ إِمَّا یَنْزَغَنَّکَ مِنَ الشَّیْطانِ نَزْغٌ» یا آیه ی «وَ کَذلِکَ جَعَلْنا لِکُلِّ نَبِیٍّ عَدُوًّا شَیاطِینَ الْإِنْسِ وَ الْجِنِّ» که نشان دهنده مخالفان انبیا است. امّا ارزش کار انبیا در همین است که با وجود غرائز بشری و وسوسههای شیطانی، انسانهایی صالح و با تقوا، دور از گناهند.
در حقیقت شیطان، با وسوسههای خود، قصد گمراه کردن تمام انسانها را دارد، ولی در برابر مخلصین شکست میخورد. «قالَ فَبِعِزَّتِکَ لَأُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعِینَ. إِلَّا عِبادَکَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِینَ»
امام صادق علیه السلام درباره این آیه فرمود: وسوسه گناه به سراغ بنده میآید، او به یاد خداوند میافتد، متذکر شده و انجام نمی دهد.
در برخی روایات، ذکر «لااله الّا اللّه» برای دفع وسوسههای شیطان توصیه شده است.
وسوسه شیطان، گاهی از دور است، «فَوَسْوَسَ إِلَیْهِ» گاهی از طریق نفوذ در روح و جان، «فِی صُدُورِ النَّاسِ» گاهی با همنشینی، «فَهُوَ لَهُ قَرِینٌ» گاهی هم از طریق رابطه و تماس. «مَسَّهُمْ»
✅پیامها:
۱- فرض گناه و وسوسه، دلالت بر وقوع آن ندارد، تنها هشدار است. («إِمَّا»، در قالب شرط است، نه تحقّق. نظیر آیه «لَئِنْ أَشْرَکْتَ لَیَحْبَطَنَّ عَمَلُکَ» اگر شرک ورزی، عملت تباه میشود و شرط، دلیل بر وقوع نیست.)
۲- وسوسه شیطان، حتمی است. «یَنْزَغَنَّکَ» (با نون تأکید آمده است)
۳- وسوسه شیطان، دائمی است. «یَنْزَغَنَّکَ» (فعل مضارع، نشانه استمرار است)
۴- حتّی از کوچک ترین وسوسه شیطان نیز نباید غافل شد و باید به خدا پناه برد و خود را تحت پوشش او قرار داد. «نَزْغٌ»
۵- استعاذه و استمداد از خدا، بهترین درمان وسوسههای شیطانی است. «فَاسْتَعِذْ»
۶- انبیا هم نیاز به استعاذه و پناه جویی به خدا را دارند. «فَاسْتَعِذْ»
۷- هنگام خطر، توجّه و هوشیاری ویژه لازم است. «فَاسْتَعِذْ»
۸- چون وسوسههای شیطانی متفاوت است، استعاذه هم باید به «اللّه» باشد که جامع همه صفات نیک و کمالات است. (فرمود: «باللّه» و نفرمود: «بالغنی»، یا «بالعلیم» و... ).
۹- باید به خدایی پناه برد که شنوا و داناست و به هر راز و رمزی آگاه است، نه به بتها و خرافات و... «إِنَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ»
۱۰- شیطان، به سراغ انسانهای با تقوا و مؤمن هم میرود. «إِنَّ الَّذِینَ اتَّقَوْا إِذا
مَسَّهُمْ»
۱۱- شیطانها برای انحراف، پیوسته در حال گشت و طوافند. «طائِفٌ»
(وسوسههای نفسانی و شیطانی، مثل میکرب همه جا وجود دارند و دنبال ایمانهای ضعیفند تا در آنها نفوذ کنند.)
۱۲- گاهی ممکن است علما، مربّیان و مصلحان، مورد تماسهای مشکوک برای القای خط انحرافی قرار گیرند که باید هشیار باشند و در مسیر خواستههای دشمن قرار نگیرند و به خدا پناه ببرند. «إِذا مَسَّهُمْ... تَذَکَّرُوا»
۱۳- یاد خدا، به انسان بصیرت میدهد و او را از وسوسهها نگاه میدارد. «تَذَکَّرُوا، مُبْصِرُونَ»
۱۴- متّقی، به خدا توجّه کرده و شیطان شناس و آگاه است. اتَّقَوْا... تَذَکَّرُوا
۱۵- گناهکاران و گرفتاران شیطان، کورند و نجات یافتگان از دامهای ابلیس، بینایند. «مُبْصِرُونَ»
۱۶- اگر افراد جامعه از نظر اخلاقی، سیاسی، اقتصادی و نظامی، پاک و متّقی باشند، رفت و آمدها وتماسها با شیطان صفتان کارساز نخواهد بود. «تَذَکَّرُوا، مُبْصِرُونَ».
#رمضان
#قرآن
#تفسیر
#سبک_زندگی
🌹معارف ناب قرآن و حدیث🌹
🌹زندگی به رنگ خدا🌹
آیه بیستم: اصلاح و خودسازی
✅یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللهَ وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَ اتَّقُوا اللهَ إِنَّ اللهَ خَبِیرٌ بِما تَعْمَلُونَ. وَ لا تَکُونُوا کَالَّذِینَ نَسُوا اللهَ فَأَنْساهُمْ أَنْفُسَهُمْ أُولئِکَ هُمُ الْفاسِقُونَ. (حشر، ۱۸-۱۹)
✅ای کسانی که ایمان آوردهاید! از خداوند، پروا کنید و هر کس به آنچه برای فردای (قیامت) خود فرستاده است، بنگرد. باز هم از خدا پروا کنید که خداوند به آنچه انجام میدهید، به خوبی آگاه است. همچون کسانی نباشید که خدا را فراموش کردند، پس خدا نیز آنان را به خود فراموشی گرفتار کرد. آنان همان فاسقانند.
✅نکتهها:
فرمان تقوا در این آیه تکرار و تأکید شده است که علاوه بر تأکید، میتواند معانی متعدّدی داشته باشد، از جمله:
تقوای اول مربوط به اصل کار و تقوای دوم مربوط به کیفیّت آن باشد.
تقوای اول مربوط به انجام کار خیر و دومی مربوط به ترک محرمات باشد.
و شاید اولی مربوط به توبه از گذشته و تقوای دوم مربوط به ذخیره آینده باشد.
در روایات میخوانیم: با نیمی از یک دانه خرما، یا اگر ندارید با سخنان خوب، دلهایی را شاد کنید تا در قیامت که خداوند میپرسد: من به تو چشم و گوش و... دادم چه ذخیرهای فرستادی، شرمنده نباشید، زیرا در آن روز بعضی به هر سو مینگرند، ولی ذخیرهای که وسیله نجاتشان باشد از پیش نفرستاده اند.
مصداق روشن کسانی که خداوند را فراموش کردند، منافقانند. در آیه ۶۷ سوره توبه درباره منافقان میخوانیم: «نَسُوا اللهَ فَنَسِیَهُمْ» البتّه خداوند فراموشکار نیست، بلکه لطف خود را از آنان باز میدارد. «وَ ما کانَ رَبُّکَ نَسِیًّا»
غفلت، خطرناکترین آفت انسان است. قرآن میفرماید: گروهی از مردم، از چهارپایان بدترند، زیرا غافلند «أُولئِکَ کَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولئِکَ هُمُ الْغافِلُونَ» بنابراین غفلت از خدا «نَسُوا اللهَ» غفلت از قیامت «نَسُوا یَوْمَ الْحِسابِ» و غفلت از آیات الهی، «أَتَتْکَ آیاتُنا فَنَسِیتَها» باعث سقوط انسان به مرحلهای پستتر از حیوانیّت میشود.
انسان فطرتاً خداشناس است و فراموشی، عارض بر او میشود. کلمه «نسیان» در موردی است که قبلًا علم و توجه باشد.
✅پیامها:
۱- ایمان، زمینه تقوا و شرط ثمربخشی ایمان، داشتن تقوا است. «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا»
۲- به امید کار خیر وارثان نباشیم، هرکس به فکر قیامت خود باشد. «وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ»
۳- در آنچه به عنوان عمل صالح ذخیره میکنیم، دقّت کنیم. «وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ»
۴- محاسبه نفس لازم است. «وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ» (اگر امروز دقّت نکنیم، دقّت فردا سبب شرمندگی خواهد بود. «یَوْمَ یَنْظُرُ الْمَرْءُ ما قَدَّمَتْ یَداهُ وَ یَقُولُ الْکافِرُ یا لَیْتَنِی کُنْتُ تُراباً»)
۵- قیامت، نزدیک است. «لِغَدٍ» (چنانکه در جای دیگر نیز میفرماید: «إِنَّهُمْ یَرَوْنَهُ بَعِیداً وَ نَراهُ قَرِیباً»)
۶- آیندهنگری و عاقبتاندیشی، لازمه ایمان است. «ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ»
۷- تقوا، زمینه محاسبه نفس و محاسبه نفس، سبب رشد و تقویت تقوا است.
(«وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ» میان دو «اتَّقُوا اللهَ» قرار گرفته است).
۸- هیچ کس در هیچ مرحلهای خود را ایمن نداند. «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللهَ... وَ اتَّقُوا اللهَ»
۹- ایمان به خبیر بودن خداوند، عامل تقوا است. وَ اتَّقُوا اللهَ... إِنَّ اللهَ خَبِیرٌ
۱۰- مؤمنان، در معرض غفلت از یاد خدا هستند و نیاز به هشدار دارند. یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللهَ... وَ لا تَکُونُوا کَالَّذِینَ نَسُوا اللهَ
۱۱- گام اول سقوط، از خود انسان است، خودفراموشی کیفر الهی است. «نَسُوا اللهَ فَأَنْساهُمْ أفُسَنَهُم»
۱۲- گناه و انحراف، ثمره غفلت از یاد خداست. «نَسُوا اللهَ فَأَنْساهُمْ أَنْفُسَهُمْ أُولئِکَ هُمُ الْفاسِقُونَ»
#رمضان
#قرآن
#تفسیر
#سبک_زندگی
🌹معارف ناب قرآن و حدیث🌹
🌹زندگی به رنگ خدا🌹
آیه بیست و یکم: رضا به خواستههای الهی
✅ما أَصابَ مِنْ مُصِیبَةٍ فِی الْأَرْضِ وَ لا فِی أَنْفُسِکُمْ إِلَّا فِی کِتابٍ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَبْرَأَها إِنَّ ذلِکَ عَلَی اللهِ یَسِیرٌ. لِکَیْلا تَاْسَوْا عَلی ما فاتَکُمْ وَ لا تَفْرَحُوا بِما آتاکُمْ وَ اللهُ لا یُحِبُّ کُلَّ مُخْتالٍ فَخُورٍ. (حدید، ۲۲)
✅هیچ مصیبتی در زمین و نه در جسم و جانتان به شما نرسد، مگر آنکه پیش
از آنکه آن را پدید آوریم در لوحی ثبت است، همانا این امر بر خداوند آسان است. تا بر آنچه از دست دادید، تأسف نخورید و به آنچه به شما داده شد، (سرمستانه) شادمانی نکنید و خداوند هیچ متکبر فخرفروشی را دوست ندارد.
✅نکتهها:
«نَبْرَأَها» از «برء» به معنی پدید آوردن است.
«مُخْتالٍ» به معنای تکبری است که بر اساس توهّم و تخیل بزرگی باشد.
در حدیث میخوانیم: بلاها برای ظالم وسیله ادب و هشدار است، ولی برای مؤمنان وسیله آزمایش و رشد و برای انبیا وسیله دریافت درجات و برای اولیای
خدا، وسیله دریافت کرامت است. «البلاء للظالم أدب و للمؤمن امتحان و للانبیاء درجة و للاولیاء کرامة»
تمام حوادث تلخ و شیرین، همچون پلّههایی از سنگهای سیاه و سفید، برای بالا رفتن و به کمال رسیدن است و باید بدون توجّه به رنگِ پلّه ها، به سرعت از آن گذشت. نظیر کارمند بانک، یک روز مسئول گرفتن پول از مردم و روز دیگر مسئول پرداخت است. نه روز اول خود را میبازد و نه روز دوم خوشحالی میکند، زیرا میداند او کارمندی امین بیش نیست. خداوند با مقرّر کردن حوادث و فراز و نشیبها میخواهد روح انسان را به قدری بالا ببرد که تلخیها و شیرینیها در آن اثر نکند، چنانکه حضرت زینب سلام الله علیها بعد از حوادث کربلا فرمود: من به جز زیبایی چیزی ندیدم، «و ما رأیت الا جمیلا»
و امام حسین علیه السلام در گودال قتلگاه و در آخرین لحظات زندگی اش فرمود: خداوندا! راضی هستم به حکم تو و بردبارم بر بلا و امتحان تو، «رضا بقضائک، صبرا علی بلائک» و امام علی علیه السلام اشتیاق و انس خود را به شهادت از انس کودک به سینه مادر بیشتر میداند.
اگر حوادث را بر اساس علم و حکمت خدا بدانیم نه اتفاقی و بی دلیل و اگر حکمت بروز حوادث را بدانیم، حسد نمیورزیم، حرص نمی زنیم، دشمنی نمیکنیم و عصبانی نمیشویم زیرا میدانیم که صحنهها از قبل طراحی حکیمانه شده است. اگر بدانیم عطای نعمت، مسئولیّت و وظیفه به دنبال میآورد، از داشتن
آن شاد نمیشویم و اگر بدانیم گرفتن نعمت، جبرانش در قیامت است، از فوت شدهها غمناک نمیشویم.
حضرت علی علیه السلام فرمود: تمام زهد در دو کلمه قرآن است، سپس این آیه را تلاوت کرده و فرمود: به آنچه از دست دادید تأسف نخورید و بر آنچه به شما داده میشود، دلخوش نباشید و کسی که چنین باشد، زاهدی جامع الأطراف است.
✅پیامها:
۱- حوادث طبیعی همچون سیل و زلزله که موجب تخریب منازل و مزارع «مُصِیبَةٍ فِی الْأَرْضِ» و یا جراحات و مرگ و میر «فِی أَنْفُسِکُمْ» میشود، بر اساس نظام از پیش پایه گذاری شده الهی است، نه اموری تصادفی که از تحت قدرت خداوند خارج باشد. «إِلَّا فِی کِتابٍ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَبْرَأَها»
۲- حوادث، هدفدار است. «ما أَصابَ مِنْ مُصِیبَةٍ... لِکَیْلا تَأْسَوْا عَلی ما فاتَکُمْ... »
۳- نعمتها از خداوند است، «آتاکُمْ» ولی سلب نعمت به خداوند نسبت داده نشده است. «ما فاتَکُمْ»
۴- علم به آثار و اهداف حوادث، سبب آرامش است. «فِی کِتابٍ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَبْرَأَها... لِکَیْلا تَاْسَوْا»
۵- خداوند از ثبت حوادث در لوح محفوظ خبر داده تا بندگان غصّه نخورند و مغرور نشوند. «لِکَیْلا تَاْسَوْا... وَ لا تَفْرَحُوا»
۶- غم و شادی طبیعی بد نیست، اندوه خوردن بر گذشتهها و یا سرمست شدن به داشتهها مذموم است. «لِکَیْلا تَاْسَوْا... وَ لا تَفْرَحُوا»
۷- کسی که از مقدّرات الهی غافل است، گمان میکند فضیلتی دارد که خدا به خاطر آن به او نعمت داده و لذا بر دیگران فخر میفروشد. «مُخْتالٍ فَخُورٍ».
#رمضان
#قرآن
#تفسیر
#سبک_زندگی
🌹معارف ناب قرآن و حدیث🌹
🌹زندگی به رنگ خدا🌹
آیه بیست و دوم: شکر نعمتهای خداوند
✅وَ إِذْ تَأَذَّنَ رَبُّکُمْ لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّکُمْ وَ لَئِنْ کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذابِی لَشَدِیدٌ. (ابراهیم، ۷)
✅و (نیز به یادآور) هنگامیکه پروردگارتان اعلام فرمود: همانا اگر شکر کنید، قطعاً (نعمتهای) شما را میافزایم و اگر کفران کنید البتّه عذاب من سخت است.
✅نکتهها:
این آیه، مهمترین و صریحترین آیه قرآن در مورد شکر نعمت و یا کفران آن است که بعد از آیه مربوط به نعمت آزادی و تشکیل حکومت الهی، به رهبری حضرت موسی مطرح شده است و این، رمز آن است که حکومت الهی و رهبر آسمانی مهمترین نعمت هاست و اگر شکرگزاری نشود خداوند، مردم ناسپاس را به عذاب شدیدی گرفتار میکند.
شکر نعمت مراحلی دارد:
الف) شکر قلبی که انسان، همه نعمتها را از خداوند بداند.
ب) شکر زبانی، نظیر گفتن «الْحَمْدُ للهِ».
ج) شکر عملی که با انجام عبادات و صرف کردن عمر و اموال در مسیر رضای خدا و خدمت به مردم به دست میآید.
امام صادق علیه السلام فرمود: شکر نعمت، دوری از گناه است و نیز فرمود: شکر آن است که انسان نعمت را از خدا بداند (نه از زیرکی و علم و عقل و تلاش خود یا دیگران) و به آنچه خدا به او داده راضی باشد و نعمتهای الهی را وسیله گناه قرار ندهد، شکر واقعی آن است که انسان نعمت خدا را در مسیر خدا قرار دهد.
اگر نعمت خدا را در مسیر غیر حقّ مصرف کنیم، کفران نعمت بوده و زمینه کفر است. «لَئِنْ کَفَرْتُمْ»
در حدیث میخوانیم که خداوند به موسی وحی کرد: حقّ شکر مرا بجا آور. موسی گفت: این کار امکان ندارد، زیرا هر کلمه شکر نیز شکر دیگری لازم دارد. وحی آمد: همین اقرار تو و این که میدانی هر چه هست از من است، بهترین شکر من است.
به گفته روایات، کسی که از مردم تشکر نکند از خدا نیز تشکر نکرده است. «من لم یشکر المنعم من المخلوقین لم یشکر الله».
✅پیامها:
۱- سنّت خداوند بر آن است که شکر را وسیله ازدیاد نعمت قرار داده و این سنّت را قاطعانه اعلام کرده است. «تَأَذَّنَ رَبُّکُمْ»
شکر نعمت نعمتت افزون کند، کفر نعمت از کفت بیرون کند.
۲- خدا برای تربیت ما، شکر را لازم کرد نه آنکه خود محتاج شکر باشد. «رَبِّکُمْ»
۳- با شکر، نه تنها نعمتهای خداوند بر ما زیاد میشود، بلکه خود ما نیز رشد پیدا میکنیم، زیاد میشویم و بالا میرویم. «لَأَزِیدَنَّکُمْ»
۴- کیفر کفران نعمت، تنها گرفتن نعمت نیست، بلکه حتّی گاهی نعمت سلب نمیشود، ولی به صورت نقمت و استدراج در میآید تا شخص، کم کم سقوط کند. «لَئِنْ کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذابِی لَشَدِیدٌ».
#رمضان
#قرآن
#تفسیر
#سبک_زندگی
🌹معارف ناب قرآن و حدیث🌹
🌹زندگی به رنگ خدا🌹
آیه بیست و سوم: احسان و نیکی به مردم
✅وَ لا تَسْتَوِی الْحَسَنَةُ وَ لَا السَّیِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِی بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُ عَداوَةٌ کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمِیمٌ. (فصلت، ۳۴)
✅و نیکی با بدی یکسان نیست؛ (بدی دیگران را) با شیوه بهتر (که نیکی است) دفع کن، که این هنگام آن کس که میان تو و او دشمنی است همچون دوست صمیمی میشود (و عداوتش نسبت به تو تمام میشود).
✅نکتهها:
در برابر کسانی که مردم را به خدا دعوت میکنند، افراد بی تفاوت و نااهل و بدرفتاری پیدا میشوند که اگر مبلّغ دین، با اخلاق خوش و سعه صدر با آنان برخورد نکند توفیقی حاصل نمیشود. این آیه سفارش میکند که بدیها را با خوبی پاسخ بده و اهل انتقام نباش؛ همانگونه که در دعای مکارم الاخلاق، امام زین العابدین علیه السلام از خداوند میخواهد که به او توفیق دهد که در برابر غیبت مردم از او، نیکی مردم را بگوید و از بدی آنان بگذرد و هر کس با او قطع رابطه کرد با او معاشرت کند. بارها در سیره پیامبر اکرم و اهل بیت معصوم آن حضرت نمونههایی از این برخوردها را میخوانیم که سرسختترین مخالفان را به طرفدار آنان تبدیل کرده است.
✅مردم چند دستهاند:
کسی که دوست خود را حفظ میکند.
کسی که دوست خود را نسبت به خود بیتفاوت میکند.
کسی که دوست خود را به دشمن تبدیل میکند.
کسی که دشمن را به دوست تبدیل میکند.
✅بعضی در تفسیر آیه ۴۰ سوره شوری «وَ جَزاءُ سَیِّئَةٍ سَیِّئَةٌ مِثْلُها» گفتهاند: مراد این است که اگر بدی کسی را با بدی پاسخ داد شما هم مثل او هستی، چنانکه در آیه ۴۳ همان سوره میفرماید:
«وَ لَمَنْ صَبَرَ وَ غَفَرَ إِنَّ ذلِکَ لَمِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ» و کسی که تحمّل بدی مردم را داشته باشد و از آنان بگذرد، این از تصمیمات شایسته است.
✅پیامها:
۱- یکی از راههای دعوت الی اللّه آن است که تنشزدایی نماییم و بدی دیگران را با نیکی دفع کنیم. «وَ مَنْ أَحْسَنُ قَوْلًا مِمَّنْ دَعا إِلَی اللهِ... ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ»
۲- فکر نکنید مرور زمان مسایل را کهنه میکند و همه چیز فراموش میشود.
(برخوردهای مثبت و منفی هرگز یکسان نیست و آثار آن در عمق روح افراد باقی میماند. «لا تَسْتَوِی الْحَسَنَةُ وَ لَا السَّیِّئَةُ»
۳- یک نمونه عملی دعوت به سوی خدا (که در آیه قبل آمده بود) دفع بدیهای مردم با برخوردهای خوب است. «ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ»
۴- در برخورد با مخالفان، اخلاق نیک کافی نیست، تهاجم اخلاقی لازم است «ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ» (دفع بدیهای دشمن با روش نیکو کافی نیست، بلکه به نیکوترین روشها و برترین رفتارهای اخلاقی نیاز است).
از محبت خارها گل میشود
از محبت سرکهها مُل میشود
۵- کیمیای واقعی، آن نیست که مس را طلا کند، بلکه برخوردی است که دشمنی را به محّبت تبدیل نماید. «ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ»
۶- سعه صدر، شرط توفیق در تبلیغ است. «ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ- کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمِیمٌ»
۷- توجّه به نتیجه کار، انگیزه انسان را بالا میبرد. (اگر بدانیم که نتیجه
برخورد خوب، تبدیل دشمن به دوست است، انگیزه این کار در ما زیاد میشود. «ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ... کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمِیمٌ»
۸- در رفتارهای شایسته، اگر دشمن دوست نشود لااقل حیا و شرمندگی در او به وجود میآید و او را به رفتار دوستانه وادار میکند. «کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمِیمٌ».
#رمضان
#قرآن
#تفسیر
#سبک_زندگی
🌹معارف ناب قرآن و حدیث🌹
قصه حضرت ایوب.mp3
6.72M
✅قصههای کودکانه درباره پیامبران
📣داستان اول: قصه حضرت ایوب علیهالسلام
🎙گوینده: مرتضیعلی خدامیان آرانی
#داستان
#قصه
#کودک
#پیامبران
🌹معارف ناب قرآن و حدیث🌹
قصه حضرت صالح.mp3
8.39M
✅قصههای کودکانه درباره پیامبران
📣داستان دوم: قصه حضرت صالح علیهالسلام
🎙گوینده: مرتضیعلی خدامیان آرانی
#داستان
#قصه
#کودک
#پیامبران
🌹معارف ناب قرآن و حدیث🌹
قصه حضرت موسی.mp3
8.47M
✅قصههای کودکانه درباره پیامبران
📣داستان سوم: قصه حضرت موسی علیهالسلام
🎙گوینده: مرتضیعلی خدامیان آرانی
#داستان
#قصه
#کودک
#پیامبران
🌹معارف ناب قرآن و حدیث🌹
قصه حضرت نوح.mp3
7.03M
✅قصههای کودکانه درباره پیامبران
📣داستان چهارم: قصه حضرت نوح علیهالسلام
🎙گوینده: مرتضیعلی خدامیان آرانی
#داستان
#قصه
#کودک
#پیامبران
🌹معارف ناب قرآن و حدیث🌹
قصه حضرت یوسف .mp3
5.99M
✅قصههای کودکانه درباره پیامبران
📣داستان پنجم: قصه حضرت یوسف علیهالسلام
🎙گوینده: مرتضیعلی خدامیان آرانی
#داستان
#قصه
#کودک
#پیامبران
🌹معارف ناب قرآن و حدیث🌹
قصه ی حضرت یونس .mp3
4.93M
✅قصههای کودکانه درباره پیامبران
📣داستان ششم: قصه حضرت یونس علیهالسلام
🎙گوینده: مرتضیعلی خدامیان آرانی
#داستان
#قصه
#کودک
#پیامبران
🌹معارف ناب قرآن و حدیث🌹
✅مجموعه قصههای کودکانه درباره پیامبران
🎙گوینده: مرتضیعلی خدامیان آرانی
🎤با زبان کودکانه و بدون موسیقی
⬅️روی هر قصه، کلیک کنید➡️
📣قصه حضرت ایوب علیهالسلام
📣قصه حضرت صالح علیهالسلام
📣قصه حضرت موسی علیهالسلام
📣قصه حضرت نوح علیهالسلام
📣قصه حضرت یوسف علیهالسلام
📣قصه حضرت یونس علیهالسلام
📣قصه حضرت زکریا علیهالسلام
📣قصه حضرت عُزَیر علیهالسلام
🌹معارف ناب قرآن و حدیث🌹
🌹زندگی به رنگ خدا🌹
آیه بیست و چهارم: احسان و نیکی به والدین
✅وَ قَضی رَبُّکَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِیَّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً إِمَّا یَبْلُغَنَّ عِنْدَکَ الْکِبَرَ أَحَدُهُما أَوْ کِلاهُما فَلا تَقُلْ لَهُما أُفٍّ وَ لا تَنْهَرْهُما وَ قُلْ لَهُما قَوْلًا کَرِیماً. وَ اخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَ قُلْ رَبِّ ارْحَمْهُما کَما رَبَّیانِی صَغِیراً. (إسراء، ۲۳-۲۴)
✅پروردگارت مقرّر داشت که جز او را نپرستید و به پدر و مادر نیکی کنید. اگر یکی از آن دو یا هر دو نزد تو به پیری رسیدند، به آنان «اف» مگو و آنان را از خود مران و با آنان سنجیده و بزرگوارانه سخن بگو و از روی مهربانی و لطف، بالِ تواضع خویش را برای آنان فرودآور و بگو: پروردگارا! بر آن دو رحمت آور، همانگونه که مرا در کودکی تربیت کردند.
✅نکتهها:
در احادیث، در مورد احسان به والدین بسیار سفارش شده و از آزردن آنان نکوهش به عمل آمده است:
پاداش نگاه رحمت به والدین، حج مقبول است. رضایت آن دو رضای الهی و خشم آنان خشم خداست. احسان به پدر و مادر عمر را طولانی میکند و سبب میشود که فرزندان نیز به ما احسان کنند.
در احادیث آمده است: حتّی اگر تو را زدند، تو «افّ» نگو، خیره نگاه مکن، دست بلند مکن، جلوتر از آنان راه نرو، آنان را به نام صدا نزن، کاری مکن که مردم به آنان دشنام دهند، پیش از آنان منشین و پیش از آنکه از تو چیزی بخواهند به آنان کمک کن.
مردی مادرش را به دوش گرفته طواف میداد، پیامبر را در همان حالت دید،
پرسید: آیا حقّ مادرم را ادا کردم؟ فرمود: حتّی حقّ یکی از نالههای زمان زایمان مادرت را نیز ادا نکردهای.
از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم سؤال شد: آیا پس از مرگ هم احسانی برای والدین هست؟ فرمود: آری، از راه نماز خواندن برای آنان و
استغفار برایشان و وفا به تعهّداتشان و پرداخت بدهیهایشان و احترام دوستانشان.
مردی از پدرش نزد پیامبر شکایت کرد. حضرت پدر را خواست و پرسش نمود، پدر پیر گفت: روزی من قوی و پولدار بودم و به فرزندم کمک میکردم، امّا امروز او پولدار شده و به من کمک نمی کند. رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم گریست و فرمود: هیچ سنگ و شنی نیست که این قصه را بشنود و نگرید! سپس به آن فرزند فرمود: «انت و مالک لابیک» تو و داراییات از آنِ پدرت هستید.
در حدیث آمده است: حتّی اگر والدین فرزند خود را زدند، فرزند بگوید: «خدا شما را ببخشد» که این کلمه همان «قول کریم» است.
احسان به والدین، از صفات انبیاست. چنانکه در مورد حضرت عیسی علیه السلام توصیفِ «بَرًّا بِوالِدَتِی» و در مورد حضرت یحیی علیه السلام «بَرًّا بِوالِدَیْهِ» آمده است.
والدین، تنها پدر و مادر طبیعی نیستند. در برخی احادیث، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و امیرالمؤمنین علیه السلام پدر امّت میباشند. همچنانکه حضرت ابراهیم، پدر عرب به حساب آمده است. «مِلَّةَ أَبِیکُمْ إِبْراهِیمَ»
اگر والدین توجّه کنند که پس از توحید مطرحند، انگیزه دعوت فرزندان به توحید در آنان زنده میشود. «قَضی رَبُّکَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِیَّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً»
✅پیامها:
۱- توحید، در رأس همه سفارشهای الهی است. «قَضی رَبُّکَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِیَّاهُ»
۲- خدمتگزاری و احسان به پدر و مادر، از اوصاف موحّد واقعی است. «أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِیَّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً»
۳- فرمانِ نیکی به والدین مانند فرمانِ توحید، قطعی ونسخ نشدنی است. «قَضی»
۴- احسان به والدین در کنار توحید و اطاعت از خداوند آمده است تا نشان دهد این کار، هم واجب عقلی و وظیفه انسانی است، هم واجب شرعی. «قَضی رَبُّکَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِیَّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً»
۵- نسل نو باید در سایه ایمان، با نسل گذشته، پیوند محکم داشته باشند. «أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِیَّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً»
۶- در احسان به والدین، مسلمان بودن آنها شرط نیست. «بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً»
۷- در احسان به پدر و مادر، فرقی میان آن دو نیست. «بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً»
۸- نیکی به پدر ومادر را بیواسطه و به دست خود انجام دهیم. «بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً»
۹- احسان، بالاتر از انفاق است و شامل محبّت، ادب، آموزش، مشورت، اطاعت، تشکر، مراقبت و امثال اینها میشود. «بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً»
۱۰- احسان به والدین، حدّ و مرز ندارد. «بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً» (نه مثل فقیر، که تا سیر شود و جهاد که تا رفع فتنه باشد و روزه که تا افطار باشد.)
۱۱- سفارش قرآن به احسان، متوجّه فرزندان است، نه والدین. «وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً» زیرا والدین نیازی به سفارش ندارند و به طور طبیعی به فرزندان خود احسان میکنند.
۱۲- هرچه نیاز جسمی و روحیِ والدین بیشتر باشد، احسان به آنان ضروریتر است. «یَبْلُغَنَّ عِنْدَکَ الْکِبَرَ»
۱۳- پدر و مادر سالمند را به آسایشگاه نبریم، بلکه نزد خود نگهداریم. «عِنْدَکَ»
۱۴- وقتی قرآن از رنجاندن سائل بیگانهای نهی میکند، «أَمَّا السَّائِلَ فَلا تَنْهَرْ» تکلیف پدر و مادر روشن است. «وَ لا تَنْهَرْهُما»
۱۵- هم احسان لازم است، هم سخن زیبا و خوب. «إِحْساناً... قُلْ لَهُما قَوْلًا کَرِیماً» (بعد از احسان، گفتار کریمانه مهمترین شیوه برخورد با والدین است.)
۱۶- در احسان به والدین و قول کریمانه، شرط مقابله نیامده است. یعنی اگر آنان هم با تو کریمانه برخورد نکردند، تو کریمانه سخن بگو. «وَ قُلْ لَهُما قَوْلًا کَرِیماً»
۱۷- رحمت الهی، جبران زحمات تربیتی والدین است. «رَبِّ ارْحَمْهُما کَما رَبَّیانِی» گویا خداوند به فرزند میگوید: تو رحمت خود را دریغ مدار و از خدا نیز استمداد کن که ادای حقّ آنان از عهده تو خارج است.
#رمضان
#قرآن
#تفسیر
#سبک_زندگی
🌹معارف ناب قرآن و حدیث🌹
🌹روز و شب جمعه آخر ماه مبارک رمضان، از فیض این ماه عزیز محروم نمانیم و نهایت بهره را ببریم.
❤️به نیت ظهور مولایمان صاحب العصر و الزمان علیه السلام، صدقاتمان را هدیه کنیم برای شادی ارواح همه اموات و گذشتگان.
✅امام باقر علیه السلام فرمودند: كار خير و صدقه، فقر را برطرف میکند، عمر را مىافزايد و هفتاد نوع مرگ بد را از انسان دور مىكند.
🎁شماره کارت: (روی شماره کارت کلیک کنید، کپی میشود)
5859831037846200
🌹 زندگی به رنگ خدا🌹
آیه بیست و پنجم: تعاون و همکاری
✅وَ تَعاوَنُوا عَلَی الْبِرِّ وَ التَّقْوی وَ لا تَعاوَنُوا عَلَی الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ اتَّقُوا اللهَ إِنَّ اللهَ شَدِیدُ الْعِقابِ (مائده، ۲)
✅و در انجام نیکیها و دوری از ناپاکیها یکدیگر را یاری دهید و هرگز در گناه و ستم، به هم یاری نرسانید و از خداوند پروا کنید که همانا خداوند، سخت کیفر است.
✅نکتهها:
اگر تحصیل علم یک «بِرّ» است، زمینههای آن چون: تأمین مدرسه، کتاب، کتابخانه، آزمایشگاه، وسیله نقلیّه، استاد و... همه «تعاون بر بِرّ» است.
در روایات بسیاری به تعاون بر نیکیها و یاری رساندن به مظلومان و محرومان، سفارش شده و از کمک ویاری به ستمگران نهی شده است، از جمله:
* امام صادق علیه السلام فرمود: «هر کس برای یاری رساندن به دیگران گامی بردارد، پاداش مجاهد و رزمنده را دارد».
* «تا زمانی که انسان در فکر یاری مردم است، خدا او را یاری میکند».
* «یاری کردن مسلمان، از یک ماه روزه مستحبّی واعتکاف بهتر است».
* «هر کس ظالمی را یاری کند، خودش نیز ظالم است».
* «حتّی در ساختن مسجد، ظالم را یاری نکنید».
✅پیامها:
۱- وفای به پیمانها و حفظ حرمت و قداست شعائر الهی، نیاز به همیاری و تعاون دارد. «لا تُحِلُّوا شَعائِرَ اللهِ... وَ تَعاوَنُوا»
۲- حکومت و جامعه اسلامی، باید در صحنه بین المللی، از مظلوم و کارهای خیر حمایت و ظالم و بدیها را محکوم کند. «تَعاوَنُوا عَلَی الْبِرِّ وَ التَّقْوی وَ لا تَعاوَنُوا عَلَی الْإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ»
۳- برای رشد همه جانبه فضایل باید زمینهها را آماده ساخت و در راه رسیدن به آن هدف، تعاون داشت. «تَعاوَنُوا عَلَی الْبِرِّ»
۴- به جای حمایت از قبیله، منطقه، نژاد و زبان، باید از «حقّ» حمایت کرد و به «بِرّ» یاری رساند. «تَعاوَنُوا عَلَی الْبِرِّ»
۵- کسانی که قداست شعائر الهی را میشکنند و به بدیها کمک میکنند، باید خود را برای عقاب شدید الهی آماده کنند. «وَ اتَّقُوا اللهَ إِنَّ اللهَ شَدِیدُ الْعِقابِ».
#رمضان
#قرآن
#تفسیر
#سبک_زندگی
🌹معارف ناب قرآن و حدیث🌹
🌹زندگی به رنگ خدا🌹
آیه بیست و ششم: بیتفاوت نبودن نسبت به انحراف دیگران
✅وَ لْتَکُنْ مِنْکُمْ أُمَّةٌ یَدْعُونَ إِلَی الْخَیْرِ وَ یَاْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ اُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ. (آل عمران، ۱۰۴)
✅و از میان شما باید گروهی باشند که (دیگران را) به خیر دعوت نمایند و امر به معروف ونهی از منکر کنند و آنها همان رستگارانند.
✅نکتهها:
قرارگرفتن آیه امر به معروف و نهی از منکر در میان دو آیهای که دستور اتّحاد و یکپارچگی میدهد، شاید از آن رو باشد که در نظام اجتماعیِ متفرّق و از هم پاشیده، یا قدرت دعوت به خیر و معروف وجود ندارد و یا اینکه چنین دعوتهایی مؤثّر و کارساز نیست.
امر به معروف ونهی از منکر، به دو صورت انجام میشود:
۱. به عنوان وظیفهای عمومی و همگانی که هرکس به مقدار توانایی خود باید اقدام کند.
۲. وظیفهای که یک گروه سازمان یافته و منسجم آن را به عهده دارد و با قدرت، آن را پی میگیرد. چنانکه اگر رانندهای در خیابان خلاف کند، هم سایر رانندگان با چراغ و بوق به او اعتراض میکنند و هم پلیس برای برخورد قاطع با متخلّف وارد صحنه میشود.
حضرت علی علیه السلام فرمود: «اگر امر به معروف و نهی از منکر ترک شود، کارهای نیک و خیر تعطیل و اشرار و بَدان بر خوبان مسلّط میشوند».
قرآن میفرماید: نشانه حکومت صالحان و کسانی که قدرت و امکانات به آنان دادیم آن است که در زمین، اقامه نماز میکنند، زکات میپردازند و امر به معروف و نهی از منکر میکنند.
آری! حکومت اسلامی باید از هر گونه حمایت از آمران به معروف دریغ نکند.
باید بطور مستقیم و با در دست داشتن امکانات تبلیغاتی و فرهنگی و هنری و اقتصادی و نظامی جلو منکرات را بگیرد و مراکز فحشا را ببندد؛ به حساب مفسدین برسد و مقررات گناهخیز را حذف کند.
امر به معروف و نهی از منکر چند مرحله دارد:
۱. مرحله قلبی که هر مسلمانی از کار خلاف در دل خود متنفر باشد و کارهای خوب را تشویق و حمایت کند. این حمایت قلبی در هر شرایطی لازم است.
۲. مرحله گفتاری که وظیفه عموم مردم و در شرایط عادی است.
۳. مرحله برخورد انقلابی که در آیه ۴۱ سوره حج میخوانیم: مؤمنان همین که در زمین قدرت به دست گرفتند، امر به معروف و نهی از منکر میکنند.
حضرت علی علیه السلام در اواخر خطبه «قاصعه» میفرماید: خداوند اقوام پیشین را مورد لعن قرار نداد مگر بخاطر ترک امر به معروف و نهی از منکر. خداوند عوام را به خاطر ارتکاب معاصی و دانشمندان را به خاطر ترک نهی از منکر لعنت کرد.
سکوت و ترک امر به معروف و نهی از منکر، باعث فتنه و فراگیرشدن عذاب است، چنانکه پیامبر فرمودند: «خداوند هرگز تمام مردم را به خاطر گناه بعضی از آنان مجازات نمی کند، مگر زمانی که منکرات در میان آنان آشکار گردد و دیگران در حالی که توان انکار و برخورد با آن را داشته باشند، سکوت کنند که اگر چنین شد، خداوند همه آنان را عذاب میکند». چنانکه حضرت علی علیه السلام فرمودند: «اگر گناهی پنهانی انجام گیرد، خداوند عموم مردم را عذاب نمیکند، امّا اگر گروهی منکراتی را آشکارا انجام دهند و مردم آنان را سرزنش نکنند، هر دو گروه مستوجب عقوبت میشوند».
سکوت، زمین را به فساد میکشاند. قرآن میفرماید: «اگر گروهی از مردم جلو فتنه و فساد دیگران را نگیرند، همه زمین به فساد کشیده میشود.»
سکوت نتیجهای جز خسارت ندارد. در سوره والعصر میخوانیم: «کسانی که با ایمان و عمل صالح باشند ولی ساکت باشند و دیگران را به حق و پشتکار سفارش نکنند، در خسارت قرار گرفتهاند».
امام صادق علیه السلام فرمود: «خداوند، فرشتگانی را برای عذاب گروهی فرستاد. آنها آمدند و دیدند که مردم به دعا و گریه مشغولند. از خداوند دلیل عذاب را پرسیدند. خطاب آمد: زیرا آنان اهل گریه و دعا هستند، ولی نسبت به مفاسد جامعه بی تفاوتند.»