✅ از جامعه شناسی چه توقعی داریم؟! 💠 جامعه شناسی در بدو تولدش، حتی همان جامعه شناسی غربی یک علم محافظه کار بود. یعنی علمی نبود که موضع اپوزیسیون یا براندازی داشته باشد. 🔸 آنجا [در غرب] جامعه شناسان می‌خواستند وضع [آشوب‌های اجتماعی] را جمع کنند و ببینند که چه جور می‌شود بر بحران‌ها و آشفتگی‌ها غلبه کرد؟ 🔹 در کشور ما جامعه شناسی یک وضعیت برعکس داشته، در واقع جامعه شناسی ما (تقریبا) در موضع اپوزیسیون قرار دارد. بجای اینکه مسائل را حل کند و مسائل خودمان را اَدرس کند، نقش اپوزیسیون را بازی می‌کند. 📼 برگرفته از سخنان استاد سیدعلی سیدی‌فرد در برنامه ثریا در سال ۹۸ _ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #علم_اجتماعی #فلسفه_علم_اجتماعی #برش_گفتاری 💻 آدرس تارنمای ما : 🌐 https://philoscience.ir 📱 ما را در ایتا و بله دنبال کنید: 🆔 @philoscience

✅ مقاله «وجوه متفاوت اندیـشه سهروردی درباره عمل» 💠 این مقاله به قلم دکتر سعید حسن‌زاده، پژوهشگر مرکز علم و اجتماع معنا، نگاشته شده و در اولین شماره از دوفصلنامه علمی مطالعات حکمت عملی به چاپ رسیده است. چکیده این مقاله بدین شرح است: 🔸 سهروردی با طرح نظام نوری در بسیاری از مسائل فلسفی از جمله مباحث عمل تحول آفریده است. دیدگاه او درباره تعداد مبادی و فرآیند عمل مشابه سایر فلاسفه مسلمان است ولی براساس تأثیرات نظام نوری برسایر مباحث عمل می توان نظریه او را متفاوت دانست. ضرورت وجود علم حضوری به خود، بدن، قوای بدن و عمل، امکان انجام افعال متعدد با قوت یافتن نفس، حفظ صور ادراکی در نفس فلکی، معرفی بدن مثالی و کنش در عالم مثال، جلوه گری نور در بدن و ظهور قوای مختلف، نگاه متفاوت به روح بخاری و تأثّر آن از اشراقات نوری، شوق و ارتباط آن با ظهور و کیفیت نور، ضرورت شوق به عالم نور و راه رسیدن به آن، تبیین برخی افعال بر اساس اشراقات نوری، نورانی یا ظلمانی شدن جامعه به تبع عمل حاکمان و هیأت ظلمانی بودن عمل از تأثیرات نظام نوری شیخ اشراق بر مباحث مربوط به عمل است. 📝 فایل PDF مقاله : B2n.ir/b33096 _ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #فلسفه_علم_اجتماعی #علم_اجتماعی #مقاله ✅ آدرس تارنمای ما : 🌐 https://philoscience.ir 💠 ما را در ایتا و بله دنبال کنید: 🆔 @philoscience

✅ دروه « علم‌النفس فلسفی » 💠 به همت مرکز تخصصی مطالعات فلسفی اسلام و غرب، دروه «علم‌النفس فلسفی» با تدریس دکتر احمد شه‌گلی (عضو هیئت علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران) به صورت حضوری برگزار می‌شود. 🔸 شروع این دوره از ۱۱ بهمن ماه ۱۴۰۲ و زمان جلسات چهارشنبه‌ ها ۱۴ تا ۱۶ می‌باشد و همچنین مکان برگزاری این دوره مرکز تخصصی مطالعات فلسفی اسلام و غرب در شهر قم خواهد بود. 🔹علاقه‌مندان جهت ثبت نام و کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند به آیدی زیر مراجعه فرمایند: 🆔 @Amin_dehghani _ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #علم_اجتماعی #فلسفه_علم_اجتماعی #رویداد_علمی 💻 آدرس تارنمای ما : 🌐 https://philoscience.ir 📱 ما را در ایتا و بله دنبال کنید: 🆔 @philoscience

✅ مقاله «نقش اعتبار در فرایند صدور کنش ازمنظر علامه طباطبایی» 💠 این مقاله به قلم دکتر جواد طالبی، پژوهشگر مرکز مطالعات علم و اجتماع معنا نگاشته شده و در شماره ۳۲ نشریه صدرا به چاپ رسیده است. در مقدمه این مقاله می‌خوانیم: 🔸 موجودات وابسته به اراده و آگاهی انسان، فعل، کنش یا عمل ارادی انسان نامیده می‌شوند. از آنجا که عمومیت احکام فلسفی شامل همۀ موجودات است؛ بنابراین، لازم است کنش انسانی از لحاظ فلسفی تحلیل و تبیین شود. 🔹 در جهان اسلام علامه طباطبایی در پرتو نظریۀ اعتباریات، نگاه ویژه‌ای به انسان و کنش انسانی دارد. گرچه در قرائت مشهور، نظریۀ اعتباریات نظریه‌ای معرفت شناختی تلقی می‌شود، این نظریه از ابعاد هستی شناختی کنش انسانی نیز پرده برمی‌دارد؛ چنانچه علامه در ابتدای رسالة فی الاعتباریات جایگاه این نظریه را علم‌النفس فلسفی می‌داند. 🔸 از منظر علامه طباطبایی، «اعتبار» نقش ویژه‌ای در فرایند صدور کنش ایفا می‌کند. نوشتۀ حاضر بر آن است تا از منظر ایشان لزوم اعتبار در کنش، حقیقت و منشاء آن را بررسی کند. 📝متن کامل: https://b2n.ir/z42811 ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #فلسفه_علم_اجتماعی #علم_اجتماعی #مقاله 💻 آدرس تارنمای ما : 🌐 https://philoscience.ir 📱ما را در ایتا و بله دنبال کنید: 🆔 @philoscience

✅ تکثر در علم و رویش دانش اجتماعی نو 💠دکتر سیدعلی سیدی فرد (عضو مرکز مطالعات علم و اجتماع معنا) گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه 🔖 علم اجتماعی می‌تواند از علم طبیعی متمایز باشد، برخلاف دیدگاه‌های وحدت‌انگارانه و طبیعت‌گرایانه. 🔖 ما می‌توانیم بگوییم علم اجتماعی ابزارهای نظری، چهارچوب مفهومی و روش‌های متفاوتی از علم طبیعی دارد و شما نمی‌توانید با مدل‌های فیزیکی، انسان را تحلیل کنید. 🔖 اینجا آغاز تکثر است. تکثر درون علم اجتماعی نیست؛ بلکه درون علم است. علم دسته‌ای از ابزارهای نظری برای شناخت پدیده‌های طبیعی دارد و دسته‌ای دیگر از ابزارهای نظری برای شناخت پدیده‌های انسانی و اجتماعی. بعد وارد خود علم اجتماعی می‌شویم و علم‌های اجتماعی از چند جهت می‌توانند متکثر باشند. 🔖 جهت اول از جهات مبادی نظری و فلسفی آن‌هاست. اینکه شما چگونه انسان و جهان هستی و جامعه را ببینید و مبنای فلسفی شما در اینجا به چه صورت باشد، مؤثر است. مبنای فلسفی در شما تأثیر می‌گذارد که چگونه با انسان مواجه شوید. جهت دوم تفکیکی است که بین قوانین عام و قوانین خاص وجود دارد. هر علم اجتماعی می‌تواند ناظر به فرهنگ خاصی باشد. البته مخرج مشترک علم‌های اجتماعی می‌تواند قوانین عام انسانی باشد؛ اما قوانین خاص فرهنگی هم وجود دارد و اینجا یکی از نقاط ضعف علم اجتماعی ماست که به اندازۀ کافی ناظر به فرهنگ درونی خود، دانش و معرفت ارزشمند و مطمئن تولید نکرده‌ایم. _ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #علم_اجتماعی #فلسفه_علم_اجتماعی #مصاحبه 💻 آدرس تارنمای ما : 🌐 https://philoscience.ir 📱 ما را در ایتا و بله دنبال کنید: 🆔 @philoscience

✅ ماهیت انسان و وضع قوانین 💠 دکتر سیدعلی سیدی‌فرد در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه ؛ 🔖 در الگوی ارسطویی-ابن‌سینایی از تطورات انسانی، «حرکت و تغییر تدریجی ذاتی» دربارۀ انسان یا هر موجود دیگری بی‌معناست. انسان انسان است و شیر شیر است و درخت زیتون درخت زیتون. اما در مُدل صدرالمتالهین از حرکت و تغییر تدریجی انسانی، هرچند صحیح است که انسان کالبدی انسانی دارد، می‌تواند خیلی چیزهای دیگر باشد. او می‌تواند بیرون از چیزی بایستد که هست و ماهیت خود را خودش تعیین کند (فصل اخیرش را خود معین کند). 🔖 حال اگر کسی تلاش کند با این نگاه -نگاه صدرایی- انسان‌های جامعه و کنش‌های اجتماعی آن‌ها را بشناسد، احتمالاً تفسیر متفاوتی از قوانین (عام) و حتی قواعد (خاص) اجتماعی خواهد داشت؛ زیرا انسان خود به فصل اخیرش تعیّن می‌دهد، دسته‌ای از انسان‌ها به این شکل، خود را تعین دادند و دسته‌ای دیگر به شکل دیگری. لذا بعید است در پی قوانین عام جهان‌شمول برای همۀ انسان‌ها باشد و حداقل این است که تعداد این قوانین را خیلی کم می‌داند. 🔖پس اینکه ماهیت انسان را از پیش متعین بدانیم یا ندانیم، در اینکه قوانین عام یا خاص را دربارۀ انسان، به چه نحو تفسیر کنیم، مؤثر است. 🌐 @rahyaft_andisheh _ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #علم_اجتماعی #فلسفه_علم_اجتماعی #مصاحبه 💻 آدرس تارنمای ما : 🌐 https://philoscience.ir 📱 ما را در ایتا و بله دنبال کنید: 🆔 @philoscience

✅ یادداشت «مسکویه و آداب دوستی و دوست‌یابی» 💠 این یادداشت اثر دکتر سعید حسن زاده؛ پژوهشگر مرکز مطالعات علم و اجتماع معنا است و در شماره 8 فصلنامۀ رهیافت اندیشه به چاپ رسیده. 🔸 دوستی یکی از مباحثی است که اندیشمندان مسلمان در طول تاریخ به آن پرداخته‌اند؛ در برخی کتب حدیثی مانند کافی ابوابی درباره دوستی، همنشینی و رفاقت وجود دارد (کلینی، 1429، ج4: 684- 688). 🔹 همچنین در بسیاری از آثار فلسفی و به خصوص آثار فلسفی در حوزه حکمت عملی به این مسئله پرداخته شده است. به عنوان مثال ابوحیان توحیدی (310-414 ه.ق) رساله‌ای با عنوان الصداقة و الصدیق تألیف کرده است. او علاوه بر این اثر، در المقابسات به دوست، چیستی دوستی، فلسفه عشق و مباحثی از این قبیل پرداخته است (توحیدی، 1347: 359). 🔸 اخوان الصفاء (قرن 4 ه.ق) نیز در رسائل خود مسائلی درباره دوستی و آداب آن بیان کرده‌اند (اخوان الصفاء،1412، ج4: 41). شهرزوری (قرن 7 ه.ق) نیز در رسائل الشجرة الالهیة ذیل سیاست مدن به فضیلت دوستی و آداب آن پرداخته است. (شهرزوری، 1383، ج1: 596) 🔹 ابوعلی مسکویه (م 421 ه.ق) فیلسوف، پزشک، مورخ و ادیب پرآوازه ایرانی یکی دیگر از اندیشمندان مسلمانی است که درباره دوستی سخن گفته است. او چند فصل از اثر اخلاقی خود با نام تهذیب الاخلاق را به دوستی اختصاص داده است. در این یادداشت با استفاده از این اثر مروری اجمالی بر اندیشه مسکویه درباره آداب دوستی و دوستیابی می‌نماییم. 📝 متن یادداشت : B2n.ir/philoscience_1031 ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #علم_اجتماعی #یادداشت 📱ما را در ایتا و بله دنبال کنید: 🆔 @philoscience

✅ اهمیت مبانی نظری در جهت توسعۀ علم اجتماعی 💠 دکتر سیدعلی سیدی‌فرد در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 در مقام توسعۀ علم اجتماعی، ناچار هستیم، چه بخواهیم و چه نخواهیم، مبانی نظری خودمان را مشخص کنیم. 🔖 برخی گاه گلایه و شکایت می‌کنند که بحث‌های نظریِ صرف کافی نیست و اگر می‌خواهید علم اجتماعی تولید کنید، باید علمی تولید کنید که به درد مسائل جامعه بخورد و واقعاً مسائل جامعه را حل و فصل کند. مثلاً ممکن است در مردم بی‌اعتمادی عمومی به وجود آمده باشد و باید آن را حل و فصل کند. ممکن است در جامعه پرخاشگری و فقر و اعتیاد زیاد شده باشد. علم اجتماعی باید با این‌ها سروکار داشته باشد، نه اینکه صرفاً مبانی نظری را بررسی کند. 🔖 درست است که علم اجتماعی باید ناظر به مسئله باشد و علم اجتماعی که ناظر به مسئله نیست، علم نظری محض است و با مسائل کاری ندارد. ما ناچاریم که در مواجهه با مسائل، مبانی نظری خودمان را به‌صورت دقیق صورت‌بندی کرده باشیم. بنابراین ناگزیر هستیم دربارۀ انسان موضع‌گیری کنیم. 🔖 فرض کنید می‌خواهید پدیدۀ رأی‌دادن را بررسی کنید. در این مورد، رفتار چه کسی را مطالعه می‌کنید؟ رفتار انسان‌ها را. اگر موضعی در باب انسان، جامعه و بنیاد روابط اجتماعی، طبیعت و جهان نداشته باشید، احتمالاً در هر مورد خاص (نظیر تحلیل پدیدۀ رأی‌دادن) با دوگانه‌هایی مواجه می‌شوید که باید بدون تأمل قبلی آن را حل و فصل کنید. ما ناچاریم مبانی نظری خود را در مرتبۀ سؤال احراز کنیم و با دقت از آن‌ها صحبت کنیم. _ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #علم_اجتماعی #فلسفه_علم_اجتماعی #مصاحبه 📱 ما را در ایتا و بله دنبال کنید: 🆔 @philoscience

✅ چیستی کنش اجتماعی از منظر علامه طباطبایی 💠 این یادداشت به قلم دکتر جواد طالبی؛ پژوهشگر مرکز مطالعات علم و اجتماع معنا نگاشته شده و در هشتمین شماره از فصلنامه رهیافت اندیشه به چاپ رسیده است. 🔸 در میان اندیشمندان جهان اسلام علامه طباطبایی در پرتو نظریه اعتباریات، نگاه ویژه ای به انسان، کنش انسانی و امر اجتماعی دارد. توجه علامه به اعتبارات و به ویژه به اعتبارات پس از اجتماع زمینه گفتگو از کنش های اجتماعی را فراهم می‌آورد. ایشان ضمن تفکیک کنش اجتماعی از کنش مشترک ارتباط کنش اجتماعی را با جامعه مشخص می‌سازد. 🔹در این یادداشت سعی شده چیستی کنش اجتماعی و تمایز آن از کنش مشترک از منظر علامه طباطبایی به اختصار مرور شود. از این رو ابتدا به تعریف اعتبار و اقسام آن پرداخته می شود سپس تعریف کنش اجتماعی از منظر علامه طباطبایی مورد بررسی قرار می‌گیرد. 📝 متن یادداشت : B2n.ir/philoscience-1073 ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #فلسفه_علم_اجتماعی #علم_اجتماعی #یادداشت 💻 آدرس تارنمای ما : 🌐 https://philoscience.ir 📱ما را در ایتا و بله دنبال کنید: 🆔 @philoscience

✅ جمع میان روش و تجربه در علم اجتماعی 💠 دکتر سیدعلی سیدی‌فرد در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 در بحث از دیالکتیک میان روش و تجربه در علم اجتماعی، سؤال این است که این‌ها چطور باید با یکدیگر ارتباط پیدا کنند؟ معقول‌ترین ایده، ایدۀ اعتدالی و میانه‌رو است. 🔖 جمع بین این دو به این صورت است که دانشمند وقتی دستگاه نظری خودش را سامان می‌دهد، از همان ابتدا دستگاه نظری را با لحاظ مسائل و درنظرگرفتن آن‌ها سامان دهد. یعنی اینکه با تکیه‌بر مشکلات نظری فعالیت‌های تجربی کنونی و همچنین نوعی تخیل خودش را در موقعیت قرار بدهد و بگوید چه مبناهای انسان‌شناختی و چه نوع انسان‌شناسی یا متافیزیک یا مباحث نظری علم‌الاجتماعی به من کمک می‌کند تا بتوانم رفتار هر انسان اجتماعی را بفهمم. 🔖 لذا به‌سراغ مسئلۀ اجتماعی خاصی در جامعه می‌رود و به بررسی علل بروز آن می‌پردازد و از جزئی و از پایین شروع می‌کند و این امر را در ذهن خود پرورش می‌دهد و سؤال می‌کند و این سؤال را به دستگاه نظری و فلسفی خود عرضه می‌کند. 🔖 حالا با این سؤال با ذهن مستنطق و پرسشگر به سراغ دستگاه نظری و فلسفی خود می‌‎رود و با این مسئله مواجه می‌شود و برای حل آن دستگاه نظری خود را توسعه می‌دهد. 🔖 در مرحلۀ بعد یافته‌های نظری خود را بر پدیده‌های تجربی تطبیق می‌دهد. این سیر به‌صورت دیالکتیکی ادامه دارد. یعنی شما از مسائل واقعی حرکت می‌کنید به‌سمت مسائل نظری. دستگاه نظری شما پاسخ‌هایی می‌دهد و شما پاسخ‌ها را به وضعیت تجربی تطبیق می‌دهید. _ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #روش_شناسی_علم #علم_اجتماعی #مصاحبه 📱 ما را در ایتا و بله دنبال کنید: 🆔 @philoscience

✅ جلوه‌های مختلف تاریخ در توسعۀ علم اجتماعی 💠 دکتر سیدعلی سیدی‌فرد در گفت‌وگو با فصلنامۀ رهیافت اندیشه؛ 🔖 وقتی می‌گوییم تاریخ برای توسعۀ علم اجتماعی اهمیت دارد و ناچار باید به آن رجوع کرد، این را دو گونه می‌شود فهمید. 🔖 یک جنبۀ مهم مطالعات تاریخی، تاریخ تکون اندیشه‌هاست؛ اندیشه‌های متفکران مسلمان را «بازخوانی» و «بازسازی» و «نقد» می‌کنیم. گاهی هم منظور ما تاریخ اندیشه نیست، بلکه «تاریخ زیست اجتماعی» انسان است؛ زیست اجتماعی مردمانی که گذشتۀ تاریخی ما را تشکیل داده‌اند و شامل تاریخ عمومی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی می‌شود. 🔖مثلاً در عصر صفوی زیست اجتماعی به چه نحو بوده است، در عصر آل بویه چگونه بوده است و جز آن‌ها. ما به ناچار و ناگزیر باید هر دو ساحت را مطالعه کنیم؛ یعنی هم توجه کنیم به «سیر اندیشه‌ها و تاریخ اندیشه» و هم به «تاریخ زیست اجتماعی». این‌ها با هم مرتبط هستند؛ اما کارکردهای متفاوتی دارند. 🔖 دربارۀ تاریخ اندیشه روشن است که بالأخره ما اندیشه‌ای داریم و می‌خواهیم علم اجتماعی را سامان دهیم و البته از نقطۀ صفر شروع نمی‌کنیم. فعالیت‌های نظری ارزشمندی انجام شده و آن‌ها هم ارزشمند بوده است؛ از تجربۀ علمی تاریخی متراکم آن‌ها استفاده می‌کنیم. برای ساختن علم اجتماعی نیاز داریم در سنتی فکری و اندیشه‌ای قرار بگیریم و از اندیشۀ متفکران مسلمان استفاده کنیم. اینجا همان نقطه‌ای است که ما به مطالعۀ سیر اندیشه نیاز پیدا می‌کنیم. 🆔 @rahyaft_andisheh _ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #علم_اجتماعی #مصاحبه 💻 آدرس تارنمای موسسه : 🌐 https://philoscience.ir 📱 ما را در ایتا و بله دنبال کنید: 🆔 @philosci

✅ مبادی کنش از دیدگاه شیخ اشراق 💠 این مقاله به قلم دکتر سعید حسن زاده نگاشته شده و در شماره دوم از دوره 53 مجله فلسفه و کلام اسلامی به چاپ رسیده، و چکیده آن به شرح زیر است: 🔸 براساس آثار شیخ اشراق می­توان به مسئله مبادی کنش پرداخت. شیخ اشراق ادراک، ترجیح، شوق و اراده را مبادی کنش می­داند. کنش متوقف بر علم حضوری به بدن و قوای آن، تصور پیشین کنش و تصدیق به مصلحت و اولویت آن است. 🔹 پس از تصور کنش، انجام آن نیازمند ترجیح انجام بر ترک است. این ترجیح بر اساس غلبه شوق و یا براساس تصدیق به مصلحت رخ می­دهد. پس از ترجیح کنش، انسان شوق بدان کنش پیدا می­کند چرا که آن را کمال خود می­یابد. 🔸 با شکل‌گیری شوق، اراده نیز شکل می­گیرد. پس از جزم شدن اراده کنش انجام می‌شود. اگر کنش، کنش بدنی باشد، انجام آن بر قوای محرکه نیز متوقف است. 🔹 در این مقاله پس از معرفی هر یک از این مبادی، ابعاد مختلف آن از دیدگاه شیخ اشراق بررسی شده است و در نهایت برخی از تفاوت‌های دیدگاه شیخ اشراق با دیدگاه ابن‌سینا بیان گشته است. 📝 فایل PDF مقاله: B2n.ir/q09746 _ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #فلسفه_علم_اجتماعی #علم_اجتماعی #مقاله 💻 آدرس تارنمای موسسه : 🌐 https://philoscience.ir 📱 ما را در ایتا و بله دنبال کنید: 🆔 @philoscience