✅ مقاله «نگاهی به متافیزیک رابطه «برساختن اجتماعی» و نسبت آن با طبیعی گرایی فلسفی» 💠 این مقاله اثر دکتر حسین شیخ رضایی؛ دانش آموخته فلسفه علم از دانشگاه دورهام انگلیس و عضو هیأت علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران است که در شماره 19 دوفصلنامه تاریخ علم به چاپ رسیده و چکیده آن به شرح زیر است : 🔸 برساخت گرایی اجتماعی نظریه ای است که طبق آن بسیاری از وجوه واقعیت و معرفت ما به آن برساخته تعامل های بینافردی و اجتماعی است. اگرچه در سال های اخیر انواع و اقسام هویت ها و بازنمایی ها برساخته اجتماع دانسته شده اند، اما در باره اینکه رابطه «برساختن اجتماعی» به لحاظ فلسفی و متافیزیکی چگونه رابطه ای است تحقیقات نسبتاً اندکی انجام شده و توافق نظری ای بر سر آن وجود ندارد. 🔹 نخستین هدف این نوشته ایضاح مفهومیِ رابطه برساختن اجتماعی و مرور چهار گزارش مختلف در باره متافیزیک این رابطه است. هر یک از این گزارش ها به لحاظ کفایت متافیزیکی ارزیابی شده اند تا روشن شود آیا با آنچه کاربران مفهوم برساختن اجتماعی در ذهن دارند انطباق دارد یا خیر. 🔸 در بخش پایانی مقاله، پس از به دست دادن تعریفی از طبیعی گرایی فلسفی، به بررسی این نکته پرداخته شده است که آیا می توان گزارشی طبیعی شده از برساختن اجتماعی به دست داد یا نه. استدلال شده است که چنانچه موضوع و متعلَق برساختن اجتماعی را بازنمایی ها در نظر بگیریم، تعارضی با طبیعی گرایی نخواهد داشت. اما... 📝 متن مقاله : B2n.ir/p74557 _ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #فلسفه_علم_اجتماعی #مقاله 💻 آدرس تارنمای ما : 🌐 https://philoscience.ir 📱ما را در ایتا و بله دنبال کنید: 🆔 @philoscience

✅ مقاله «جستاری در ساختار روش شناسی حکمت اسلامی با تأکید بر ساحت هستی شناختی» 💠 این مقاله به قلم حجت‌الاسلام عبدالحسین خسروپناه و دکتر حسام الدین مؤمنی شهرکی نگاشته شده و در شماره 22 دوفصلنامۀ پژوهش‌های هستی شناختی به چاپ رسیده و چکیده آن به شرح زیر است : 🔸 روش شناسی حکمت اسلامی از جمله مباحث بسیار مهم و تأثیرگذار در فهم و پیشرفت فلسفه اسلامی است. شناخت دقیق روش شناسی حکمت اسلامی، به اصیل بودن و متمایز نشان دادن حکمت اسلامی از دیگر مکاتب فلسفی یاری می رساند؛ این در حالی است که متأسفانه روش شناسی مکاتب موجود در جریان حکمت اسلامی کمتر مورد توجه، خوانش و پژوهش قرار گرفته شده است. 🔹 این مقاله با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و بهره گیری از رویکردهای تاریخی و منطقی-معرفت شناختی و روش های توصیفی، تعلیلی، تحلیلی و استدلالی؛ درپی پاسخگویی به این مسئله است که ساختار روش شناسی حکمت اسلامی - با تأکید بر ساحت هستی شناختی - چگونه است و از چه اجزائی تشکیل یافته است؟ 🔸 روش شناسی دانشی فرایندی است که از مراحل مبانی فلسفی، پارادایم ها، استراتژی ها، تکنیک ها، روش ها، رویکردها و رهیافت های موجود در فلسفه ساخته شده است. پارادایم های حکمت اسلامی عبارتند از مشاء، اشراق، مشائی-اشراقی، یمانی، صدرایی و نوصدرایی و استراتژی های پژوهش فلسفی نیز بر دو بخش بسیط و ترکیبی هستند. 📝 متن مقاله : B2n.ir/t28248 _ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #روش_شناسی_علم #هستی_شناسی #فلسفه_اسلامی #مقاله 💻 آدرس تارنمای ما : 🌐 https://philoscience.ir 📱ما را در ایتا و بله دنبال کنید: 🆔 @philoscience

✅ مقاله « علم دینی از منظر واقع گرایی انتقادی » 💠 این مقاله به قلم دکتر سید محمدتقی موحد ابطحی نگاشته شده و در شماره 16 از نشریه تحقیقات بنیادین علوم انسانی به چاپ رسیده و چکیده آن به شرح زیر است : 🔸 در دهه های گذشته در بحث از امکان یا امتناع علم دینی، از دیدگاه های مختلف فلسفه علمی (اثبات گرایی، ابطال گرایی پوپری، برنامه پژوهش علمی لاکاتوشی، پارادایم علم کوهنی وغیره) بهره گرفته شده است، اما تاکنون درباره قابلیت های واقع گرایی انتقادی در حمایت از ایده علم دینی کار چندانی انجام نشده است و پژوهش های انجام شده نیز به ابعاد مختلف ایده علم دینی نپرداخته اند. 🔹 در این مقاله پس از معرفی مختصر واقع گرایی انتقادی، به صورت متمایز «معناداری»، «امکان»، «ضرورت»، «مطلوبیت»، «چگونگی تولید» و «آینده» علم دینی از منظر واقع گرایی انتقادی بررسی می شود تا نشان داده شود این دستگاه فلسفی، که فلسفه علوم طبیعی، فلسفه علوم انسانی و فلسفه فراطبیعت را دربرمی گیرد، ظرفیت بالایی برای پشتیبانی از ایده علم دینی دارد. 📝 متن مقاله : B2n.ir/p60991 _ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #علوم_انسانی_اسلامی #علم_دینی #مقاله 💻 آدرس تارنمای ما : 🌐 https://philoscience.ir 📱ما را در ایتا و بله دنبال کنید: 🆔 @philoscience

✅ مقاله «مواجهه فیلسوفان اسلامی با معرفت‌شناسی غربی» 💠 مقاله‌ی «مواجهه فیلسوفان اسلامی با معرفت‌شناسی غربی» به قلم دکتر مهدی عبدالهی نگاشته شده و در شماره پنجم فصلنامه تاریخ فلسفه در اسلام به چاپ رسیده است. 🔸 مقاله‌ پیش رو را ‌می‌توان پژوهشی نو در موضوع خود به شمار آورد چرا که تا کنون چنین تحقیقی در خصوص تحولات دانش معرفت شناسی در فلسفه اسلامی صورت نگرفته است. البته برخی محورهای بحث همچون پیشینه‌ی معرفت شناسی در فلسفه غرب و فلسفه اسلامی در برخی آثار به اجمال آمده است اما تفصیل این مسئله و سایر محورهای اصلی نوشتار فاقد پیشینه به نظر می‌آیند. 🔹 نوشتار حاضر قصد آن دارد که با روش تحلیل عقلی هویت معرفتی این دانش، ضرورت و نسبت آن با دیگر دانش‌های بشری را تبیین کرده، سپس ماجرای این علم را در میان علوم اسلامی به تصویر بکشد. 📝متن کامل: https://b2n.ir/p92957 ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #معرفت_شناسی_فلسفی #مقاله 💻 آدرس تارنمای ما: 🌐 https://philoscience.ir 📱ما را در ایتا و بله دنبال کنید: 🆔 @philoscience

✅ مقاله «اصالت فرد ، جامعه یا هر دو؛ بررسی تطبیقی آرای استاد مطهری و استاد مصباح یزدی» 💠 این مقاله به قلم حجت الاسلام دکتر حسین سوزنچی نگاشته شده و در شماره 42 فصلنامه علمی پژوهشی قبسات به چاپ رسیده، و چکیدۀ آن به شرح زیر است: 🔸 بحث از اصالت داشتن جامعه، یکی از مبادی فسلفه نظری تاریخ قلمداد شده است. مسأله این است: آیا فرد اصالت دارد یا جامعه یا دیدگاه سومی در کار است که به گونه‌ای برای هر دو اصالتی را قائل است. 🔹 این بحث میان متفکران مسلمان نسبتاً جدید است و شاید اول بار علامه طباطبایی بدان توجه کرده؛ سپس شهید مطهری و استاد مصباح یزدی در این باب به تأملاتی پرداخته‌اند. شهید مطهری از دیدگاه اصالت هر دو دفاع می‌کند (البته با تبیین خاصی که از این مسأله می‌دهد) و استاد مصباح یزدی انتقادهایی بر این رای وارد، و اصالت جامعه را کاملاً نفی می‌کند. 🔸 در این مقاله، بیان دیدگاه این دو متفکر و داوری بین ایشان مد نظر بوده و با توجه به اصرار دو طرف بر استناد سخن خود به قرآن، تاملی نیز در برخی آیات قرآن کریم ارائه شده است. 🔹 روال بحث این‌گونه بوده که پس از توضیح مختصری از سه دیدگاه اصالت فرد، اصالت جامعه و اصالت هر دو، به مبادی تصوری بحث (مفهوم اصالت، مفهوم ترکیب جامعه) پرداخته شده؛ سپس با توضیح وجوه شباهت و افتراق این دو دیدگاه به بررسی ادله فلسفی و قرآنی طرفین و داوری بین آن‌ها اقدام شده است. 📝متن کامل: B2n.ir/n60868 ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #فلسفه_علم_اجتماعی #مقاله 💻 آدرس تارنمای ما: 🌐 https://philoscience.ir 📱ما را در ایتا و بله دنبال کنید: 🆔 @philoscience

✅ مقاله « اصالت فلسفه علم کوهن » 💠 این مقاله به قلم دکتر حسن میانداری نگاشته شده و در شماره 62 فصلنامه علمی پژوهشی روش شناسی علوم انسانی به چاپ رسیده و چکیدۀ آن به شرح زیر است: 🔸 تامس کوهن در 1962 نظریه‌‌­ای اصیل در فلسفه علم ابراز داشت. اما صاحب نظرانی ادعا کرده اند که هایدگر آنچه را کوهن «پارادایم»، «علم متعارف» و «انقلاب علمی» می‌نامید، پیشتر گفته بود. 🔹 مته‌­مَتیکال بودن علم جدید، نیاز به جهان‌های تفسیری و افق دانایی، مبانی ادعاهای قول هایدگر به پارادایم هستند. افکندن طرح جامع، مبنای اصلی قول او به علم متعارف است. مقاومت ناهنجاری‌ها و بازنگری ریشه‌ای در مفاهیم بنیادین علم، مبانی قول او به انقلاب علمی است. 🔸 ما تمام این ادعاها را رد می‌کنیم. پارادایم در آراء متأخر کوهن دو معنای خاص و عام دارد. طرفداران تقدم هایدگر، معنای خاص را لحاظ نکرده‌اند. پارادایم به معنای عام شامل چهار جزء و وابسته به جامعه علمی است. در استدلال هر یک از طرفداران، تمام یا برخی از این اجزاء لحاظ نشده‌اند و جامعه علمی محوریت ندارد. 🔹 به نظر کوهن در علم متعارف دانشمندان پازل حل می‌کنند؛ ولی به روایت طرفداران قول هایدگر به علم متعارف، کارهای دیگری در طول این دوره انجام می‌شود. به نظر کوهن مقاومت مسائل ناهنجار برای رخداد انقلاب علمی کافی نیست؛ ولی به نظر طرفدار تقدم هایدگر، کافی است. نتیجه اینکه تنها شباهت‌های کلی میان آراء هایدگر و کوهن وجود دارد،که... 📝متن کامل: B2n.ir/m17980 ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #فلسفه_علم #مقاله 💻 آدرس تارنمای ما: 🌐 https://philoscience.ir 📱ما را در ایتا و بله دنبال کنید: 🆔 @philoscience

✅ مقاله «جایگاه واهمه در عمل از منظر ابن‌سینا» 💠 این مقاله به قلم دکتر سعید حسن زاده (پژوهشگر مرکز مطالعات علم و اجتماع معنا)، دکتر محمد سعیدی مهر و دکتر رضا اکبری نگاشته شده و در شماره 41 دوفصلنامه علمی فلسفه دانشگاه تهران به چاپ رسیده و چکیدۀ آن به شرح زیر است: 🔸 از منظر ابن‌سینا، قوه واهمه یکی از مهم‌ترین مبادی عمل است. این قوه مبدأ ادراکی عمل است. ادراک پیشین عمل، به‌کارگیری متصرفه برای تصور عمل، تحریک شوق شهوی و غضبی از طریق ادراک جزئی و تصوری نفع و ضرر، یاری‌رسانی به عقل عملی، پدیدآوردن برخی از کیفیات نفسانی مانند ترس یا آرزو، تولید گزاره‌های کاذب، تأثیر در خارج از بدن و واسطه‌گری بین وضعیت‌های بدنی و عمل از جمله کارکردهای این قوه است. 🔹 این قوه برای کارکرد خود به همراهی سایر قوای ادراکی نیازمند است. واهمه انسان به دلیل همراهی با عقل، به کارکرد دیگری مانند اذعانات جزمی و ساخت برخی از گزاره‌های کلی دست یافته است. تشابه، تجربه، نیاز قوا و الهامات رحمانی الهی از جمله راه‌هایی است که از آن طریق، واهمه بدون کمک عقل به ادراکات خود دست می‌یابد. واهمه در اکثر موارد، بدون تصدیق و بلکه با ادراک تصوری نفع و ضرر را ادراک می‌کند. تصریحات ابن‌سینا درباره گزاره‌های مخیله و انفعال نفس از تخیلات بدون تصدیق این مدعا را اثبات می‌کند. علی‌رغم ابعاد مختلف اندیشه ابن‌سینا درباره وهم و جایگاه آن در عمل... 📝فایل PDF مقاله: B2n.ir/n70039 ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #فلسفه_اسلامی #مقاله 💻 آدرس تارنمای ما: 🌐 https://philoscience.ir 📱ما را در ایتا و بله دنبال کنید: 🆔 @philoscience

✅ مقاله «معناشناسی اراده از منظر ابن‌سینا مشترک لفظی یا مشترک معنوی» 💠 این مقاله به قلم دکتر سعید حسن زاده (پژوهشگر مرکز مطالعات علم و اجتماع معنا)، دکتر محمد سعیدی مهر و دکتر رضا اکبری نگاشته شده و در شماره2 از دوره56 فصلنامه فلسفه و کلام اسلامی به چاپ رسیده و چکیدۀ آن به شرح زیر است: 🔸 در آثار ابن‌سینا، عبارت‌های ناظر به بحث اراده به‌گونه‌ای است که امکان دو تفسیر را از آن فراهم می‌کند. عده‌ای از محققان معتقدند که ابن‌سینا صفت اراده را بین واجب تعالی و انسان مشترک لفظی می‌داند. در مقابل، عده‌ای معتقدند که او این صفت را مشترک معنوی می‌داند. توجه به آثار ابن‌سینا نشان می‌دهد که عبارت‌های ابن‌سینا در مواردی همچون موارد زیر، زمینۀ خوانش اشتراک لفظی را ایجاد کرده‌است: (1) عدم مغایرت مفهومی صفات الهی به خصوص صفت علم و اراده؛ (2) تمایز اراده در واجب تعالی و انسان. 🔹 از سوی دیگر عبارت‌های او دربارۀ تقسیم اراده و مقایسۀ اراده در انسان و واجب تعالی، زمینۀ برداشت اشتراک معنوی را فراهم نموده‌است. به نظر می‌رسد می‌توان نظریه ابن‌سینا را اشتراک معنوی دانست و با استناد به عبارت‌های او دربارۀ اراده و صفات الهی تفسیری از شواهد ناظر به اشتراک لفظی ارائه کرد. توجه به آثار ابن‌سینا اجازه می‌دهد که اراده را به «حیثیتی در فاعل عالم که سبب وجوب صدور فعل از او می‌گردد» تعریف کنیم. در این صورت، ارادۀ میان خدا و انسان مشترک معنوی خواهد بود... 📝فایل PDF مقاله: B2n.ir/m93527 ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #فلسفه_اسلامی #مقاله 💻 آدرس تارنمای ما: 🌐 https://philoscience.ir 📱ما را در ایتا و بله دنبال کنید: 🆔 @philoscience

✅ مقاله «لوجیسیزم و مسئله صدق در ریاضیات» 💠 این مقاله به قلم دکتر حمید وحیددستجردی نگاشته شده و در یازدهمین شماره از فصلنامه علمی_پژوهشی فرهنگ به چاپ رسیده است. 🔸دستیابی به استنباطی صحیح از مفاهیم ریاضی یکی از عمده ترین اشتغالات بشر در طی ادوار تفکر بوده است. این اشتغالات که معمولا با بحران‌های بزرگ همراه بوده است، همواره منجر به گشودن افق‌های جدیدی از معرفت ریاضی گشته است. 🔹 این سوال هموارهدر ذهن بشر بوده است که اگر تنها راه‌دستیابی ما به واقعیات ریاضی از طریق شهود است و اگر بدلیل مجرد بودن هویات ریاضی ادراک آنها ممکن نیست،در این‌ صورت در غیاب روش مستقل دیگری جهت بررسی ادعاهای حاصله،چگونه‌ می‌توان با به کارگیری پروسه شهود صحت و سقم آن ادعاها را معین کرد؟ 🔸 از آنجا که مادر تجویز اعتقادات ریاضی به تئوری«قابل اعتماد بودن»پروسه‌های‌ معرفتی تمسک کرده‌ایم این پرسش را می‌توان اینگونه نیز مطرح کرد:چگونه‌ می‌توان معین کرد که پروسه شهود ریاضی قابل اعتماد است؟ 🔹 این سوال در واقع‌ دارای دو وجه است. وجه نخست آن معرفتی و اپیستمیک است:در غیاب روش و آزمونی مستقل چگونه می‌توان معین کرد که پروسه شهود قابل اعتماد است؟ 🔸 وجه‌ دوم طبیعتی متافیزیکی دارد: در صورت قابل اعتماد بودن پروسه شهود، چگونه‌ می‌توان «قابلیت اعتماد» آن را توضیح و تبین کرد؟ چگونه است که این مکانیزم‌ها از واقعیاتی خبر می‌دهند که از هر نظر از دسترس و قلمروشان خارجند؟ 📝فایل PDF مقاله: B2n.ir/q88017 ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #فلسفه_ریاضی #مقاله 💻 آدرس تارنمای ما: 🌐 https://philoscience.ir 📱ما را در ایتا و بله دنبال کنید: 🆔 @philoscience

✅ ارزیابی کاربست علم شناسی پارادایمی در پیشبرد ایده علوم انسانی اسلامی 💠 این مقاله به قلم دکتر سید محمدتقی موحد ابطحی (استاد گروه روش شناسی علوم انسانی در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی) نگاشته شده و در شماره 26 فصلنامه علمی پژوهی تحقیقات بنیادین علوم انسانی به چاپ رسیده است و چکیده آن به شرح زیر است: 🔸 در سال های اخیر اصطلاحاتی از قبیل «پارادایم اجتهادی دانش دینی» یا «پارادایم اسلامی علوم انسانی» کاربرد فراوانی داشته است. این امر نشان می دهد عده ای از فعالان عرصه علم دینی و به ویژه علوم انسانی اسلامی تلاش می کنند تا در چارچوب علم شناسی پارادایمی کوهن، یا نسخه های جدیدتر آن، ایده علوم انسانی اسلامی را پیش ببرند. 🔹 در این مقاله پس از اشاره به تاریخچه استفاده از اصطلاح پارادایم، معنای پارادایم در علم شناسی کوهن و اندیشمندان پس از وی و همچنین استفاده از این اصطلاح در عرصه علوم انسانی و علوم انسانی اسلامی به پرسش هایی از ان دست پاسخ داده شده است: کسانی که اصطلاح پارادایم را در حوزه علوم انسانی به کار گرفتند، چه تغییراتی در معنای مدنظر کوهن از اصطلاح پارادایم اعمال کردند و کاربست علم شناسی پارادایمی در علوم انسانی با چه نقدهایی روبه روست. همچنین تلقی آن ها از این اصطلاح چیست و چه نقدهایی به کاریست این اصطلاح در عرصه علوم انسانی اسلامی وارد است... 📝فایل PDF مقاله: B2n.ir/k46752 _ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #علم_دینی #فلسفه_علم #علوم_انسانی_اسلامی #مقاله ✅ آدرس تارنمای موسسه : 🌐 https://philoscience.ir 💠 ما را در ایتا و بله دنبال کنید: 🆔 @philoscience

✅ مبادی کنش از دیدگاه شیخ اشراق 💠 این مقاله به قلم دکتر سعید حسن زاده نگاشته شده و در شماره دوم از دوره 53 مجله فلسفه و کلام اسلامی به چاپ رسیده، و چکیده آن به شرح زیر است: 🔸 براساس آثار شیخ اشراق می­توان به مسئله مبادی کنش پرداخت. شیخ اشراق ادراک، ترجیح، شوق و اراده را مبادی کنش می­داند. کنش متوقف بر علم حضوری به بدن و قوای آن، تصور پیشین کنش و تصدیق به مصلحت و اولویت آن است. 🔹 پس از تصور کنش، انجام آن نیازمند ترجیح انجام بر ترک است. این ترجیح بر اساس غلبه شوق و یا براساس تصدیق به مصلحت رخ می­دهد. پس از ترجیح کنش، انسان شوق بدان کنش پیدا می­کند چرا که آن را کمال خود می­یابد. 🔸 با شکل‌گیری شوق، اراده نیز شکل می­گیرد. پس از جزم شدن اراده کنش انجام می‌شود. اگر کنش، کنش بدنی باشد، انجام آن بر قوای محرکه نیز متوقف است. 🔹 در این مقاله پس از معرفی هر یک از این مبادی، ابعاد مختلف آن از دیدگاه شیخ اشراق بررسی شده است و در نهایت برخی از تفاوت‌های دیدگاه شیخ اشراق با دیدگاه ابن‌سینا بیان گشته است. 📝 فایل PDF مقاله: B2n.ir/q09746 _ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #فلسفه_علم_اجتماعی #علم_اجتماعی #مقاله 💻 آدرس تارنمای موسسه : 🌐 https://philoscience.ir 📱 ما را در ایتا و بله دنبال کنید: 🆔 @philoscience

✅ علوم انسانی اسلامی به مثابه کاشف عقلانیت اسلامی 💠 این مقاله به قلم دکتر حسن سبحانی؛پژوهشگر و عضوهیئت علمی دانشگاه تهران نگاشته شده و به چاپ رسیده است. 🔸 فرضیات در علوم انسانی که روایتی اولیه دربارهٔ شناخت کنش ها و رفتارهای آدمی است دارای ماهیت اخلاقی است؛ چون نشانگر نظام عقلانیت در عمل انسان ها است. اما اثبات فرضیات، با روش های واقع نمایی علمی، امکان پذیر است. علوم متعارف انسانی عموماً حاوی نظریاتی است که در صدد شناساندن دستگاه عقلانیت در عمل مردمان جوامع غربی است. 🔹در این مقاله با تفکیک «عقلانیت عملی» از «عقلانیت علمی و شناختی» نشان داده می شود که عقلانیت شناختی، مربوط به فاعل شناخت و عالم علوم انسانی است که اعتبار خود را از اعتبار عقلانیت پارادایم های فلسفهٔ علم می گیرد. اما عقلانیت عمل که به «موضوع شناخت» علوم انسانی مربوط است، اعتبار خود را وامدار فلسفه و نظام اخلاقی است. 📝 متن کامل مقاله در : 🌐B2n.ir/w38603 ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ #مقاله #علوم_انسانی_اسلامی #عقلانیت_اسلامی 💻ادرس تارنمای ما: 🌐 https://manainstitute.ir 📱ما را در ایتا و بله دنبال کنید: 🆔 @maanainstitute