🌀 نظام مدارک علمی حوزه، معقول نیست 📝 ذبح هویت علمی اساتید و طلاب 👤 حجت‌الاسلام رفیعی، مدیر مدرسه علمیه صدوقی فاز پنج 🔹 مشکلی که در نظام مدرکی و آموزشی حوزه در حال اتفاق است، این است که شما اگر بخواهید بین مدرک حوزوی با دانشگاهی مقایسه‌ای داشته باشید، به این نتیجه می‌رسید که حتی ما بر اساس مبنای دانشگاه، به حوزویان و طلاب مدرک نمی‌دهیم. 🔹 طلبه ما در سطح یک بالای چهار هزار ساعت درس می‌گذراند و ۹۰ درصد آن حضوری است؛ اما دکتری دانشگاه نصف این چهار هزار ساعت است؛ ما در اینجا مدرک سطح یک معادل فوق دیپلم به طلبه می‌دهیم؛ در حالی که در دانشگاه با نصف این ساعت، مدرک دکتری داده می‌شود. حال به دانشجویی که با لیسانس یا کارشناسی ارشد به حوزه آمده، چه مدرکی خواهیم داد؟ 🔹 نکته دوم این است که ما در حوزه یک مقدمات داریم، یک سطح داریم. ما می‌گوییم طلبه ما در بخش ادبیات دروسی را می‌خواند که لیسانس ادبیات دانشگاه و بلکه بالاتر است؛ مدرکی که در بخش ادبیات باید به طلبه بدهیم، این است که آقای طلبه، شما حداقل کارشناس ادبیات هستید؛ طلبه ما پنج دوره کلام عمیق کار می‌کند که از کلام نقلی شروع شده و به کلام عقلی و فلسفی رسیده است؛ در اینجا طلبه ما باید مدرک کارشناسی کلام دریافت کند. 🔹 طلبه ما دو دور اصول می خواند که در رشته حقوق بخشی از این اصول خوانده می‌شود؛ ما باید کارشناسی اصول به طلبه خود بدهیم؛ این طلبه ما یک دوره فقه می‌خواند و بماند که طلبه ما در سطح عالی حوزه کفایه، رسائل، مکاسب، بدایه، نهایه و ... را می‌گذارند؛ مشکل اول این است که نگاه داخلی و برنامه‌ای حوزه مشکل دارد. 🔹 کجای نظام آکادمیک جهان اینجور است که بعد از هشت سال یا نه سال به طلبه خود مدرک سطح دو بدهیم و بگوییم این لیسانس است؛ کجا بعد از ۱۲ سال فوق لیسانس با پایان‌نامه می‌دهند؛ نظام مدرک‌گرایی حوزه معقول نیست؛ حتی اگر جدلی بخواهیم بحث کنیم و از اشکال مبنایی مدرک بگذریم، باز این مدرکی که می‌دهیم، متناسب با مدرک دانشگاهی نیست. دوما اینکه حوزه در این فضا منفعلانه رفتار می‌کند؛ وقتی به مقام معظم رهبری مدرک دکترای افتخاری دادند، ایشان به صراحت این مدرک را قبول نکردند؛ این کار یک مبناست؛ حوزه چرا به این سمت نرفته است؟ ❓این یک اشکال است که برخورد انفعالی انجام می دهیم؛ چرا حوزه ساختاری برای مدرک خود تعریف نکرده است. اشکال ما این است که به آزمون‌های خود اعتماد نداریم؛ استاد حکم خود را از مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه می‌گیرد و هیأت علمی حوزه است؛ چرا به او نگاه هیأت علمی حوزه نمی‌کنیم؟ ما حرمت خودمان را هم رعایت نمی‌کنیم. استاد حکم‌دار باتجربه و باسابقه گواهی می‌دهد که طلبه من فلان مدارج را طی کرده است؛ اما توجهی به آن نمی‌شود و اعتباری ندارد. 🔹 حوزه جایگاه اجتماعی و شخصیت اجتماعی برای طلاب و اساتید خود نمی‌سازد؛ لذا استاد ما دچار این آفت می شود که باید به دنبال عنوان دکتری برود؛ ما در درون حوزه هویت‌سازی نکردیم؛ آنوقت انتظار داریم طلبه‌های ما به سمت دانشگاه هم نروند. 🔹 متأسفانه در حوزه برخورد با معلول می شود؛ نه برخورد با علت. حوزه باید موانع قانونی در کشور و موانع ساختاری در درون خود را حل کند تا بتوان مشکل مدرک حوزه را حل کرد. ما باید از لحاظ قانونی مطالبه کنیم که اگر حوزه به عنوان یک نهاد دینی برای شخصی گواهی صادر کرد، مطابق با همان گواهی رفتار شود. 〰〰〰〰〰〰 📌 پ.ن: آنچه ملاحظه فرمودید بخشی از گفتگوهای نشست بررسی تحول در حوزه است که اخیرا در خبرگزاری رسمی حوزه بدان پرداخته شده است. #شورای_عالی #مدرک_حوزوی #هویت_علمی @Manahejj

🌀 بن‌بست تعریف مدرک مستقل حوزوی!! 📝 برای تحقق دغدغه رهبری و تعریف مدارک حوزوی هیچ کاری نشده است 👤 حجت‌الاسلام حبیبیان، معاون علمی مجموعه مدارس حوزوی مشکات 🔹 واقعیت امر این است که این ماجرا یکی از امور سهل و ممتنع به حساب می آید. حوزه یک ساختار علمی است که یک خروجی برای تعیین سطوح می تواند داشته باشد؛ اما مسئله مدرک حوزوی فی الواقع به یک عویصه ای تبدیل شده است. 🔹 اگر بخواهیم فرایند تاریخی این ماجرا را رصد کنیم، باید بگوییم که در ابتدای انقلاب با بسیاری از امور به شکل مسئله «ناچار» با آن مواجه شدیم؛ به قول طلبه‌ها از باب «لابد منه» برای آن تصمیم‌گیری فوری شد و در داستان حوزه به یک مرحله‌ای رسیدند که الان برای بکارگیری از فضلای حوزه در ادارات و نهادها باید چیزی تعریف شود. 🔹 ابتدا که به شهادت بزرگان و فضلا اتفاقاتی می‌افتاد؛ به مرور زمان تلاش شد یک معادل‌سازی و متأسفانه گرته‌برداری ناقصی رخ داد؛ این کار در آن مقطع از باب اینکه یک کار ضروری است تا تکمیل شود، قابل قبول بود؛ اما مع‌الاسف به نظر می‌آید هم در آن مقطع خیلی دقیق عمل نشد و هم در ادامه به فکر یک طرح درستی نیفتادند یا موفق به رسیدن به خروجی نشدند؛ بعد از یک فترت طولانی که از این مسئله گذشت، حضرت آقا تذکر دادند و هنوز هم اتفاق درستی رخ نداده است؛ البته حق می‌دهیم به دست اندرکاران که نتوانستند این مشکل را حل کنند. 🔹 ما در گذشته عناوینی همچون ثقه الاسلام، حجت الاسلام، آیت الله و آیت الله العظمی داشتیم که برای خود بار معنایی داشت و برخی از سطوح را تعریف می‌کرد و همین مقدار کارکرد کافی بود، چون ما به ازای دیگری نمی‌خواست. 🔹 آنچه هم که حضرت آقا به عنوان اجتهاد تأکید می‌کنند، رسمی‌ترین وجه مدارک حوزوی بود که اعتبار آن به فردی بود که این حکم اجتهاد را صادر می‌کرد یا اجازه نقل روایت می‌داد یا عناوین شبیه به این. به نظرم واقعا نمی‌شود اجتهاد را در قالب مدارک آکادمی جدید گنجاند؛ امروز یکی از سوالات همین است که اگر کسی در ثبت نام خبرگان رهبری شرکت کرد و موفق به اخذ تأییدیه اجتهاد شد، به معنای پیشینی، آیا مجتهد است؟ که نمی‌توان اینطور گفت و کماکان می‌بینیم در عرف حوزوی به آنان حجت الاسلام گفته می‌شود. 🔹 به گمانم وقتی این فرایند به بن بست خورد و نتوانستند معادلی را طراحی کنند، این دغدغه به وجود آمد که به همان وضعیت سطوحی که تعریف شده، محاسبه شود. شما ببینید به دنبال این فرآیند ناقص، وضعیت به گونه‌ای می‌شود که ریاست اسبق دانشگاه تهران پیشنهاد دکتری افتخاری به رهبر انقلاب می‌دهد؛ البته آنان از باب تکریم و لطف این کار را انجام دادند؛ اما در ساختار حوزوی این کار غلط است و مرجعیت را نمی‌توان با دکتری افتخاری مقایسه کرد. 🔹 اینها معلول همین خلأ موجود است. گمان بنده این است که باید یک فکر جدی در این عرصه شود و تا جایی که بنده رصد کردم، هیچ کار جدی عطف بر فرمایش و دغدغه رهبر انقلاب اتفاق نیفتاده است و اگر هم کاری می خواهد انجام شود، نیازمند یک گروه نخبگانی است که هم ارتباط وثیقی با مراجع و فضلای صاحب نظر داشته باشد و هم مراجعه‌ای به نهادها، ارگان ها و مراکز علمی مشابه در فضای علمی دنیا داشته باشند. 🔻 همچنین #اتفاق_ناگوار این است که سازمان دیوان عدالت اداری رسما اعلام کرده به افرادی که سطح چهار حوزه دارند، نباید دکتر اطلاق شود؛ این خیلی اتفاق بدی است و نشان می‌دهد که ضعف های تصمیم خام هرچه بیشتر می‌گذرد، بیشتر خودنمایی می کند. 〰️〰️〰️〰️〰️〰️ 📌 پ.ن: آنچه ملاحظه فرمودید بخشی از گفتگوهای نشست بررسی تحول در حوزه است که اخیرا در خبرگزاری رسمی حوزه بدان پرداخته شده است. #شورای_عالی #مدرک_حوزوی #هویت_علمی @Manahejj