🎞 برخورد پندآموز فیلسوف نامدار ایرانی، شهاب‌الدین سهروردی با پیرمرد زرتشتی 🔆 کانال ادیان، فرق و قومیت‌های مؤسسه مصاف (افق)  🔆 @masaf_ofogh

💠 ارزش واقعی سکولاریزم در خاستگاه خود ✍ سکولاریزم در خیز اخیر خود، در فضای مدرنیته شکل گرفت و رونق یافت تا اینکه امروز، پا به دوران پست‌مدرن گذاشته است. اما آیا این نظریه در فضای کنونی و با مبانی پست‌مدرن نیز ارزش و اعتبار ابتدائی خود را دارد؟ 🔸 یک روش تحلیل در دوران پست‌مدرن، مثلاً نظریۀ گفتمان است که امروزه به روشی رایج برای تحلیل نظریه‌های سیاسی تبدیل شده است. سکولاریزم را بر اساس همین نظریۀ رایج ارزیابی می‌کنیم. 🔹این واژۀ «گفتمان» البته کاربردی متمایز از کاربرد آن در فضای کشور ما دارد و در فضای علوم سیاسی روشی است که ذیل روش‌های تفسیری (هرمنوتیک) قرار می‌گیرد و به همین جهت با مبانی معرفتی ما سازگاری چندانی ندارد. لکن ما با توجه به مقبول بودن آن در فضای آکادمیک کنونی، برای به چالش کشیدن نظریات خودشان از آن بهره می‌بریم. 🔰 گفتمان به معنای غلبه یافتن یک اندیشه نزد اهل دانش یا اهل جامعه است که به فهم ما از پدیده ها جهت می‌دهد؛ و نظریۀ گفتمان، روشی برای مطالعۀ نظریه‌ها با توجه به حواشی خارجی و خاستگاه اجتماعی آنان است. بر اساس این تحلیل، موجودیت نظریه‌های گفتمانی و صحت و سقم آن‌ها، بیش از اینکه وابسته به دفاع علمی باشد، وابسته به طرفدارانی است که از آن دم می‌زنند؛ و نظریه‌ای که نتواند همراهی طیف‌های بیشتری از مردم را به خود جلب کند خود به خود محکوم به زوال است. ▫️این مقدار از مدعا البته به نظر ما هم صحیح است که رغبت‌ها و تمایلات اجتماعی تأثیر مهمی در رواج یا انزوای نظریه‌ها دارند، لکن این برای ارزیابی حق یا باطل بودن نظریه‌ها کافی نیست و به این منظور باید به دنبال ملاک‌های واقعی‌تر بود. اما از آن طرف نظریات بسیاری را هم سراغ داریم که در بستر تمایلات اجتماعی خاصی شکل می‌گیرند و هیچ پشتوانه و اعتباری فراتر از طرفدارانی که از آن دم می‌زنند، ندارند. سکولاریزم را می‌توان مثالی از اینگونه نظریات دانست. 💢 با این ملاک سراغ #سکولاریزم می‌رویم و #خاستگاه اجتماعی آن را بررسی می‌کنیم. چه شد که سکولاریزم رونق یافت؟ در اواخر قرون وسطی وقتی که کلیسا بد عمل کرد و نتوانست با تحول‌خواهی و «دنیا طلبی» مردم همراهی کند، طبیعی بود که فضای گفتمانی را در غرب از دست بدهد، و بعد از این شکستِ گفتمانی، طبیعی بود که نظریۀ رقیب ـ یعنی سکولاریزم ـ رواج پیدا کند و رفته‌رفته «علمی» خطاب شود! اینجا گفتمان رهبری دینی کلاً به حاشیه رفت و هیچ‌کس نپرسید: «آیا دین دیگری هست که با کلیسا فرق داشته باشد؟ آیا دین اسلام هم با دانش و پیشرفت و تحول‌خواهی مخالف است، و به ریاضت و دنیاگریزی توصیه می‌کند؟». 👈 پس از آن وقتی که انقلاب صنعتی رخ داد و جریان روشن‌فکرِ سکولار چشم‌ها را به خود خیره کرد، ایدۀ آن‌ها حتی به درون دنیای اسلام نفوذ پیدا کرد و فهم سیاسی را از آیات قرآن کریم برای عده‌ای ـ همچون علی عبد الرزاق مصری و مهدی حائری ـ با مشکل مواجه کرد! در آن فضا هرکس هم که می‌پرسید: «پیشرفت غرب چه ربطی به بی‌دینی آن‌ها دارد»، صدایش به جایی نمی‌رسید. ✅ با این حساب وقتی که از خاستگاه اجتماعی نظریۀ سکولاریزم باخبر شدیم، از هیمنه و رونق موقت آن هراسی به دل راه نمی‌دهیم و منتظر می‌مانیم تا ببینیم آیا این رونق و رواج، پس از افول تمدن غرب نیز پابرجا خواهد ماند؟ #نقد_سکولاریزم #دین_و_سیاست 🔆 کانال ادیان، فرق و قومیت‌های مؤسسه مصاف (افق)  🔆 @masaf_ofogh

‍ ❇️ ایدئولوژی داروینیسم (#قسمت_دوازدهم) 👈 برای پاسخ به این سوال باید بین خرده فرگشت و کلان فرگشت تفکیک قائل شویم. فرایند تکامل حیات مانند هر فرآیند دیگری به بخش های خرد و کلان قابل تقسیم است. به عبارت دیگر گام های کوتاهی که طی آن طبیعت در معرض تغییرات جزئی قرار گرفته است را خرده فرگشت یا Microevolution می­نامیم و گام های بلند که متضمن تغییرات پیچیده­ تر و ترکیبی­ تر هستند را کلان فرگشت یا Macroevolution می­نامیم. شاید بتوان گفت که کلان فرگشت تغییر ساز است، دل حالیکه خرده فرگشت صرفاً کوک کردن ساز است. حال با توجه به توضیحاتی که در کلیپ های قبلی ارائه کردیم، نظریه انتخاب طبیعی تنها می­تواند بخش خرده فرگشت فرآیند تکامل را توضیح دهد و از توجیه کلان فرگشت عاجز است. 🔸بگذارید با مثالی موضوع را روشن تر کنیم. فرض کنیم که ارتفاع شاخه درختانی که منبع تغذیه زرافه­ ها را تشکیل می­دهند در اثر اتفاقی موهوم و خیالی به یکباره نیم متر بلند تر شود. طبیعی است سندیکای زرافه­ ها برای جبران این مسأله باید متوسط قد تمام زرافه­ در ها را نیم متر بالاتر ببرد تا از گرسنگی منقرض نشوند و این بلند تر شدن قد به دو صورت امکان پذیر است. یک راه این است که ابعاد و فواصل مهره­ های ستون فقرات زرافه­ ها، علی الخصوص در ناحیه گردن به گونه­‌ای افزایش یابد که در مجموع بعد از چند نسل متوسط قد زرافه­‌ها نیم­‌متر افزایش پیدا کرده و با محیط زیست‌شان منطبق بشوند. یک راه دیگر هم وجود دارد و آن هم این است که هر زرافه چند مهره به تعداد مهره­‌های خود اضافه کند تا این کسری قد با افزایش تعداد مهره­‌ها جبران شود. 💠 راه حل اول را می­توانیم خرده فرگشت بنامیم، در صورتی که راه حل دوم یک کلان فرگشت است. نظریه انتخاب طبیعی تنها می­‌تواند توجیهی برای راه‌حل اول باشد که توضیح آن حتی برای کسی که چندان آشنایی با علم ژنتیک و زیست­‌شناسی ندارد دشوار نیست. طبیعی است که قد تمام زرافه­‌ها یکسان نیست و برخی از آنها از دیگر زرافه­‌ها بلندقدتر هستند. طبیعتاً بعد از این تغییر محیطی زرافه­‌های کوتاه­‌قدتر با توجه به اینکه دیگر نمی­توانند از برگ درختان تغذیه کنند، از گرسنگی می­میرند و زرافه­‌های بلندقدتر که از این تغییر محیطی ضربه کمتری می­بینند زنده می­‌مانند و بعد از چند نسل زرافه­‌ها به شکلی کاملاً قهری و بدون دخالت خارجی بلندقدتر می­‌شوند. ✳️ اما اگر زرافه­‌ها مجبور باشند که برای انطباق محیط چند مهره به تعداد مهره­‌های خود اضافه کنند، طبیعی است که نظریه انتخاب طبیعی چنین تغییری را که مستلزم به هم ریختن طرحواره این جانور است، به هیچ وجه نمی­تواند توجیه کند. اتفاقی که در عمل می افتد این است که تمام زرافه­‌ها چون قادر به این نیستند که طراحی خود را تغییر دهند، یا به عبارت دیگر جهش کلان انجام دهند، منقرض می­شوند و در این میان پایدارترین شکل حیات باقی می­ماند که همان مرگ است!!! #داروینیسم 🔆 کانال ادیان، فرق و قومیت‌های مؤسسه مصاف (افق)  🔆 @masaf_ofogh

💠 «دین، در ادبیاتی نو» 💢فصل اول : ضرورت تولید ادبیاتی تازه در معرفی دین ▪️قسمت دوم: ادبیات قرآن، ادبیاتی منفعت گرایانه ❇️ انسان موجودی کاملاً منفعت گراست. او فقط به چیزی اقبال نشان می دهد که در آن یا احساس منفعت کند و یا ضرر و رنجی را از او دفع کند. لذا عموماً ادبیات خداوند متعال با انسان در قرآن کریم نیز ناظر به منافع و ضررهای انسان است. یعنی او کاملاً واقع بینانه با انسان سخن می گوید؛ نه ارزشی و صرفاً ایدئولوژیک! 🔰نمونه هایی از این ادبیات قرآنی را با همدیگر مرور می کنیم: 1️⃣ «بدانید که فقط با یاد خدا دل آرام می گیرد! أَلا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُ‏ الْقُلُوب‏.»(رعد/28) خدای متعال در این آیه کاملاً محسوس و واقع بینانه سخن گفته است. به هیچ وجه گسسته از گرایش و نیاز انسان سخن نمی گوید. سخنی صرفاً عقیدتی و ارزشی بیان نکرده؛ بلکه تکنیکی روان شناسانه و قابل اندازه گیری میدانی را به ما پیشنهاد داده است. توضیح آنکه ما کافی است کمی خودکاوی کنیم و ببینیم که ناآرامی های ما ناشی از چیست؟ ما ناآرام می شویم چون ترس از فردا داریم. ترس از نداری و فقر. ترس از ناکامی و نرسیدن به آرزوها. 🔸یا ناآرام می شویم چون حرص داریم و می خواهیم بیشتر لذت ببریم. ثروت داریم و می خواهیم ثروتمندتر باشیم. لذا حتی افراد مرفّه نیز عموماً ناآرامند. البته حرص که در قرآن کریم به آن «هلوع» گفته می شود، ناشی از گرایش های بی نهایت طلب و فطری انسان است و به خودی خود چیز بدی نیست. یعنی اساساً انسان همین‌گونه خلق شده است.(معارج/19) مشکل اینجاست که پاسخ نامحدود به این گرایشها را پیدا نمی کند و ناآرام می شود. دقیقاً مانند جسم انسان که وقتی فقر و کمبودی پیدا می کند، دچار بیماری و ناآرامی جسمی می شود. 🔹اما کسی که به خدا ایمان دارد، نه ترس از فقر دارد و نه دلهره ای از نرسیدن به آرزوها. توکل به خدا دارد و همه چیز را به دست او می بیند. می داند که منبع بی نهایت قدرت و مهربانی پشتیبان اوست. حتی اگر فقر را هم برای او تقدیر کرده باشد؛ مصلحت او را در این دیده. می داند که پاسخ بی نهایتِ گرایش های او در چیزی فراتر از این امور مادی است. همچنین ناکامی در زندگی برای انسان مؤمن معنا ندارد؛ چرا که اساساً کامروایی را در رسیدن به لذات کم و محدود دنیا نمی داند. لذا آرام است. 👌روانشناس برجسته کارل گوستاو یونگ (1875م ـ1961م) می‌گوید: «در میان همه بیمارانم که در نیمه زندگی خود بودند؛ یعنی بالای35 سال حتی یکی وجود نداشت که مشکل او پس از نومیدی از همه وسایل دیگر، یافتن چشم‌اندازی دینی به زندگی نبوده باشد. با اطمینان می‌‌توان گفت که هر یک از آنان بیمار شده بودند؛ زیرا چیزی را از دست داده بودند که ادیان زنده هر عصر به پیروان خود آموخته بودند و هیچ یک از آنان تا هنگامی که دیدگاه دینی خود را از نو باز نیافتند، واقعاً شفا پیدا نکردند».(تفکر دینی در قرن بیستم، مک کواری، ترجمه بهزاد سالکی، ص‌165) #دین_در_ادبیاتی_نو 🔆 کانال ادیان، فرق و قومیت‌های مؤسسه مصاف (افق)  🔆 @masaf_ofogh

✳️حکمرانی دینی در آیندۀ گفتمان‌های تاریخ 🔰از اوج گرفتن ایدۀ سکولاریزم در برهه‌ای گفتیم که غلبۀ گفتمانی را به دست گرفت. امروز آن غلبۀ گفتمانی رو به افول گذاشته است و در بستر دانشی نیز به تدریج اعتبار خود را از دست می‌دهد. در آیندۀ نزدیک نیز به اعتقاد ما روزی خواهد رسید که دین سیاسی ما کارآمدی خود را ـ به دست امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) ـ در حد اعلی به رخ جهانیان خواهد کشید، و آن روز ایدۀ سکولاریزم خود به خود از دنیای غرب و دنیای اسلام رخت بر خواهد بست و جایی برای طرح این مباحث باقی نخواهد ماند. ایدئولوژی‌های مهمی در دوران معاصر، بر مبنای سکولاریزم ، پا به عرصۀ وجود گذاشتند و برای مدت محدودی خوش درخشیدند و تبدیل به گفتمان غالب شدند؛ ولی رفته رفته عیب و نقص‌هایشان آشکار شد و جای خود را به گفتمان‌های رقیب دادند. این اشکالات اساس مبنای سکولاریزم را به چالش می‌کشد و این ایده را تقویت می‌‌کند که راه چاره همان حاکمیت دین است. 🔸«امروز دنیای غرب در بن‌بست فکری و بن‌بست تئوریک است» «امروز بعد از آنکه بشریّت مکاتب گوناگون و نحله‌های فکریِ گوناگون و مسلک‌های گوناگون را تجربه کرده ـ از کمونیسم تا دموکراسی غربی تا لیبرال‌دموکراسیِ رایج در دنیا؛ با این همه ادّعایی که این‌ها دارند ـ احساس آسایش نمی‌کند... این‌ها موجب شده است که انسان‌ها در همه جای دنیا احساس خستگی کنند؛ احساس نیاز به یک دست نجات‌بخش کنند». (بیانات رهبر انقلاب، 26/1/1401 و 21/1/1399) 💢زمانی فوکویاما کتاب «پایان تاریخ» را نوشت و تاریخ را به مقصد لیبرالیزم پایان شده اعلام کرد؛ به خیال اینکه همۀ گفتمان‌ها شکست خورده‌اند و برای پایان تاریخ فقط لیبرالیزم باقی مانده است. اما خود او هم خیلی زود حرفش را پس گرفت و گفتمان خود را به چالش کشید. (https://farsi.khamenei.ir/others-note?id=40865) با از دست دادن غلبۀ گفتمانی، کمونیزم و لیبرالیزم و نسخه‌ها و ویرایش‌های مختلف آن‌ها همه به حاشیه رفتند و حالا دیگر خودشان هم در دفاع از خودشان حرفی برای گفتن ندارند. با این اوصاف آیا جایی برای نقد علمی این نظریه‌ها باقی می‌ماند؟ خوب است فرصتی را که در این دوران برای ارائۀ گفتمان حاکمیت دین به وجود آمده غنیمت بشماریم و از ایدۀ خود دفاع علمی و عقلانی کنیم. حکومت دینی، چیستی، چرایی و چگونگی… #دین_و_سیاست #نقد_سکولاریزم مشاهده قسمت قبل 🔆 کانال ادیان، فرق و قومیت‌های مؤسسه مصاف (افق)  🔆 @masaf_ofogh

❇️ خدمت مخاطبین گرامی می‌رسانیم موضوعات مورد بحث در کانال افق به شرح زیر می‌باشد: 1⃣ ایدئولوژی داروینیسم 2⃣ دین در ادبیاتی نو 3⃣ دین و سیاست (نقد سکولاریزم) (با زدن روی هر یک از عناوین ابتدای بحث نمایش داده می‌شود) 📌 این مطالب تولید اختصاصی واحد افق است، در اشتراک گذاری معارف الهی کوشا باشیم. 🔆 کانال ادیان، فرق و قومیت‌های مؤسسه مصاف (افق)  🔆 @masaf_ofogh

💠معرفی بحث 👈 در سلسله مباحث #دین_و_سیاست به بررسی دخالت دین در امر سیاست می‌پردازیم که از مباحث چالشی در عصر حاضر است. با لحاظ متغیر اصلی مسئله [ که محدوده دخالت دین در امر سیاست است] روی سخن در این سلسله بحث با طیف‌های گوناگونی خواهد بود. 💢 در درجۀ اول روی سخن با سکولاریزم خواهد بود که دخالت دین را در امر سیاست از اساس نفی می‌کند. ذیل این فصل فرعی، ابتدا از جایگاه مهاجم، به نقد مبانی سکولاریزم می‌پردازیم (13 جلسه، #نقد_سکولاریزم از منظر مبانی هستی شناسی، روش شناسی و معرفت شناسی) و در ادامه از جایگاه مدافع، به #شبهات_سکولاریزم پاسخ می‌دهیم؛ به شرط توفیق الهی. تا کنون دو قسمت از این مطالب در کانال منتشر شده است: #قسمت_اول #قسمت_دوم 🔆 کانال ادیان، فرق و قومیت‌های مؤسسه مصاف (افق)  🔆 @masaf_ofogh

▪️نام #حضرت_رقیه سلام الله علیها در کتاب انساب معروف شیعه ✍ جدای از این مصدر و سایر اسناد، حضرت رقیه مظلومه کسی است که با وجود سن کم، حتی سید محسن امین که در برخی مسائل بسیار سخت گیر است از او به عنوان اعیان (بزرگان) شیعه نام برده است. 🔆 کانال ادیان، فرق و قومیت‌های مؤسسه مصاف (افق)  تلگرام| اینستاگرام | ایتا