هدایت شده از mesaghمیثاق
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️منظور از «معاقبه» كه در جهاد با نفس لازم است چيست؟ (بخش دوم)
🔸#علماى_اخلاق براى #جهادبانفس امورى را بيان كرده اند كه #التزام به آنها لازم است. يكی از اين امور، #معاقبه است كه بعد از «مشارطه» و «مراقبه» و «محاسبه» قرار دارد. بعضى همين چهار مرحله را برشمرده اند، ولى بعضى ديگر مثل مرحوم فيض كاشانى در «محجة البيضاء» دو تاى ديگر يعنى #مجاهده و #معاتبه [توبيخ] را هم اضافه كرده اند، كه شايد بتوان به گونه اى اين دو را در همان #معاقبه ادغام كرد؛ ولى ما به تبع مرحوم فيض اين دو را نيز شرح مى دهيم:
1⃣«مجاهده»
🔹وقتى #محاسبه تمام شد و #نفس را #متضّرر و كاسب #معاصى دانست، گفتيم بايد #عقاب كند، و اما اگر آن را در بعضى #فضائل يا اذكار #سست و بى حوصله يافت، بايد او را وارد آنها كند و با او #مجاهدت نمايد. در #معاقبه، نفس را از چيزهایی كه دوست داشت محروم مى كرد، و اينجا #نفس را به #كارهاى_سنگين وا مى دارد، به كارهایی كه برايش #سستى به خرج مى دهد، و اين كار كسانى است كه براى خدا عمل مى كنند.
🔹يكى از #بزرگان وقتى #نماز_عصرش فوت شد، #زمينى كه قيمتش #صدهزاردرهم بود، براى #جبران، آن را در راه خدا داد، و ديگرى #نماز_جماعتش در شب ترك شد و آن شب را به شب زنده دارى مشغول شد، ديگرى #نماز_مغرب را به تأخير انداخت براى جبران آن، دو بنده آزاد كرد و از ابن ربيعة دو ركعت #نماز_صبح قضا شد و بنده اى آزاد كرد. بعضى براى #مجاهدت با #نفس، روزه يك سال يا حج با پاى پياده يا صدقه دادن تمام مال را بر خود واجب مى كردند.
🔹در روايتى در «مصباح الشريعة» از #امام_صادق (عليه السلام) آمده: «طُوبَى لِعَبدٍ جَاهَدَ لِلّهِ نَفْسَه وَ هَوَاهُ»؛ [۱] (خوش به حال بنده اى كه برای خدا با #نفس و هواى خود #مجاهدت كند!). خداوند هم فرمود: «وَ الَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَ إِنَّ اللهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ»؛ [۲] (و كسانى كه در راه ما #مجاهدت كردند، راه هاى خود را به آنها نشان داده و #هدايتشان مى كنيم و #خداوند با احسان كنندگان است).
🔹حكايت شده كه: «عده اى به عيادت عمر بن عبدالعزيز آمدند، و در بين آنها #جوان‌لاغراندامى بود؛ عمر بن عبدالعزيز به او گفت: اى جوان چه به تو رسيده كه اين قدر #لاغر و نحيف هستى؟ جواب داد: دچار بيمارى شده ام، گفت: چه بيمارى به جان تو افتاده؟ گفت: اى خليفه #شيرينى_دنيا را چشيدم تلخ يافتم، و نزد من خوشى و زيبائى و #شيرينى_دنيا كوچك آمد، و طلا و سنگش مساوى آمد، و گويا به عرش پروردگارم به طور واضح نظر مى كنم، و مردم را مى بينم كه به طرف #بهشت و #آتش مى روند، پس روزم را به تشنگى و شبم را به شب زنده دارى به سر كردم، و هر چه در آن هستم كوچك است در كنار #ثواب خداوند و #عقاب او [و بيمارى من اين است كه شيرين را تلخ و چيز بزرگ را كوچك و شىء گرانقيمت و بى ارزش، در نظرم يكى است]». [۳] #ادامه_دارد...
پی نوشت‌ها؛
[۱] مصباح الشريعة و مفتاح الحقيقة، امام صادق (ع)، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات، بیروت، ۱۴۰۰ق، چ۱، ص۱۶۹
[۲] سوره عنكبوت، آيه ۶۹
[۳] المحجة البيضاء في تهذيب الإحياء، فيض کاشانی، مؤسسه انتشارات اسلامی جامعه مدرسين، ۱۴۱۷ق، چ۴، ج۸، ص۱۷۲
📕اخلاق اسلامى در نهج البلاغه، مكارم شيرازى، ناصر، تهيه و تنظيم: اكبر خادم الذاكرين، نسل جوان، قم، ۱۳۸۵ش، چ۱، ج۲، ص۲۹۹
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#نفس #گناه #مجاهده #محاسبه