💎 *تدبر در قرآن*
(شماره ۷۹)
*بسم الله الرحمن الرحیم*
*وَالَّذِينَ اسْتَجَابُوا لِرَبِّهِمْ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَمْرُهُمْ شُورَىٰ بَيْنَهُمْ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ* (شوری/۳۸)
*و کسانی که دعوت پروردگارشان را اجابت کرده و نماز را برپا میدارند و کارهایشان به صورت مشورت در میان آنهاست و از آنچه به آنها روزی دادهایم انفاق میکنند،*
*تفسیر:*
*مشورت در کارها؛ اصلی مهم:*
شورا و مشورت از مهمترین موضوعات اجتماعی است که بدون آن کارها ناقص است. یک انسان هر قدر از نظر فکری نیرومند باشد، به موضوعات گوناگون تنها از یک یا چند بُعد مینگرد و ابعاد دیگر بر او مجهول میماند؛ اما هنگامی که موضوعی در شورا مطرح گردد و عقل ها و تجارب و دیدگاههای گوناگون به کمک هم بشتابند، کار کاملاً پخته و کم عیب می گردد و از لغزش دور می شود. در حدیث پر معنایی از پیامبر (ص) می خوانیم: *" هیچ کس با کسی مشورت نمی کند مگر اینکه به راه درست راهنمایی می گردد. "* نیز در روایتی از امام علی (ع) می خوانیم : *" هیچ پشتیبان و تکیه گاهی همچون مشورت نیست. "* در روایت دیگری می خوانیم : *" مشورت عین هدایت است. "* شایان توجه اینکه تعبیر آیه در اینجا به صورتی است که آن را یک برنامه مستمر مومنان و نه یک کار زودگذر و موقت می شمارد و می فرماید همه کارهای آنها در میانشان به صورت شورا است. جالب توجه اینکه خود پیامبر (ص) با اینکه عقل کل بود و با مبدا وحی ارتباط داشت، در مسائل اجتماعی و اجرایی در جنگ و صلح و امور دیگر، بزرگوارانه با یاران به مشورت می نشست و حتی با اینکه مشکلاتی ایجاد می شد، گاه نظر جمعی را ترجیح میداد و بدین وسیله سرمشق و اسوه ای برای مردم بود؛ چرا که برکات مشورت از زیانهای احتمالی آن به مراتب بیشتر است. البته باید توجه داشت که شورا فقط در مورد کارهای اجرایی و شناسایی موضوعات است؛ نه درباره احکام و امور دین - مانند تعیین امام و خلیفه پیامبر (ص) - که تنها باید از مبدا وحی و از کتاب و سنت صادر شود و تعبیر "امرهم" نیز به همین معنا ناظر است؛ زیرا "احکام دین" کار خداست، نه کار مردم.
*مصباح : اسلام ، دین کامل و جامعی است. توصیه ها، اوامر و نواهی آن، همگی بر منطق، عقلانیت و فطرت بشری استوار است.!... به عبارتی اعجاز، حقانیت، عظمت و کمال دین اسلام را، در احکام، اخلاق و اعتقادات ان، می توان مشاهده کرد...توجه به #شوری و مشورت، در کنار اقامه صلات، پرداخت زکات، انفاق، جهاد و... ، با ذکر حدود،جالب است!....اسلام، شور و مشورت را مربوط به حوزه اجتماعی مردم می داند، نه احکام و دستورات دینی.! "و امرهم شوری بینهم" و در ضمن، از مشورت با بیگانه هم نهی می کند! "بینهم"!...در احادیث متعددی به شور و مشورت پرداخته شده است، مهمترین خصوصیات اهل مشورت، #عقل، #علم، #تجربه، #خیرخواهی و #تقوا است.... در سیره پیامبر عظیم الشان اسلام و ائمه اطهار علیهم السلام، مشورت جایگاه دارد. پیامبر صلوات الله، در جنگ های متعددی مثل احد، خندق، بنی قریظه، تبوک و.... مشورت کردند.... از فواید مشورت، کم کردن احتمال خطا، شکوفایی استعدادها، ممانعت از استبداد و حسادت، جلب امدادهای الهی، احترام به مردم، وسیله شناخت مردم و... است.... پس نظام شوری، در مسائل مربوط به مردم و در حوزه اجتماعی است، نه در امور مربوط به خداوند، مانند بعثت، امامت، عبادت و..... مثلا نماز ،پیمان و عهد الهی است. عهد را باید انجام داد و محل مشورت نیست! امامت و رهبری، نیز عهد الهی است و مربوط به شارع الهی است نه حوزه مشورت مردم!...وقتی وارد چهارچوب دین اسلام می شویم، حدود هر موضوعی، معین است..... در قانون اساسی جمهوری اسلامی هم، اصل شوری وجود دارد. به عبارتی، ماهیت شوراها، در قانون اساسی ایران، برگرفته از قران است نه اقتباسی از جوامع غربی! و امروزه، آنجا که، بی حساب و بی برنامه، اقتباس کرده ایم، دچار نقصان و اشکال هستیم!.... **