#نیمه_شعبان 🔸حضرت امام رضا علیه‌السلام در پاسخ سوالی دربارۀ فضیلت شب نیمه شعبان فرمودند: «هِيَ‏ لَيْلَةٌ يُعْتِقُ‏ اللَّهُ‏ فِيهَا الرِّقَابَ‏ مِنَ‏ النَّارِ وَ يَغْفِرُ فِيهَا الذُّنُوبَ الْكَبَائِرَ؛ آن شبی است که خداوند در آن شب عده‌ای را از آتش دوزخ آزاد می‌نماید و گناهان بزرگ را می بخشد.» راوی می‌پرسد آیا نمازی بیش از سایر شب‌ها، برای آن شب وارد شده است؟ حضرت فرمودند: «لَيْسَ فِيهَا شَيْ‏ءٌ مُوَظَّفٌ وَ لَكِنْ إِنْ أَحْبَبْتَ أَنْ تَطَوَّعَ فِيهَا لِشَيْ‏ءٍ فَعَلَيْكَ بِصَلَاةِ جَعْفَرِ بْنِ أَبِي طَالِبٍ علیه‌السلام وَ أَكْثِرْ فِيهَا مِنْ ذِكْرِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مِنَ الِاسْتِغْفَارِ وَ الدُّعَاءِ فَإِنَّ أَبِي علیه‌السلام كَانَ يَقُولُ الدُّعَاءُ فِيهَا مُسْتَجَابٌ؛ دستور خاصی در آن وارد نشده، ولی اگر دوست می‌داری عبادت مستحبی در آن انجام دهی بر تو باد به نماز جعفر بن ابی طالب (علیه السلام) و زیاد در آن شب به ذکر خدا و استغفار و دعا مشغول باش. همانا پدرم موسی بن جعفر (علیه السلام) می فرمود: در آن شب دعا مستجاب است.» 📚 عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج‏۱، ص۲۹۳ @zanjani_net

🔸ثمرهٔ انتظار حضرت امام صادق «علیه‌السلام» فرمودند: «مَنِ انْتَظَرَ أَمْرَنَا وَ صَبَرَ عَلَى مَا يَرَى مِنَ الْأَذَى وَ الْخَوْفِ هُوَ غَداً فِي زُمْرَتِنَا؛ کسی که منتظر امر فرج ما باشد و بر آزار و ترسی که می‌بیند صبر کند، او فردای قیامت در زمرۀ ماست.» 📚 الكافي؛ ج‏۸، ص۳۷ @zanjani_net

📌 آیا رضایت پس از عقد می‌تواند عقد را تصحیح کند؟ در عقد، شروطی مانند بلوغ، عقل، قصد و اختیار ضروری هستند. اگر عقدی فاقد یکی از این شروط باشد، باطل است و رضایت پس از عقد نمی‌تواند آن را تصحیح کند. مثلاً اگر دو نفر در کودکی یا در حالت جنون عقد کنند، حتی اگر پس از بلوغ یا بهبودی به عقد رضایت دهند، این رضایت تأثیری در صحت عقد ندارد و عقد همچنان باطل است. 🔍 اما یک استثنا وجود دارد: عقد مکره! اگر یکی از طرفین به اکراه و اجبار عقد کرده باشد، اما پس از آن به عقد رضایت دهد، این رضایت می‌تواند عقد را صحیح کند. زیرا در این حالت، قصد انشائی وجود داشته، اما تحقق عقد به دلیل اکراه ناقص بوده است. با رضایت پسین، عقد مانند عقد مختار می‌شود. ⚠️ نکته مهم: رضایت باید به معنای واقعی عقد باشد، نه صرفاً به لفظ خالی از قصد. اگر لفظ بدون قصد انشائی بیان شود، رضایت پسینی تأثیری در صحت عقد نخواهد داشت. 📖 متن کامل این یادداشت را اینجا بخوانید: https://B2n.ir/z22238 #حقوق #عقد #فقه #رضایت #نقد_نظر ——- 🌐 مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام 🌐 https://m-feqhi.ir/ 🆔 @mfeqhi

💠 پاسخ آیت الله العظمی شبیری زنجانی به پرسش برخی از طلاب دربارهٔ تبلیغ 🔰پرسش: یکی از مسائلی که ذهن طلبه ها گاهی درگیر آن می‌شود این است که آیا در ایام ماه رمضان تبلیغ برویم یا مشغول مطالعه و درس باشیم؟ 🔸 آیت الله العظمی شبیری زنجانی « مد ظله» در پاسخ فرمودند: موارد مختلف است، نمی شود به‌طور کلی برای همه اشخاص یک جور گفت. گاهی کسی در درس استعداد خیلی ممتازی دارد، ولی بیان تبلیغی چندانی ندارد، اثر تبلیغی اش قابل توجه نیست، امّا تأثیر علمی و تحقیقی ویژه‌ای دارد. این فرد باید کمتر مسافرت برود و ممحّض در درس باشد. گاهی بر عکس است، شخص بیان خوبی دارد، صدای خوبی دارد، قدرت بحث و اقناع دارد و می تواند به هدایت و تبلیغ دین بپردازد ولی درس و بحثش چندان قوی نیست. مسلّم است که وظیفه او امر مهم تبلیغ است که جایگاه بالایی است. گاهی اشخاص حد وسط هستند. مناسب است ایشان بین تبلیغ و درس جمع کنند. کتابهایشان را با خود ببرند و مطالعه داشته باشند و اگر بتوانند جلسه علمی برگزار کنند یا مباحثه‌ای داشته باشند که مطالب درسی از ذهنشان نرود، بسیار مطلوب است. آقا میرزا محمود انواری (پدر آشیخ یحیی انواری رحمة الله علیهما) از علمای همدان، و خیلی ملا و محترم و مورد قبول همگان بود. ایشان اطلاع پیدا میکند که در یکی از دهات اطراف همدان، شخصی مبلغ بهاییت پیدا شده و مردم را گمراه می‌کند. ایشان با آن جلالت شأن می‌گوید من اینجا بمانم برای چه؟ و تمام شؤون خودش را رها می‌کند و به آن روستا می‌رود و در همان‌جا هم از دنیا می‌رود ولی آن منطقه را از آن تبلیغات بهایی‌ها صاف میکند و آن ضلالت و اثر تلاش‌های آنان را از بین می‌برد. گاهی شرایط به گونه ای است که یک عالم با چنان موقعیتی احساس می‌کند دین مردم در خطر است و وظیفه او هدایت و تبلیغ است و این اثرگذاری را باید بر امور دیگر مقدم کند. البته این کار سختی است و فداکاری لازم دارد و بسیاری حاضر نیستند چنین کاری انجام دهند. مهم این است که کار با قصد قربت و خلوص همراه باشد تا هم نتایج دنیوی و هم نتایج اخروی مترتب گردد. @mfeqhi

🔸 جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران برای «کتاب نکاح» مراسم پایانی چهل و دومین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، سه‌شنبه هفتم اسفند ماه برگزار شد. در این همایش در حوزه دین، «کتاب نکاح» آیت‌الله‌العظمی شبیری زنجانی (مدّ ظله) به‌عنوان اثر برگزیده در موضوع فقه و اصول معرفی شد. همچنین کتاب «استناد در روش شناخت رجال اسناد»، اثر شایستۀ تقدیر چهل‌ودومین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در موضوع حدیث شناخته شد. این دو کتاب که با تلاش‌های مستمر و چندین‌سالۀ پژوهشگران مرکز فقهی امام محمدباقر عليه‌السلام تحقیق شده، سال گذشته توسط انتشارات این مرکز چاپ و منتشر شده است. @zanjani_net

📚 تحلیل اصل کلی در ظهورات امر و تطبیق آن بر مسئلۀ نماز با لباس نجس 🔍 اصل کلی: در فهم ظهورات امر (دستورات شرعی)، یک قاعده وجود دارد: 🔸اگر امر به چیزی خلاف طبع و سخت تعلق بگیرد (مثل برهنه شدن در نماز)، ظهور در تحریص و تشویق دارد، نه وجوب. 🔹اما اگر امر به چیزی مطابق میل و عادت تعلق بگیرد (مثل نماز خواندن با لباس نجس)، ظهور در جواز و ترخیص دارد، نه وجوب. 🔆مثال ساده: فرض کنید کسی از شما بپرسد: «این سیب را بخورم یا نه؟» و شما پاسخ دهید: «بخور!» این جمله گرچه به شکل امر بیان شده، اما ظهور در وجوب ندارد؛ بلکه معنایش این است: «مانعی ندارد، بخور!» اینجا امر در مقام ترخیص است، نه الزام. تطبیق بر مسئلۀ نماز با لباس نجس: ۱. امر به نماز برهنه: برهنه شدن برای نماز خلاف عادت و طبع است. بنابراین، این امر ظهور در تحریص و تشویق دارد، نه وجوب. یعنی نماز برهنه مستحب است، نه واجب. ۲. امر به نماز با لباس نجس: نماز خواندن با لباس نجس مطابق عادت است (چون مردم معمولاً ترجیح می‌دهند با لباس نماز بخوانند). بنابراین، این امر ظهور در جواز و ترخیص دارد، نه وجوب. یعنی نماز با لباس نجس جایز است، نه واجب. نتیجه: این دو امر (نماز برهنه و نماز با لباس نجس) دو مصداق از واجب نیستند. یکی ترخیص (نماز با لباس نجس) و دیگری ترغیب (نماز برهنه) است. بنابراین، مکلف مخیر است: اگر بخواهد، با لباس نجس نماز بخواند (جواز). اگر بخواهد، برهنه نماز بخواند (استحباب). 🕌 این تحلیل نشان می‌دهد چگونه اصول فقهی در فهم روایات و احکام شرعی به کار می‌آیند و به حل تعارضات کمک می‌کنند. برای اطلاعات بیشتر این مقاله را بخوانید: 📝وظیفه مصلی در صورت انحصار لباسش در لباس متنجس 🔗https://B2n.ir/t62311 #فقه #اصول_فقه #نماز #یادداشت_محقق ——- 🌐 مرکز فقهی امام محمد باقر علیه السلام 🌐 https://m-feqhi.ir/ 🆔 @mfeqhi

💠 اکثار روایت اجلّاء در مقام قرب الإسناد یکی از اموری که در مقام نقل روایت، مستحسن بوده، نقل روایت با وسائط کم است. بنا بر پذیرش مبنای دلالت روایت اکثار اجلّاء بر وثاقت، این سوال طرح می‌شود که آیا اکثار در چنین روایاتی، دلالت بر وثاقت واسطه دارد؟ مثلا در کتاب قرب الإسناد عبد الله بن جعفر حمیری، احادیث فراوانی با این سند نقل شده است: 🔸«حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ الْحَسَنِ الْعَلَوِيُّ، عَنْ جَدِّهِ عَلِيِّ بْنِ جَعْفَرٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَخِي مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلَام‏...» عبد الله بن حسن علوی که در صدر این سند قرار گرفته، توثیق صریحی ندارد. آیا می‌توان اکثار روایت حمیری از او را دلیل بر وثاقت وی دانست؟ 🔹 ممکن است گفته شود که نقل روایت حمیری از عبد الله بن حسن، به جهت اعتماد بر او نبوده تا بتوان وثاقت او را نتیجه گرفت؛ بلکه از آن‌جا که عبد الله بن حسن، نوه‌ علی بن جعفر علیهما السلام بوده، و حمیری می‌توانسته است از این طریق، تنها با یک واسطه از علی بن جعفر علیهما السلام نقل حدیث کند، به همین جهت، احادیث وی را از عبد الله بن حسن نقل کرده که سندی بسیار کم واسطه است. بنا بر این، در چنین مواردی که اکثار روایت از یک راوی، می‌تواند به انگیزه‌ دست یابی به اسنادی کم واسطه باشد، دلالت اکثار بر وثاقت مشکل می‌شود. 🔰 تقریب جریان دلیل اکثار در موارد قرب الإسناد به نظر می‌رسد که برخی تقریبات دلالت اکثار روایت اجلّاء بر وثاقت، در این مقام نیز جریان دارد. این که ادّعا شود از فردی که وثاقتش را احراز نکرده بودند و حتی ظاهر حالی که دلالت بر وثاقت او بکند هم وجود نداشته، صرفا به انگیزه‌ی قرب الإسناد، روایت می‌کرده‌اند، بسیار مستبعد است. همچنین مذموم بودن روایت از ضعفاء، در این موارد نیز وجود داشته و دستیابی به سند کم واسطه، عذری برای این امر محسوب نمی‌شده است. البته ممکن است در مواردی، تمایل به دست یابی به سند کم واسطه، به حدّی باشد که باعث شود شخص، حالت زودباوری پیدا کرده و زودتر از متعارف، باور به وثاقت راوی پیدا کند؛ امّا در مثل اکثار حمیری از عبد الله بن حسن علوی، وجهی ندارد تا اعتبار دلالت آن بر وثاقت را نپذیریم. ✳️ تقریبی دیگر برای اعتبار بخشی به روایات قرب الاسناد آیت الله شبیری، اشکال پیش گفته نسبت به دلالت اکثار در موارد قرب الإسناد را وارد دانسته و از طریق چنین اکثاری، وثاقت راویان را اثبات نمی‌کنند.1️⃣ با این حال، استدلالی را مطرح می‌کنند که گرچه وثاقت این راویان را نتیجه نمی‌دهد، امّا اعتبار این روایات را ثابت می‌کند. 🔸برای توضیح این استدلال، ابتدا باید به این نکته توجّه کرد که دستیابی به سند کم واسطه تا یک کتاب، تنها در صورتی مطلوبیت داشته که آن کتاب، شناخته شده و دارای نسخ معتبر و در دسترس باشد. در چنین فرضی که سند تا کتاب، تنها جنبه‌ تشریفات دارد و اعتبار کتاب از جهتی غیر از سند، محرز بوده، دستیابی به سندی کم واسطه مستحسن بوده است. بر این اساس، در همان مثال قرب الإسناد حمیری، می‌توان گفت که: یا رجوع حمیری به عبد الله به حسن و نقل روایات علی بن جعفر علیهما السلام از طریق او، به انگیزه دستیابی به سند کم واسطه تا کتاب علی بن جعفر علیهما السلام بوده و حمیری، در نقل از کتاب علی بن جعفر علیهما السلام، در واقع به عبد الله بن حسن اعتماد نداشته؛ بلکه به اتّکاء معروف و مسلّم بودن این کتاب، از آن نقل کرده و طریق عبد الله را به جهت تشریفات ذکر کرده، و یا این کتاب، مستقل از طریق عبد الله، برای حمیری ثابت نبوده و حمیری به اتّکاء عبد الله، این احادیث را روایت کرده است. در صورت اوّل، نیازی به اثبات وثاقت عبد الله نیست، و همان معروف و مسلّم بودن کتاب علی بن جعفر علیهما السلام برای اثبات اعتبار منقولات حمیری از آن کفایت می‌کند. در صورت دوم هم دلیل اکثار، بی اشکال جاری است و وثاقت عبد الله بن حسن و به تبع، اعتبار این روایات، ثابت می‌شود. بنا بر این، در هر صورت، اعتبار این روایات، ثابت است. البته وثاقت عبد الله بن حسن ثابت نمی‌شود، و اگر روایتی از غیر کتاب علی بن جعفر علیهما السلام داشت، اثبات اعتبار آن روایت از این جهت ممکن نبود. 💠 نتیجه تطبیق دلیل اکثار بر روایات در مقام قرب الإسناد، با تأمّلاتی همراه است؛ امّا به نظر می‌رسد که برخی تقریبات دلیل اکثار در این موارد نیز جاری است. بر فرض عدم جریان هم می‌توان اعتبار این روایات را اثبات کرد؛ گرچه وثاقت راوی واسطه، ثابت نمی‌شود. —————————————————— 1️⃣ کتاب نکاح: ج۱۷، ص۵۴۰۵. 🔺درس خارج فقه استاد معظّم آقای حاج سیّد محمّد جواد شبیری زنجانی، تاریخ: ۱۸ آبان ۱۳۹۴ و ۲۵ دی ۱۳۹۷. #اکثار @ketabe_Estenad