🔵 بخش اول مباحث مطرح شده در نشست حکمرانی و سیاستگذاری عمومی از منظر فارابی
🖊دکتر احمدرضا یزدانی مقدم، دانشیار گروه فلسفه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
موضوع بحث؛ حکمرانی از منظر فارابی است. تعریفی که از حکمرانی (Governance) ارائه شده است به قرار ذیل است: حکمرانی فرایند قاعده گذاری، اجرای قواعد، بررسی، نظارت و کاربست بازخوردها با اعمال قدرت مشروع و به منظور دستیابی به هدف مشترکی برای همه کنشگران و ذینفعان در چارچوب ارزشها و هنجارها در محیط یک سازمان یا یک کشور است. بر اساس این تعریف، تنظیم قوانین و فرآیندهایی که بر سبک سیاستگذاری و نحوه نقشآفرینی کنشگران و ذینفعان در فرآیند سیاستگذاری و اعمال قدرت تاثیر میگذارد بخشی از وظایف حکمرانی است. به علاوه موفقیت حکمرانی معمولاً با مشخصههایی از جمله: دستیابی به ارزشها، رضایتمندی، عدالت گستری، مهار فساد، مشارکت، مسئولیت پذیری، اثربخشی، یکپارچگی، و امثال آن سنجیده میشود.
تعریفی که فارابی از حکومت دارد به تعریف حکمرانی نزدیک است. از دیدگاه فارابی حکومت افعال و اخلاق ارادي را در اجتماع مدیریت ميکند و آنها را در جهت مقصود به کار ميگيرد و در صدد تحقق اخلاق و رفتار فاضله در مدینه است. همچنین فارابی در تحصیل السعادة به تفصیل درباره چگونگی و انواع و مراتب قانونگذاری سخن می گوید. فارابی در فصول منتزعة اصول و معیارهای لازم یا مکانیزم و طریق و چگونگی قانونگذاری را توضیح می دهد.
حکومت چگونه قوانین را اجرا می کند؟ حکومت چگونه جامعه را اداره میکند؟ فارابی مفاهیمی را مطرح کرده است که به ما در پاسخ این پرسش ها یاری میرساند. فارابی در سهگانه فصول منتزعة، تحصیل السعادة و الملة برای حکومت سه ویژگی و بایسته را در نظر میگیرد: حکمت نظری، حکمت عملی و تعقل. مقصود از حکمت نظری چنانکه فارابی در مواردی متذکر میشود آن است که رهبری جامعه؛ مبدا و معاد انسان و حال انسان میان مبدا و معاد را بداند و اصول و چهارچوب های کلی دست او باشد. با تفسیر موسّع از گفتار فارابی میتوان چنین نتیجه گرفت که آشنایی با مباحث دقیق فلسفی و جزئیات مباحث فلسفی برای رهبری جامعه ضرورت ندارد بلکه آن چیزی که مورد انتظار است آشنایی کلی با مباحث فلسفی و درک و فهم مبدا و معاد و موقعیت انسان در این دنیا است.
چنین تفسیر موسّعی را میتوان از فارابی استفاده کرد. آنجا که فارابی می گوید پیامبران الهی اصول و مقاصدی دارند که به تناسب مخاطبان خود آنها را عرضه می کنند. از این رو ظاهر ادیان متفاوت است در حالی که باطن و حقیقت دعوت پیامبران یکی است. افراد عادی به ظاهر نگاه میکنند و ادیان را متعارض می یابند. در حالی که اندیشمند و فیلسوف که به حقیقت حال توجه دارد به باطن توجه میکند و آن را یگانه می یابد. بنابراین حقیقت و باطن ادیان همانا مقاصدی است که دین در نظر دارد. برای همین هم هست که فارابی برای فقیه در عمل؛ آگاهی از مقاصد پیامبر را لازم می داند. به همین ترتیب بر پایه روش تفسیری که از فارابی استفاده میکنیم به مقصود او از ویژگی فیلسوف بودن توجه میکنیم و می یابیم که مقصود او همانا آگاهی از مبدا و معاد و وضع انسان میان مبدا و معاد است. در مورد حکمت عملی هم لازم است رهبری اصول کلی اداره جامعه را بداند.
پس از تحقق حکمت نظری و حکمت عملی؛ رهبری مانند طبیبی است که اصول طبابت را بلد است اما تجربه و مهارت لازم را ندارد. از این رو نیازمند تجربه و ممارست و مشاهدات طولانی است. فارابی از این ویژگی سوم به عنوان تعقل یاد می کند. وی در فصول منتزعة به تفصیل درباره تعقل و نسبت آن با عقل عملی سخن گفته است. وِزان تعقل همانا وِزان قوه فکری است که اگر در خدمت تحقق آرمان های الهی انسانی قرار گیرد فضیلت فکری است و اگر در خدمت تحقق مقاصد ضد انسانی و غیر الهی قرار گیرد رذیلت فکری است. از این روست که فارابی بارها در مقالة فی معانی العقل توضیح می دهد که آنچه در نزد معاویه بود؛ عقل نبود بلکه شرارت بود. فضیلت نبود بلکه رذیلت بود. از گفتار فارابی در فلسفه افلاطن استفاده میشود که فارابی در مقام جمع میان تعقل و حکمت نظری و حکمت عملی است. به بیان دیگر خواهان تحقق فضیلت فکری در مقابل رذیلت فکری است. این موضوع مورد توجه اشتراوس هم قرار گرفته و او هم با بیانی دیگر چنین موضوعی را اظهار می دارد.
ادامه مطلب در پست بعدی کانال...👇👇👇
#صوت
#نشست
#حکمرانی
#سیاستگذاری_عمومی
#فارابی
#فلسفه_سیاسی
⬅️ کانال مطالعات "فلسفه سیاسی و انقلاب اسلامی" با جدیدترین اخبار، صوت و گزارش نشستها، کرسیها و همایشها و مطالب متنوع دیگر در رابطه با انقلاب اسلامی و فلسفه سیاسی:
🆔 پیام رسان ایتا: eitaa.com/mirkhalili
بخش دوم مباحث مطرح شده در نشست حکمرانی و سیاستگذاری عمومی از منظر فارابی / دکتر احمدرضا یزدانی مقدم، دانشیار گروه فلسفه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی👇👇👇
با توجه به ویژگی هایی که فارابی در آثار خود مانند فصول منتزعة، تحصیل السعادة، الملة، الحروف، مقالة فی معانی العقل و احصاء العلوم برای تعقل برمی شمارد می توان استفاده کرد که اگر قرار باشد تعقل مورد نظر فارابی در زمان ما تحقق پیدا کند نیاز به استفاده از همه دانش های بشری و کلّیت سیستم اداری و قوای اداره کننده کشور و آزادی بیان و آزادی احزاب و آزادی انتخابات است. مقصود از آزادیهای یاد شده، در اینجا، آن است که واقعیت های سیاسی اقتصادی اجتماعی فرهنگی از حواشی و نقاط مماس با واقعیت به رهبر جامعه منتقل شود. چنانکه مقصود از استفاده از دانش های یاد شده و مانند آن نیز همین است. رهبری برای تصمیمگیری نیازمند بهره گیری از همه دانش های بشری موجود و تمامی توان ارکان حکومت و اطلاعات منتشر شده در سطوح مختلف اجتماعی انسانی است. در مسیر تحقق این ویژگی چنانکه اشاره شد میتوان شورا های علمی و یا مجمع نمایندگان و برجستگان دانش های بشری و احزاب و انتخابات و مطبوعات و رسانه های آزاد را برای گردش و رساندن اطلاعات و آگاهی های لازم به مرکز تصمیم گیری در نظر گرفت. به علاوه میتوان در زمان ما از انواع پیشرفت ها و امکانات رسانهای و مانند آن هم در این رابطه استفاده کرد. لازم به تذکر است که منظور افتادن در ورطه اطلاعات مهندسی شده و هژمونی فرهنگی و مانند آن نیست بلکه چنین امری تیره و تاریک کردن ویژگی تعقل است که در اینجا برشمرده شده است. به نظر میرسد نهادهایی مانند مجلس شورا و یا انواع شوراها در وزارتخانه ها در سامان سیاسی جمهوری اسلامی میتوانند در مسیر تحقق ویژگی تعقل قرار گیرند. همچنین به نظر میرسد میتوان مصادیق و راههای جدیدی با استفاده از دیگر امکانات موجود و ممکن و لازم و یا جدید و بدیع؛ برای گردش و رساندن اطلاعات و آگاهی های لازم به مرکز یا مراکز تصمیمگیری پیدا کرد.
چنانکه گذشت فلسفه سیاسی فارابی ایده های مهمی در حکمرانی دارد و معیارهای لازم را به ما ارائه میکند و به جنبه عمل و اجرا هم توجه دارد و با مفاهیمی که در اختیار ما می گذارد در واقع ابزارهایی برای تحلیل و به سامان کردن اوضاع سیاسی در اختیار ما قرار می دهد.
#صوت
#نشست
#حکمرانی
#سیاستگذاری_عمومی
#فارابی
#فلسفه_سیاسی
پ ن: یکصد و پنجاه و سومین جلسه گروه علمی فلسفه سیاسی با موضوع “حکمرانی و سیاستگذاری عمومی از منظر فارابی”(جلسه هشتم) با ارائه حجت الاسلام دکتر یزدانی مقدم سه شنبه ۴ بهمن ۱۴۰۱ ساعت ۱۹ به صورت مجازی برگزار شد.
⬅️ کانال مطالعات "فلسفه سیاسی و انقلاب اسلامی" از یادداشتهای عزیزان در رابطه با موضوعات مرتبط با انقلاب اسلامی و فلسفه سیاسی استقبال می کند.
🆔 پیام رسان ایتا: eitaa.com/mirkhalili
#تازه_های_نشر_فلسفه_سیاسی:
معرفی اجمالی کتاب «احیاگر حکمت؛ نگاهی به زمانه، زندگی و آثار فارابی»:
کتاب «احیاگر حکمت؛ نگاهی به زمانه، زندگی و آثار فارابی» تألیف دکتر رضا ماحوزی است. سعی مؤلف در این کتاب این بوده است که از حیات و احوال و افعال فارابی در طول زندگی و تاثیری که بر فیلسوفان پس از خود نهاده با رویکردی تاریخی و تحلیلی و قراردادن شخصیت فارابی در متن تحولات زمانه خویش تا حد امکان نزدیک به واقع زندگی نامهای از مؤسس فلسفه اسلامی و یا معلم دوم ترسیم نماید. مؤسس فلسفه اسلامی و یا معلم دوم خواندن فارابی و نسبت دادن او به فرهنگ و تمدن اسلامی نباید این شائبه را ایجاد کند که او فیلسوفی محدود به جریانی مشخص است. از عالمی چون او که سیرهاش نوعی جهانبینی فراقومی و فرازبانی را یادآوری میکند نباید یکدستی و محدودیتی مشخص در تبیین دیدگاهها و آراء رایج و شناخته شده در عالم فلسفه و خاصه فلسفه اسلامی توقع داشت. سفرهای مختلف و معاشرتهای طولانی با دیگر اصحاب ملل و نحل و دیگر عالمان عصر، وی را در معرض تأثیر و تأثر از ایشان قرار داده بود.
#فارابی
#فلسفه_اسلامی
#حکمت
#فرهنگ_و_تمدن_اسلامی
⬅️ کانال مطالعات "فلسفه سیاسی و انقلاب اسلامی" با پاسخ به سوالات و شبهات در حوزه انقلاب اسلامی، کلیپها و مستندهای کوتاه، اخبار و صوت و گزارش کرسیها، معرفی آثار و مطالب متنوع دیگر در رابطه با انقلاب اسلامی و فلسفه سیاسی، و مصاحبه های اختصاصی با کارشناسان در خدمت فرهیختگان عزیز:
🆔 پیام رسان ایتا: eitaa.com/mirkhalili
🍀 تصویر نایاب مقبره حکیم ابونصر فارابی
🕌 دمشق قبرستان تاریخی باب الصغیر
بسم الله الرحمن الرحیم
هذا ضریح العالم و الفیلسوف و الأدیب و الموسیقی الاسلامی محمد بن محمد بن طرخان بن اوزلغ المشهور بأبی نصر الفارابی ولد عام 260 هجری فی فاراب و توفی فی دمشق 339 هجری
الفاتحه مع الصلوات.
#فلسفه_سیاسی_اسلامی
#فارابی
⬅️ کانال نخگبانی و متفاوت مطالعات "فلسفه سیاسی و انقلاب اسلامی" با حضور بیش از 400 عضو فرهیخته، با پاسخ به سوالات و شبهات در حوزه انقلاب اسلامی، کلیپها و مستندهای کوتاه، اخبار و صوت و گزارش کرسیها و همایشها، معرفی آثار و انتشار یادداشتها و مطالب متنوع دیگر در رابطه با انقلاب اسلامی و فلسفه سیاسی، و مصاحبه های اختصاصی با کارشناسان:
🆔 پیام رسان ایتا: eitaa.com/mirkhalili
#تازه_ها
🔵 اخبار همایشها، کرسیها و نشستها:
کرسیها و نشستهایی که چهارشنبه ۱۰ اسفند ۱۴۰۱ با موضوع انقلاب اسلامی و فلسفه سیاسی برگزار می شود.
لازم به ذکر است در برخی از کرسیهایی که پوستر آنها در این پست آمده، گواهی معتبر به شرکت کنندگان داده می شود.
در صورت تمایل، برای اطلاع سایر اساتید، طلاب و دانشجویان جهت شرکت در این کرسیها ارسال بفرمایید.
#اخبار_نشستها_کرسیها_و_همایشها
#کرسی
#نشست
#قرآن
#جشنواره
#فارابی
#فرهنگ
#طلبه_تراز
#حاکمیت_دینی
#علوم_انسانی_اسلامی
#دانشگاه
#استکبار
#سلطه_جهانی
#کرامت_انسانی
#عزم_ملی
🌸 کانال نخگبانی و متفاوت مطالعات "فلسفه سیاسی و انقلاب اسلامی" با حضور بیش از 450 عضو فرهیخته، با پاسخ به سوالات و شبهات در حوزه انقلاب اسلامی، کلیپها و مستندهای کوتاه، اخبار و صوت و گزارش کرسیها و همایشها، معرفی آثار و انتشار یادداشتها و مطالب متنوع دیگر در رابطه با انقلاب اسلامی و فلسفه سیاسی، و مصاحبه های اختصاصی با کارشناسان:
🆔 پیام رسان ایتا: eitaa.com/mirkhalili
#تازه_ها
🔵 اخبار همایشها، کرسیها و نشستها:
کرسیها و نشستهایی که پنجشنبه ۱۱ اسفند ۱۴۰۱ با موضوع انقلاب اسلامی و فلسفه سیاسی برگزار می شود.
لازم به ذکر است در برخی از کرسیهایی که پوستر آنها در این پست آمده، گواهی معتبر به شرکت کنندگان داده می شود.
در صورت تمایل، برای اطلاع سایر اساتید، طلاب و دانشجویان جهت شرکت در این کرسیها ارسال بفرمایید.
#اخبار_نشستها_کرسیها_و_همایشها
#کرسی
#نشست
#جشنواره
#فارابی
#الگوی_اسلامی_ایرانی_پیشرفت
#آزاداندیشی
🌸 کانال نخگبانی و متفاوت مطالعات "فلسفه سیاسی و انقلاب اسلامی" با حضور بیش از 450 عضو فرهیخته، با پاسخ به سوالات و شبهات در حوزه انقلاب اسلامی، کلیپها و مستندهای کوتاه، اخبار و صوت و گزارش کرسیها و همایشها، معرفی آثار و انتشار یادداشتها و مطالب متنوع دیگر در رابطه با انقلاب اسلامی و فلسفه سیاسی، و مصاحبه های اختصاصی با کارشناسان:
🆔 پیام رسان ایتا: eitaa.com/mirkhalili
💢 اختتامیه نخستین کنگرهی جهانی فارابی و فرهنگ و تمدن اسلامی
جمعه 12 اسفند 1401، بعد از ظهر از ساعت 14 الی 17
وبگاه: www.iscs.ac.ir
مؤسسهی مطالعات فرهنگی و اجتماعی، دبیرخانهی جشنوارهی بینالمللی فارابی
#فارابی
🌸 کانال نخگبانی و متفاوت مطالعات "فلسفه سیاسی و انقلاب اسلامی" با حضور بیش از ۴۹۰ عضو فرهیخته، با پاسخ به سوالات و شبهات در حوزه انقلاب اسلامی، کلیپها و مستندهای کوتاه، اخبار و صوت و گزارش کرسیها و همایشها، معرفی آثار و انتشار یادداشتها و مطالب متنوع دیگر در رابطه با انقلاب اسلامی و فلسفه سیاسی، و مصاحبه های اختصاصی با کارشناسان در پیام رسان ایتا👇:
🆔 @mirkhalili
✅ حجتالاسلام محسن مهاجرنیا به عنوان فارابیپژوه برجسته معرفی شد
🔹 به همت مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم و دبیرخانه دائمی جشنواره بینالمللی فارابی، نخستین کنگره جهانی فارابی و فرهنگ و تمدن اسلامی با هدف گرامیداشت مقام حکیم ابونصر فارابی در اسفندماه جاری طی سه روز برگزار شد.
◀️ بخشی از سخنان استاد مهاجرنیا👇
فارابی پارادایم فلسفه یونانی را جا به جا کرد. فلسفه یونانی بر مبنای طبیعت گرایی بود، اما فارابی پارادایم فلسفه را از طبیعت گرایی بر مبنای توحیدگرایی تغییر داد.
زایش فلسفه در یونان است. فارابی در کتاب القیاس میگوید پیروی ما از ارسطو این نیست که در همه چیز مقلد باشیم بلکه ما تابع آن قوانین کلی هستیم اما او به صورت روشمند فلسفه یونانی را بومی سازی و اسلامی سازی کرد.
فارابی فلسفه یونانی را اسلامی کرده است. همین الان اگر فلسفهاش را با آثار ارسطو و افلاطون مقایسه کنید متوجه تفاوتهای آنها می شوید. او آرمانها و غایت های فلسفه را اسلامی کرده است. ارسطو و افلاطون سعادت را خوشبختی تخیلی تصویر میکنند اما فارابی سعادت را در رسیدن به بهشت میداند.
پ ن: تبریک خدمت جناب استاد مهاجرنیا عضو محترم کانال.
#فارابی
🌸 کانال نخبگانی و متفاوت مطالعات "فلسفه سیاسی و انقلاب اسلامی" با حضور بیش از 500 عضو فرهیخته، با پاسخ به سوالات و شبهات در حوزه انقلاب اسلامی، کلیپها و مستندهای کوتاه، اخبار و صوت و گزارش کرسیها و همایشها، معرفی آثار و انتشار یادداشتها و مطالب متنوع دیگر در رابطه با انقلاب اسلامی و فلسفه سیاسی، و مصاحبه های اختصاصی با کارشناسان در پیام رسان ایتا:👇
🆔 @mirkhalili
در اختتامیه کنگره جهانی فارابی و فرهنگ و تمدن اسلامی که از ۱۰ تا ۱۲ اسفند در موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برگزار شد، از سوی وزیر محترم علوم و رئیس کنگره، از پنج شخصیت برجسته فارابی شناس تقدیر به عمل آمد.
استاد دکتر داوری اردکانی
استاد عبدالله انوار
استاد حجت الاسلام والمسلمین دکتر محسن مهاجرنیا
پروفسور ترِنس کِلِوِن
مرحوم استاد دکتر علیرضا صدرا
شاسان ذکر است، کنگره جهانی فارابی و فرهنگ و تمدن اسلامی در ۱۰ اسفند با پیام حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی و دکتر زلفیگل، وزیر علوم افتتاح شد.
#فارابی
#کنگره
#فارابی_پژوه
#فرهنگ_و_تمدن_اسلامی
🌸 کانال نخبگانی و متفاوت مطالعات "فلسفه سیاسی و انقلاب اسلامی" با حضور بیش از 500 عضو فرهیخته، با پاسخ به سوالات و شبهات در حوزه انقلاب اسلامی، کلیپها و مستندهای کوتاه، اخبار و صوت و گزارش کرسیها و همایشها، معرفی آثار و انتشار یادداشتها و مطالب متنوع دیگر در رابطه با انقلاب اسلامی و فلسفه سیاسی، و مصاحبه های اختصاصی با کارشناسان در پیام رسان ایتا:👇
🆔 @mirkhalili
🍀نقش شاگردان محسن مهدی در بسط فلسفه سیاسی فارابی
👈خلاصه سخنرانی در کنگره جهانی فارابی (۱۱ اسفند ۱۴۰۱)
✍️ حجت الاسلام دکتر محسن رضوانی، عضو هیات علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره
🔸استاد محسن مهدی، محیی و مفسر بزرگ فلسفه سیاسی فارابی در دوره معاصر است. حدود چهار ماه قبل (۳۰ آبان ۱۴۰۱) در مراسم بزرگداشت مقام علمی پرفسور محسن مهدی که به همت دبیرخانه کنگره جهانی فارابی برگزار گردید به نقش برجسته استاد محسن مهدی در احیای فلسفه سیاسی فارابی پرداختم. «تحقیق عربی میراث کمیاب فارابی»، «ترجمه انگلیسی آثار مهم فارابی»، «تفسیر بدیع محتوای فلسفه سیاسی فارابی» و «تربیت مدرسان و شاگردان علاقهمند به فلسفه سیاسی فارابی» محورهای چهارگانه احیای فلسفه سیاسی فارابی توسط استاد محسن مهدی است. در این نشست به طور خاص به محور چهارم یعنی نقش شاگردان محسن مهدی در بسط فلسفه سیاسی فارابی میپردازم. استاد محسن مهدی نسلی از اساتید برجسته را تربیت کرد که امروزه در محافل علمی غرب به بسط رهیافت وی در تفسیر فلسفه سیاسی فارابی میپردازند. «چارلز باترورث»، «میریام گالستون» و «جاشوا پرنز» مشهورترین آنها هستند.
🔹«چارلز ای. باترورث» شاگرد برجسته استاد محسن مهدی و در حال حاضر مشهورترین استاد فلسفه سیاسی اسلامی در غرب است. باترورث نویسنده پرکاری است و مباحث وی از جامعیت خوبی برخوردار است. نگارش بیش از بیست کتاب، یکصد مقاله و دویست معرفی و نقد، حاصل تلاش علمی وی تاکنون بوده است. عمده آثار وی در زمینه فلسفه سیاسی اسلامی است که به طور خاص در مواردی به فلسفه سیاسی فارابی میپردازد. اهمیت چارلز باترورث بیشتر در ترجمه آثار مهم فلسفه سیاسی فارابی است. باترورث با ترجمه انگلیسی برخی دیگر از آثار مهم فارابی، کار ناتمام استاد محسن مهدی را تکمیل کرد. آثاری که وی تاکنون ترجمه کرده عبارتند از: ترجمه کتاب الملة، ترجمه الجمع بین رأی الحکیمین، ترجمه فصول منتزعه، ترجمه احصاء العلوم، ترجمه سیاست مدنیه، و ترجمه تلخیص النوامیس؛ مجموعه ترجمه مذکور در دو مجلد (جلد اول در سال ۲۰۰۱ و جلد دوم در سال ۲۰۱۵) با عنوان نوشتههای سیاسی فارابی منتشر شده است. آنگونه که اطلاع یافتم جلد سوم این مجموعه هم در دست ترجمه است.
🔹«میریام گالستون» یکی دیگر از شاگردان محسن مهدی است که مباحثی تخصصی در زمینه فلسفه سیاسی اسلامی و بهویژه فلسفه سیاسی فارابی منتشر کرده است. کتاب سیاست و فضیلت: فلسفه سیاسی فارابی مهمترین منبع تخصصی گالستون است که درواقع رساله دکتری وی با راهنمایی محسن مهدی است. نویسنده در ابتدای کتاب یادآور می شود که نوشتجات محسن مهدی انگیزه بسیار مهمی بود که وی را بهسمت نگارش این کتاب سوق داد. نکته مهم و متمایز رهیافت گالستون آن است که وی مبانی فلسفه سیاسی فارابی را ارسطویی میانگارد؛ رهیافتی که میتوان حتی در ابتدای فصول کتاب ایشان هم مشاهده کرد. به نظر او عمده مفسران، فلسفه سیاسی فارابی را افلاطونی، و متأثر از همپرسه جمهوری افلاطون میدانند و کمتر مفسری است که در پرداختن به فلسفه سیاسی فارابی به بنمایههای ارسطویی آن توجه داشته باشد. بااینحال، استدلال گالستون چندان گویای تأیید مقصود وی نیست، بلکه برخلاف ادعای اولیه، درنهایت همانند مشهور مفسران، بیشتر بر جنبههای افلاطونی آموزه سیاسی فارابی تأکید دارد.
🔹«جاشوا پرنز» شاگرد کوشای استاد محسن مهدی است که امروزه بهصورت دقیق رهیافت استاد مهدی را دنبال میکند. پرنز تاکنون دو کتاب کاملاً تخصصی درباره فلسفه سیاسی فارابی نوشته که به نظر میرسد از نظم و دقتی بیش از آثار باترورث و گالستون دراینخصوص برخوردارند. علاوه آنکه ویژگی بارز مطالعه پرنز، رویکرد تطبیقی است؛ بدینمعنا که همواره تلاش میکند رهیافت غربی را با رهیافت فارابی بسنجد. نخستین کتاب پرنز متافیزیک بهمثابه خطابه است که به بررسی رساله تلخیص النوامیس فارابی میپردازد. اثر مهم دیگر جاشوا پرنز، کتاب فلسفهای اسلامی درباره ادیان فاضله است که به بررسی رساله تحصیل السعاده فارابی میپردازد. پرنز دلیل نگارش کتابی دیگر درباره فلسفه سیاسی فارابی را نیاز زمانه میداند و معتقد است امروزه بیش از هر زمان دیگر، فلسفه سیاسی فارابی زنده و بهروز است.
#فلسفه_سیاسی
#فلسفه_سیاسی_اسلامی
#محسن_مهدی
#محسن_رضوانی
#فارابی
🌸 کانال نخبگانی و متفاوت "مطالعات فلسفه سیاسی و انقلاب اسلامی" با حضور بیش از 530 عضو فرهیخته، با پاسخ به سوالات و شبهات در حوزه انقلاب اسلامی، کلیپها و مستندهای کوتاه، اخبار و صوت و گزارش کرسیها و همایشها، معرفی آثار و انتشار یادداشتها و مطالب متنوع دیگر در رابطه با انقلاب اسلامی و فلسفه سیاسی، و مصاحبه های اختصاصی با کارشناسان در پیام رسان ایتا:👇
🆔 @mirkhalili
🟢ابونصر فارابی؛ معلم بزرگ حکمت و فلسفه اسلامی
🖊احمدحسین شریفی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
روز ۳۰ آبان به عنوان روز بزرگداشت ابونصر #فارابی (۲۵۹- ۳۳۹ق) بزرگترین فیلسوف سیاسی مسلمان، نامگذاری شده است. زندگینامه شفاف و روشنی از فارابی در اختیار نیست. نه خود به نگارش زندگینامه خویش پرداخته است و نه شاگردانش. ابنخَلِّکان (۶۰۸-۶۸۱ق) در وفیات الاعیان و انباء ابناء الزمان، (یعنی سه قرن بعد از فارابی) شرح حال نسبتاً مفصلی از او نوشته است. هر چند در اعتبار و سند مطالب او اختلاف است.
فارابی بدون تردید زبان فارسی و عربی را به خوبی مسلط بود. اما در درستی سخن ابن خلکان که فارابی به ۷۰ زبان مسلط بوده است! شک جدی وجود دارد.
اهل قریه وسیج در نزدیک فاراب ترکستان به دنیا آمد. ظاهراً اصالتاً ترک بوده است. پدرش شغل سپهسالاری داشته است. خود او هم مدتی به شغل قضاوت پرداخته است.
از میان علوم رایج تقریباً در همه آنها دستی داشت. اما ظاهراً اطلاعات چندانی از طبابت نداشت.
در جوانی به بغداد سفر کرد. که مرکز علم و فرهنگ بود. به مطالعه عمیق منطق پرداخت. مدت بیست سال در بغداد بود بعد به حلب رفت و در خدمت حمدانیان، سیفالدوله حمدانی، مشغول تحقیق و تدریس شد و تا پایان عمر در شام ماند و در همانجا (دمشق) هم از دنیا رفت. جایگاه والایی در دربار سیفالدوله حمدانی داشت. همین مسأله یکی از شواهدی است که برای شیعه دوازده امامی بودن فارابی اقامه کردهاند. چون حمدانیان شیعه دوازده امامی بودند.
البته شواهد دیگری هم در تأیید شیعه بودن او اقامه کردهاند مثلا:
1.عادل و عالم بودن را شرط امامت و خلافت میداند. در حالی که هیچ یک از فرق اهل سنت چنین شرایطی را برای خلیفه و حاکم قائل نیستند.
2.نصب امام را بر خداوند واجب میداند در حالی که اهل سنت آن را وظیفه امت میدانند
3.معتقد است رئیس مدینه، چه ریاست کند و چه نکند، رئیس است. قبول یا عدم قبول امت، تأثیری در حق و شأن ریاست او ندارد.
درمقابل برخی از محققان مثل دکتر رضا #داوری، میگویند هر چند فارابی سنی نبوده است، اما شیعه هم نبوده است! زیرا اگر قول به عدل و علم خلیفه و رئیس دوم مدینه برای انتساب کسی به تشیع کافی باشد، افلاطون را هم باید شیعه بدانیم، زیرا او نیز در کتاب مرد سیاسی، چنین اوصافی را لازمه مقام رئیس دوم میداند.
اما آموزههای دوم و سوم یعنی اعتقاد به وجوب نصب امام بر خداوند و اعتقاد به مشروعیت ریاست رئيس مدینه حتی اگر مقبولیت نداشته باشد از شاخصههای الهیات سیاسی شیعی است و افلاطون چنین باورهایی نداشته است.
یک زندگی عمیقاً ساده و زاهدانه داشت. تا جایی که بعضی گفتهاند جامه صوفیان میپوشید. تألیفات بسیار زیادی داشت. برخی تعداد آنها را ۷۰، برخی ۱۲۰ و برخی ۱۸۷ رساله و کتاب دانستهاند! آثار او در موضوعات منطق، فلسفه، طبیعیات، ریاضیات، علم اخلاق و سیاست بود. کتاب الموسیقی الکبیر او، بدون تردید مهمترین کتاب درباره موسیقی کل دوران قرون وسطای مسیحی و دوران اولیه اسلامی است. حتی هانری کربن میگوید همان روح موسیقایی افلاطون که معتقد به نوعی توازن و تعادل بود، موجب شد میان آراء افلاطون و ارسطو وفق دهد و کتاب الجمع بین رأی الحکیمین را بنویسید! و حتی راز تلاش او در ایجاد توافق میان دین و فلسفه هم ریشه در همین روحیه او دارد.
میتوان سه ویژگی «دقت»، «صراحت» و «ایجاز» را از ویژگیهای سبک نگارش او به شمار آورد. و این بدان دلیل بود که معتقد بود مباحث فلسفی نباید در اختیار عامه مردم قرار گیرد. زیرا از فهم آنها عاجزند و ممکن است اسباب انحرافشان را فراهم کند.
#فلسفه
🌸 کانال "مطالعات فلسفه سیاسی و انقلاب اسلامی"👇
🆔 https://eitaa.com/joinchat/2640969940Ccb3214bb46