*•═•••◈﷽◈•••═•*
#آموزشی
#تفسیر_تخصصی
#جلسه_صدوبیستوهفتم
«الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ وَبِمَا أَنفَقُوا مِنْ أَمْوَالِهِمْ ۚ فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِّلْغَيْبِ بِمَا حَفِظَ اللَّهُ ۚ وَاللَّاتِي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِي الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ ۖ فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلَا تَبْغُوا عَلَيْهِنَّ سَبِيلًا ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيًّا كَبِيرًا؛ مردان، سرپرست و نگهبان زنانند، بخاطر برتریهایى که خداوند براى بعضى نسبت به بعضى دیگر قرار داده است، و بخاطر هزینه هایى که از
اموالشان (در مورد زنان) مى کنند. و زنان شایسته، زنانى هستند که متواضعند، و در غیاب (همسر خود،) اسرار و حقوق او را، در مقابل حقوقى که خدا براى آنان
قرار داده، حفظ مى کنند.
و زنانى را که از سرکشى و مخالفتشان بیم دارید، پند و اندرز دهید. و (اگر مؤثر واقع نشد،) در بستر از آنها دورى نمایید. و (اگر راهى جز شدت عمل نبود) آنها را
تنبیه کنید. اگر از شما پیروى کردند، راهى براى تعدّى بر آنها نجویید. خداوند، بلند مرتبه و بزرگ است.»(نساء، ۳۴)
✅ اصطلاحات آیه ۳۴ نساء
1⃣ انواع باء (سببیّت و تعلیل، استعانت، ظرفیت، تعدیه، بدل، عوض، تبعیض، مجاوزه، زائد، قسم، تفدیه، به معنی فی، به معنی مَعَ و مصاحبت)
2⃣ حکم ، موضوع حکم و متعلَّق حکم
3⃣ تناسب بین حکم و موضوع
✅ موضوع: مقصود از رجال و نساء
❓مفسران درباره «رجال» و «نساء» در عبارت الرجال قوامون علی النساء چه نظراتی ارائه دادهاند؟
⬅️ نظر علامه طباطبایی
👈 علامه طباطبایی قدسسره عبارت «اَلرِّجالُ قَوّامونَ عَلَي النِّساء» را برای بيان احكام مطلق زن و مرد میداند (نه خصوص زن و شوهر) و می فرمايد:
👈 «مراد از جمله «بما فضل اللّه بعضهم على بعض» آن زيادتهايى است كه خداى تعالى به مردان داده، به حسب طاقتى كه بر اعمال دشوار و امثال آن دارند، چون زندگى زنان يك زندگى احساسى و عاطفى است، كه اساس و سرمايه اش رقت و لطافت است، و مراد از جمله: «بما أنفقوا» مهريهاى است كه مردان به زنان مىدهند، و نفقهاى است كه همواره به آنان مى پردازند.
از عموميت علت به دست مى آيد كه حكمى كه مبتنى بر آن علت است يعنى قيم بودن مردان بر زنان نيز عموميت دارد، و منحصر به شوهر نسبت به همسر نيست، و چنان نيست كه مردان تنها بر همسر خود قيمومت داشته باشند، بلكه حكمى جعل شده براى نوع مردان و بر نوع زنان است.»
⬅️ نظر علامه جوادی آملی
👈 علامه جوادی آملی در این باره می فرماید:
👈 اين آيه برای بيان احكام مطلق مرد و زن نيست، بلكه با توجّه به قرائن داخلی و خارجی، اين آيه برای بيان احكام زن و شوهر است.
❇️ قرائن داخلی:
1⃣ عهدهداری تمامی هزينه های اختصاصی زن و تأمين نيازهای منزل: «و بِما اَنفَقوا مِن اَموالِهِم».
2⃣ ذيل آيه كه میفرمايد اگر زنی به معصيت خدا آلوده شد يا در شُرف ارتكاب گناه قرار گرفت شايسته ترين فرد برای بازداشتن وی از گناه و امر به معروف و نهی از منكر، شوهر اوست كه وظيفه عموم مؤمنان را او در اينجا برعهده گرفته است تا
👈 در مرحله نخست او را موعظه كند و
👈 چنانچه مؤثر واقع نشد از او اظهار انزجار كند و
👈 در مرحله سوم زن را مانند هر معصيت كاری تنبيه بدنی كند.
🔸 برخی از فقها در كتابهای فقهی حق اقامه حدود بر زن را، حتی در زمان غيبت ـ چنانچه شوهر عالم به احكام و عادل باشد ـ به وی (شوهر) داده اند.
❇️ قرینه خارجی:
◀️ آيه بعدی كه حكم شقاق ميان زن و شوهر را بيان میكند: «واِن خِفتُم شِقاقَ بَينهما».
┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄
برگرفته از بیانات استاد ارجمند حسینی آل مرتضی در کلاس تفسیر تخصصی طرح مشکات(تفسیر سوره نساء بر مبنای تفاسیر المیزان، تسنیم و مجمع البیان به همراه شرح دقیق و گسترده اصطلاحات)
📌توجه : هرگونه نشر یا کپیبرداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد.
موسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
@moassese_nooralyaghin