*•═•••◈﷽◈•••═•*
#آموزشی
#تفسیر_تخصصی
#جلسه_صدوپنجاهوهفتم
«يٰا أَيُّهَا اَلَّذِينَ آمَنُوا لاٰ تَقْرَبُوا اَلصَّلاٰةَ وَ أَنْتُمْ سُكٰارىٰ حَتّٰى تَعْلَمُوا مٰا تَقُولُونَ وَ لاٰ جُنُباً إِلاّٰ عٰابِرِي سَبِيلٍ حَتَّىٰ تَغْتَسِلُوا وَ إِنْ كُنْتُمْ مَرْضىٰ أَوْ عَلىٰ سَفَرٍ أَوْ جٰاءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ اَلْغٰائِطِ أَوْ لاٰمَسْتُمُ اَلنِّسٰاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مٰاءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيداً طَيِّباً فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَ أَيْدِيكُمْ إِنَّ اَللّٰهَ كٰانَ عَفُوًّا غَفُوراً؛
اى کسانى که ایمان آورده اید، در حال مستى به نماز نزدیک نشوید تا زمانى که بدانید چه مى گویید؛ و[نیز] در حال جنابت [وارد نماز نشوید] -مگر اینکه راهگذر باشید- تا غسل کنید؛ و اگر بیمارید یا در سفرید یا یکى از شما از قضاى حاجت آمد یا با زنان آمیزش کرده اید و آب نیافته اید، پس بر خاکى پاک تیمم کنید، و صورت و دستهایتان را مسح نمایید، که خدا بخشنده و آمرزنده است.(نساء، ۴۳)»
✅ موضوع: مراد از «صلاة»
❓چه احتمالاتی در خصوص واژه «صلاة» با توجه به قرائن موجود در آیه مطرح می باشد؟
✍ درباره مراد از كلمه (الصَّلاة) در اين آيه دو احتمال هست:
1⃣ نماز مراد است؛
⬅️ به قرينه «حَتّی تَعلَموا ما تَقولون»؛ يعنی با حالت مستی وارد نماز نشويد تا بفهميد چه میگوييد.
⬅️ در این صورت «عابِری سَبيل» به «مسافر» تفسیر میشود.
◀️ مىفرمايد: همچنين «در حال جنابت به نماز نزديك نشويد» «وَ لا جُنُباً». سپس استثنائى براى اين حكم بيان فرموده، مىگويد: «مگر اين كه مسافر باشيد» «إِلَّا عابِری سَبيلٍ». يعنى اگر در مسافرت گرفتار بىآبى شويد، مىتوانيد نماز بخوانيد كه البته نماز خواندن در اين حال، به شرط تيمم است كه در ذيل آيه آمده است.
1⃣ در این آیه مجازاً و با علاقه حالیت[1] از صلوة، مكان آن، يعنی مسجد، اراده شده است؛ يعنی در حال مستی وارد مسجد نشويد، چون مسجد محل نماز است و انسان در حال نماز بايد بداند با خدای سبحان چه میگويد، بنابراين انسان مست نبايد به مسجد رود.
⬅️ مرحوم علامه طباطبايی از قرينه «اِلّا عابِری سَبيلٍ» برای تعيين مراد از صلوه در اين آيه استفاده كرده است؛ يعنی با جنابت وارد مسجد نشويد، مگر در حال عبور؛ پيداست كه اين معنا درباره نماز مصداق ندارد، پس مراد از «صلات» مصلاّ يعنی مسجد است كه انسان جُنُب نمیتواند وارد آنجا شود، مگر گذرا. در واقع مقصود الهی با كوتاهترين عبارت بيان شده است. چون این نیز منظور بوده که احکام جنب و داخل مسجد شدن او نیز بیان شود.
❇️ نکته:
📝 از نظرعلامه طباطبایی مقتضی اين مجازگويی جمله «حَتَّی تَعْلَمُواْ مَا تَقُولُونَ» است؛ زيرا اگر میگفت در حال مستی نزديك مسجد نشويد ديگر اين ذکر عبارت
💥 «حَتَّی تَعْلَمُواْ مَا تَقُولُونَ»
مناسب نبود و از آنجا كه بر حسب سنت بيشتر نمازها در مسجد واقع میشود، به جای مسجد (مكان صلوة) از خود صلوة نام برده شده است.
⬅️ قرآن كريم در مورد ديگری نيز از مصلاّ (مكان نماز) به صلات ياد كرده است:
💥 ولَولا دَفعُ اللهِ النّاسَ بَعضَهُم بِبَعضٍ لَهُدِّمَت صَوامِعُ وبِيَعٌ وصَلَواتٌ ومَساجِدُ يُذكَرُ فِيهَا اسمُ اللهِ كَثيراً؛
اگر قيام مدافعان الهی نباشد، ملحدان همه اماكن مذهبی را نابود میكنند؛ هم اماكن مذهبی يهوديان و مسيحيان و هم مصلاّها و مساجد مسلمانان را.
◀️ مراد از كلمه (صَلَوات) در اين آيه، محل صلات و معبد است، چنان كه امام باقر(عليهالسلام) میفرمايد: مراد از صلات در اين آيه مكان نماز است.
┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄
برگرفته از بیانات استاد ارجمند حسینی آل مرتضی در کلاس تفسیر تخصصی طرح مشکات(تفسیر سوره نساء بر مبنای تفاسیر المیزان، تسنیم و مجمع البیان به همراه شرح دقیق و گسترده اصطلاحات)
📌توجه : هرگونه نشر یا کپیبرداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد.
موسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
@moassese_nooralyaghin