•••🌸•••༻﷽༺•••🌸•••
#آموزشی
#اعراب_آیات
#جلسه_هفتاد_و_هشتم
✅ موضوع: اعراب آیه«۷۲ »سوره بقره
👈 وَ إِذْ قَتَلْتُمْ نَفْساً فَادَّارَأْتُمْ فِيها وَ اللَّهُ مُخْرِجٌ ما كُنْتُمْ تَكْتُمُونَ.
و (بياد آوريد) هنگامى كه فردى را به قتل رسانديد و سپس در بارهى او (قاتل)، به نزاع پرداختيد، ولى خداوند آنچه را شما پنهان مىداشتيد، آشكار مىسازد.
وَ: حرف استیناف، مبنی بر فتح، غیرعامل، محلی از اعراب ندارد.
إِذْ: اسم زمان، مفعول به برای «اُذکُر» مقدر، محلا منصوب
قَتَلْتُمْ: فعل ماضی، مبنی بر سکون. ضمیر متصل و بارز «تم»، مبنی، محلا مرفوع، فاعل
نَفْساً: مفعول به و منصوب، علامت نصب فتحه ظاهری
فَ: حرف عطف، مبنی بر فتح، غیر عامل، محلی از اعراب ندارد.
ادَّارَأْتُمْ: فعل ماضی، مبنی بر سکون. ضمیر متصل و بارز «تم»، مبنی، محلا مرفوع، فاعل
فی: حرف جر، مبنی بر سکون، عامل، محلی از اعراب ندارد.
ها: ضمیر متصل و مبنی، محلامجرور به حرف جرّ
فِيها:جار و مجرور، متعلق به «ادّارئتم»
وَ: حرف استیناف، مبنی بر فتح، غیرعامل، محلی از اعراب ندارد.
اللَّهُ: لفظ جلاله، مبتدا و مرفوع، علامت رفع ضمه ظاهری
مُخْرِجٌ: خبر و مرفوع، علامت رفع ضمه ظاهری
ما: اسم موصول، مفعول به برای «مخرج» و محلا منصوب
كُنْتُمْ:فعل ماضی ناقص، مبنی بر سکون. ضمیر متصل و بارز «تم»، مبنی، محلا مرفوع، اسم آن
تَكْتُمُونَ: فعل مضارع مرفوع، علامت رفع ثبوت نون. ضمیر متصل و بارز «واو»، مبنی، محلا مرفوع فاعل.
جمله فعلیه، خبر برای «کنتم» و محلا منصوب
•••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈•••
برگرفته از تدریس استاد ارجمند حسینی آل مرتضی و اساتید مجرب موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی (إعراب آیات بر مبنای کتاب إعرابالقرآنالکریم و کلمةاللهالعلیا)
📌توجه : هرگونه نشر یا کپیبرداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد.
•••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈•••
موسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرانی
@moassese_nooralyaghin
•••🌸•••༻﷽༺•••🌸•••
#آموزشی
#صرف_و_نحو
#جلسه_هفتاد_و_هشتم
✅ موضوع: نواسخ (افعال ناقصه)
تعریف: ناسخ در نحو به کلمه ای میگویند که بر جمله اسميه بیاید و حکم آن را در معنا و اعراب تغییر دهد.
👈کانَ و اخواتِ آن:
این افعال بر جمله اسمیه وارد میشوند و مبتدا را به عنوان اسمِ خود، مرفوع و خبر را به عنوان خبرِ خود، منصوب میکنند؛
مثال: ...وَكَانَ اللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا.
🍃در این آیه شریفه، لفظ جلاله «اللهُ»، به عنوان اسم «کانَ» مرفوع شده و «عَلِيمًا» خبر اول و «حَكِيمًا» خبر دوم برای آن و منصوب میباشند.
🔹اخوات «کانَ» عبارتند از:
ظَلَّ، باتَ، أصبحَ، أضحیٰ، أمسیٰ، صارَ، لیسَ، زالَ، برِحَ، فَتِیءَ، انفکَ، دام.
🔹اقسام «کانَ» و اخواتش:
این دسته از نواسخ از لحاظ جامد و مشتق بودن به سه قِسم تقسیم میشوند:
الف: قِسمی که جامد هستند و مطلقاً صرف نمیشوند که عبارتند از: «لیسَ» و «دامَ»
ب: قسمی که به صورت ناقص صرف میشوند و فقط مضارع از آنها مشتق میشود که عبارتند از: «مازالَ»، «مابرحَ»، «مافَتیءَ»، «ماانفکَّ».
ج: قسمی که به صورت شبه کامل صرف میشوند و دارای ماضی، مضارع و امر و مصدر و اسم فاعل هستند که هفت فعل میباشند: «کانَ»، «أصبحَ»، «أضحیٰ»، «أمسیٰ»، «صارَ»، «ظلَّ»، «باتَ».
💥اصل در اسمِ افعال ناقصه این است که مستقیماً و بلافاصله بعد از آن بیاید، سپس خبر بعد از اسم.
ولی گاهی خبر بر اسم مقدم میشود.
مثال: وَكَانَ حَقًّا عَلَيْنَا نَصْرُ الْمُؤْمِنِينَ.
🍃در این مقطع آیه، «حَقًّا» خبرِ «کان» که بر اسمِ آن (نصرُ) مقدم شده است.
💥خبر افعال ناقصه، به سه صورت میآید:
1⃣ خبر مفرد:
مثال: كُنْ مُقَدِّراً وَ لَا تَكُنْ مُقَتِّراً
2⃣ خبر جمله:
مثال:مَنْ كَانَ يُرِيدُ ثَوَابَ الدُّنْيَا فَعِنْدَ اللَّهِ ثَوَابُ الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ
3⃣ خبر شبهجمله:
مثال: مَا سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ * قَالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ.
•••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈•••
✅ در آیه ۷۲ سوره مبارکه بقره:
در عبارت «کُنتُم تَکتُمونَ»👇
کُنتُم: فعل ماضی ناقصه و ضمیر متصل «تُم» اسم آن و محلا مرفوع
تَکتُمونَ: جمله فعلیه، خبر «کنتم» و محلا منصوب
•••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈•••
برگرفته از تدریس استاد ارجمند حسینی آل مرتضی و اساتید مجرب موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی (بر مبنای کتب مبادی العربیه ج۴، موسوعة النحووالصرفوالاعراب، نحو متوسطه)
📌توجه : هرگونه نشر یا کپیبرداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد.
•••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈•••
موسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
@moassese_nooralyaghin