•••🌸•••༻﷽༺•••🌸•••
#شرح_دعای_ابوحمزه_ثمالی
#ماه_مبارک_رمضان
#جلسه_اول
#قسمت_اول
✨مدرس : خانم صدرابادی
✍ دعای ابوحمزه ثمالی یکی از دعاهای صادر شده از امام سجاد علیه السلام است.
❓ چرا امام سجاد علیه السلام به منظور ارائه معارف دینی از زبان دعا استفاده کردند؟
✅پاسخ : شرایط سیاسی دوران امام سجاد علیه السلام به گونه ای بود که آن حضرت همه پیام های الهی اش را در لباس دعا به گوش شیعیان و مردم می رساند. بعد از واقعه کربلا ناراحتی ها، نگرانی ها و فشارهای روحی وارد شده به دوستداران اهل بیت علیهم السلام و ظلمی که به ایشان شده بود، مردم را برضد حکومت یزید، بیدار کرده بود و مردم به صورت های مختلف در برابر حکومت جور، به پا خاسته بودند. این در حالی بود که دیکتاتوری یزید، بر همه جا حاکم بود.
❇️حمله به مدینه در جنگ حَرّه و کشتن چند هزار نفر از مردم بی گناه، نمونه ای از قیام مردم در برابر حکومت ستم پیشه یزید بود.
👈اما امام باید در هر شرایطی رسالت الهی اش را به انجام می رساند و برای غلبه بر چنین اوضاعی، قالب دعا را انتخاب کرد.
🔸 یکی از آثار آن حضرت که کاملا در قالب دعا بیان شده، صحیفه سجادیه است که یکی از دایره المعارف های شیعه به شمار می رود.
◀️ قبل از شرح دعا ذکر چند نکته لازم به نظر می رسد:
1⃣اصل و اهمیت دعا:
خداوند متعال در قران کریم میفرماید: «ادعونی استجب لکم؛ مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم».
بنابراین اصل دعا 👈 أمر خداوند است.
خداوند منان در ادامه آیه میفرماید: «ان الذین یستکبرون عن عبادتی»
آمدن این عبارت بعد از ادعونی استجب لکم 👈 یعنی ترک دعا علامت استکبار است.
🔸 کسی که میگوید من حتی به خدا نیاز ندارم مصداق این بخش از آیه است.
👈 در ادامه در بخش سوم آیه می فرماید: «سیدخلون جهنم داخرین؛ آنهایی که دعا نمی کنند وارد جهنم میشوند.»
2⃣ ابوحمزه ثمالی که بود؟
✍ ابوحمزه ثابت ابن ابو صفیحه دینار, یکی از افرادقبیله ثماله در کوفه بود ایشان ۴ امام را درک کردند.شأن او در حدی است که امام رضا علیهالسلام در مورد او میفرماید: ابوحمزه، سلمان زمان خودش بود.ایشان به شدت در کتاب های رجالی توثیق شده و یکی از علائم صداقتش ظرفیتش برای این دعا است.
3⃣ در تفسیر دعا هم می توان همان عبارتی که در مورد قرآن به کار می رود«یفسر بعضه بعضا» را استفاده کرد؛ زیرا در مورد دعاها نیز این قاعده جاری است؛ مثلا دعاهای صحیفه سجادیه بعضی مقاطع دعای ابوحمزه را تفسیر میکنند.
4⃣ چرا این دعا با بسم الله آغاز نشده است؟ در صورتی که طبق روایت هر أمری با بسم الله آغاز نشود أبتر است؟
✍ ابوحمزه از جمله دعاهایی است که با سایر نامها و اوصاف خداوند متعال آغاز شده است و این شیوه در دعاها مرسوم است.
┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄
موسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
@moassese_nooralyaghin
•••🌸•••༻﷽༺•••🌸•••
#شرح_دعای_ابوحمزه_ثمالی
#ماه_مبارک_رمضان
#جلسه_اول
#قسمت_دوم
✅ فرازی از دعای ابو حمزه ثمالی
⬅️ «بِكَ عَرَفْتُكَ، وَاَنْتَ دَلَلْتَني عَلَيْكَ، وَدَعَوْتَني اِلَيْكَ؛
تو را به تو شناختم،و تو مرا بر هستی خود راهنمایی فرمودی و به سوی خود خواندی».
✍ راههای شناخت خداوند:
۱. آیات آفاقی
۲. آیات أنفسی
۳. آیات آفاقی و أنفسی (ترکیبی از این دو راه)
۴. شناخت خدا به خود خدا؛ این راه چهارم مخصوص اولیای الهی است(بک عرفتک)
👈 اولین قدم در شناخت خداوند، شناخت خویشتن است(من عرف نفسه فقد عرف ربه).
◀️ البته انسان قادر به شناخت خداوند نیست بلکه زمانی که از شناخت خداوند اظهار عجز میکند به درجه ای از معرفت خداوند رسیده است؛ «الهی ما عرفناک حق معرفتک...».
⬅️ «وَلَوْلا اَنْتَ لَمْ اَدْرِ ما اَنْتَ، اَلْحَمْدُ للهِِ الَّذي اَدْعوُهُ فَيُجيبُني، وَاِنْ كُنْتُ بَطيـئاً حينَ يَدْعوُني، وَالْحَمْدُ للهِِ الَّذي اَسْئَلُهُ فَيُعْطينی؛
گرچه سستی میكنم گاهی كه او مرا میخواند،و سپاس خدای را كه از او درخواست میكنم و او به من عطا مینمايد.»
🔸 استجابت دعای بنده از جانب خداوند قطعی است ولی شیوه های مختلفی دارد:
۱. حاجت را می دهد.
۲. بدل حاجت را می دهد
۳. بلایی را دفع می کند.
۴. بلایی را تقلیل می دهد.
۵. برای انسان ذخیره می کند و در قیامت به او میدهد.
❓چرا ما در اطاعت از خدا بطیء و کند هستیم؟
👈 علت کندی ما در اطاعت از خداوند یکی از موارد زیر است:
۱. ترک واجبات یا کم بودن واجبات
۲. انجام گناه
۳. کفران نعمت
👈 خواسته های ما از خداوند ۲ گونه است:
- بدون طلب مثل جنین
- با طلب مثل حاجتهایی که از خداوند درخواست می کنیم.
⬅️ «وَ اِنْ كُنْتُ بَخيلاً حينَ يَسْتَقْرِضُنی؛ گرچه بخل میورزم هنگامی كه از من قرض بخواهد».
◀️ خداوند متعال بدون در خواست به ما می بخشد ولی در مقابل گاهی از ما طلب قرض میکند.
❓علت استقراض خداوند از بنده با اینکه خود غنی محض است، چند دلیل دارد:
۱. آزمایش بنده
۲. اعطای رحمت بیشتر
⬅️ «وَالْحَمْدُ للهِِ الَّذي اُناديهِ كُلَّما شِئْتُ وَاَخْلوُ بِهِ حَيْثُ شِئْتُ لِسِرِّي بِغَيْرِ شَفيـع فَيَقْضي لي حاجَتي؛
و سپاس خدای را كه هرگاه خواهم برای رفع حاجتم صدايش كنم، و هرجا كه خواهم برای راز و نياز با او بیپرده خلوت كنم و او حاجتم را برآورد.»
👈 کلما شئت؛
یعنی محدودیتی در طلب حاحت از خداوند وجود ندارد.
👈 بغیر شفیع؛
من گناهانی دارم که نمیخواهم کسی جز خودت از آن باخبر باشد.
❓چرا گاهی انسان می خواهد بدون شفیع به محضر خدا برود؟
۱. اینقدر بد عمل کردم که دیگر کسی شفیع من نمی شود.
۲. گناهانی دارم که نمیخواهم کسی جز خودت از آن باخبر باشد بلکه فقط خودت شاهد آن باشی (و انت رقیب علیه من ورائهم و شاهد لما خفی عنهم)(فرازی از دعای کمیل)
┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄
موسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
@moassese_nooralyaghin
•••🌸•••༻﷽༺•••🌸•••
#شرح_دعای_ابوحمزه_ثمالی
#ماه_مبارک_رمضان
#جلسه_دوم
✅ فرازی از دعای ابو حمزه ثمالی
✨مدرس :خانم موسوی
⬅️ وَمَنْدوُحَةً عَمّا في اَيْدِي الْمُسْتَاْثِرينَ،وَاَنَّ الرّاحِلَ اِلَيْكَ قَريبُ الْمَسافَةِ،
◀️ و گشايشي از آنچه در دست ثروت اندوزان و همانا مسافر به سوي تو مسافتش نزديك است،
✍مردم درمقابل دیگران ۳دسته اند:
۱-بی تفاوت ها
۲-اهل ایثار
۳-مستاثرین:کسانی که خودشان رابردیگران ترجیح میدهند
👈راحل :کسی است که الان قصدش راعملی میکندو دیگر سوفَ سوفَ نمیکند. درضمن چنین بنده ای فقط به یک صفت خداوند سفرنمیکند.
مثلا الراحل الی الرزاق یا الی الستار نیست.بلکه فقط مستقیم ازخود خدادرخواست میکند.
چراحضرتازخدا ،خودخداراطلب
میکند (الیک)؟
برایراحلبهسویخدافرقینمیکند
کهخداوندکدام صفت را در زندگیاشجاریکند (شافی-رازق...)
اگربندهازخدایسبحانرفع
مشکلات وقضایحاجتشراطلب
کندبهمرحله "توحیدافعالی" رسیده
است،امااینمرحلهانسانرابهقرب
الهینمیرساند, وقتیبندهانانیتخود
راکناربگذاردوفقطخداوندرادرنظر
بگیردبه "توحیدذات" رسیدهاست.
کهاین مرحله انسان را بهقربالهی میرساند.
✅قَريبُ الْمَسافَةِ:
مسیرکوتاه است, به اندازه یک قدم پاگذاشتن روی نفس خود ومنیت انسان همه چیزرابخاطر خدابخواهد نه بخاطر منافع خودش.
⬅️وَاَنَّكَ لا تَحْتَجِبُ عَنْ خَلْقِكَ، اِلاّ اَنْ تَحْجُبَهُمُ الاَْعمالُ دوُنَكَ،
و تو از آفريدگانت هرگز در پرده نيستي،جز اينكه كردارشان آنان را از تو محجوب نمايد.
خلق, خود حجاب نیست, اعمالش حجاب است
اعمالی که حجاب است:👇
1⃣ اعمال سیئه و نافرمانی
2⃣:اعمال به ظاهر خوب که فاعل آنها دچار منیت است و خود را در انجام آنها مؤثر می داند(ما توفیقی الا بالله)
منیت، حجاب بین خدا و بنده است.
⬅️ یا ثقتی بکرمک...
❓چه چیزی به انسان جرات می دهد که در خانه خدا برود و درخواست کند؟
وجود چنین صفات برجسته ای در تو باعث این درخواستهای زیاد من شده
⬅️وَقَدْ قَصَدْتُ اِلَيْكَ بِطَلِبَتي، وَتَوَجَّهْتُ اِلَيْكَ بِحاجَتي،
من با درخواستم آهنگ تو كردم و با حاجتم روي به تو آوردم
⬅️ وَجَعَلْتُ بِكَ اسْتِغاثَتي، وَبِدُعآئِكَ تَوَسُّلي مِنْ غَيْرِ اسْتِحْقاق لاِسْتِماعِكَ مِنّي،
نياز خواهي ام را به پيشگاه تو قرار دادم و خواندت را دستاويز خويش نمودم بي آنكه مستحق شنيدن خواهشم باشم.
⬅️وَجَعَلْتُ بِكَ اسْتِغاثَتي👇👇 دراینبخشازدعابندهاعتراف
میکندکهفقطوهمیشهبهخداوند
متوسلمیشود.
تقدمجارومجرورافادهحصرمیکند
(بک)
میدانمکهمناستحقاقهمکلامیبا
تو راندارم،حتیشایستگیغفران و
بخششتوراهمندارم
⬅️ وَلاَ اسْتيجاب لِعَفْوِكَ عَنّي،
بَلْ لِثِقَتي بِكَرَمِكَ
❓پس چه چیزی این جرات رابه انسان می دهدکه ازخداطلبکارباشد؟
لطف خدا که دعایم راگوش میدهد و می آمرزد
⬅️وَسُكوُني اِلي صِدْقِ وَعْدِكَ، وَلَجَائ اِليَ الاْيمانِ بِتَوْحيدِكَ،
و آرامش به درستي وعده ات،و پناه جستن به ايمان به يگانگی ات
🔸سکونی که الان دارم به سبب صدق وعده خود خداوند است.
من به غیر از تو خدای دیگری ندارم.
⬅️وَيَقيني بِمَعْرِفَتِكَ مِنّي اَنْ لا رَبَّ ]لي[ غَيْرُكَ،
و يقين به معرفتت كه مرا پروردگاري جز تو نيست،
⬅️ وَلا اِلـهَ اِلاّ اَنْتَ، وَحْدَكَ لا شَريكَ لَكَ،
و معبودي جز تو نيست،يگانه و بی شریكی.
┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄
موسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
@moassese_nooralyaghin
•••🌸•••༻﷽༺•••🌸•••
#شرح_دعای_ابوحمزه_ثمالی
#ماه_مبارک_رمضان
#جلسه_سوم_بخش_اول
✅ فرازی از دعای ابو حمزه ثمالی
✨مدرس :خانم کشاورز
وَاَ نَا ياسَيِّدي عائِذٌ بِفَضْلِكَ، هارِبٌ مِنْكَ اِلَيْكَ ...
و من اي آقايم پناهنده به فضل توأم،گريزان از تو به سوي توأم...
⏪هارِبٌ مِنْكَ اِلَيْكَ ... خدایا برمیگردم به فضل تو, ازتو فرارمیکنم به خودِ تو
❓چطور ممکن است که انسان گریزان ازخدابه سوی خدا برگردد؟
وقتی انسان گناه میکند ازسوی خداوند تنبیه میشود وباز چشم امید به مغفرت وفضل خدا دارد. توجه به اینکه انسان هیچ پناهگاهی امن تر از پناهگاه اوندارد .مثل فرزندی که مادر اوراتنبیه میکند ولی دراخرباز به آغوش مادربازمیگردد.
↩️اعتقاد به این بخش از دعا امربازدارنده ازگناه است. پس باید مراقب باشیم ازهمان ابتدا گناه نکنیم وخودمان راگرفتارنکنیم .
⏪مُتَنَجِّزٌ ما وَعَدْتَ مِنَ الصَّفْحِ ...خواستار تحقق چيزي هستم كه وعده كردي...
👈خدایا من تنجز دارم به آنچه تو فرمودی《قطع درمقابل تعلیق》 وقتی میگوییم این موضوع منجز میشود یعنی قطعی میشود.
⏪عَمَّنْ اَحْسَنَ بِكَ ظَنّاً...
و آن گذشت تو از كسيكه گمانش را به تو نيكو كرده...
👈ظَنّاً: کسی که به تو حسن ظن دارد نه سوءظن
خدایا اینکه گفتی من صفح میکنم به کسی که حسن ظن به من دارد.
من هم به صفح تو مطمئن هستم و با خاطری آسوده درخانه ات آمدم.
ممکن است من باحسن ظن نزدت بیایم و شما بدی هایم رابه من نشان دهی, امکان ندارد وعده شما حق است
صفح 👈گناه را پاک میکند.
عفو 👈گذشت از گناه است.
طبق حدیث قدسی:
انا عند ظن عبدی المومن بی:
من خدا نزد گمان خوب بنده مومنم هستم.
⏪وَما اَ نَا يا رَبِّ وَما خَطَري... خدایا من چیزی نیستم
❓چرا امام در این فراز فرمودند:
مَا أنا (من چه هستم) و نفرموده: مَن أنا (من که هستم)؟
میخواهد اوج تذلیل را نمایان کند وخود را بخاطر خضوعی که داشتند جزء اشیاء ناچیز دربرابر خداوند قراردهد.
⏪هَبْني بِفَضْلِكَ...
به فضلت مرا ببخش...
↩️خدایا اگر چیزی میخواهی به من بدهی از فضلت بده "هبنی بفضلک" نه "هبنی بعدلِک" چون اگر با عدلت باشد من روسیاه پیشاپیش تکلیفم معلوم است...
《الهی عاملنا بفضلك و لا تعاملنا بعدلك ...》
ادامه دارد...
┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄
موسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
@moassese_nooralyaghin
•••🌸•••༻﷽༺•••🌸•••
#شرح_دعای_ابوحمزه_ثمالی
#ماه_مبارک_رمضان
#جلسه_سوم_بخش_دوم
✅ فرازی از دعای ابوحمزه ثمالی
✨مدرس : خانم کشاورز
⏪وَتَصَدَّقْ عَلَيَّ بِعَفْوِكَ...
و با گذشتت بر من صدقه بده
تصدق زمانی است که بلاعوض چیزی به کسی می دهند.
👈خدایا! اگر میخواهی من را عفو کنی بلاعوض عفوکن زیرا من چیزی ندارم که بگویم چیزی درعوض بخشش گناهم آورده ام.
⏪اَيْ رَبِّ جَلِّلْني بِسَِتْرِكَ...
پروردگارا مرا به پرده پوشیت بپوشان...
من را بپوشان به لباسی که سرتاسر مرا بپوشاند از بالا تا پایین پا که عرب به آن "جلب" میگوید.
خدایا میخواهی من را بپوشانی کامل بپوشان. زیرا من "کثیر ذنبم" اگر ناقص باشد یک سری از گناهانم آشکار می ماند و آبروی من میرود.
⏪وَاعْفُ عَنْ تَوْبيخي بِكَرَمِ وَجْهِكَ...
و از توبيخم به كرم ذاتت درگذر..
میخواهی من را عفو کنی به واسطه "کریم الوجه" بودنت عفوکن نه عدالتت و اگر میخواستی به عدلت رفتار کنی جایگاه من اسفل السافلین است.
⏪ فَلَوِ اطَّلَعَ الْيَوْمَ عَلي ذَنْبي غَيْرُكَ ما فَعَلْتُهُ، وَلَوْ خِفْتُ تَعْجيلَ الْعُقوُبَةِ لاَ اجْتَنَبْتُهُ، لا لاَِنَّكَ اَهْوَنُ النّاظِرينَ
وَاَخَفُّ الْمُطَّلِعينَ، عَلَيَّ بَلْ لاَِنَّكَ يارَبِّ خَيْرُ السّاتِرينَ...
اگر امروز جز تو بر گناهم آگاه مي شد، آن را انجام نمي دادم. اگر از زود رسيدن عقوبت مي ترسيدم، از آن دوري مي كردم، گناهم نه به اين خاطر بود كه تو سبكترين بينندگاني و بي مقدارترين آگاهان، بلكه پروردگارا از اين جهت بود كه تو بهترين پرده پوشي...
دوصفت باعث تجری مومن میشود:👇
1⃣ خدا را حاضر و ناظر می بیند و میداند که درعذاب تعجیل نمیکند.
2⃣ می داند خدا پرده دری نمیکند.
❓فرق بین انسان و خداوند در واکنش به گناه کردن افراد چیست؟
👈خداوند متعال:
۱-آبروی بنده رانمیبرد.
۲- فرصت برای توبه میدهد.
۳- پرده پوشی کرده (عفویاصفح) میکند.
۳-توفیق جبران میدهد و...
👈ولی بندگان
۱-اگرخطایی از ما ببینند افشاگری می کنند.
۲-آبرو میبرند وپرده دری میکنند.
۳-درعوض کار بد ما کارهای خوبمان رانادیده میگیرندو یا گاهی برای کارهایمان تفسیرهای عجیبی میکنند.
┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄
موسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
@moassese_nooralyaghin
•••🌸•••༻﷽༺•••🌸•••
#شرح_دعای_ابوحمزه_ثمالی
#ماه_مبارک_رمضان
#جلسه_سوم_بخش_دوم
✅ فرازی از دعای ابوحمزه ثمالی
✨مدرس : خانم کشاورز
⏪وَتَصَدَّقْ عَلَيَّ بِعَفْوِكَ...
و با گذشتت بر من صدقه بده
تصدق زمانی است که بلاعوض چیزی به کسی می دهند.
👈خدایا! اگر میخواهی من را عفو کنی بلاعوض عفوکن زیرا من چیزی ندارم که بگویم چیزی درعوض بخشش گناهم آورده ام.
⏪اَيْ رَبِّ جَلِّلْني بِسَِتْرِكَ...
پروردگارا مرا به پرده پوشیت بپوشان...
من را بپوشان به لباسی که سرتاسر مرا بپوشاند از بالا تا پایین پا که عرب به آن "جلب" میگوید.
خدایا میخواهی من را بپوشانی کامل بپوشان. زیرا من "کثیر ذنبم" اگر ناقص باشد یک سری از گناهانم آشکار می ماند و آبروی من میرود.
⏪وَاعْفُ عَنْ تَوْبيخي بِكَرَمِ وَجْهِكَ...
و از توبيخم به كرم ذاتت درگذر..
میخواهی من را عفو کنی به واسطه "کریم الوجه" بودنت عفوکن نه عدالتت و اگر میخواستی به عدلت رفتار کنی جایگاه من اسفل السافلین است.
⏪ فَلَوِ اطَّلَعَ الْيَوْمَ عَلي ذَنْبي غَيْرُكَ ما فَعَلْتُهُ، وَلَوْ خِفْتُ تَعْجيلَ الْعُقوُبَةِ لاَ اجْتَنَبْتُهُ، لا لاَِنَّكَ اَهْوَنُ النّاظِرينَ
وَاَخَفُّ الْمُطَّلِعينَ، عَلَيَّ بَلْ لاَِنَّكَ يارَبِّ خَيْرُ السّاتِرينَ...
اگر امروز جز تو بر گناهم آگاه مي شد، آن را انجام نمي دادم. اگر از زود رسيدن عقوبت مي ترسيدم، از آن دوري مي كردم، گناهم نه به اين خاطر بود كه تو سبكترين بينندگاني و بي مقدارترين آگاهان، بلكه پروردگارا از اين جهت بود كه تو بهترين پرده پوشي...
دوصفت باعث تجری مومن میشود:👇
1⃣ خدا را حاضر و ناظر می بیند و میداند که درعذاب تعجیل نمیکند.
2⃣ می داند خدا پرده دری نمیکند.
❓فرق بین انسان و خداوند در واکنش به گناه کردن افراد چیست؟
👈خداوند متعال:
۱-آبروی بنده رانمیبرد.
۲- فرصت برای توبه میدهد.
۳- پرده پوشی کرده (عفویاصفح) میکند.
۳-توفیق جبران میدهد و...
👈ولی بندگان
۱-اگرخطایی از ما ببینند افشاگری می کنند.
۲-آبرو میبرند وپرده دری میکنند.
۳-درعوض کار بد ما کارهای خوبمان رانادیده میگیرندو یا گاهی برای کارهایمان تفسیرهای عجیبی میکنند.
┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄
موسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
@moassese_nooralyaghin
•••༻﷽༺•••🌸•••
#شرح_دعای_ابوحمزه_ثمالی
#ماه_مبارک_رمضان
#جلسه_چهارم_بخش_اول
✅ فرازی از دعای ابوحمزه ثمالی
✨مدرس :خانم عربلو
❓سؤال: چرا حال لازم برای نماز و مناجات حاصل نمیشود؟
⏪اَللَّـهُمَّ اِنّي كُلَّما قُلْتُ قَدْ تَهَيَّاْتُ وَتَعَبَّاْتُ، خدايا هرگاه گفتم مهيا و آماده شدم
⏪ وَقُمْتُ لِلصَّلوةِ بَيْنَ يَدَيْكَ وَناجَيْتُكَ، اَلْقَيْتَ عَلَيَّ نُعاساً اِذا اَنـَا صَلَّيْتُ، وَسَلَبْتَني مُناجاتَكَ....
و در پيشگاهت به نماز ايستادم و با تو راز گفتم، چرتي بر من افكندي، آنگاه كه وارد نماز شدم، و حال راز گفتن را از من گرفتي....
⏪وَقَرُبَ مِنْ مَجالِسِ التَّوّابينَ مَجْلِسي، عَرَضَتْ لي بَلِيَّةٌ اَزالَتْ قَدَمي،
و هرگاه جايگاهم به جايگاه توبه كنندگان نزديك گشته برايم گرفتاري پيش آمد،بر اثر آن گرفتاري پايم لغزيد،
⏪وَحالَتْ بَيْني وَبَيْنَ خِدْمَتِكَ، سَيِّدي لَعَلَّكَ عَنْ بابِكَ طَرَدْتَني،
و ميان من و خدمت به تو مانع شد، سرور من شايد مرا از درگاهت رانده اي،
👈نماز بخشی از زندگی ما و ستون است, بنابراین اگر نماز خراب شود مابقی اضلاع خراب میشود و زندگی بد و بی کیفیت, موجب نماز بی کیفیت و بالعکس خواهد بود و این دور باطل ادامه دارد.
👈 بلیه و گرفتاری موجب می شود که انسان توفیق حال خوب در نماز و مناجات را از دست دهد.
👈اشتغال ذهنی ریشه این گرفتاری های بیرونی است.
پیامبر (ص): اگر جز به حق سخن نمی گفتید و اگر قلب شما چراگاه صفات ناپسند نبود هر آیینه آنچه می دیدم، می دیدید و هر چه می شنیدم، می شنیدید.
✨ اگر ما در مراقبت از قول و فعل خودمان جدی باشیم, درنماز، حال خوبی خواهیم داشت.
⏪سَیِّدی لَعَلَّكَ عَنْ بابِكَ طَرَدْتَنی، سرور من شاید مرا از درگاهت رانده ای،
❓فرق »لَعَلَّ با لَیتَ ؟
↩️لَعَلَّ : شایدی که غیرممکن نیست ولی رسیدن به آن سخت است.
↩️لَیتَ: آرزوی محال و غیرممکن
👈خدایا من نمی توانم کارهای خوب انجام دهم به خلق خدمت کنم نمی توانم دعا و مناجات نمایم و .... .
⏪وَعَنْ خِدْمَتِكَ نَحَّيْتَني، اَوْ لَعَلَّكَ رَاَيْتَني مُسْتَخِفّاً بِحَقِّكَ فَاَقْصَيْتَني،
و از خدمتت دورم نموده اي،يا مرا ديده اي كه حقّت را سبك مي شمارم پس از پيشگاهت دورم ساختی
❓شأن طرف مقابل حق یعنی چه؟ 👈اگر انسان در یك موضوعی جایگاه خود و صاحب موضوع را نشناسد ممکن است دچار استخفاف شود .
👈 آیت الله یزدی می فرمایند: همواره باید در دعاهایمان از اینکه حق خدا را به وقت عبادت سبك و خفیف میشماریم, فرمانهایشان را به درستی اطاعت نمیکنیم و در رعایت تقوا و
پرهیزگاری کوتاهی می کنیم توبه کنیم تا از درگاه الهی رانده نشویم و آنطور نباشد که روزی به ما بگویند، تو لایق حضور در درگاه الهی نبودی.
↩️ وَعَنْ خِدْمَتِكَ نَحَّیْتَنی...
و از خدمتت دورم نموده ای خدمت به خدا, خدمت به خلق خداست.
پیامبر (ص): خَیرُ النّاسِ أنفَعُهُم لِلنّاسِ؛ بهترینِ مردم، کسانى اند که بیشتر به مردم سود برسانند.
ادامه دارد....
┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄
موسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
@moassese_nooralyaghin
•••༻﷽༺•••🌸•••
#شرح_دعای_ابوحمزه_ثمالی
#ماه_مبارک_رمضان
#جلسه_چهارم_بخش_دوم
✅ فرازی از دعای ابوحمزه ثمالی
⏪اَوْ لَعَلَّكَ رَاَيْتَني مُعْرِضاً عَنْكَ فَقَلَيْتَني،
يا شايد مرا رويگردان از خود مشاهده كردي،پس مرا مورد خشم قرار دادي
👈اعراض: گاهی انسان جسمش نزد فردی است ولی قلب و روح و فکر و ذهنش جای دیگری است.
زمانی مرحوم آقا سیدحداد با شهید مطهری رحمت الله علیه دیداری داشتند. ایشان پرسیدند: در نماز حواس شما به چه چیزی است؟
👌 شهید مطهری پاسخ دادند: به الفاظ و معانی نماز
ایشان فرمودند: پس حواس
شما چه زمانی با خدا است؟
پاسخ دادند: انسان باید قبل از نماز معانی و مفاهیم کلمات را بداند تا در نماز توجه قلبی به باریتعالی داشته باشد.
⏪ اَوْ لَعَلَّكَ وَجَدْتَني في مَقامِ الْكاذِبينَ فَرَفَضْتَني،
يا شايد مرا در جايگاه دروغگويان يافتي،پس به دورم انداختی
❓انواع دروغ:
1⃣ قلبی: باور نداشتن چیزهایی که باید باور داشت و بالعکس.
2⃣ لسانی:وارونه کردن حقایق و جلوه دادن چیزهای کذب
3⃣عملی: انسان کاری خلاف واقع انجام می دهد که این همان نفاق است.
خدایا شاید من دروغ می گویم که باعث شده ای مرا از خود دور کنی.
⏪اَوْ لَعَلَّكَ رَاَيْتَني غَيْرَ شاكِر لِنَعْمآئِكَ فَحَرَمْتَني،
يا شايد مرا نسبت به نعمتهايت ناسپاس ديدي،پس محرومم نمودي.
خداوند به شاکرین می فرماید: لَئِن شَكَرتُم لَأَزیدَنَّكُم وَلَئِن كَفَرتُم عَذابی لَشَدیدٌ
به قول علامه تهرانی: حال خوب مانند مهمان است تحویلش بگیری میماند و بالعکس.
⏪اَوْ لَعَلَّكَ فَقَدْتَني مِنْ مَجالِسِ الْعُلَمآءِ فَخَذَلْتَني،
يا شايد مرا از همنشيني دانشمندان غايب يافتي،پس خوارم نمودی.
↩️حواسمان باشد که با چه کسی همنشنین هستیم از چه کسی تأثیر می پذیریم.
اگر ما در مجالس علماء و اهل معرفت حضور نداشته باشیم از حضور واقعی در درگاه حق محروم خواهیم شد و نعمتهای شایسته ای را که خداوند به بندگان خاص خود می دهد درک نخواهیم کرد.
⏪اَوْ لَعَلَّكَ رَاَيْتَني فِي الْغافِلينَ فَمِنْ رَحْمَتِكَ آيَسْتَني،
يا شايد مرا در گروه غافلان ديدي،پس از رحمتت نااميدم كردي،
❓چرا انسان غافل, مأیوس می شود؟
◀️ انسان غافل به دلیل بی توجهی به شان خدا و جایگاه خود و واقف نبودن به مبدأ و مقصد, با کوچکترین مشکلی ناامید می شود.
زیرا متوجه غیرخدا بوده و غیرخدا هم دوامی ندارد.
البته بنده نباید از رحمت خداوند ناامیدشود و به واسطه یأس از رحمت الهی با اهل باطل و بیهوده صفتان مجالست کند.👇
⏪ اَوْ لَعَلَّكَ رَاَيْتَني آلِفَ مَجالِسِ الْبَطّالينَ فَبَيْني وَبَيْنَهُمْ خَلَّيْتَني،
يا شايد مرا انس يافته با مجالس بيكاره ها ديدي.پس مرا به آنان واگذاشتي،
⏪اَوْ لَعَلَّكَ لَمْ تُحِبَّ اَنْ تَسْمَعَ دُعآئي فَباعَدْتَني،
يا شايد دوست نداشتي دعايم را بشنوي پس دورم نمودی،
⏪اَوْ لَعَلَّكَ بِجُرْمي وَجَريرَتي كافَيْتَني،
يا شايد به خاطر جرم و جنايتم كيفرم نمودي،
↩️ریشه عدم استماع دعای ما توسط باریتعالی👇
گناه مستمر ماست و اثر آن عدم استجابت دعاهای ما و دوری از خداوند است.
هر کار بدی مکافاتی دارد, گاهی این مجازات در آخرت و گاهی در همین دنیا دامنگیر فرد می شود و انسان می پرسد خداوندا من چه خطایی کردم که حواله من به آخرت داده نشد و مکافات عمل من از همین دنیا شروع شده است...
این نشان می دهد که بار گناه ما خیلی سنگین است که اثر منفی گناه من دراین دنیا تجلی می کند که حال مناجات ندارم و نمازم نماز کسالی است.《وَإِذَا قَامُوا إِلَى الصَّلَاةِ قَامُوا كُسَالَى》
⏪اَوْ لَعَلَّكَ بِقِلَّةِ حَيآئي مِنْكَ جازَيْتَني،
يا شايد براي كمي حيايم از تو مجازاتم نمودي،
نماز و مناجات و مجلس ذکر, همه مجلس خداست و شرط ورود به مجلس خداوند حیاست. اگر من
حیا نداشته باشم مرا به این مجالس راه نمی دهند مجلسی که در آن اهل بیت و انبیاء هستند ...
حیا ملکه ای است که انسان به واسطه آن از اینکه ممنوع شرعی یا عرفی را انجام دهد ابا می کند زیرا دوست ندارد سرزنش شود.
و ضعف این ملکه (حیا) در وجود انسان باعث می شود که خداوند حال خوب را از انسان بگیرد.
┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄
موسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
@moassese_nooralyaghin
•••༻﷽༺•••
#شرح_دعای_ابوحمزه_ثمالی
#ماه_مبارک_رمضان
#جلسه_پنجم_بخش_اول
#مدرس_خانم_ابراهیمی
⏪ أنا الَّذی أمهَلتَنی فما ارْعَوَیْتُ؛ خدایا من آن کسی هستم که مدام به من مهلت دادی، هیچ وقت برنگشتم و به خود نیامدم.
💥درمورد مهلت دادن و اتمام حجت به انسان، خداوند در سوره فاطر میفرماید: آيا ما به شما چندان عمر نداديم كه در آن هر كس كه بناى تذكّر دارد متذكّر شود و (عبرت گيرد؟ )...
⏪وَ سَتَرتَ عَلَیَّ فَما اسْتَحْیَیْتُ؛ گناهان مرا پوشاندی ولی من شرم نکردم و باز معصیت را تکرار کردم. 👈 «تو پرده پوشی کردی، باز من حیا نکردم»!
⏪ وَ عَمِلتُ بالمَعاصی فَتَعَدَّیتُ؛ من معصیت کردم و از حد گذراندم (تجاوز کردم) و کار من انتها نداشت.
👈 «نفس در ذهنم اوهام و نقشه های باطل را به صورت حق جلوه داد، تاجایی که سر حدّی نداشت و من همچنان تعدّی کردم.»
⏪ و أسقَطتَنی مِن عَینِکَ فَما بالَیتُ؛ تو مرا از چشم رحمت خود انداختی به واسطه این معاصی، حس میکردم که حال کدورت و
تاریکی درمن پیدا میشود؛ و این یعنی از چشم تو دور شدن و باید متوجه شوم و زود برگردم .
◀️ کدورت نشانه ای بود که تو مرا از نظر رحمت خود دور کردهای، من باید تدارک میکردم اماجبران نکردم و گذاشتم این کدورت ماند؛ و باز معصیت کردم، کدورت زیادتر شد! اصلا باک نداشتم که از نظر تو افتادم و به من توجه نداری❗️
🌱 امام حسین علیه السلام فرمودند: گریستن چشمها و ترس دلها از رحمت خداست.
🌱 بنا بر روایات: خشکیدن اشک به خاطر «قساوت دل» است و «قساوت دل» به خاطر گناهان بسیار است .
👈 گناهان زیاد حس و حال دعا وشوق مناجات و لذّت عبادت را از انسان میگیرد.
👈 برعکس، کسی که خدا را بشناسد به رحمت او امیدوار است و از عقوبتش بیمناک و از حالت «خشیت» برخوردار میشود. در این صورت حس دعا و تضرّع و... به درگاه خدا پیدا میکند.
↩️ معنای حلم و ستر پروردگار و تمثیلی لطیف درباره آن👇
⏪ فَبِحِلْمِكَ اَمْهَلَتْني وَ بِسِتْرِكَ سَتَرْتَنی؛ خدایا من گناه را از حّد گذراندم، رعایت نکردم، حقت را محتَرم نشمردم، از خدایی که باید حیا داشته باشم شرم نکردم، تو پرده پوشی کردی.
👈 این پرده پوشی تو و پرده دری من تا جایی رسید که بردباری و حلمت بر من بسیار زیاد شد و دوران مهلتی که به من دادی طولانی شد ولی من پردهای را که روی گناهانم انداختی مدام کنار زدم.
👈 مانند مادری که از خواب خود میگذرد و روی فرزندش را مدام میپوشاند و فرزند پوشش خود کنار می زند.
✍حلم
❓دوام حلم خداوند در عالم دنیا و عالم بعد از مرگ چگونه است؟
◀️ دوام حلم پروردگار در برابر گناهان تا رسیدن عبد به فعلیّت محض است. عالم بعداز مرگ دیگر عالَم استعداد نیست! بعد از مرگ انسان هر فعلی که انجام داده دیگرتغیر نمیکند.
👈 درصورتی که عالم دنیا، عالم استعداد و جای برگشت است. لذا انسان تاقبل از سکرات موت میتواند توبه کند و اعمال نیک را جایگزین کند. پس نه سعید میتواند در سعادت خود مغرور باشد، و نه شقی میتواند از رحمت خدا مأیوس باشد و بزرگترین گناه، یأس از رحمت خداست.
⏪حتّی کَأنَّکَ أغفَلتَنی؛
پرده پوشی ات به جایی رسید که گویی تو دیگر از من غفلت داشتی.
👈 اینقدرمهلت دادی و اینقدر بردباری و حلم داشتی بر ما که توهم کردیم بر اینکه اگر خدا متوجّه ما بود گوشمالی میداد.
⏪و مِن عُقُوباتِ المَعاصِی جَنَّبتَنی؛ و از عقوباتی که بناست در اثر نافرمانی تو به ما برسد، ما را برکنار کردی.
👈 معصیت انجام دادیم و ما را عقوبت نکردی.
⏪ حَتّی کَأنّکَ استَحییتنِی؛ کار من به جایی رسید مثل اینکه تو از من حیا کردی! درصورتی که ماباید از تو حیا کنیم.
👈 مطلب به عکس شد! حلم تو آنقدر واسع بود که مستلزم عقوبت بودیم ولی عقوبت نکردی ❗️
👈 پروردگارا! عصیان من از روی غلبه هوا و تسویل نفس است نه استکبار.
ادامه دارد...
┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄
موسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
@moassese_nooralyaghin
•••༻﷽༺•••
#شرح_دعای_ابوحمزه_ثمالی
#ماه_مبارک_رمضان
#جلسه_پنجم_بخش_دوم
#مدرس_خانم_ابراهیمی
⏪إلهی لم أعْصِکَ حینَ عَصَیتُکَ و أنا بِرُبوبیَّتکَ جاحِدٌ؛ خدایا، نافرمانی ات نکردم، آنگاه که نافرمانی کردم چنان که منکر پروردگاری ات باشم❗️
👈 خدایا! این معاصی که ما کردیم از روی تجرّی و دشمنی و...با تو نبوده است؛ خیلی عجیب است که انسان پروردگار خود را بعد از درک، انکار و با او مخالفت کند.
👈 چون دیدیم رحیمی و زود عقوبت نمیکنی و مهلت میدهی، لذا این ما را در معصیت استمرار داد نه اینکه بگوییم اصلًا خدا و ربّی نداریم.
⏪ولا بِأمرِکَ مُستَخِفٌّ؛ و من امر تو را هم سبک نشمردم.
👈اینطور نبوده که امر کرده باشی گناه نکنید و ما سبک شمرده باشیم و گناه کرده باشیم؛ نه! امر تو را هم سبک نشمردیم، ولی چون تو را میشناختیم که چقدر مهربانی گناه کردیم.
⏪ولالِعُقوبَتِکَ مُتَعَرِّضٌ؛ و من خودم رامتعرّض عقوبت تو نکردم.
👈 اینطور هم نبوده که بگوییم پس حالاکه گناه کردیم اینقدر ادامه دهیم تا خود را در معرض عقوبت خداوند قرار دهیم و ببینیم خداوند ما را چه قِسم عقوبت میکند؟!
🔸 ما از عهده عقوبت تو برنمیآییم! کجاطاقت عقوبت داریم! پس گناهان ما از این جنبه نبود.
⏪ و لا لِوَعیدِکَ مُتَهاوِنٌ؛ و نه اینکه تهدیدت را ناچیز شمارم.
خدایا گناه کردنم از روی بی توجهی و ناچیز شمردن تهدیدهای تو به بردن به جهنم و ....نبوده است؛ یعنی من به تهدیدات تو و جهنم و عذاب اعتقاد دارم.
❓پس چرا گناه کردم؟👇
⏪لکن خَطِیئَةٌعَرَضَت؛ خطائی عارض شد.
«وَ سَوَّلَت لِی نَفسی؛ نفس من هم تسویل کرد». یعنی به هرصورتی زینتش داد.
◀️ نفس مسوله 👈 غیر از نفس اماره است. انسان، نفس امارّه را مى شناسد و با این که به معصیت بودن عملی، علم دارد مرتکب مى شود بعد یا توبه مى کند یا در فکر توبه است.
👈 اما انسان نفس مسولّه را نمىشناسد.
🔸 نفس مسولّه
👈 انسان را اغوا مى کند
👈 زشتىها را خوب جلوه میدهد.
👈 تمام خصوصیات روانی و راههای به دام انداختن هرکس را میداند
👈 روان شناس ماهرى است بنابراین چیزی که ظاهرش همان است که ما می پسندیم رنگ و لعاب دین به آن می دهد و همه سمومات را پشت آن لعاب دینی پنهان میکند و به صورت یک تابلوی زیبا در میآورد.
◀️ کار برادران حضرت یوسف نمونه بارز این نفس است👇
«بَلْ سَوَّلَتْ لَكُمْ أَنْفُسُكُمْ أَمْرًا»(یوسف، ۱۸)
⏪ وَ غَلَبَنِی هَوایَ؛ وَ أعانَنِی علیها شِقوَتی؛ هوای نفس بر من غلبه پیدا کرد و آن شقاءِ ذاتی من هم کمک کرد.
👈 چون اگر آن ذات، پاک بود هیچوقت ما را دعوت به گناه نمیکرد. لیکن فقط ذات پروردگار پاک است و همه موجودات دیگر در ذاتشان آن تاریکی و شقاء هست.
⏪ و غَرَّنی سَترُکَ المُرخی عَلَیّ؛ و علاوه بر آن،(نفسم) مرا فریفت و گول زد این پردهای که تو همیشه انداختی روی گناهان و هیچوقت بالا نمیزنی.
👈 تابه حال خداوند عَلیّ أعلی پرده گناه کسی را پاره نکرده و بواطن راظاهرنکرده !! آخردر ذهن های ما بواطنی است که غیر از خدا کسی خبر ندارد. هر کسی در ذهنش آرزوهایی دارد یا میل به معصیت و.... دارد.
اگرخداوند أعلی این افکار را ظاهر کند چه میشود؟! امّا اینها را مخفی کرده است، کسی که از کسی خبر ندارد. ✍ مرحوم آقای انصاری ـ رحمة اللَه علیه ـ میفرمود: دو نفر پهلوی همدیگر نشسته اند، یکی در عرش است، یکی هم هفتاد طبقه زیر زمین
! این از او خبر ندارد که چه خبر است؟
⏪ فَقَد عَصَیتُکَ وَ خالَفتُکَ بِجُهدی؛ من با تمام تلاش و توانم گناه کردم و مخالفت کردم.
⏪ فَالآنَ مِن عَذابِکَ مَن یَستَنقِذُنی؟! الان از عذاب تو کیست که مرا رهایی بدهد،دست مرا بگیرد؟
👈 حالا که دارم اقرار میکنم گناهانی که کردم بر اساس تجرّی با تو نبوده و از روی غفلت بوده و این جهات غفلت هم ممکن است«خَطیئَةٌعَرَضَت».
🔸 بنده زود باید برگردد و معطّل نشود و یأس هم در او پیدا نشود. بایستی زود از آن خطیئه ای که بجا آورده است برگردد! و توبه کند.
⏪ التّائبُ مِنَ الذَّنبِ کَمَن لا ذَنبَ له؛ کسی که از گناه توبه کرده است، مثل اینکه گناه نکرده است!خود خدا میآید به شما میگوید که: من صفحه ذهن را پاک میکنم، مثل اینکه اصلا شما هیچ گناه نکرده اید! وقتی خود خدا بیاید بگوید، ما حرفی
داریم؟
┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄
موسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
@moassese_nooralyaghin