*•═•••◈﷽◈•••═•* #آموزشی #شرح_نهج‌البلاغه_حکمت‌دوم #موضوع‌اول #جلسهٔ_دوم ✅ شرح موضوع اول: طمع أَزری بِنَفسِهِ مَن اِستَشعَرَ الطَمَع؛ هر کس طمع راپیشه کند خود را حقیر ساخته است. ترجمه لغات أزری: کوچک وخوار کرد نَفسِهِ: خودش را استشعر: (لازم خود)کرد، در باطن(خوی و روش خود) قرار داد. اَلطَمَع: طمع، آز، امید، علاقه نفس ┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄ 📖 انواع طمع طمع را به دو دسته تقسیم می کنند که در ذیل به توضیح مختصر هر یک می پردازیم: الف) طمع پسندیده ب) طمع ناپسند ┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄ ✍ الف) طمع پسندیده طمع ورزی در اعمال نیکو نه تنها ناپسند نیست بلکه ممدوح و پسندیده است، چون سبب هرچه بیشتر شدن نیکی ها می شود. ✍ مصادیق بارز طمع پسندیده 👈 حرص و طمع در هدایت مردم پس از ایمان به خدا، خدمت به خلق، برترین اعمال است، هدایت افراد به خصوص انسان های جاهل، نمونه ای بارز از خدمت به خلق است. خداوند در مورد حرص رسول اکرم -صلی الله علیه و آله و سلم- در هدایت مردم می فرماید:« لَقَد جَاءَکُم رَسُولٌ مِن اَنفُسِکُم عَزیزٌ عَلَیهِ مَا عَنِتُّم حَریصٌ عَلَیکُم بِالمُومِنینَ رَؤفٌ رَحیمٌ؛ همانا برای شما پیامبری از خودتان آمد که بر او دشوار است شما در رنج بیفتید. او به هدایت شما حریص و نسبت به مومنان دلسوز و مهربان است». توبه/۱۲۸ 👈 حرص و طمع در فهم دین حرص بر هر کاری سبب خستگی ناپذیر شدن انسان، معطوف شدن تمام توجه به آن و تلاش بی وقفه خواهد شد. چون بدون فهم دین، سعادت دنیا و آخرت میسر نیست، لازم است آدمی در فهم دین حریص باشد تا به کمال برسد. امام صادق(علیه السلام)می فرماید: «المومِنُ لَهُ قُوةٌ فی دینٍ... وَ حِرصٌ فی فقهٍ؛ مومن در دین خود نیرومند است... و در فهم دین آزمند». کافی، کلینی، ج2، ص231. 👈 حرص و طمع در بخشش و رحمت الهی خداوند هرگز امیدواران به رحمتش را مأیوس نمی کند. ولی باید دانست، امید بدون عمل، چیزی جز غفلت و ضلالت نیست، باید با عمل به وظایف بندگی طمع در بخشش و رحمت الهی داشت. حضرت ابراهیم در معرفی خدای یکتا به قومش می فرماید: « وَالَّذی اَطمَعُ اَن یَغفِرَ لی خَطیئَتی یَومَ الدّینِ؛ همان خدایی که چشم امید دارم که روز جزا گناهانم را بیامرزد». شعراء/۸۲ ┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄ 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. ┄┄┅••✻••┅┄┄ @moassese_nooralyaghin موسسه‌ نورالیقین مرکز‌ تخصصی‌ تفسیر و علوم قرآنی

*•═•••◈﷽◈•••═•* #آموزشی #شرح_نهج‌البلاغه_حکمت‌دوم #موضوع‌اول #جلسهٔ_سوم 📖 شرح موضوع اول: طمع أَزری بِنَفسِهِ مَن اِستَشعَرَ الطَمَع؛ هر کس طمع راپیشه کند خود را حقیر ساخته است. ترجمه لغات أزری: کوچک وخوار کرد نَفسِهِ: خودش را استشعر: (لازم خود)کرد، در باطن(خوی و روش خود) قرار داد. اَلطَمَع: طمع، آز، امید، علاقه نفس ┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄ 📖 انواع طمع طمع را به دو دسته تقسیم می کنند که در ذیل به توضیح مختصر هر یک می پردازیم: الف) طمع پسندیده ب) طمع ناپسند ┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄ ✍ ب) طمع ناپسند گاه حرص و طمع نادرست منجر به سقوط انسان از کمال به قعر دره ضلالت می شود. مانند طمع در اموال و کمک های دیگران طوری که انسان خواستار آن باشد که بدون تلاش از دیگران بهره مند شود که بسیار زشت و ناپسند است. ✍ نمونه های بارز طمع ناپسند 👈 طمع در مال دنیا دنیا دار فانی است و تنها باید پلی برای رسیدن به آخرت باشد، ولی برخی چنان از زینت های دنیوی مست هستند و طمع در فزونی نعمت ها و تجملات دارند که از آخرت غافل می شوند و عذاب الهی در انتظار آنها خواهد بود. خداوند در نکوهش طمع و فزونی مال و نعمت می فرماید:« ذَرَنی وَ مَن خَلَقتُ وَحیدًا وَ جَعَلتُ لَهُ مَالًا ًمَمدُودًا وَ بَنینَ شُهُوداً وَ مَهَّدتُ لَهُ تَمهیداً ثُمَّ یَطمَعُ أَن أَزیدَ؛ ای رسول! به من واگذار کار آن کس که او را تنها آفریدم و به او مال و ثروت فراوان، بخشش کردم و پسران حاضر به خدمت نصیب گردانیدم و اقتدار و عزت و مکنت دادم و باز هم از من طمع افزونی دارد». مدثر/ ۱۱ الی ۱۵ 👈 طمع در شهرت و مقام درست است که طمع در وجود هر کسی رخنه می کند، اما علما و صاحب منصبان، باید بیشتر در پرهیز از این رذیله تلاش ورزند. زیرا کسانی هستند که به طمع مال، مقام و ... به طور شایسته عمل به وظیفه نکرده و در حق خود و دیگران ظلم می کنند و در دنیا و آخرت روسیاه می شوند. پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) می فرماید: « انَّ الصَّفا اَلزلزال الَّذی لا تَثبَت علیه اِقدام العُلماء الطمع؛ همانا صخره لغزانی که پاهای دانشمندان بر آن ثابت نمی ماند، طمع است». شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج ۱۸، ص ۲۵۰ 👈 طمع در شهوت غریزه جنسی از قویترین غرایز انسانی به شمار می رود، پس هرگز نباید با عملی زمینه طمع در شهوت رانی را برای دیگران فراهم کرد. خداوند در قرآن کریم خطاب به زنان پیامبر می فرماید:«...فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذي في‏ قَلْبِهِ مَرَضٌ وَ قُلْنَ قَوْلاً مَعْرُوفاً؛ به نرمی سخن نگویید تا مردی که در قلب او مرضی است به طمع افتد، وسخن پسندیده بگویید». احزاب / ۳۲ ┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄ 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. ┄┄┅••✻••┅┄┄ @moassese_nooralyaghin موسسه‌ نورالیقین مرکز‌ تخصصی‌ تفسیر و علوم قرآنی

*•═•••◈﷽◈•••═•* #آموزشی #شرح_نهج‌البلاغه_حکمت‌دوم #موضوع‌اول #جلسهٔ_چهارم 📖 شرح موضوع اول: طمع أَزری بِنَفسِهِ مَن اِستَشعَرَ الطَمَع؛ هر کس طمع راپیشه کند خود را حقیر ساخته است. ترجمه لغات أزری: کوچک وخوار کرد نَفسِهِ: خودش را استشعر: (لازم خود)کرد، در باطن(خوی و روش خود) قرار داد. اَلطَمَع: طمع، آز، امید، علاقه نفس ┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄ 📖 عاقبت طمع ورزی طمع ورزی آثار جبران ناپذیری دارد، تاریخ مملو از داستان هایی است که نابخردان سست ایمان به طمع دنیا، ثروت و ... خلق کرده اند و عبرت دیگران شده اند. ✍ آثار زیان بار طمع الف) دین فروشی اصول و قواعد دینی برای طمعکار مفهومی ندارد و او برای اهداف پلیدش از هیچ عمل زشتی(مانندکتمان حقایق الهی و جسارت در معصیت) فروگذار نمی کند، حتی اگر به خروج از ولایت الهی و زیر لوای شیطان بودن، منجر شود. 👈 کتمان حقیقت این قسم از عواقب طمع ورزی شامل کسانی می شود که به طمع بهایی فانی هدایت الهی را فروخته و ضلالت بر می گزینند و گاه طمعشان به حد افراط می رسد که امور دینی را بر دیگران مشتبه می سازند و به خاطر حفظ منافع و دفع ضررهای محتمل حقیقت را کتمان می کنند. 👈 بی پروایی در گناه طمع از علل مهم بی پروایی در گناه است و طمعکار به گناهان بسیاری ازجمله جمع آوری مال حرام آلوده می شود. چون دأب چنین شخصی بی مبالاستی در قبال احکام الهی است و روح طمع ورزی با دین باوری و ایمان الهی سازگار نیست. برگرفته از معارف اجتماعی( شرح موضوعی نهج البلاغه) ،سید علی طباطبایی، ج۳، ص۲۴۲ امام صادق(علیه السلام)فرمود:« قُلتُ لَهُ :[ما] الَّذی یُثَبِّتُ الایمان فی العَبد؟ قال الوَرَعِ و الَّذی یَخرُجُهُ منه؟ قال الطَّمَع؛ چه چیزی ایمان را در بنده ثابت می کند؟ فرمود: ورع و چه چیزی آن را از او خارج می کند؟ فرمود: طمع». کافی، کلینی، ج۲، ص۳۲۰ ب) ذلت نفس بر کسی پوشیده نیست که خداوند پس از خلقت انسان از روح خود در او دمید و او را گرامی داشت. کرامت نفس هدیه ای است که خداوند آن را در وجود انسان به ودیعه نهاده، اما انسان طمعکار این موهبت الهی را به راحتی از دست می دهد. امام علی(علیه السلام) می فرماید:« ثَمَرةُ الطَّمعَ ذلُّ الدُّنیا و الآخِرَة؛ ثمره طمع، ذلت دنیا و آخرت است». غررالحکم، عبدالواحد آمدی، ح۲۸۸۸ 👈 فقر و نیازمندی انسان طمعکار فکر می کند با طمع ورزی غنی و بی نیاز از مال دنیا می شود، غافل از اینکه فریب خورده و با این عمل رقّت انگیز همواره حقیر و نیازمند بوده و هرگز طعم شیرین عزّت و بی نیازی از مردم را نخواهد چشید، زیرا طمع داشتن به مال دیگران، سبب نیازمندی به ایشان و کرنش در برابر آنهاست که سبب از بین رفتن شخصیت خواهد بود. شرح نهج البلاغه، ابن میثم بحرانی، ج۸، ص۳ پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) در توصیفی طمع را فقر حاضر(فقری که الان موجود است) معرفی کرده اند. کافی، کلینی، ج۲، ص۱۴۹ 👈 بردگی دائم بردگان هیچ آزادی از خود ندارند و باید مطیع اوامر اربابشان باشند، انسان طماع نیز دیو طمع را به عنوان ارباب خود برگزیده و طوق بردگی بر گردن خویش نهاده و هرگز رنگ آزادی نخواهد دید، زیرا کرامت نفس در خویش نابود کرده است. امام علی(علیه السلام) می‌فرماید:« الطَّمَعُ رقٌّ مُویَّدٌ؛ طمع بردگی همیشگی است». نهج البلاغه، محمد دشتی، ح۱۸۰ ┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄ 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. ┄┄┅••✻••┅┄┄ @moassese_nooralyaghin موسسه‌ نورالیقین مرکز‌ تخصصی‌ تفسیر و علوم قرآنی

*•═•••◈﷽◈•••═•* #آموزشی #شرح_نهج‌البلاغه_حکمت‌دوم #موضوع‌اول #جلسهٔ_پنجم 📖 شرح موضوع اول: طمع أَزری بِنَفسِهِ مَن اِستَشعَرَ الطَمَع؛ هر کس طمع راپیشه کند خود را حقیر ساخته است. ترجمه لغات أزری: کوچک وخوار کرد نَفسِهِ: خودش را استشعر: (لازم خود)کرد، در باطن(خوی و روش خود) قرار داد. اَلطَمَع: طمع، آز، امید، علاقه نفس ┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄ 📖 درمان طمع در مقابل هر رذیله، حسنه ای قرار دارد که با پروراندن آن در جان، به تدریج رذیله زدوده شده و جای خود را به حسنه می دهد تا موجبات سعادت آدمی فراهم آید از آنجا که صفت رذیله طمع امید به دیگران، به جای امید به ایزد منان است، دو عامل زیر می تواند در درمان طمع، مفید باشد. الف)تدبر در فواید استغنا طمع نوعی احساس نیاز است و در مقابلش استغنا به معنی بی نیازی از مردم می باشد که بسیار ممدوح و پسندیده است. 👈 سربلندی و عزت طمع منحصر به اموال مردم نیست، بلکه برخی در پست و مقام، صنعت، هنر و... به دیگران چشم طمع می دوزند که کار درستی نیست. اگر آدمی به شرف و آبرویی که با قناعت و ابراز بی نیازی از مردم کسب خواهد کرد، بیندیشد بی شک از طمع ورزی دوری می کند تا همواره بین مردم با عزت و سربلندی زندگی کند. امام علی(علیه السلام) می فرماید: «الغَنیُ الاَکبَرُالیَأسُ عَمّا فی اَیدیِ النّاس؛ بالاترین بی نیازی مأیوس بودن از آن چیزی است که در دست مردم است». نهج البلاغه، دشتی، ح۳۴۲ 👈 کسب خیر هر کس چشم امید به مردم داشته باشد در قبال ذلت و شقاوت فراوان شاید به بهره مندی اندک و موقتی از آنها نائل شود، در حالی که با امید به خداوند رحمان، تلاش مثبت و بی نیازی از مردم به درجات بالایی از کمال و تمام خیر و نیکی دست خواهد یافت. به تعبیر امام سجاد(علیه السلام)که فرمود:« رَأَیتُ الخَیرَکُلَّهُ قَدِ اجتَمَعَ فی قَطعِ الطَّمَعِ عَمّا فی اَیدیِ الناس؛ تمام خیر را دیدم که فراهم آمده بود و جمع شده بود در قطع طمع از آنچه که در دست مردم است». کافی، کلینی، ج۲، ص۳۲۰ ب)کسب تقوی(ورع) انسان برای رسیدن به این مقام، مراحلی را طی می کند. 👈 کوتاهی آرزوها انسان های پرهیزکار، آرزوهایی نمی کنند که ناچار باشند برای رسیدن به آنها دست نیاز به سوی مردم دراز کنند. امام علی(علیه السلام) می فرماید: «أشرَفُ الغِنی تَرکُ المُنی؛ عالی ترین غنا و بی نیازی این است که انسان دست از آرزوهایش بردارد». نهج البلاغه، دشتی، ح۳۴ 👈 افزایش معرفت انسان های با تقوا و پارسا هنگام نیاز، فقط سر بر آستان درگاه ربوبیّت می‌سایند و تنها به او چشم امید دارند. در انسان های عادی نیز هر چه معرفت بالاتر رود بیش از پیش، نیاز به خالق هستی احساس می شود تا جایی که طمع و چشم داشت به دیگران بی معنی شده و احساس فقر و تواضع در برابر دهنده بی منّت، سر تا پای وجود را می گیرد، فقر الی الله هر چه بیشتر شود و انسان خود را در برابر خدا فقیرتر بداند زمینه بی نیازی از دیگران حاصل می شود. سیری در حکم نهج البلاغه، دکتر شهاب الدین ذولفقاری، ص۵۹ امام علی(علیه السلام) می فرماید:« ضادّوالطّمَعَ بِالوَرَعٍ؛ با پارسایی به جنگ طمع بروید». غررالحکم، عبدالواحد آمدی،ح۴۷۶۲ ┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄ 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. ┄┄┅••✻••┅┄┄ @moassese_nooralyaghin موسسه‌ نورالیقین مرکز‌ تخصصی‌ تفسیر و علوم قرآنی