*•═•••◈﷽◈•••═•* #آموزشی #شرح_نهج‌البلاغه_حکمت‌سوم #موضوع_اول #جلسهٔ_چهارم البُخلُ عارٌ و الجُبنُ مُنقَصَةٌ و الفَقرُ یُخرِسُ الفَطِنَ عَن حُجَّتِهِ وَ المُقِلُّ غَریبٌ فی بَلدَتِهِ:بخل ننگ است و ترس مایه نقصان، فقر شخص زیرک را از بیان دلیلش گنگ می سازد و آن کس که فقیر و تنگدست است حتی در شهر خود غریب است. 📖 شرح موضوع اول: البخل عار ✍ آثار بخل 👈 ننگ و بی آبرویی انسان بخیل همواره با وابستگی به اموال و خرج نکردن آن آبروی خود را می ریزد درروایتی آورده شده: «البُخلُ یُمَزِّقُ العِرضَ: بخل آبرو را برباد می دهد». (میزان الحکمه، ج 1، ص505) هرآن کو تنگ چشم است و فقیر است به نزد خلق خار است و ذلیل است به چهر آبرویش گرد عار است ز داغ ننگ چهرش داغدار است 👈 نفرت مردم بخیل در مقابل درد ورنج دیگران بی تفاوت است درواقع کسی که به دردهای دیگران اهتمام نمی ورزد از آنها نیست و از انسانیت بهره ای نبرده است (در سایه سار نهج البلاغه, محمدجواد مغنیه, ج 6، ص13) امیر مومنان در این باره می فرماید: «لیسَ لِبخیلٍ حبیبٌ: بخیل هیچ دوستی ندارد». (غررالحکم، ح7818) 👈 بی توجهی وکوتاهی نسبت به واجبات رذیله بخل سبب می شود بخیل نه تنها از مستحباتی نظیر صدقه و انفاق خودداری کند بلکه از پرداخت وجوه واجب شرعی (نظیر خمس و زکات) نیزامتناع می ورزد. «البُخلُ بِاخراجِ مَا افتَرَضَهُ اللَّه ُسُبحانَهُ مِنَ الاَموالِ اقبَحُ البُخلِ: بخل ورزيدن نسبت به پرداخت اموالى كه خداى سبحان بر انسان واجب كرده زشت‏ترين بخلهاست».(غررالحکم، ح2453) 👈 عذابهای شدید اخروی از آنجا که طبق روایات فراوان بخل دارنده ی تمام عیوب است صاحبش را روانه آتش دوزخ خواهد کرد خداوند در سوره آل عمران آیه۱۸۰ می فرماید: «وَ لا یَحسَبَنَّ الَّذینَ یَبخَلُونَ بِما آتهُمُ اللهُ مِن فَضلِهِ هُوَ خَیراً لَهُم بَل هُوَ شَرٌّ لَهُم سَیُطَوَّقُونَ ما بَخِلُوا بِه یَومَ القِیامَةِ: کسانی که بخل می ورزند و آنچه را خدا از فضل خویش به آنان داده انفاق نمی کنند گمان نکنند این کار به سود آنهاست بلکه برای آنها شر است. به زودی در روز قیامت آنچه را نسبت به آن بخل ورزیدند همانند طوقی به گردنشان می افکنند»۰ 👈 حکایت یحیی ابن زکریا علیه السلام ابلیس را به صورت اصلی وی دید وبه او گفت: ای ابلیس به من خبر بده محبوب ترین و مبغوض ترین مردم در نظرت کیست؟گفت: محبوب ترین در نزد من مؤمن بخیل است و مبغوض ترین مردم در نزد من فاسق بخشنده است. (ترجمه محجة البیضاء، ج 6 ص111) ┄┄┄┅••✻••┅┄┄ 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. @moassese_nooralyaghin موسسه‌ نورالیقین مرکز‌ تخصصی‌ تفسیر و علوم قرانی

*•═•••◈﷽◈•••═•* #آموزشی #شرح_نهج‌البلاغه_حکمت‌سوم #موضوع_اول #جلسهٔ_پنجم 🍃 البُخلُ عارٌ و الجُبنُ مُنقَصَةٌ و الفَقرُ یُخرِسُ الفَطِنَ عَن حُجَّتِهِ وَ المُقِلُّ غَریبٌ فی بَلدَتِهِ بخل ننگ است و ترس مایه نقصان، فقر شخص زیرک را از بیان دلیلش گنگ می سازد و آن کس که فقیر و تنگدست است حتی در شهر خود غریب است.🍃 ┄┄┄┅••🌸✻🌸••┅┄┄┄ 📖 شرح موضوع اول : البخل عار ✍ راههای درمان بخل 👈 توجه به آثار و فضایل بخشندگی سخاوت و بخشندگی جزو پسندیده ترین فضایل انسانی و سبب محبوبیت نزد مخلوق و خالق است امیرمومنان علیه السلام می فرماید: «سَبَبُ المَحَبَّةِ السَّخَاءُ: سخاوت سبب محبت است». (غررالحکم، ح4176) وهم چنین می فرماید: «السَّخاءُ سَترُ العُیُوبِ: سخاوت عیبها را می پوشاند». (همان ح 4213) انبیاء و اولیاء الهی همه مظهر جود وکرم اند ولی در این میان اوصاف بخشندگی و سخاوت امام حسن مجتبی و امام جواد علیهما السلام معروف تر است. 👈 توكل بر خدا و اطمينان به او چنانچه آدمی پی به غنای ذاتی خداوند برده وبه این باور برسد که تمام عالم هستی از آن خداست خوی زشت بخل رااز قلب خود ریشه کن می کند در قرآن کریم می خوانیم : «وَمَن یَتَوَکَّل عَلَی اللّهِ فَهُوَ حَسبُهُ: هرکه بر خدا توکل کند خدا او را کفایت خواهد کرد».(طلاق ـ3) 👈 نکته همانگونه که بخل مذمت آور است بخشش بی اندازه نیز ناپسند و مورد نکوهش است و هرگز نباید در سخاوت افراط یا تفریط شود چنانچه در قرآن آمده «وَلا تَجعَل یَدَکَ مَغلُولَةً اِلی عُنُقِکَ وَلا تَبسُطها کُلَّ البَسطِ فَتَقعُدَ مَلُوماً مَحسُوراً: نه هرگز دست خود در احسان به خلق محکم بسته دار و نه بسیار باز و گشاده دار که هر کدام کنی به نکوهش و حسرت خواهی نشست». (اسراء، 29) ┄┄┄┅••🌸✻🌸••┅┄┄ 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. ┄┄┅••🌸✻🌸••┅┄┄ 🌺 موسسه‌ نورالیقین مرکز‌ تخصصی‌ تفسیر و علوم قرانی @moassese_nooralyaghin

*•═•••◈﷽◈•••═•* #آموزشی #شرح_نهج‌البلاغه_حکمت‌چهارم #موضوع_اول 📖 شرح موضوع اول: عجز «العجزُ آفة، الصبرُ شجاعة والزهد ثروة والورع جُنة؛ ناتوانی و عجزآفت و بلاست صبر و بردباری شجاعت است و زهد، ثروت است و پرهیزگاری سپر» ┄┄┄┅••✻••┅┄┄ ✍ شرح : عجز را آفت می نامد؛ زیرا همان‌گونه که آفت، ثمره و محصول را تباه می کند، یا به آن آسیب می رساند، عجز نیز اعمال و عبادات را تباه می کند. 👈 شناخت عجز عجز آفتی است که جز فساد و هلاکت ثمره ای ندارد، آتشی است که هر خرمنی را می سوزاند، هر حاصلی را طعمه باد می کند و صاحبش را از هر فلاح و رویِش باز می دارد. (شرح کلمات قصارنهج البلاغه، علی و جاری حکمت،فلسفیان صص۳۷و ۳۸) امام علی- علیه السلام- می فرماید: «إِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ جَعَلَ الطَّاعَةَ غَنِيمَةَ الْأَكْيَاسِ عِنْدَ تَفْرِيطِ الْعَجَزَةِ؛ خدای سبحان طاعت را غنیمت زیرکان قرار داد، آنگاه که مردم ناتوان کوتاهی کردند.»(شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید،ج۱۱ ص۹۴) 👈 انواع عجز: 1ـ عجز جسمانی این نوع عجز همان نقص عضو یا بیماری بدن است که مانع انجام آسان و کامل کارها می شود. «لَيْسَ عَلَى الْأَعْمى‏ حَرَجٌ وَ لا عَلَى الْأَعْرَجِ حَرَجٌ وَ لا عَلَى الْمَريضِ حَرَج‏» (فتح/۱۷) 2ـ عجز دینی بسیاری از مردم، اراده لازم جهت تحصیل احکام شرعی و انجام امور عبادی را ندارند و برخی نیز حتی با داشتن آگاهی، از انجام آن عاجزند. «رَبَّنا لا تُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنا؛ پروردگارا! قلب‌های ما را بعد از هدایت کردنمان، منحرف نکن»(آل عمران /۸) 3ـ عجز اخلاقی بر کسی پوشیده نیست که هرکس از فضایل دور شود، به سمت رذایل سوق می یابد «مَن عَجَزَ عَن تَهذیبِ أَخلاقِهِ وَ إِمساکِ نَفسِهِ عِندَ الشَّهَواتِ فَلَقَد أَدرَکَتهُ أَلآفَة؛ هرکس عاجز شود از تهذیب اخلاقش و خودداری کردنش از شهوات، حتماً دچار آفت می شود.» (شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید ج۱۷ ص۱۴۹) 4ـ عجز اقتصادی این نوع عجز، فقر یا کمبود مالی است که مانع بسیاری از پیشرفت‌ها بوده و می تواند اشخاص یا حتی ملل را دچار صدمات و آفات جبران ناپذیری کند. 👈 درمان عجز: 1ـ باور توانایی های شخصی تجربه نشان داده است، انسان به کمک اراده و باورتوانایی اش به موفقیت می رسد. امام علی- علیه السلام- می فرماید: «قَدْرُ الرَّجُلِ‏ عَلَى‏ قَدْرِ هِمَّتِهِ‏ ؛ ارزش هرکس به قدر همت اوست.» (نهج البلاغه حکمت۴۴) 2ـ استعاذه رسول اکرم- صلی الله علیه و آله- از عجز به خدا پناه برده، می فرمودند: ِ«اللَّهُمَ‏ إِنِّي‏ أَعُوذُ بِكَ‏ مِنَ‏ ...وَ الْكَسَل‏ وَ... .»(بحارالأنوار، ج۸۳ ص۱۸۷) 3ـ امید به پاداش الهی تلاش برای انجام کارهای نیک و خدمت به مردم، سزاوار پاداش‌های دنیوی و اخروی است و هرکس نتیجه کار خیر خود را خواهد دید. امام صادق- علیه السلام- می فرماید: « إِنْ‏ كَانَ‏ الثَّوَابُ‏ مِنَ‏ اللَّهِ‏ فَالْكَسَلُ لِمَا ذَا؛ امید به ثواب از سوی خدا که صادق است. پس چرا تنبلی به خود راه داده کسب ثواب نکنیم؟» (بحارالأنوار، ج۷۰ ص۱۵۹) ┄┄┄┅••✻••┅┄┄ 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. ┄┄┅••✻••┅┄┄ @moassese_nooralyaghin

*•═•••◈﷽◈•••═•* #آموزشی #شرح_نهج‌البلاغه_حکمت‌_پنجم #موضوع_اول ┄┄┅••✻••┅┄┄ 👈از چه رو علم میراث کریم( گرانبها) نامیده شده است؟ منظور از کریم بودن علم، بهره مندی افراد بی شمار از آن است و افزون بر بهره های معنوی بسیار که وارث، از علم به ارث رسیده می برد، برای خود ارث گذار(عالمان و دانشمندان ) هم مفید و نتیجه بخش خواهد بود؛ زیرا باقیات الصالحات محسوب می شود. پيامبر صلی الله علیه و آله فرموده‏اند: هر گاه مؤمن بميرد و از او يك برگ باقى بماند كه بر آن علمى باشد، همان برگ روز رستاخيز پرده ميان او و آتش خواهد بود و خداوند در قبال هر حرفى كه بر آن برگ نوشته شده است، شهرى به او مى‏بخشد كه هفت بار گسترده‏تر از جهان است. (روضة الواعظین، ترجمه مهدوی دامغانی، ص 31) 👈مال بهتر است یا علم؟ در حقیقت علم، میراث ارزشمند است و منظور از ارث در این حکمت، ارث معنوی است؛ زیرا مال میراث گرانبها نیست و چه بهتر است از علم استفاده معنوی کرد تا استفاده مادی، روایات فراوان در مورد برتری علم بر مال وجود دارد از جمله: 1ـ الْعِلْمُ‏ خَيْرٌ مِنَ‏ الْمَالِ‏ الْعِلْمُ يَحْرُسُكَ وَ أَنْتَ تَحْرِسُ الْمَالَ؛ دانش بهتر از مال است؛ زیرا علم نگهبان توست و مال را، تو باید نگهبان باشی.( نهج البلاغه، حکمت 147) 2ـ الْمَالُ تَنْقُصُهُ النَّفَقَةُ وَ الْعِلْمُ يَزْكُو عَلَى الْإِنْفَاقِ وَ صَنِيعُ الْمَالِ يَزُولُ بِزَوَالِه‏؛ مال با بخشش کاستی می پذیرد؛ اما علم با بخشش فزونی می گیرد و مقام و شخصیتی که با مال بدست آمده است، با نابودی مال نابود می شود.( نهج البلاغه، حکمت 147) 3ـ أَنَ‏ كَثْرَةَ الْمَالِ‏ مَفْسَدَةٌ فِي‏ الدِّينِ‏ مَقْسَاةٌ لِلْقَلْبِ‏ وَ أَنَ‏ كَثْرَةَ الْعِلْمِ‏ وَ الْعَمَلَ‏ بِهِ‏ مَصْلَحَةٌ فِي الدِّين؛ مال بسیار، دین را فاسد کند، دلها را سخت گرداند و علم بسیار توأم با عمل، دین را اصلاح کند.‏( تحف العقول، ابی محمد الحسن بن علی بن حسین بن شعبه الحرّانی ـ مشکاة الانوار فی غرر الاخبار، علی ابن حسن طبرسی، ص 138) 👈شاگردان، وارثان استادان پدر یا جد انسان، پس از خود دارایی هایش را برای فرزندان یا خویشاوندانش باقی می گذارد؛ عالم نیز از استادی که او را تربیت می کند و آگاهی می دهد، علم خویش را کسب می کند؛ پس گویی علم را از او به ارث می برد( شرح ابن ابی الحدید، ج 18، ص 91) زیرا به فرمایش مولای متقیان حضرت علی علیه السلام، پيوند خويشاوندى با علم پيوند مى‏يابد (روضة الواعظین، ترجمه مهدوی دامغانی، ص 31) پس گویی استاد و شاگرد قوم و خویش اند. ┄┄┅••✻••┅┄┄ 📌توجه:هرگونه نشر یا کپی برداری ازتمام یابخشی ازپیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghin