✍ تقوای جمعی
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی
✅ مفهوم شناسی تقوا
تقوا براي روح مانند خانه است براي زندگي و مانند جامه است براي تن. در قرآن از تقوا به جامه تعبير شده است: «و لباس التقوي ذلك خير» يعني #تقوا به عنوان جامۀ روح برای شما بهتر است. تقوا لازمه زندگي هر فردي است كه مي خواهد انسان باشد و تحت فرمان عقل زندگي كند و از اصول معيني پيروي كند. بر اين اساس تقوا يعني اين كه انسان خود را از آنچه از نظر دين و اصول خطا و گناه و پليدي و زشتي شناخته شده حفظ كند و مرتكب آنها نشود. در برخی متون از تقوا با تعابیر «پروا کردن» و«ملاحظه کردن» یاد می شود. یعنی ملاحظه ی خدا را بکنید، پروا داشته باشید از خدای متعال که همواره کردار و گفتار شما را نظارت می کند.
✅ تقوای جمعی
در اسلام جمع گرايي و برگزاري اجتماعات اهميت زيادي دارد. حکایت همان جمله معروفه ي «يدالله مع يد الجماعة»؛ براي همين ثواب برگزاري نماز به صورت جماعت غير قابل شمارش است. همان طور كه اسلام به تشكيل اجتماعات اهميت زيادي داده است براي برقراري و تداوم نظام هاي اجتماعي نيز قواعد و قوانين متعددي وضع نموده كه رعايت آن ضامن بقاي #سلامت_جمعي و گروهي است. افراد زيادي وجود هستند كه در قالب رفتار فردي موجه و قابل قبول هستند ولي متأسفانه در قالب انحرافات گروه ها در مسير يك جريان قرار گرفته و منحرف مي شوند. نمونه بارز آن در ورزشگاه هاي كشور قابل مشاهده است. بسياري از جواناني كه در قالب گروه هاي هوادار يك تيم ورزشي هستند به شخصه انسان هاي منظم و با ادبي هستند ولي در قالب گروه اجتماعي و در مسير هيجانات يك مسابقه ي ورزشي از خود بي خود گشته و در يك حركت عجيب فحاشي يا بي نظمي مي كنند و يا به اماكن ورزشي آسيب وارد مي نمايند. اين خود مثال ساده اي است كه به ساير گروه هاي اجتماعي نيز قابل تعميم است.
✅ مصادیق تقوای جمعی
گروه چيزي فراتر از اجتماع افراد است بر همين اساس براي مصون ماندن از آسيب هاي گروه ها يا اجتماعات با مفهوم «تقواي جمعي» مواجه مي شويم كه مقوله اي فراتر از اجتماع افراد متقي است. رهبر انقلاب در این رابطه خطاب به مسئولان توصیه می کند؛ « من و شما که مسئولیم -همهی ما- به رعایت تقوا بیش از دیگران نیاز داریم... مجموعه ها و جمع ها و جریان ها، علاوه بر تقوای فردی اعضای خود، باید در نگاه کلان از تقوای جمعی نیز برخوردار باشند چرا که در غیر این صورت، افراد متقی حاضر در این جریان ها نیز، به علت خطای عمومی جمع، به انحراف و خطا می افتند.» تقواي جمعي مصاديق عملي دارد. اگرجريانات و گروه ها در نظام #ارتباطات_اجتماعي خود، جذب حداكثري و دفع حداقلي، اثبات خود به جاي نفي ديگران، روحيه جمع گرايي، داشتن نظام سيستمي وكل نگر، در نظر گرفتن منافع ملي، تحمل نظرات مخالفين، احترام به قانون و حقوق ديگران و ... را رعايت نمايند تقواي الهي در قالب نظام هاي اجتماعي متجلي مي گردد.
✅ منشور اخلاقی نظام اجتماعی
امروزه نظام اجتماعي به گونه اي است كه آدمي براي رفع بسياري از نيازهاي خود به صورت فردي توانايي كافي ندارد. از اين رو گروه ها، سازمان ها، تشكل ها، حزب ها و سازمان هاي متعددي تشكيل گرديده است. حال اگر در ارتباطات اجتماعي افراد عضو گروه هاي مختلف، براي تحقق منافع گروه خود منافع ديگران را نفي كنند با عنايت به قابليت هم افزايي گروهي اتفاقات نابهنجاري در اجتماع مي افتد كه به مراتب بدتر از عدم رعايت #تقوای_فردي است. به وسيله تقواي جمعي گروه هاي اجتماعي همواره خود را در چارچوب يك منشور اخلاقي كه برگرفته از اخلاق، شرع و انسانیت است دانسته و همواره رفتار خود را با آن تطبيق و تنظيم مي نمايند.
✅ صلاح و فلاح جمعی
یکی از مواردی که صلاح و فلاح جمعی را تقویت می کند وفاداری به واجب موکد دینی به نام «امر به معروف و نهی از منکر» است که رهبر معظم انقلاب از آهن به عنوان «واجب فراموش شده» تعبیر می کنند. گاهی عده ای ناآگاهانه و شاید هم مغرضانه این واجب موکد را به عنوان دخالت در اموردیگران توصیه می نمایند در صورتی که کاملاً با روح آن منافات دارد. این مهم به معنای مسئولیت پذیری اجتماعی و حفظ حساسیت عمومی نسبت به رعایت اصول اخلاق و حدود قوانین اجتماعی است. شاید بسیاری از انحرافاتی که امروز در سطح جامعه و در رفتارهای ناصواب عمومی قابل مشاهده است حاصل عدم توجه به این واجب دینی است. خود را در محضر خدا دانستن، احترام به مردم و حقوق دیگران، در نظر گرفتن مصالح و منافع عمومی به جای تمایلات فردی، رعایت مبانی و آداب اخلاقی از مهم ترین پیش نیازهای تحقق #تقوای_جمعی است.
🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻دوشنبه ۱۰ بهمن ۱۴۰۱، شماره ۳۸۷۱
#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com
@modiryar
✍ پوستین وارونه
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی
✅ «در آن روز اسلام را بيش از هر زمان ديگر تبليغ ميكنند. اما اين تبليغ به وسيله نااهلان و نادانان دين به دنيافروش انجام ميگيرد و اسلامي به ديگران عرضه ميكنند كه چون پوشيدن پوستين وارونهاي است.» این جمله تأمل برانگیز بخشی از فرمایش امام علی علیه اسلام در خطبه ۱۰۷ #نهج_البلاغه است. دقیقاً همان جایی که حضرت با چشم بصیرت و مردم شناسی فرای زمان و پرده های غیب را می بیند
✅ و به روشنی و درستی برای #تاریخ و مردمان آن به تصویر می کشد. «پوستين» ظاهر و نمای بسیار زیبایی دارد دارد اما درونش به شدت نازیبا است. اگر فردی ظاهر زيبايش را ببيند جذب آن ميشود و مایل است به هر قيمتي آن را به دست آورد و بپوشد، ولي اگر جهت وارونه آن را ديد، تعلق خاطر پیدا نمی کند و از آن ميگريزد.
✅ در کلام بزرگان و اوتاد همواره این موضوع به مسلمانان تذکر داده می شود که اسلام را با عمل شايسته و زيباي خود تبليغ كنيد، نه با زبانهايي كه در گفتار سنگ خارا را ميشكند و در رفتار آب را هم نميبُرد. این در واقع توصیه ای است برای اخلاص در عمل، همراهی رفتار با گفتار، عدم فاصله بین ادعا و عمل و تکریم اخلاق و انسانیت و پرهیز از تناقض. مگر می شود فرزند آدم ادعای انسانیت و #مسلمانی داشته باشد ولی با زبانش دیگران را بیازاد،
✅ در فکر و ذهنش مردم را خوار بشمارد، بیت المال را تضییع کند، حقوق دیگران را پایمال نماید و منافع شخصی خود و اطرافیانش را به مصالح عمومی و اجتماعی ترجیح دهد؟ خصوصاً عده ای که ظاهر مسلمانی به خود می گیرند، دم از اسلام می زنند، مسئولیتی دارند و در جایی مصالح و منافع مردم در اختیار آن هاست باید بیشتر از دیگران مراقب خود باشند و #تقوای_فردی و اجتماعی پیشه کنند.
✅ یکی از فضیلتهای اخلاقی که اثرات ویژه ای در رشد و بالندگی آدمی دارد، صداقت و اخلاص در گفتار و رفتار است. انسانها به گونه ای خلق شده اند که با توجه به نیازمندیهای گسترده ی روحی و جسمی مجبور هستند به صورت اجتماعی زندگی کنند. بدون شک چیزی که تدوام و مطلوبیت چنین حیاتی را ضمانت می نماید، درستکاری میان آحاد #جامعه است.
✅ از این رو در صورتی که همه ی فعالیت های انسان بر مبنای #صداقت و درستکاری بنا نهاده شود و از هرگونه کژی و ناراستی مبرا باشد، زمینههای نیک بختی و ارزشمندی او فراهم میآید، به صورتی که گشوده شدن پنجره های کمال و بهروزی به روی جامعه بشری، تنها با استوار کردن پایه همه فعالیت ها بر صداقت و پاکی فراهم میشود.
✅ بر اساس آموزه های دینی بالاترين درجه #ايمان اين است که درون و یا به اصطلاح باطن انسان در پاکي و درستي به نقطه اي مي رسد که هرگز پروايي ندارد اگر باطن او ظاهر شود و نگرانی ندارد از کيفرش اگر پنهان گردد. به تعبیر ساده تر انسان از لحاظ درجه پاکي و اخلاص باطن به نقطه اي مي رسد که ظاهر و باطنش يکي مي شود و صدق و سلامت در گفتار و کردار او قابل مشاهده خواهد بود.
✅ خصوصاً این موارد زمانی اهمیت بیشتری می یابد که فردی در جایگاه #مدیریت می نشیند و مسئولیت و هدایت گروهی از افراد جامعه در اختیار اوست و مصالح و منافع مردم را تعیین می کند. در این صورت علاوه بر مراقبت و نظارت ویژه بر عملکرد خود باید از اثرات تصمیمات، رفتار و گفتارش در باور و مراتب اخلاق و گفتار آن هایی که با او در ارتباط هستند و به گونه ای از او تبعیت می کنند نیز با خبر باشد و حساسیت بیشتری نسبت آن نشان دهد.
🔺منبع: #هفته_نامه_نخست،
🔻پنجشنبه ۲۳ آذر ۱۴۰۲، شماره ۹۹۲
#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com
@modiryar