«مهار تورم»؛ مسأله اصلی اقتصاد کشور
✍ #دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی
✅ «مهار تورم، رشد تولید» خیلی شفاف مسیر اقتصاد کشور را برای افزایش رفاه عمومی و پیشرفت مشخص می کند. #اقتصاد_ایران بیمار است و باید در رویکرد و ساختار آن، تغییرات بنیادین صورت پذیرد. اکنون دو معضل اساسی بلای جان اقتصاد شده است:
▪اول تورم که اثرات منفی زیادی بر زندگی مردم و نشاط عمومی گذاشته است و
▪دوم وابستگی مستمر به درآمدهای نفتی.
✅ طبق اعلام مرکز پژوهش های مجلس، علل تورم در ایران از سه منظر بررسی شدنی و کنترل پذیر است:
▪فشار تقاضا:
(مانند افزایش عرضه پول و سیاست های انبساط مالی)،
▪فشار هزینه:
(مانند افزایش دستمزد و سایر نهاده های تولیدی) و
▪عوامل ساختاری اقتصاد:
(مانند نقش آفرینی غیرموجه واسطه ها و دلال ها).
✅ تورم معمولاً بر موضوعات زیر اثر می گذارد:
1⃣ توزیع درآمد و ثروت:
از خصوصیات بارز #پدیده_تورم، تناسب نداشتن بین تغییر قیمت ها و درآمدهاست؛ بدین ترتیب که قیمت برخی کالا ها و درآمد برخی طبقات جامعه با آهنگی تند افزایش می یابد و حال آنکه این آهنگ برای طبقات دیگر کند است. این نداشتن تناسب، سبب می شود درآمد حقیقی برخی افراد جامعه مثل دارندگان درآمدهای متغیر ازقبیل مالکان اراضی و مشاغل آزاد افزایش یابد و درعوض، درآمد حقیقی افرادی که دارای درآمدهای ثابت هستند، کاهش یابد.
2⃣ سبد دارایی عاملان و کارآیی اقتصادی:
تورم، #سبد_دارایی عاملا ن اقتصادی را دگرگون می سازد؛ زیرا در اثر تورم، افراد و گروه ها تا حد امکان می کوشند دارایی نقدی خود را کاهش و درعوض سهم اموال غیرنقدی خویش را افزایش دهند، بنابراین مقدار زیادی از منابع مالی مردم و عاملا ن اقتصادی به جای مسیر فعالیت های مولد اقتصادی، صرف اموری می شود که هدف از انجام آن ها اجتناب از کاهش ارزش دارایی است.
3⃣ پس انداز:
بر اثر کاهش ارزش #پول_ملی ناشی از افزایش نرخ تورم، افرادی که سرمایه نقدی خود را پس انداز می کنند، متضرر خواهند شد که این امر بر تمایل مردم به پس انداز اثر منفی می گذارد.
4⃣ کالاهای بادوام و سرمایه ای:
در #شرایط_تورمی میل به کالا های بادوام و سرمایه ای مانند زمین و مسکن، افزایش پیدا می کند و همین امر، نوع مصرف را تحت تأثیر قرار می دهد.
5⃣ تصمیم گیری عاملان اقتصادی:
اثر دیگر #تورم، تأثیر آن بر تصمیم گیری بنگاه های اقتصادی است، به طوری که این موضوع می تواند عاملا ن اقتصادی را در تصمیم گیری دچار بلا تکلیفی کند؛ زیرا وجود تورم، بنگاه های اقتصادی را در زمینه برآورد درآمد و هزینه، با مشکل مواجه می کند.
6⃣ هزینه های جاری دولت:
دولت خود #مصرف_کننده است و همچنین باید حقوق کارمندان را بپردازد. در شرایط تورمی ، دولت مجبور است حقوق کارمندانش را افزایش دهد.
7⃣ تراز پرداخت ها و بازرگانی خارجی:
بر اثر تورم به دلیل افزایش داخلی قیمت ها، میزان #صادرات کاهش و مقدار واردات افزایش می یابد. اگر تورم در ایران از تورم کشورهای طرف مبادلا ت تجاری بیشتر باشد، آن گاه کالا های ساخت ایران برای این کشورها گران تر خواهد شد. درنتیجه صادرات کاهش می یابد. همچنین در این شرایط، کالا های ساخت کشورهای خارجی برای مصرف کننده ایرانی ارزان تر خواهد شد. درنتیجه واردات کشور نیز افزایش می یابد که آثار اولیه چنین پدیده ای، تأثیر بر تراز پرداخت هاست و درصورت کمبود منابع درآمدی، می تواند به کسری تراز بازرگانی منجر شود.
✅ کلام آخر اینکه باتوجه به شرایط کشور، #مهار_تورم باید به مسئله اصلی مسئولان و فعالان اقتصادی تبدیل شود. راه حل های دستوری برای تثبیت قیمت ها هم زمان با رشد نقدینگی، شیوه مناسبی نیست. کلیدی ترین پیش شرط مهار تورم، استقلال بانک مرکزی از دو بعد است:
▪اول #بعد_نهادی یعنی نحوه تعیین رئیس کل و استقلال واقعی بانک مرکزی و
▪دوم #بعد_ساختاری وابستگی بودجه دولت به نفت و نقش بانک مرکزی در تأمین ریال برای دولت و جبران کسری از اساسی ترین مشکلات در ساختار اقتصادی ایران است.
🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻 سه شنبه ۲۹ فروردین ۱۴۰۲، شماره ۳۹۲۰
#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com
@modiryar
✍ چالش های هم افزایی علم و ثروت
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی
✅ از زمانی که سازمان های نوظهور مبتنی بر دانش و با عنوان #دانش_بنیان وارد عرصه کسب و کار جهانی شده اند و با سرعت فزاینده ای همه ی مناسبات فناوری، اجتماعی، سازمانی و بشری را در اختیار خود گرفته و می گیرند شیوه ی مدیریت، حمایت، سرمایه گذاری و چالش های آن ها نیز بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.
✅ دانش‌بنیان در ایران شرکت یا #مؤسسه_خصوصی یا تعاونی محسوب می شود که به‌منظور هم‌افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش‌محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی شامل گسترش، کاربرد نوآوری و تجاری‌سازی نتایج حاصل از تحقیق و توسعه در حوزه ی فناوری‌های پیشرفته، با ارزش افزوده فراوان و براساس معیارهای موردنظر قانون تأیید می‌شود. در این مجموعه ها «دانش و
✅ فناوری» جزئی جدایی‌ناپذیر از #دارایی محسوب می شود و همه ی اهداف و فعالیت ها حول این دو مورد می چرخد. در کشور ما قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات مشتمل بر سیزده ماده و شش تبصره در تاریخ ۵ آبان ۱۳۸۹ جهت دستیابی به اقتصاد دانش‌بنیان، به تصویب مجلس رسید
✅ و پس از تأیید #شورای_نگهبان در تاریخ سی آبان همان سال جهت اجرا به مجلس شورای اسلامی ابلاغ شد. با وجود تعریف قانونی تشکیل دانش بنیان ها و چهارچوب های مصوب و معینی که برای حمایت از آن ها مشخص شده است این مجموعه ها در کشور ما با چالش های جدی مواجه هستند که برخی از مهم ترین آن ها عبارتند از:
عدم حمایت کافی از محصولات داخلی:
✅ نمونه ها و مثال های زیادی وجود دارد مبنی بر اینکه برخی از ارگان‌های دولتی نه تنها کمکی به شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی نمی‌کنند بلکه با واردات غیرقانونی، تیشه به ریشه شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی می‌زدند. به هر حال چون دانش بنیان ها اکثرا تازه بنیاد هستند کمی صبوری و حمایت برای به ثمررسیدن و #شکوفایی آن ها مورد نیاز است که بعضاً محقق نمی شود.
🔴 عدم تأمین منابع مالی لازم:
✅ حمایت از #دانش_بنیان_ها در کنار ضرورت و اهمیتی که دارد نیازمند باور عمیق و پذیرش میزان قابل قبولی مخاطره دارد. به بیان دیگر نظام مدیریت، برنامه ریزی، تصمیم سازی، تصمیم گیری و سرمایه گذاری در کشور باید ضمن حمایت جدی از این مجموعه ها به میزان معقولی در تأمین منابع مالی ریسک پذیر باشد که عدم وجود این مهم سبب بروز چالش در توسعه دانش بنیان ها گردیده است.
🔴 عدم دسترسی به نیروهای متخصص:
✅ بحران #نیروی_انسانی متخصص و در عین حال مسئولیت پذیر، متعهد، با انگیزه و متعهد روز به روز در عرصه کسب و کار کشور جدی تر می شود. سیل عظیم مهاجرت نخبگان از یک سو و ورود نسلی که صبوری، تعصب و جدیت کمتری در مسیر تحقق اهداف سازمانی دارد از سوی دیگر بخشی از چالش های جدی در این عرصه تعریف می شود. البته تلاش برای هدایت نخبگان دانشگاهی در این مسیر وجود دارد که هنوز کافی و رافع نیازهای فعلی نیست.
🔴عدم وجود قوانین و مقررات مناسب:
✅ فضای #کسب_و_کار در کشور فضای مناسبی نیست؛ موانع و مشکلات بسیار زیادی برای فعالان اقتصادی وجود دارد و رتبه ما در فضای کسب و کار در دنیا رتبه مناسبی نیست که این مشکلات برای همه شرکت‌ها وجود دارد اما برای شرکت‌های دانش‌بنیان و استارتاپ‌ها شاید بیشتر هم باشد. به خاطر اینکه این شرکت‌ها ایده‌های نوآورانه‌ای دارند و باید سریع فعالیت خود را انجام دهند و شاید "زمان" عامل شکست آنها باشد.
🔴 خام فروشی و عدم هماهنگی بین ذینفعان:
✅ با وجود رشد کمی تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان، هنوز بخش زیادی از منابع کشور به صورت خام #صادرات می‌شود و این شرکت‌ها هنوز به جایگاه واقعی خود حتی به لحاظ کمی نرسیده‌اند بدون شک این امر سبب می تواند آسیب های فراوانی در مسیر توسعه دانش بنیان ها ایجاد کند. علاوه بر این نهادهای متولی و حامی دانش بنیان ها در بسیاری از موارد رفتارهای موازی و یا متناقض دارند.
✅ آنچه گفته شد تنها بخشی از مهم ترین چالش های پیش روی دانش بنیان ها در مسیر توسعه و پیشرفت است. اگر می خواهیم کشور در مسیر #آبادانی قرار داشته باشد چاره ای نداریم جز باور و حمایت همه جانبه از این مجموعه ها با تسهیل در قانون، حمایت جدی سخت افزاری و نرم افزاری، ریسک پذیری معقول و رفع هر آن چه سبب کند شدن مسیر حرکت آن ها می شود.
🔴منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔺پنجشنبه ۲ اسفند ۱۴۰۳، شماره ۴۴۳۷
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com
@modiryar