🌀 تعدد اجتهاد در ظرف واحد حکومت و جامعه؟!
📝 زاویهای مغفول از حادثه درمانگاه قم
🖋 استاد سطوح عالی (نام محفوظ)
#یادداشت_مهمان
🔸 حادثهی #درمانگاه_قم از زوایای مختلفی قابل تأمل و بررسی و تحلیل است؛ ولی علیرغم اظهارات متفاوت و گاه مخالف و حتی متضاد و متناقض طرحشده در بین فضلای حوزوی، کسی از این زاویه به موضوع نگاه نکرد:
❓«حکومت اسلامی» و اینکه در مواجهشدن با یک پدیده اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و یا رفتاری در یک جامعهی واحد و یک حکومت واحد چگونه باید اجتهادی متعدد و متفاوت را مبنای عمل قرار داد؟
🔺 آنچه مسلم است و نباید از آن تحت هیچ شرایطی عدول کرد، بازبودن باب اجتهاد در حکومت است؛
🔻 ولی آنچه باید مورد توجه جدی قرار بگیرد نحوهی اعمال آن در یک حکومت واحد و یک جامعهی واحد است، اگر قرار باشد هر مجتهد و مرجع تقلیدی با فرض اختلاف نظرش با نظر دیگری اصرار بر انشاء نظرش در ظرف واحد حکومت و جامعه داشته باشد نتیجهای جز آنچه در جریان سادهی درمانگاه قم رخ داد خواهد داشت؟!
⁉️ بی تردید ظرف حکومت و مدیریت جامعه گنجایش اعمال همهی نظرات اجتهادی را ندارد پس باید چه کرد؟
⁉️ در مسئله حجاب و حدود آن و دهها و صدها مسئله دیگر، اختلافات فتوا و اجتهاد چگونه باید مدیریت شود؟
⁉️ چگونه باید بین بازبودن باب اجتهاد و محدودیت اعمال نتایج متفاوت آن در اداره جامعه و مدیریت مسائل تدبیر کرد؟
⁉️ باب اجتهاد را ببندیم و فقط یک باب باز بماند؟ یا اجازه بدهیم همهی اجتهادات در جامعه و حکومت اعمال شود؟ که روشن است نتیجهای جز هرج و مرج و تقابل و برخورد در جامعه و بین جامعه و کارگزاران نخواهد داشت.
بی تردید نه اولی درست است و نه دومی ممکن. چون هر دو غیر عقلایی و بدیهی البطلان هستند.
♨️ #باب_اجتهاد باید باز بماند تا جریان فهم دین جوشان و پرتحرک مسیر علمی خود را بانشاط و طراوت دنبال کند ولی در اداره مسائل جامعه و حکومت فقط به یک نظر عمل کرد تا انضباط و وحدت رویه تأمین و امور جامعه و حکومت سامان پیدا کند.
✅ #ولایت_فقیه یا همان ولایت فقاهت و عدالت که در یک فرد جامع الشرایط محقق میشود همان تدبیر و ابتکار #امام_راحل است که گره از این مشکل باز میکند؛ ولی متأسفانه در حوزههای علمیه و فضای علمی اجتهادی آن هنوز مورد توجه عملی قرار نگرفته است.
🔺 البته همچنان روش اعمال این اجتهاد و فرآیندها و سازوکارها و ضوابط و ساختارهای آن نیاز به بهسازی و ارتقاء دارند و مهمتر از آن ارتباط آن با دریای بیکران اجتهاد علمی در فضای علمی و بحث و بررسیهای علمی...