1⃣0⃣
🔘 اشرافیت (قسمت چهارم)
🔺 اشرافیّت و نظام رسته‌ای
♦️ رسته‌ها جزء نظام فئودالی #اروپا بودند؛ امّا در بسیاری از تمدّنهای قدیمی دیگر نیز وجود داشتند. رسته‌های فئودالی شامل اقشاری با تعهّدات و حقوق متفاوت بودند که بعضی از این تفاوت‌ها به وسیله #قانون برقرار شده بود.
♦️ در اروپا بالاترین رسته، مرکّب از #اشراف و #نجبا بود. روحانیون، رسته دیگری را تشکیل می دادند که منزلت پائین‌تری داشتند؛ امّا دارای امتیازات مشخّص مختلفی بودند. افرادی که در رسته سوم قرار می‌گرفتند، عبارت بودند از عوام (سِرفها)، دهقانان آزاد، بازرگانان و صنعتگران.
♦️ برخلاف کاست‌ها، تا حدّی ازدواج میان‌گروهی و تحرّک فردی بین رسته ها تحمّل می‌شد؛ برای مثال، عوام ممکن بود در برابر خدمات خاصّی که برای پادشاه انجام می‌دادند، لقب شوالیه دریافت و تجّار گاهی می‌توانستند عناوین و القاب را خریداری کنند. بقایای این نظام در #انگلستانژ، جایی که القاب رسمی هنوز به رسمیت شناخته می‌شود، همچنان وجود دارد و رهبران اقتصادی، مقامات اداری و دیگران می توانند به پاس خدماتشان القاب سلحشوری یا اشرافی دریافت کنند.
📚 « #اشرافی_گری_بلای_یک_ملت »
📬 خرید از یاران شاپ: b2n.ir/g65332
#مطالعات_فرهنگی
@mouood_org
🔘 اشرافیت (قسمت پنجم)
🔺 اشرافیّت در شرق و غرب عالم
4️⃣ اشرافیت در #ایران
♦️ در ایران با توجّه به ویژگی‌های پاتریمونیالیسم(جامعه‌ای که استبداد موروثی در آن نهادینه باشد) و استبداد ایرانی، هیچگاه اشرافیت موروثی و برخوردار از مصونیت حقوقی و مستقلّی که بتواند از نظر حقوقی، محدودیتی بر قدرت #شاه ایجاد کند، پیدا نشد؛ تا حدّی با توجّه به بنیاد خانوادگی و دودمانی قدرت سیاسی، مرتبه #اشرافیت وابسته به خویشاوندی با خاندان پادشاه و قرابت به مرکز تصمیم‌گیری سیاسی، یعنی دربار بود.
♦️ همچنین به نظر #لمبتون، از موانع شکل‌گیری اشرافیت زمینداری موروثی در ایران، #قانون_ارث بوده است که باعث می‌شد اراضی به طور مدام به قطعات کوچکتر تقسیم شوند.
♦️ در عصر #قاجار در مقایسه با دوره‌های قبل، #اشراف و خوانین، مقتدرترین نیروی اجتماعی کشور بودند و مأموران محلّی را منصوب می‌کردند. دولت قاجار در جهت انجام اصلاحات و نوسازی و برای تأمین منابع مالی لازم، به فروش اراضی خالصه و دولتی هم دست زد. در نتیجه، در کنار طبقه تیولداران قدیم، به تدریج، طبقه جدیدی از زمینداران پیدا شد.
♦️ به هر حال از لحاظ حقوقی و نظری، پادشاهان و حکّام در عصر قاجار، هیچگونه حقوق مستقلّی برای زمینداران به عنوان یک طبقه قائل نبودند و در صورتی که قدرت لازم را داشتند، به تصرّف و مصادره زمین‌های آنها می‌پرداختند. ورود اصطلاحات #مالک و #خان به حوزه ادبیات اجتماعی ایران، مربوط به این دوره است.
📚 « #اشرافی_گری_بلای_یک_ملت »
📖 برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این کتاب به نشانی زیر مراجعه فرمایید:
🌐 https://b2n.ir/g65332
#مطالعات_فرهنگی
🔘 اشرافیت (قسمت پنجم)
🔺 اشرافیّت در شرق و غرب عالم
4️⃣ اشرافیت در #ایران
♦️ در ایران با توجّه به ویژگی‌های پاتریمونیالیسم(جامعه‌ای که استبداد موروثی در آن نهادینه باشد) و استبداد ایرانی، هیچگاه اشرافیت موروثی و برخوردار از مصونیت حقوقی و مستقلّی که بتواند از نظر حقوقی، محدودیتی بر قدرت #شاه ایجاد کند، پیدا نشد؛ تا حدّی با توجّه به بنیاد خانوادگی و دودمانی قدرت سیاسی، مرتبه #اشرافیت وابسته به خویشاوندی با خاندان پادشاه و قرابت به مرکز تصمیم‌گیری سیاسی، یعنی دربار بود.
♦️ همچنین به نظر #لمبتون، از موانع شکل‌گیری اشرافیت زمینداری موروثی در ایران، #قانون_ارث بوده است که باعث می‌شد اراضی به طور مدام به قطعات کوچکتر تقسیم شوند.
♦️ در عصر #قاجار در مقایسه با دوره‌های قبل، #اشراف و خوانین، مقتدرترین نیروی اجتماعی کشور بودند و مأموران محلّی را منصوب می‌کردند. دولت قاجار در جهت انجام اصلاحات و نوسازی و برای تأمین منابع مالی لازم، به فروش اراضی خالصه و دولتی هم دست زد. در نتیجه، در کنار طبقه تیولداران قدیم، به تدریج، طبقه جدیدی از زمینداران پیدا شد.
♦️ به هر حال از لحاظ حقوقی و نظری، پادشاهان و حکّام در عصر قاجار، هیچگونه حقوق مستقلّی برای زمینداران به عنوان یک طبقه قائل نبودند و در صورتی که قدرت لازم را داشتند، به تصرّف و مصادره زمین‌های آنها می‌پرداختند. ورود اصطلاحات #مالک و #خان به حوزه ادبیات اجتماعی ایران، مربوط به این دوره است.
📚 « #اشرافی_گری_بلای_یک_ملت »
📖 برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این کتاب به نشانی زیر مراجعه فرمایید:
🌐 https://b2n.ir/g65332
#مطالعات_فرهنگی
🔘 اشرافیت (قسمت ششم)
🔺 اشرافیّت در شرق و غرب عالم
5️⃣ اشرافیت در #ایران (بخش دوم)
♦️ در طی #انقلاب_مشروطه، بخش‌های مترقّی و روشن‌بین #اشراف ایران، تماماً در پیشبرد انقلاب مشروطه نقش داشتند؛ مثلاً باید از محمّدخان سپهدار_تنکابنی، حاج علی‌قلی‌خان، سردار اسعد و صمصام‌السّلطنه نام برد. #سپهدار_تنکابنی، رهبر نهضت #گیلان، یکی از بزرگترین زمینداران #ایران در آن دوران محسوب می‌شد. انقلاب مشروطه در واقع هیچگونه تهدیدی از لحاظ اقتصادی برای طبقة زمین‌دار ایران به شمار نمی‌رفت.
♦️ با به قدرت رسیدن #رضاشاه و تکوین ساخت دولت مطلقة مدرن ایران و تمرکز منابع قدرت، نفوذ سیاسی اشرافیت رو به کاهش گذاشت؛ هر چند قدرت اقتصادی آن طبقه آسیبی ندید.
♦️ پس از فروپاشی دولت مطلقة رضاشاه، بار دیگر بقایای اشرافیت زمین‌دار ایران، نفوذ و قدرت سیاسی به دست آوردند و تحت عنوان حمایت از مشروطیت و #قانون_اساسی و #پارلمانتاریسم، به فعّالیت سیاسی پرداختند.
♦️ در دوران #محمدرضا_شاه، #اصلاحات_ارضی مهم‌ترین کوشش دربار برای درهم شکستن قدرت اجتماعی اشراف زمین‌دار بود. به موجب قانون اصلاحات ارضی سال 1341 زمینداران می‌توانستند تنها یکی از روستاهای خود را نگه دارند و بقیة املاک آنها، مشمول قانون تقسیم اراضی شد.
📚 « #اشرافی_گری_بلای_یک_ملت »
📖 برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این کتاب به نشانی زیر مراجعه فرمایید:
🌐 https://b2n.ir/g65332
#مطالعات_فرهنگی
@mouood_org