+ تراشه های بدنی و مغزی
(تکنولوژی هایی که وضع بشر جدید را دگرگون میکنند)
🔹عامل هشتم: تراشه های بدنی و مغزی
تراشه ها تا به امروز با پردازنده های هوش مصنوعی، کوانتومی، و نرونی بیولوژیکی و ... کار میکنند.
به کمک برخی از تراشه های بدنی، کم توان ها برای انجام برخی کارها یاری میشوند.
کار تراشه های ذهنی، در اصل تقویت و توسعه کارکردهای ذهن است.
با توسعه ی تراشه های مغزی، امکان توسعه ی فعالیت های ذهن به شدّت مانند انواع ادراکات حسّی، خیالی، وهمی، تحلیلی، عملکردهای خلّاقانه، و ... وجود دارد.
امکان تجربه ی بسیاری از هیجانات و احساسات به وجود می آید آن هم بدون آنکه عامل بیرونی، یا حتی عامل معقول و طبیعی درونی اش موجود باشد.
این تکنولوژی به شدّت معنای بودن انسان را تحت تاثیر قرار میدهد. امکان تجربه ی بسیاری از احساسات و انجام بسیاری از کارها، آن هم بدون نیاز به عامل خارجی، معنای دیگری از بودن ارائه میدهد. تلاش، ریاضت، رشد، مسئولیّت، عاملیّت، دیگری، و معناهای دیگری از زندگی همگی تحت تاثیر این تکنیک قرار میگیرند.
آیا این تکنولوژی، همیشه سیر صعودی را در پیش خواهد گرفت یا برای در مرحله ای از متوقف خواهد شد، هنوز چندان معلوم نیست!
این تکنیک و علوم شناختی، بر روی هم تاثیر و تاثّری دو سویه دارند. هم این به آن کمک میکند و هم آن به این.
#آینده_پژوهی
+ اینترنت همه چیز
(تکنولوژی هایی که وضع بشر جدید را دگرگون میکنند)
🔹عامل نهم: اینترنت همه چیز
اینترنت همه چیز، فراگیر تر از اینترنت اشیاء است. یعنی اینترنت اشیاء تنها بخشی از اینترنت همه چیز است.
اینرنت اشیاء چهار چیز را در ترکیب خود دارد: افراد، اشیاء، داده ها، و فرايندها.
امّا با اینترنت همه چیز، امکان اتصال همه چیز زندگی به هم، فراهم میشود.
و بدین شکل، همه چیز قابلیت تحلیل پیدا میکند.
* چند نمونه که بخشی از شکل گیری اینترنت همه چیز است:
ترموستات هایی که به دستگاه های برقی وصل میشود و اطلاعات را به منابع میفرستند.
تراشه هایی بر بدن انسان که اطاعات انسان را تحلیل میکنند.
شبکه های اجتماعی که اطلاعات فعالیت کاربران را میفرستند.
کد گذاری ای که تقریبا بر همه ی اشیاء موثر در زندگی انسان انجام خواهد شد.
اطلاعاتی که از همه ی اینها با هم می آید و ابَرداده ها (بیگ دیتاها) را میسازد؛
و در نهایت هوش مصنوعی هایی که این اطلاعات را تحلیل میکنند.
* یکی چند مساله که با اینترنت همه چیز ایجاد پدید می آید:
. مساله رصد شدن و احساس امنیت
. مساله کنترل شدن و احساس اختیار
#آینده_پژوهی
+ انواع دیگر تکنولوژی ها در غیر فضای سایبر
(تکنولوژی هایی که وضع بشر جدید را دگرگون میکنند)
🔹عامل دهم: انواع دیگر تکنولوژی ها در غیر فضای سایبر
در حوزه های کشاورزی، مواد غذایی، پوشاک، حمل و نقل، ساخت و ساز، تامین منابع انرژی، أب و هوا، آموزش، تعامل اجتماعی، و ...
مانند کشت های گلخانه ای، محصولات اصلاح ژنیتیکی، فراوری مواد غذایی، انواع پارچه و چرم مصنوعی، خانه های از پیش ساخته، انرژی هسته ای و خورشیدی، هدایت ابرها و بارور کردن آنها، ماشین با سوخت های غیر بنزینی، انواع شیوه های آموزش، انواع شیوه های تعامل با دیگر انسان ها،
هر چه اینگونه تکنولوژی ها رشد کنند، هزینه ها کمتر میشوند؛ احتیاج یک سرزمین به واردات از سرزمینی دیگر کاهش می یابد؛ منابع کمتری از آب و خاک و مواد معدنی مصرف میگردد؛ سرعت کار نیز بالاتر میرود و ...
این جنس تکنولوژی ها هر چه پیشرفت بیشتری داشته باشند، حوزه مسائل مادی و سخت افزاری را ارتقاء میدهند و باعث تغییرات عجیبی میشوند.
مثلا حمل و نقل بین جاده ای را کم میشود. ترانزیت بین کشورها نیز رونق خود را از دست میدهد. شهرها و کشورهای مختلف، امکانات برابرتری پیدا میکنند.
و مثلا همه جور میوه و مواد غذایی در همه جا، همه جنس پوشاک در همه جا، منابع انرژی در همه جا، و حتی آب و هوای نسبتا مناسب در همه جا یافت میشود. و ...
#آینده_پژوهی
چرا باید این مطالب رو بشنویم؟🤔
ممکنه برخی دوستان بگن:
بابا اینا که مسائل روز ما نیست!
ما الان درگیر خیلی چیزهای دیگه هستیم!
حالا چه کاریه بیایم بپردازیم به این چیزا ؟!!
خب در جواب باید بگم:
اولا ما خیلی هم از این وضعیت دور نیستیم. به این معنی که: خیلی از این تکنولوژی ها همین الان هم هستند و شاید تا فراگیر شدنشون خیلی راهی نمونده باشه.
اگر جوانی خود ما هم به این چیزها نخوره، احتمالا با فرزندانمون سر اینها بحث داشته باشیم!
ثانیا ما همین الان هم از نظر وضعیت اجتماعی، در همان مسیریم که آینده خواهیم رفت.
اگه قراره این تکنولوژی ها، بعدترها وضعیت خاصی از انسان رو به نحو شدیدی رقم بزنند ما همین الان داریم خیلی از اونها رو به نحو خفیفی تجربه میکنیم.
آیا الان در جامعه خودمون، نسبیّت اندیشی رو احساس نمیکنیم؟ تفکر عملگرایانه رو احساس نمیکنیم؟ کم رنگ شدن نگاه های سیاسی رو احساس نمیکنیم؟ به وجود اومدن یک طیف اجتماعی مثل گیمرها رو احساس نمیکنیم؟ آیا نمی بینیم آدم هایی تو جامعه ی ما زندگی میکنن که از نظر فرهنگی و جهان فکری-ارزشی شون، شهروند آمریکا یا سوییس محسوب میشن؟!
خب اینها نشون میدن که وضعیت الان ما هم، خیلی هم با عصر آینده فرقی نمیکنه و ما در مجموع در همون مسیریم.
پس حالا ببینیم که این تکنولوژی های جدید اگر تحقق فراگیر پیدا کنن، چه وضعیت انسانی ای رو رقم میزنن؟!
👇👇
» پدیده های جدید انسانی-اجتماعی
با آمدن چنین محصولات و فنّاوری هایی، خوب است که ببینیم چه تغییراتی در سر و شکل و معنای حیات آدمی به وجود خواهد آمد؟
البته برخی از این پدیده ها که برخواهیم شمرد، صرفا در ضمن تصویر دوم از قدرت (یعنی تکثر فراسرزمینی قدرت) قابل تصور است. و برخی از این رخدادها و پدیده ها، با هر شکلی از تصویر قدرت در جهان آینده سر سازگاری دارد.
البته ما اهمیت بیشتر را به تصویر دوم یعنی تکثّر فراسرزمینی قدرت داده ایم و عمده مطالب را بر اساس آن تصویر بنا نهاده ایم.
حال میخواهیم به چند مورد عمده و مهم از پدیده ها و رخدادهای اجتماعی اشاره کنیم:
👇
+ برابری های اجتماعی
(پدیده های جدید اجتماعی و معنایی بشر)
این برابری، با هر دو تصویر از قدرت پیش می آید و با تصویر دوم بیشتر خواهد بود.
با تحقق برابری، آنچه آرمان مارکسیسم بود گویا به تحقق کامل نزدیک میشود. و این خود موجب نوعی بی انگیزگی جهت فعالیت های سیاسی برای جوانان خواهد بود.
عوامل اصلی این برابری از این قرار است:
اولا بسیاری از نیازها، همچون دوست یابی، تفریح، آموزش، گپ و گفت، خرید و فروش و ... از طریق فضای مجازی قابل تحقق است و هزینه ها را بسیار پایین می آورد.
ثانیا هزینه تولید به طور کلّی پایین می آید چرا که تکنولوژی، رشد هر چه بیشتری داشته است.
ثالثا عرضه کالا و محصولات بسیار بالا میرود. چرا که خود تکنولوژی نیز متکثر شده و در انحصار کسی نمی ماند.
درست است نیازهای جدیدی خلق میشوند و انسان ها به برآورده ساختن این نیازها و مصرف محصولات جدیدتر فراخوانده میشوند؛ ولی این نیازها در عصر سایبر، هزینه ای کمتر را مصروف خود میدارند و گاهی هم آنقدر فانتزی و غیر ضروری هستند که عملا نابرابری خاصی را رقم نمیزنند.
همانطور که گفته شد، آموزش، دوستیابی، کارهای اداری، و ... میتواند به راحتی از طریق فضای سایبر مرتفع شود. حتی بسیاری از بازی ها و تفریح ها نیز همین حکم را دارند.. پس نه به مواد خام آنچنانی برای تولید نیاز است نه به سوخت جهل حمل و نقل، نه به نیروی کار جهت رفع و رجوع کارها و.....
ریشه ی بسیاری از نابرابری ها در امروز و گذشته، تصمیمات نیروهای انسانی بود که مثلا باعث رانت و رشوه میشد. در حالی که با تشکیل دولت و حاکمیت الکترونیک، دیگر مداخله ی نیروهای انسانی در تصمیم گیرهای خرد کم میشود و عدالت بیشتری حد اقل میان طبقات پایین تر مردمی حاصل میگردد.
بسیار مهم:
باید به این نکته نیز توجه کرد که وقتی هزینه ها پایین می آید و بسیاری از إعمال نفوذ ها بدون خرج هزینه های آنچنانی انجام میگیرد دیگر چه نیازی به آن است که افراد به دنبال ثروت بیشتر باشند؟! یعنی ممکن است شرایط به نحوی شود که اساسا برای انجام کارهایی که داریم و رسیدن به مقاصدی که میخواهیم، آنچنان احتیاجی به صرف هزینه و پول و منابع مالی نباشد. و این خود به نوعی از ابهام در ماهیت پول می انجامد.
#آینده_پژوهی
+ اوقات فراغت بالا
(پدیده های جدید اجتماعی و معنایی بشر)
این پدیده نیز با هر دو تصویر از قدرت، پیش خواهد آمد.
عوامل چنین پدیده ای از این قرار است:
اولا بسیاری از کارها را روبات ها و هوش های مصنوعی و سیستم های دیجیتال انجام میدهند، پس نیازی به صرف وقت از ناحیه ی نیروهای انسانی نیست.
ثانیا تولید بسیاری از محصولات آسان تر میشود، و برای آن از روش های ساده تری استفاده میشود. پس به یادگیری علم و مهارت صنعتی کمتری احتیاج است.
در این شرایط، حتی نیاز آنچنانی به خواندن بسیاری از دروس و علوم توسط عموم انسان ها هم نیست. تنها کافی است که عده ای از دانشمندان ویژه به عنوان مراقبین بالادستیِ هوش مصنوعی ها و روبات ها حضور داشته باشند. آن هم محض احتیاط.
پس طبیعی است اگر بشر در این اوقات، به تفریح ها و سرگرمی های جورواجور بپردازد. این تفریحات، هم میتواند در فضای سایبر باشد مثل آنواع بازی ها یا پرسه زدن ها و گشت و گذارها، و هم میتواند در فضای خارجی باشد مثل ورزش و گشت و گذار در طبیعت محلی و ... .
* عمده ی وقت فراعت، صرف چه مواردی میشود:
+ بازی های رایانه ای خصوصا آنلاین در فضای سه بعدی
+ سرگرمی های تصویری-صوتی به صورت سه بعدی
+ دنبال کردن مسائل سکس
+ خوردن و نوشیدن
+ ورزش
+ طبیعت گردی
+ فیلم و سریال
+ جشن و فستیوال
نکته جالب اینکه همین اوقات فراغت ها میتواند پایه گذار برخی طبقات اجتماعی جدید باشد.
#آینده_پژوهی
برخورد حضرت روح الله با نماینده گورباچوف
به مناسبت درگذشت گورباچوف (آخرین رهبر شوروی سابق)
👇
هدایت شده از بیسیمچی مدیا 🎬
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
میخاییل گورباچف، آخرین دبیر کل حزب کمونیست شوروی سابق در ۹۲ سالگی درگذشت.
فیلم دیده نشده و کامل دیدار «ادوارد شواردنادزه» آخرین وزیر امور خارجه شوروی با امام خمینی (ره)
امام خمینی : شما تماما درباره عالم طبیعت صحبت کردید و من میخواستم عالم بعد از موت را به شما نشان بدهم.
@BisimchiMedia
+ فزونی فردیّت و تنهایی
(پدیده های جدید اجتماعی و معنایی بشر)
تحقق این فردیت و تنهایی، در تصویر یکم (تکثر سرزمینی قدرت) چندان روشن نیست ولی در تصویر دوم (تکثر فراسرزمینی قدرت) به وقوع خواه پیوست.
چرا این تنهایی شکل میگیرد؟
چون اجتماع انسان ها در گرو نیازشان به همدیگر است. مثل داد و ستد یا مهمانی و روابط فامیلی و روابط دوستانه و همکاری اداری و ...
و یا اگر نیاز به یکدیگر نباشد، ضرورت هایی مکانی زمانی انسان ها را گرد هم می آورد: مثل مدرسه و بیمارستان و پایانه ها و وسایل حمل و نقل عمومی و ... .
حال چرا همینها ضرورت دارند؟ چون نمیشود برای هر فرد، یک کلاس درس یا یک اتاق بیمارستانی و ... تهیه کرد و این کار صرفی ندارد.
پس وقتی این دو سبب، وجود داشته باشند، انسان ها نیز دور هم مجتمع میشوند.
امّا در عصر سایبر این گونه نیازها و این گونه محدودیت های مکانی زمانی برداشته میشود. در آن فضا، داد و ستد و همکاری های شغلی و حتی روابط دوستانه و فامیلی به این شکل نیست که امروز و دیروز بوده است. پس دلیلی ندارد که به این میزان ارتباط میان انسان ها وجود داشته باشد.
البته مواردی هم هست که در عصر آینده، ارتباط بین انسانی موجود است و شاید بیشتر هم باشد:
. برخی تفریح های طبیعی دسته جمعی
. برخی ورزش ها فیزیکی در قالب مسابقه
. بازی های آنلاین
و ...
#آینده_پژوهی
+ شکل گیری طیف ها و طبقات جدید اجتماعی
(پدیده های جدید اجتماعی و معنایی بشر)
جوامع بشری، همیشه واجد طیف های مختلف اجتماعی و طبقات متفاوتی از نیروهای انسانی بوده است. امّا به اختلاف ساختاری و فرهنگی این جوامع، این طیف ها و طبقات نیز مختلف بوده اند.
امّا در عصر آینده احتمالا شاهد چه طیف ها و طبقاتی خواهیم بود؟
بیان چند طیف اجتماعی احتمالی جدید:
+ گیمر ها
همین امروز هم هستند و فردا احتمالا بیشتر خواهند بود. آنچه اینها را به مثابه ی یک طیف اجتماعی میکند، زیست جهان نسبتا واحد و مناسبات مشترکی است که با هم دارند.
در عصر آینده ممکن است بسیاری از افراد به گیم بپردازند و حتی گیمر به حساب بیایند ولی الزاما خود را به مثابه ی جزئی از یک طیف اجتماعی قلمداد نکنند.
+ برنامه نویس ها
برنامه نویسی اگرچه هنوز صرفا یک مهارت یا پیشه است، ولی در تعیّن هایی جدید میتواند از برنامه نویس ها یک طبقه اجتماعی بسازد. البته کار برنامه نویسی، ممکن است به سرعت با هوش مصنوعی ها جایگزین شود یا به خاطر امکانات وسیعی که پلت فرم های بزرگ در اختیار مینهند، مشتریان را از برنامه ها و برنامه نویسی های کوچک بی نیاز سازند.
+ هکرها
هم پر رونقی و هم کم رونقی برنامه نویسی، بسیاری از علاقه مندان این فن را به فضای "هک" سوق میدهد. و شاید اگر قوانینی موثر و بازدارنده هایی جدی برای ایشان وجود نداشته باشد، به راحتی بتوانند مشکلاتی جدی ایجاد کنند و نظم های تکنیکی را به هم بریزند. البته تکنولوژی هایی همچون بلاک چین، مانعی بر سر راه هک خواهند بود و البته این احتمال هم هست که از سوی هکرها نیز تکنیک هایی برای دور زدن این تکنیک ها، ابداع گردد. در هر حال، این احتمال هست که هکر ها در عصر آینده به سمت یک طیف اجتماعی جدید پیش روند.
+ طرفداران بازگشت به طبیعت
این دسته، امروزه به عنوان یک طیف اجتماعی، خود را در ضمن طرفداران محیط زیست نشان میدهند که در خود نوعی اعتراض خفیف و سطحی به صنعت نیز دارد. ولی در جهان آینده از جنبه های حفاظتی اینها کاسته، و به جنبه های معناگرایی اینها اضافه خواهد شد.
+ پیروان عرفان های نوظهور
اینها حدودا از نیمه های قرن بیستم میلادی اوج گرفتند و راهی بودند برای فرار از زندگی پر تشویش و کسالت بار زندگی مدرن. رونق اینها گاهی زیاد بوده و گاهی کم. و روش اینها گاه بسیار ساختارشکنانه بوده و گاهی کم.
به هر حال، اینها نیز میتوانند همچنان طیفی اجتماعی در جهان آینده باشند.
+ پیروان سنّت و دین
این طیف مخالفان کلّیّت فضای مدرن یا اکثریّت مولفه های آن محسوب میشده اند و بازگشت به سنّت یا دین را فریاد میزنده اند. البته از میان دینداران ممکن است تقریرهای زیادی وجود داشته باشد که پیشرفت تکنیکی و توسعه گرایی بشر را منافی با دین قلمداد نکند.
در هر حال، در جهان آینده نیز این طیف ها نیز حضور دارند و به دعوت و فعالیت خود ادامه میدهند.
نکته:
اینها که گفتیم همه بیان احتمالات بود و نه قطعیات؛ و تغییراتی غیر قابل پیش بینی، کاملا میتوانند تعداد و نظامات و مناسبات طیف های اجتماعی را دگرگون سازنند.
#آینده_پژوهی
@movajehaat
یه نکته کوچیک
بحث ما در ترسیم آینده ی احتمالی بشر، هنوز ادامه داره و در پیام های بعد، بیشتر خواهم نوشت
امّا
خیلی از دوستان، میپرسن: اگه چنین فضایی پیش بیاد، تکلیف دین و دیانت چی میشه؟ کار ایران و انقلاب به کجا میکشه؟ و بالاخره باید چی کار کرد؟🤔🤔
خب من در این باره مطالب نسبتا مفصلی رو نوشته م؛ و کم و زیاد، با دوستان هم در این باره، بحث هایی داشتیم.
ان شاء الله این دور از بحث، چند روز دیگه تمام میشه؛ و در یک دور دیگه به سوالاتی اینچنینی خواهیم پرداخت.
فقط به نحو اشاره وار، بگم که:
اگر همّت به خرج دهیم و مشیّت خدا بر این باشد، شاید آنچه تهدید تلقّی میشود، خودش یک فرصت بی نظیر باشد.
"بی معنایی" که مساله ی اصلی بشر آینده است، و "قدرت معنایی دین" و علی الخصوص تقریر عرفانی-حماسی از شیعه رو دست کم نگیریم☝️
بعدتر ها بیشتر خواهیم گفت
مواجهات
سلام دوستان میخوام براتون یه بحث نسبتا مفصلی داشته باشم از سر فصلی که این روزها "امتدادهای فلسفه" ن
فهرست مطالب کانال
شروع بحث "امتدادهای فلسفه"
مواجهات
ماه محرّم از راه رسیده ... امیدوارم بتونم در این راستا مطالبی رو با شما به اشتراک بذارم یا علی ی
فهرست مطالب کانال:
شروع مطالب محرّم
مواجهات
مقدمه کتاب "فلسفه عصر سایبر" یا زیرعنوانِ : اقتدارات معنا در صورت زدگی امروز و فردا قسمت ۱ 👇 بسم
فهرست مطالب کانال:
شروع بحث های آینده پژوهی و عصر سایبر
👆👆👆
دوستان
در بالا ، لینک شروع بحث ها رو براتون گذاشتم تا هر عزیزی خواست، از اول بحث ها رو دنبال کنه
+ اشتراک نظرهای جهانی به نحو حدّ اقلی
(پدیده های جدید اجتماعی و معنایی بشر)
اشتراک نظر های جهانی در عصر آینده، معمولا بر سر مسائلی است که حسن و قبحشان بسیار روشن است و کمتر کسی هست که در آنها تردید نماید.
در دوران فعلی ما، دست کاری ژنیتیکی در انسان امکان پذیر است ولی انجام نمیشود؛ تولید انسان بدون وجود پدر و مادر امکان پذیر است ولی انجام نمیشود؛ جنگ اتمی میان دارندگان این سلاح ها امکان پذیر است ولی انجام نمیشود. و ...
در آینده نیز ممکن است بعضی همکاری های بین المللی، رعایت بعضی قراردادها، آن هم به جهت مثلا حفظ امنیّت، و بهره مندی های سهل تر و غیره و غیره، مورد وفاق همگانی واقع شود.
علت اقبال به اینگونه توافقات بدین خاطر است که شکستن برخی حدّ و حدودها، اصلا نتیجه قابل پیش بینی ای ندارد و ممکن است زیر پانهادن اینها، اساسا به ضرر همه طرف ها باشد؛ حتی همانکه به نیّت منفعت خود، ابتدا از این خطوط عبور کرده است.
لذا اگر چه جهان آینده، جهان تکثّرهاست ولی در چنین مواردی که البته اندک اند، وفاق و اشتراکی پدید خواهد آمد.
#آینده_پژوهی
+ نسبی گرایی در مسائل بنیادین
(پدیده های جدید اجتماعی و معنایی بشر)
نسبی گرایی در سطح وسیع اجتماعی، مبتنی بر رخداد تصویر دوم از قدرت است. چرا که در سناریوی اول یعنی تکثر سرزمینی قدرت، فضا به سمت نسبی گرایی نمیرود بلکه ممکن است بسیار ایدئولوژیک و مطلق گرا هم باشد.
به هر حال، ما این پدیده را طبق تصویر تکثر فراسرزمینی قدرت بررسی میکنیم:
گسترش رسانه ها، باعث شده اخبار و اطلاعات عمدتا، با سندشان که مثلا عکس و فیلم و صوت است به سراسر جهان مخابره گردد. این وضعیّت، باعث قطعیّت یافتن اصل رخدادِ بسیاری از حوادث، و برخی جنبه ی مادی و ملموس آنهاست. یعنی اصل اینکه فلان واقعه اتفاق افتاده یا نه، با قطعیت بالایی مواجه میشود و کمتر کسی در آن تردید میکند.
اما مشکل در نحوه تفسیر این وقایع، مثلا علّت رخ دادنشان، به صلاح بودن یا نبودنشان، نتایج و تبعات بعدی شان، و غیره و غیره است.
ریشه ی این اختلاف در تفسیر وقایع، به تفاوت در گرایش های ارزشی و دستگاه های فکری باز میگردد که هر یک با اتکاء به پایگاه تحلیلی خودشان، آن واقعه را تفسیر میکنند.
پایگاه های تحلیلی، محصول جهانبینی ها و انسان شناسی ها و نظام واره های ذهنی مختلف است که به خاطر نبودِ یک دستگاه کاملا برتر، سر از نسبی گرایی در می آورد.
اولا اثبات برتری یکی بر دیگری مشکل است. ثانیا بسیاری از افراد در مسائل کلان جهان شناسی و انسان شناسی، نگاه های تکثرگرایانه که تسامح و تساهل و لاادری گری جزء آنهاست را برمیگزینند.
پس مجموعه ی این عوامل خود به خود، فضای بی تفاوتی نسبت به کلان ایده های بشری و معانی بلند زندگی را پدید می آورد.
برای آنکه بشر، ذیل یک عقیده واحد درآید، باید در جامعه او، یک ابَرفلسفه و ابرتحلیل و ابرمنش و ابردانش موجود باشد. ابرفلسفه ای که مقبول اکثریت غالب باشد و ابر تحلیلی که معقول اکثریت غالب افتد و ... و به نظر میرسد چنین هرگز چیزی امکان پذیر نخواهد بود.
از مدّت ها قبل تر از این، نظریه های عظیم و کلان روایت های بشر از حیث مقبولیّت عمومی فروریخته است: جدای از تقریر های سنّتی از جهان، حتی نگاه های کاملا متجدد نیز بخصوص از بعد دو جنگ جهانی در قرن بیست میلادی، با تردیدهایی جدّی مواجه شده اند.
این تردید ها و نزاع ها، نه تنها در کلان ایده های فلسفی و روشنفکری، و نه تنها در علوم اجتماعی و انسانی به وجود آمده، بلکه در علوم تجربی نیز رسوخ جدی کرده است.
روش علمی در علوم، مورد تردید قرار گرفته است و تقریر های فلسفی علم فیزیک، بسیار دچار تحوّل شده است.
در جهان امروز و آینده، چون نظر و نظریه ی غالب و مسلّطی در کار نیست، اینکه چه درست است و چه درست نیست، درهاله ای از ابهام فرو میرود و اشتراک نظری فراگیری باقی نمیماند.
جالب آنکه برنده ی میدان نزاع میان دیدگاه های علمی و معرفتی مختلف، شیوه ی تفکر، بلکه شیوه ی زندگیِ عملگرایانه ی سودانگارانه است.
در فضای نسبیّت زده، آنچه پیروز بیرون می آید، پراگماتیسم یا همان عملگرایی مبتنی بر بیشترین منفعت است.
#آینده_پژوهی
+ رونق دوباره بنیادگرایی
(پدیده های جدید اجتماعی و معنایی بشر)
بنیادگرایی پدیده ای است که بر اساس هر دو تصویر از قدرت رخ خواهد داد. لکن سطح و عوامل و کمّ و کیفش متفاوت خواهند بود.
این پدیده بر اساس تصویر اول، در میان دولت های سرزمینی رخ خواهد داد و بر اساس تصویر دوم، در میان گروه ها و اجتماعات، چه در فضای سایبری و چه در محیط فیزیکی.
بعد از آنکه سالها فضای عمومی جهانی، در مسیر تکثر و نسبی گرایی حرکت کرده، امّا باز می بینیم که بنیادگرایی حتی گاهی به نحو تند و رادیکال آن، جانی دوباره گرفته و رونقی مضاعف یافته است.
یکی از علل این امر که نوعا مغفول میماند، در سطح روانشناختی است و آن: نیاز انسان به یک معنای شکوهمند برای زندگی است.
نبود معنای شکوهمند در فضای نسبیّت زده و سرد و متفرّق، بیشتر احساس میشود. فرد میبیند زندگی مدرن و پسامدرنش خالی از معانی شکوهمند، بلکه گاهی خالی از معناست. لذا میل دارد به سرعت، مطلق انگار شود و در این مسیر، حتّی روی به نمونه هایی می آورد که حتی از معقولیت چندانی هم برخوردار نیست.
البته طبق تصویر تکثر فراسرزمینی قدرت، بسیاری از انسان ها، چنان مشغول به سرگرمی های پر هیجان و غفلت آور هستند که دیگر نه وقت چندانی برای هر گونه تفکر و تأمّلی دارند و نه حوصله ی چنین کاری را. اساسا مشغولیّت اینها، به چیزهایی است که کمتر اجازه ی پرداختن به امور جدّی تر را میدهد.
در عین حال، باید توجه داشت که نیاز به یک معنای شکوهمند، بالاخره در بسیاری افراد زنده خواهد شد و تقریر های مهمی بنیادگرایی، سر بر خواهند آورد.
#آینده_پژوهی
سلام دوستان
امروز دیگه ادامه مباحث آینده پژوهی رو بذارم 👇👇👇
( از فردا ان شاء الله مباحث مربوط به "اربعین" رو شرو میکنیم )
+ ادامه رواقی گری، مدیتیشن، عرفان های نوظهور
(پدیده های جدید اجتماعی و معنایی بشر)
رواج عرفان های نوظهور، در صورت رخداد تصویر دوم از قدرت، رونق بیشتری خواهد یافت.
برای خلاصی از رنج زیستن در فضای پر همهمه و ذهنی پرمشغله، راه هایی وجود دارد که یکی از بهترین آنها در نظر بشر جدید، روی آوردن به بینش هایی نظری و تمرین هایی عملی برای یک زیست پرآرامش تر است.
در این فضا، سالهاست که هم عرفان های مدرن ( که نوعا تقریری به روز شده از همان عرفان های سنتی هستند) و هم عرفان های سنّتی با تکیه بر تمرینات عملی آنها (مدیتیشن و مراقبه) و هم "رواقی گری" در سالهای اخیر، مورد استقبال بشر مدرن واقع شده اند.
درباره عرفان های نوظهور، بحث های مفصلی
صورت گرفته که در فصول بعدی کتاب، خصوصا در فصل ششم و هفتم، بیشتر به آنها خواهیم پرداخت.
امّا خوب است از یکی دو نکته غافل نباشیم.
نکته اول اینکه: عرفان های نوظهور، در قیاس با عرفان های سنّتی و علی الخصوص با عرفان اسلامی، بسیار سهل تر و البته بسیار سطحی تر اند. و رواقی گری نیز در قیاس با انواع عرفان های قدیمی، تنها آرامشی ابتدایی به همراه می آورد و در آن، از آن شور وجدهای خاص، یا از آن متانت ها که حاصل احاطه بر حقایق هستی است، خبری نیست.
نکته دیگر اینکه: نه عرفان های نوظهور، و نه رواقی گری، برای تحقق خود، مقدمه و پیش نیازی به نام دین ندارد. و هر کس با هر اعتقادات درباره دین، میتواند این مرام ها را برگزیند. شاید یکی از علل جاذبه ی اینها نیز همین باشد.
#آینده_پژوهی
+ کاهش تاثیر جغرافیا و اقلیم
(پدیده های جدید اجتماعی و معنایی بشر)
در آینده ای نه چندان دور، به مرحله ای میرسیم که بسیاری از اموری که در نسبت با اقلیم و جغرافیا، طرح میشوند تاثیر چندانی در مناسبات انسانی ندارند.
این تاثیر اساسی، خود را، هم در مسائل جغرافیای سیاسی (ژئوپلوتیک) نشان میدهد و هم در اقتصاد سیاسی.
نکته اصلی این است که تکنیک به مرحله ای از توانمندی میرسد که تاثیر عوامل جغرافیایی را کاهش چشمگیری میدهد.
مثلا احتیاج به منابع انرژی کم و مواد معدنی میشود. چرا که نیازهای انسان عمدتا از طریق فضای سایبر برآورده میگردد. پس حمل و نقل و وسایل سرمایشی و گرمایشی رونق خود را از دست میدهند.
ویا اینکه: مقوله ی آموزش، کارهای اداری یا حتی بسیاری از تفریح ها از طریق فضای سایبر قابل تامین است و نیازی به جابجا شدن نیست.
و یا و اینکه انسان آینده، ساختمان ها و تاسیسات زیادی را برای انجام کارهایمان نیمخواهد. چرا که بانک ها و اداره جات و دانشگاه ها همگی عمدتا مجازی اند. پس تاسیسات زیادی مورد نیاز نیست و طبعا برق و آب و گاز کمتری نیز مورد استفاده خواهد بود.
افزون بر اینها، منابع دیگری نیز به جای نفت و گاز برای تامین انرژی به کار گرفته میشوند. منابعی که همه جا یافت میشوند و یا سنگینی و پرحجمی خاصی نداشته باشند.
نکته دیگر این است که: تکنولوژی های جدید میتواند بسیاری از مواد غذایی و پوشاک را در همان سرزمین خودی تامین میکند. به عنوان نمونه، کشت گلخانه ای یا چرم مصنوعی نیاز به واردات از سرزمین های دیگر را کم میکند.
با این وصف، امنیت نیز چندان وابسته به مرزهای جغرافیایی نیست. اصلا مناسبات قدرت ربط چندانی به تعداد نفرات انسانی ندارد و تسلط بر سرزمین ها هم قدرت چندانی را فراهم نمیکند.
البته تمامی این مطالب که گفته شد، برای کسی که صحنه امروز جهان را می بیند، قدری غیر واقعی جلوه میکند. ولی پیشرفت تکنیک، میتواند دگرگونی های بزرگی را پدید آورد.
#آینده_پژوهی
+ کم رنگ شدن مرزهای ملی
(پدیده های جدید اجتماعی و معنایی بشر)
این کمرنگ شدن مرزهای ملّی را در دو حوزه ی اقتصاد و فرهنگ میتوان به بحث نشست.
در عرصه اقتصاد وابسته به این است که همکاری دولت ها با هم به چه کیفیت صورت گیرد؟ اگر تصویر اول پیش بیاید وضعیت به یک نحو است و اگر تصویر دوم پیش بیاید، وضعیت خیلی متفاوت خواهد بود.
ظاهر امر این است که کمرنگ شدن تاثیر مرزهای ملّی ابتدا در عرصه فرهنگ واقع میشود و بعد در عرصه اقتصاد.
باور رایج بر این است در عرصه فرهنگ به خاطر آنکه اساسا زندگی ها به عالم سایبر آمده و طبعا کنترل دولت ها کمتر میشود، پس مرزهای ملّی تاثیر چندانی ندارند. ورودی های اطلاعاتی افراد و تحلیل های ایشان، و گستره ی کنش های ایشان، و بالطبع حد و مرز باورها و ارزش هایشان، اگر در قدیم در حصار جغرافیای محله، شهر، یا کشورشان بود، حالا دیگر هیچ مرزی را نمیشناسد.
ما وارد فضایی میشویم که ارتباط کاری، معرفتی و حتی احساسی با دیگر افراد در سایر نقاط جهان کاملا میسّر است. پس طبیعتا تاثیرات فرهنگی محدود به جغرافیای خاصی نمیماند.
مهم:
البته دو عامل مهم میتوانند موجب شوند تا مرزهای ملّی و بالطبع اهمیت و معنای ملیّت اهمیت خود را حفظ کنند:
یکی: مقاومت همه ی دولت ها و حاکمیّت ها در برابر جهانی شدن شبکه ی اینترنت و تشکیل اینترانت ها و شبکه های ملّی است.
تا به حال، وضع چنین بوده که دولت ها، واسطه ای برای دست یابی مردم تحت حاکمیت خویش به شبکه جهانی اینترنت بوده اند و چنانچه اراده میکرده اند میتوانسته اند جلوی بسیاری از دسترسی ها را بگیرند؛ پس این امکان کماکان وجود دارد که وقتی دولت ها ببینند اوضاع دارد از دستشان خارج میشود، در یک توافق نوشته یا نانوشته، مانع از جهانی شدن بسیاری از ارتباطات شوند و جملگی، مردم کشور خود را مجبور به استفاده از اینترنت ملی کنند.
دیگری آنکه: نرم افزارهای ترجمه ی مستقیم یک زبان به زبان دیگر به نحو پیشرفته انجام نگیرد. هر زبانی، جدای از مفاهیم ساده که به راحتی قابلیت انتقال به زبان دیگری را دارند، واجد تعبیراتی میباشند که حاوی احساسات، لطافت ها و ظرافت ها، عمق ها، و پشتوانه ی فرهنگی خاص خود اند. هر چقدر یک نرم افزار بتواند این احساسات و ظرافت های تعبیری و اعماق و عقبه های یک تعبیر را انتقال دهد در پیوند دادن میان دو نفر در دو زیست جهان مختلف، بهتر و موثرتر عمل کرده است.
اما اگر به هر دلیل، در طبیعت زبان چنین نباشد که بتوان چنین ترجمه های دقیقی را توسط نرم افزارها انجام داد، طبیعتا بخشی از ارتباطات عمیق بین فردی دارای امکان کمتری خواهد شد و بالطبع دوباره همان مرزهای ملّی (که نوعا واجد زبان واحد اند) پر رنگ تر خواهند شد.
البته احتمال دیگری نیز مطرح است و آن اینکه با وجود عدم امکان دقیق ترجمه زبان ها به همدیگر، عموم مردم به نوعی زبان ساده و بدون پشتوانه ی فرهنگی عمیق، سوق داده شوند. مثلا فرد به خاطر برقراری اصل ارتباط با فرد دیگری که هویت ملی دیگری دارد، حاضر باشد از پیچیدگی ها و ظرافت های زبانی دست بکشد و با زبان ساده تر و کم مایه تری بنای ارتباط با او را داشته باشد؛ چنین رخدادی چنانچه فراگیر شود، اساسا سطح زیستن و موجودیت انسان را هم پایین می آورد.
#آینده_پژوهی