✳️ تفسیر حدیث: مُحَادَثَةُ الْعَالِمِ عَلَى الْمَزَابِلِ خَيْرٌ مِنْ مُحَادَثَةِ الْجَاهِلِ عَلَى الزَّرَابِيِّ عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيه ومُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى جَمِيعاً عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ دُرُسْتَ بْنِ أَبِي مَنْصُورٍ عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ عَبْدِ الْحَمِيدِ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ(ع) قَالَ: مُحَادَثَةُ الْعَالِمِ عَلَى الْمَزَابِلِ خَيْرٌ مِنْ مُحَادَثَةِ الْجَاهِلِ عَلَى الزَّرَابِيِّ واژه «مزابل» جمع «مزبله» به معنای جای زباله است: «الزبل بالكسر: السرجين و موضعه مزبلة ومزبلة أيضا بضم الباء.» (الصحاح، ج 4، ص 1715) و واژه «زرابی» جمع «زِربی» است؛ به معنای بالشچه ها و گستردنی ها وهر چه که گسترده و بر آن تکیه شود: «الزرابي بالفتح والتشديد: الطنافس المخملة ، واحدها زربية مثلثة الزاي والزرابي : البسط أيضا وزرابي البيت: ألوانه ، وشبهوا ألوان البسط بها ، ومبثوثة مفرقة في مجالسهم بكثرة وفي القاموس الزرابي النمارق والبسط وكلما بسط واتكي عليه ، الواحد زربي يكسر ويضم.» (مجمع البحرین، ج 2، ص 78) مزبله یا خاکدان؛ یعنی همان جایی که زباله و خس و خاشاک در آن می ریزند، جزو بی مقدارترین مکان ها به شمار می رود که هیچ انسان با طبع سلیم حاضر به توقف در آن نمی شود؛ تا چه رسد به آن که بر روی آن بنشیند و ساعتی به گفت و شنود بپردازد. بی مقداری مزبله یا توقف و استراحت در آن در برخی از روایات نیز مورد تاکید قرار گرفته است؛ به عنوان نمونه در بخشی از یک روایت که به گفتگوی حضرت عیسی (ع) با یاران ایشان اختصاص یافته، چنین آمده است: «فَالْتَفَتَ عِيسَى (ع) إِلَى الْحَوَارِيِّينَ فَقَالَ: يَا أَوْلِيَاءَ اللَّه أَكْلُ الْخُبْزِ الْيَابِسِ بِالْمِلْحِ الْجَرِيشِ والنَّوْمُ عَلَى الْمَزَابِلِ خَيْرٌ كَثِيرٌ مَعَ عَافِيَةِ الدُّنْيَا والآخِرَةِ.» خوردن نان خشک با نمک نیم کوفته و خواب بر خاکدان در صورتی که همراه با عافیت دنیا و آخرت باشد، خیر بسیار است. چنان که پیداست در این روایت خوابیدن در زباله دان به عنوان نماد محرومیت از نعمت های دنیوی برشمرده است. در روایت دیگر به نقل از امام صادق (ع) چنین آمده است: «مَرَّ رَسُولُ اللَّه (ص) بِجَدْيٍ أَسَكَّ مُلْقًى عَلَى مَزْبَلَةٍ مَيْتاً فَقَالَ لأَصْحَابِه كَمْ يُسَاوِي هَذَا فَقَالُوا لَعَلَّه لَوْ كَانَ حَيّاً لَمْ يُسَاوِ دِرْهَماً فَقَالَ النَّبِيُّ ص والَّذِي نَفْسِي بِيَدِه لَلدُّنْيَا أَهْوَنُ عَلَى اللَّه مِنْ هَذَا الْجَدْيِ عَلَى أَهْلِه (الکافی، ج 2، ص 139) به استناد این روایت دنیا از نگاه رسول اکرم (ص) از بچه میشی که گوش آن بریده شده و بر زباله دانی افتاده باشد، بی مقدارتر است. نیز نقل شده که حضرت امیر (ع) از کنار مزبله ای عبور می کرد و فرمود: این زباله ها همان است که اهل بخل نسبت به آن بخل و رقابت داشتند: «وقَدْ مَرَّ بِقَذَرٍ عَلَى مَزْبَلَةٍ - هَذَا مَا بَخِلَ بِه الْبَاخِلُونَ - ورُوِيَ فِي خَبَرٍ آخَرَ أَنَّه قَالَ - هَذَا مَا كُنْتُمْ تَتَنَافَسُونَ فِيه بِالأَمْسِ» (حکمت، 195) نیز در روایت دیگر در باره حضرت یوسف (ع) چنین آمده است: «أن يوسف (ع) مر في موكبه على امرأة العزيز وهي جالسة على مزبلة فقالت: الحمد لله الذي جعل الملوك بمعصيتهم عبيدا ، وجعل العبيد بطاعتهم ملوكا أصابتنا فاقة فتصدق علينا . (الامالی، ص 52) بر این اساس، برتری گفت و شنود با عالم بر روی مزبله با گفت و شنود با جاهل بر روی فرش به معنای آن است که نشست و برخاست با عالم در هر حال از نشست و برخاست با جاهل برتر است. از این جهت در این روایت مزبله یا بالشچه موضوعیت ندارد و معنای آن این است که همنشینی با عالم در هر حالتی که همراه با تنگنا و سختی باشد، بر همنشینی با جاهل برتری دارد. راز این برتری آن است که وقتی انسان با عالم می نشیند بر دانش او افزوده می شود؛ برای حرکت به سوی رشد و کمال تشویق می شود؛ گره های علمی او باز می شود یا بر علم و دانش همنشینان افزوده می شود، اما در برابر همنشینی با جاهل بر جهل انسان می افزاید و چه بسا چنین نشستی آزار دهنده باشد؛ از جاهل عمل و حرکتی سر زند که معتقدات و باورهای فرد مورد سخریه قرار گیرد. از این جهت همنشینی با عالم هم به علم و هم به عمل می افزاید و در برابر؛ همنشینی با جاهل افزون بر آن که از علم انسان می کاهد، در بُعد عملی باعث زیان می شود؛ مگر آن که شرایط و مقتضیات به گونه ای باشد که حضور عالم به رشد و تعالی جاهل منتهی گردد. برگرفته از کتاب «تفسیر برگزیده کافی شریف» اثر استاد علی نصیری 🆔 @nasirigilani_ir 🌐 www.maref.ir

🔹 پرسش ارسالی یکی از دوستان فاضل سلام علیکم و طاب صباحکم شیخنا الجلیل؛ پیرو روایت اخیرکه در گروه قرار دادید سوال این است که چطور خوابیدن در مزبله وخوردن نان خشک ونمک خشن باعافیت در دنیا قابل جمع است ... میفرماید ربنا آتنا فی الدنیا حسنه وفی الاخره حسنة و روايات حسنه را به راحتي در دنيا تفسير كرده اند وحسنه رتبه کمتری از عافیت دارد ... ظاهر عافیت در دنیا با اینگونه امور قابل جمع نیست مگر با تجوز وتکلف در تفسیر عافیت. علیکم السلام و رحمه الله به استناد روایتی که در نهج البلاغه از حضرت امیر (ع) نقل شده است، نعمت دارای سه مرحله و سه مرتبه است: اول ایمان به خداوند است دوم سلامتی بدن است و سوم کفاف و غنای مالی است. در برابر فرمود که نقمت، شقاوت و نگون ساری هم سه مرحله دارد مرحله اول کفر و بی ایمانی است دوم بیماری است و سوم فقر است. بر این اساس روایت مورد اشاره شما که در آن از عافیت دنیا سخن به میان آمده است را می توان به عافیت و سلامت جسمی تفسیر کرد چون در این روایت سخن از این است که اگر شخصی بر روی زباله دان زندگی بکند و قوت و غذای او نان خشک و نمکی نامناسب باشد، در صورتی که عافیت دنیا و آخرت داشته باشد، آدم سعادتمندی هست. از این جهت جمع میان فقر و عافیت دنیا می تواند همین نکته باشد؛ یعنی می توان تصور کرد که فردی از نظر مالی فقیر باشد، ولی در عین حال دارای سلامت جسمانی باشد و سلامت جسمانی چون نعمت بسیار مهم و اساسی است، این می تواند آن فقر مالی را تدارک کند. در نتیجه چنین فردی انسان سعادتمند تلقی می شود. موفق باشید. @nasirigilani_ir

✳️ جایگاه باور به مهدویت در نظام فکری شیعه «وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ» پدیده «منجی گرایی» و «فرجام اندیشی» و باور ظهور انسانی والا در پایان هستی و در هم پیچیده شدن بساط ستم و پلشتی به شکل‌های مختلف همچون تار و پودی در اندیشه‌ها و آموزه‌های ادیان و اقوام و ملل مختلف جهان تنیده شده است. در کتب مقدس زرتشتیان هم‌چون «زند»، «جاماسب‌نامه» و «یسنا» نیز از انتظار آمدن «خورشید جهان»، سوشیانس، یعنی نجات‌دهندة بزرگ جهان گفتگو شده است. در‌بارة سایر ملل هم‌چون اِسِن‌ها، سلت‌ها، اقوام اسکاندیناوی و یونانیان نیز گفته می‌شود که چشم به انتظار ظهور مصلحی بزرگ به‌سر می‌برند. عبرانیان منتظر قدوم مبارک «مسیح» نسلاً بعد نسل بودند و وعدة آن وجود مبارک... مکرراً در زبور و کتب انبیا، علی‌الخصوص در کتاب اشعیا داده شده است. بر این اساس زردتشتیان در انتظار «سوشیاسن»، یهودیان در انتظار «ماشیع»، مسیحان در انتظار «مسیح» و مسلمانان چشم به راه «مهدی» هستند. در این بین نگرش شیعه به پدیده «منجی گرایی» از جهات عدیده دارای ویژگی‌ها و برجستگی‌های مخصوص به خود است. یکی از امتیازات نظریه منجی گرایی از نگاه شیعه اعتقاد به حضور کنونی منجی در میان مردم از یکسو و امکان دسترسی و برقراری ارتباط متقابل و دو سویه با او از سوی دیگر است؛ زیرا زردتشتیان، یهودیان و سایر مسلمانان اگر چه چشم به راه منجی موعود دوخته‌اند، اما با این حال بر این باوراند که این منجی هنوز چشم به جهان نگشوده و مقدر الهی چنین است که در فرجام تاریخ پا به عرصه کره خاکی خواهد گذاشت. مسیحیان گرچه بخاطر اعتقاد به حیات کنونی عیسی(ع) با شیعیان در این جهت که به بقا و حیات کنونی منجی باور دارند، هم صدا هستند؛ اما از آن جهت که برای عیسی (ع) در دوران انتظار، نقش چندانی قایل نبوده و راه هرگونه ارتباط دو سویه میان مسیحیان و مسیح را مسدود می‌دانند، از نظریه شیعه در زمینه «منجی گرایی» هم‌چنان فاصله دارند. شیعه معتقد است که حضرت حجت× دوازدهمین وصی تعیین شده پیامبر| است که در سال دویست و پنجاه و پنج هجری قمری متولد شده و با شهادت پدر بزرگوارش؛ امام حسن عسگری(ع)، از سال سیصد هجری تاکنون مسئولیت سنگین هدایت علمی و معنوی امت اسلامی بکله فیض‌رسانی و نور افشانی به نام جهانیان را بسان خورشید پشت ابر بر عهده داشته و دارد. با این نگاه، امام عصر# در تمام دوران گذشته با تمام تلخی‌ها و شیرینی‌های امت اسلامی، رخدادهای خُرد و کلان، پیروزی‌ها یا شکست‌های آنان، همراه بوده و بی‌آن‌که بر حضور آشکار خود اصرار ورزد، وظایف الاهی خود را به انجام رسانده است. بر این اساس، اگر متوسط گذار هر نسل را هشتاد سال بدانیم، از دوران حیات امام زمان تا کنون حدود چهارده نسل جابجا شده است و امام تمام تلخی‌ها و شیرینی‌ها، شکست‌ها و پیروزی‌ها، غارت‌گری‌ها و جنگ‌های ویران‌گر؛ همچون غارت‌گری مغول و دو جنگ جهانی رخ داده را شاهد بوده است. از سویی دیگر، براساس نظریه شیعه اراده الهی بر آن تعلق گرفته است تا امام عصر(ع) پس از ظهور، بساط ده‌ها دین کهنه و جدیدِ برساخته و اندیشه‌های فلسفی الحادی را برچیند و به جای پراکندگی پیروان ادیان آسمانی، اسلام را در جهان گسترش دهد و به تقسیم دنیا به شمال و جنوب و انباشتن قدرت نظامی، سیاسی و اقتصادی در چند کشور محدود و سیطره همه جانبه آنان بر تمام ثروت و سازمان‌های جهانی پایان دهد و در یک کلمه دین، اخلاق، معنویت و عدالت را در جهان حاکم سازد. باری، مقرر است که حضرت حجت(ع) به تمام این کژروی‌ها، پلیدی‌ها و پلشتی‌ها با مبارزه‌ای نه لزوماً با همراهی خون و خون‌ریزی، به مقابله پرداخته و حکومت جهان‌گیر خود را که آرزوی چند هزار ساله تمام انبیاء و اولیاء الهی و مصلحان خیراندیش عالم است، عینیت بخشد. 📙برگرفته از کتاب «آموزه های مهدوی» اثر استاد علی نصیری 👇کانال نشریه معارف:👇 https://eitaa.com/maarefmags_ir

#خارج_فقه (سال چهاردهم) 🔸 #وسائل الشیعه #کتاب_الحدود_و_التعزیرات: أَبْوَابُ حَدِّ الزِّنَا 🔹 جلسه 1261 🗓 یکشنبه 15 مهر 1403 🔻مـبـاحـث ایـن جـلسـه: بررسی فقهی روایات: «بَابُ أَنَّهُ إِذَا شُهِدَ عَلَى الْمَرْأَةِ بِالزِّنَا فَشَهِدَ لَهَا النِّسَاءُ بِالْبَكَارَةِ قُبِلَتْ شَهَادَتُهُنَّ وَ سَقَطَ الْحَدُّ» @nasirigilani_ir

📚 #خارج_تفسیر (سال پنجم) 🔹 جلسه: 206 🗓 یکشنبه 15 مهر 1403 🔻مـبـاحـث ایـن جـلسـه: ادامه تفسیر آیات شریفه: «وَاتَّبَعُوا مَا تَتْلُو الشَّیاطِینُ عَلَی مُلْک سُلَیمَانَ وَمَا کفَرَ سُلَیمَانُ وَلَکنَّ الشَّیاطِینَ کفَرُوا یعَلِّمُونَ النَّاسَ السِّحْرَ وَمَا أُنزِلَ عَلَی الْمَلَکینِ بِبَابِلَ هَارُوتَ وَمَارُوتَ وَمَا یعَلِّمَانِ مِنْ أَحَدٍ حَتَّی یقُولَا إِنَّمَا نَحْنُ فِتْنَةٌ فَلَا تَکفُرْ فَیتَعَلَّمُونَ مِنْهُمَا مَا یفَرِّقُونَ بِهِ بَینَ الْمَرْءِ وَزَوْجِهِ وَمَا هُمْ بِضَارِّینَ بِهِ مِنْ أَحَدٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَیتَعَلَّمُونَ مَا یضُرُّهُمْ وَلَا ینفَعُهُمْ وَلَقَدْ عَلِمُوا لَمَنْ اشْتَرَاهُ مَا لَهُ فِی الْآخِرَةِ مِنْ خَلَاقٍ وَلَبِئْسَ مَا شَرَوْا بِهِ أَنفُسَهُمْ لَوْ کانُوا یعْلَمُونَ وَلَوْ أَنَّهُمْ آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَمَثُوبَةٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ خَیرٌ لَوْ کانُوا یعْلَمُونَ» (بقره، 102 – 103) @nasirigilani_ir

اولین نشست علمی پژوهشی امامت - سطح چهار با موضوع: ساختارشناسی و روش شناسی ادله قرآنی امامت اهل بیت علیهم السلام با حضور: استاد معظم آیة الله علی نصیری زمان: یکشنبه ۱۴۰۳/۰۷/۲۹ ساعت ۱۶ مکان: بنیاد فرهنگی امامت

#خارج_فقه (سال چهاردهم) 🔸 #وسائل الشیعه #کتاب_الحدود_و_التعزیرات: أَبْوَابُ حَدِّ الزِّنَا 🔹 جلسه 1262 🗓 دوشنبه 16 مهر 1403 🔻مـبـاحـث ایـن جـلسـه: 1. ادامه بررسی فقهی روایات: «بَابُ أَنَّهُ إِذَا شُهِدَ عَلَى الْمَرْأَةِ بِالزِّنَا فَشَهِدَ لَهَا النِّسَاءُ بِالْبَكَارَةِ قُبِلَتْ شَهَادَتُهُنَّ وَ سَقَطَ الْحَدُّ» 2. بررسی فقهی روایات: « بَابُ أَنَّ مَنْ زَنَى ثُمَّ جُنَّ وَجَبَ عَلَيْهِ الْحَدُّ» @nasirigilani_ir

📚 #خارج_تفسیر (سال پنجم) 🔹 جلسه: 207 🗓 دو شنبه 16 مهر 1403 🔻مـبـاحـث ایـن جـلسـه: ادامه تفسیر آیات شریفه: «وَاتَّبَعُوا مَا تَتْلُو الشَّیاطِینُ عَلَی مُلْک سُلَیمَانَ وَمَا کفَرَ سُلَیمَانُ وَلَکنَّ الشَّیاطِینَ کفَرُوا یعَلِّمُونَ النَّاسَ السِّحْرَ وَمَا أُنزِلَ عَلَی الْمَلَکینِ بِبَابِلَ هَارُوتَ وَمَارُوتَ وَمَا یعَلِّمَانِ مِنْ أَحَدٍ حَتَّی یقُولَا إِنَّمَا نَحْنُ فِتْنَةٌ فَلَا تَکفُرْ فَیتَعَلَّمُونَ مِنْهُمَا مَا یفَرِّقُونَ بِهِ بَینَ الْمَرْءِ وَزَوْجِهِ وَمَا هُمْ بِضَارِّینَ بِهِ مِنْ أَحَدٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَیتَعَلَّمُونَ مَا یضُرُّهُمْ وَلَا ینفَعُهُمْ وَلَقَدْ عَلِمُوا لَمَنْ اشْتَرَاهُ مَا لَهُ فِی الْآخِرَةِ مِنْ خَلَاقٍ وَلَبِئْسَ مَا شَرَوْا بِهِ أَنفُسَهُمْ لَوْ کانُوا یعْلَمُونَ وَلَوْ أَنَّهُمْ آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَمَثُوبَةٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ خَیرٌ لَوْ کانُوا یعْلَمُونَ» (بقره، 102 – 103) @nasirigilani_ir

📹 نقص مهم... 🔻 استاد شب زنده‌دار: 💠 بعضی طلبه‌ها اصلاً وسائل‌الشیعه رو هم نمی‌شناسند! 💠 برخی طلبه‌ها حتی نمی‌دانند که "محمد بن حسن" کیست؟! 💠 به نظر من اصلاً باید وسائل‌الشیعه تدریس شود.

به لطف الهی چهارده سال درس خارج فقه بر اساس کتاب شریف وسائل الشیعه تدریس می شود و در کتاب «اجتهاد روایت محور و روایت مدار» از این روش، اهمیت و جایگاه آن دفاع شده است. خدا را شاکریم که ما را به چنین طریق قویم و نورانی رهنمون فرمود؛ هر چند تا اقبال همگانی به این روش زمان زیادی می طلبد. بارها در این سال ها تذکر داده شد که فقه ما به صورت لازم بر مدار روایات اهل بیت (ع) نمی گذرد. حالا چقدر به این سوز و گدازها التفات و توجه شده است، بماند! همان گونه که مکرر تاکید شد، امید است روزی این روش فقهی روش حاکم و سائد در حوزه های علمیه شود؛ زیرا کار با روایات اهل بیت (ع) افزون بر جلوگیری از سوگیری های فقهی، انسان را به فقه اکبر می رساند. @nasirigilani_ir

✳️ ضرورت اهتمام به روش اجتهادی «روایت محور و فقاهت مدار» و فوائد کاربست آن این متن مربوط به سال 1401 است که در کانال بازتاب داده شد و از باب اهمیت مجددا ارایه می گردد. 🔹 در آخرین جلسه درس خارج فقه در سال 1401 که در تاریخ بیست و یکم برگزار شد به مناسبت بررسی روایات باب بیست و یکم و باب بیست و دوم کتاب الشهادت از کتاب شریف وسائل الشیعه با عناوین: «بَابُ أَنَّ الصَّبِيَّ إِذَا تَحَمَّلَ الشَّهَادَةَ قَبْلَ الْبُلُوغِ وَ شَهِدَ بِهَا بَعْدَهُ قُبِلَتْ» و «بَابُ مَا تُقْبَلُ فِيهِ شَهَادَةُ الصِّبْيَانِ قَبْلَ الْبُلُوغِ‏»، مساله شهادت اطفال از دو منظر متون روایی و متون فقهی فقیهان شیعه از شیخ مفید تا عموم فقیهان دوران معاصر مورد بررسی قرار گرفت. با بررسی تطبیقی دو منظر متون روایی و متون فقهی نتایج ذیل بدست آمد: 🔹 اول: موارد اشتراک متون فقهی با متون روایی یک؛ شهادت اطفال غیر ممیز چه در حال تحمل و چه در حال ادا مردود است. 🔸 دو؛ شهادت اطفال ممیز در حالت تحمل تنها در صورتی که به هنگام ادا بالغ شده باشند، معتبر است. البته مشروط به دو شرط: 1. مورد شهادت را در خاطر داشته باشند. 2. عدالت داشته باشند. 🔸 سه؛ در مواردی خاص شهادت اطفال افزون بر حالت تحمل، در حالت ادا نیز نافذ است؛ یعنی اطفال با شهود رخدادها در همان حال نابالغ بودن می توانند شهادت دهند؛ مشروط به آن که پراکنده نشده باشند یا آرای آنان متناقض نباشد. 🔹 دوم: موارد اختلاف متون فقهی با متون روایی 🔸 یک؛ در نصوص روایی سخنی از تفکیک میان دختران و پسران نیست، ولی در متون فقهی تنها شهادت پسران معتبر دانسته شده است. 🔸 دو؛ در نصوص روایی سخنی از جراح و شجاج نیست، بلکه سخن از قتل است. به عبارت دیگر در همه روایات سخن از نفوذ شهادت نابالغ ها در باره قتل است که علی القاعده به خاطر دفاع از خون مظلومان پیش بینی شده است، اما تقریبا در همه متون فقهی تاکید می شود که شهادت نابالغ ها در کمتر از قتل نافذ است و عموم فقیهان گذشته و حال موافقت با شهادت اطفال نابالغ در باره قتل را خطر آفرین تلقی کرده اند. به عنوان نمونه صاحب شرایع در این باره چنین آورده است: « والتهجّم على الدماء بخبر الواحد خطر ، فالأولى الاقتصار على القبول في الجراح بالشروط الثلاثة : بلوغ العشر وبقاع الاجتماع على مباح تمسّكاً بموضع الوفاق» 🔸 سه؛ در متون روایی سخن از رسیدن سن اطفال به ده سال نیست. تنها روایت در این زمینه از اسماعیل فرزند امام صادق (ع) نقل شده که بدون تردید غیر قابل اعتنا است. آن چه در روایات آمده تحقق قدرت درک و تشخیص مورد شهادت توسط اطفال نابالغ است. با این حال تقریبا در همه متون فقهی از شیخ مفید گرفته تا متون فقهی دوران معاصر شهادت اطفال به ده سال سن مقید شده است. 🔸 چهار؛ در متون روایی سخنی از اجتماع اطفال نابالغ بر کار حلال نیست، اما در عموم متون فقهی این قید آمده که آن اطفال بر کار حلال و مشروعی همچون تیراندازی اجتماع کنند. تنها فقیهی که بر دو مورد از اختلاف متون فقهی با متون روایی اشاره کرده و آن را مردود دانسته، فیض کاشانی است که در مفتاح 1178 از کتاب مفاتیح الشرایع بعد از نقل آراء فقهی چنین آورده است: « وأقول : ان الواجب أما العمل بالنص من غير تأويل ولا شرط ، أو اطراحه والرجوع إلى الأصول من عدم قبول شهادة الصبي مطلقا ، كما اختاره فخر المحققين ... وأما القول بقبول شهادة ذي العشر مطلقا ، فشاذ ومستنده مقطوع ضعيف متهافت» 👇👇👇

حال چند پرسش اساسی قابل طرح است: 🔹 یک؛ چرا متون فقهی ما گاه از متون روایی فاصله گرفته است که یک نمونه آن در باب شهادت اطفال نابالغ به چهار مورد از تفاوت ها اشاره کردیم؟! وقتی در هیچ روایت معتبری سخنی از تفاوت دختر و پسر نابالغ در شهادت به میان نیامده و به طور روشن تر در هیچ روایتی برای شهادت نابالغ ها سن خاصی تعیین نشده و از سویی دیگر به صراحت از نفوذ شهادت در باره قتل گفتگو شده است، چرا عموم فقیهان ما راهی دیگر پیموده و نظراتی دیگر ارایه کرده اند؟! 🔹 دو؛ چرا عموم فقیهان معاصر گاه بدون مراجعه به روایات اهل بیت (ع) و تحت تاثیر آراء فقهی فقیهان از دوران شیخ مفید تا سده های اخیر، بر اساس دیدگاه آنان تمشی کرده و فتوا دادند؟! 🔹 سه؛ آیا اگر فقیهان شیعه از آغاز تا کنون به جای روش «فقاهت محوری» از روش «روایت محوری» بهره جسته و بدون تاثر پذیری از آراء فقهی پیشینیان و اساتید خود، به طور مستقیم روایات اهل بیت (ع) را مورد مداقه قرار می دادند، گاه دچار چنین فاصله از متون روایی و دیدگاه اهل بیت (ع) می شدند؟! 🔹 واکاوی این نمونه که در آخرین جلسه درس خارج فقه در سال جاری و پس از دوازده سال تاکید و تمشی بر روش «اجتهاد روایت محور و فقاهت مدار» رخ نمود، به خوبی آشکار می سازد که به رغم احترام شامخ به خدمات همه فقهیان گذشته و حال و ارج گذاری تام و تمام به زحمات طاقت فرسای آنان، روش رایج اجتهادی در حوزه های علمیه که مبتنی بر روش «اجتهاد فقاهت محور و روایت مدار» است، حداقل در بخشی از مسایل و گزاره های فقهی دچار آسیب ها و کاستی ها است. 🔹 از نظر این ناچیز همان گونه که در مواردی از جمله در باره حد سفر، زمان غروب شرعی و وجوب نماز جمعه دیدگاه های برگرفته از واکاوی جامع متون روایی ارایه شد و دلایل برتری روش اجتهادی «روایت محور و فقاهت مدار» در کتابی با همین عنوان مورد بررسی قرار گرفت، اگر فقیه در مرحله آغازین و پیش از استغراق در آراء فقهی و شکل گیری ذهن از نقطه نظرات فقیهان گذشته، روایات اهل بیت (ع) در هر باب را به صورت جامع و کامل مورد مداقه و واکاوی دقیق قرار دهد و پس از آن، آراء فقیهان را بررسی کند، از جهت گیری های فقهی که عموما مبتنی بر نظر مشهور شکل می گیرد، در امان می ماند و از سویی دیگر نظرگاهی که به حقیقت و صواب نزدیک تر است، را مورد تایید و تاکید قرار می دهد و از جهت سوم می تواند به مبانی و اصول کلی حاکم بر سراسر فقه اهل بیت (ع) بسیار فراتر از آن چه تاکنون به کف آمده، دسترسی پیدا کند. بر همه اینها این نکته را بیافزایید که امعان توجه به روایات اهل بیت (ع) بستر ساز تحقق فقه اکبر است؛ همان گستره ای از فقه و دین شناسی که از آغاز مورد تاکید ادله ای همچون آیه نفر است. و لله الحمد و له المنة علی نصیری قم/ موسسه معارف وحی و خرد بیست و یک اسفند ماه 1401 @nasirigilani_ir 🌐 www.maref.ir