🧠عقل گرایی🧠 🔸️راسیونالیسم یا عقل‌گرایی یا خِرَدگرایی یا مکتب اصالت عقل (به انگلیسی: Rationalism)، یکی از گرایش های اصلی در معرفت‌شناسی در مقابل تجربه‌گرایی است. این دیدگاه به معنی تکیه بر اصول عقلی به‌عنوانِ تنها منبعِ معتبرِ شناخت است، این دیدگاه بیان می‌دارد معیار حقیقت حسی نیست بلکه عقلی و قیاسی میباشد. 🔸️اندیشمندانی چون باروخ اسپینوزا، و گوتفرید لایبنیتس کوشیدند تا حقایقِ اصلیِ هستی را از راه برهان و استدلال عقلی اثبات کنند. 🔸️در یک بحث عمده فلسفی در دوران روشنگری، عقل‌گرایی با تجربه‌گرایی مخالف بود. از یک سو، عقل‌گرایان تأکید کردند که دانش اساساً فطری است و عقل، یعنی قوه درونی ذهن انسان، می‌تواند مستقیماً حقایق منطقی را درک یا استخراج کند. از سوی دیگر، تجربه‌گرایان تأکید کردند که دانش اساساً فطری نیست و بهتر است با مشاهده دقیق دنیای فیزیکی خارج از ذهن، یعنی از طریق تجربیات حسی، به دست آید. عقل‌گرایان معتقد بودند که اصول خاصی در منطق، ریاضیات، اخلاق و متافیزیک وجود دارد که اساساً آنقدر درست است که انکار آنها باعث می شود که فرد دچار تناقض شود. عقل‌گرایان آنقدر به عقل اطمینان داشتند که اثبات تجربی و شواهد فیزیکی برای احراز حقایق خاص غیرضروری تلقی می‌شد. 📌خردگرایی و پست‌مدرنیسم 🔸️در دهه‌های اخیر واژهٔ خردگرایی در ارتباط با مدرنیسم که نظامی اجتماعی مبتنی بر عقل و علم است به کار می‌رود. متفکران پست‌مدرن معتقدند که کاربرد بی‌اندازهٔ خردگرایی موجب زندگی روانی دشواری برای بشر گردیده‌است. البته این نگرش انتقادی شباهتی با انتقادات برخی اسلام‌گرایان از خردگرایی مدرن ندارد. متفکران پست‌مدرن در انتقاد خود این منظور را ندارند که چیزی به جز عقل (مثلاً معنویت یا وحیِ دینی) می‌تواند اعتبار معرفتی داشته باشد. 🆔@philosophymazaheb ایتا 🆔@philosophy_mazaheb تلگرام 🆔@philosophymazaheb اینستاگرام

🔻شیخ ابوالحسن خرقانی بسطامی، از جوانمردان و صوفیان سده چهارم و پنجم هجری، و از مرشدان طریقت و طالبان حقیقت بوده است. 🔻در کتبی که ترجمه حال او و حکایت اقوال او در انها امده است گفته اند که شیخ خربنده بود و چنانکه از قول خود او نقل کرده اند «از راه خربندگی، به خداشناسی راه یافته است». باز گفته اند که امّی بوده. با این همه در جزو حکایت های راجع به او از قول خودش نقل کرده اند که خواندن قران را تمام کرده بود. 🔻میگویند: «شیخ ابوسعید ابو الخیر قصد زیارت وی کرد. و با او وی را محاوراتِ لطیف بود از هر فن... و از حَسَن مودب شنیدم که خادم ابو سعید بود که: چون شیخ به حضرت وی رسید نیز هیچ سخن نگفت. من وِرا گفتم: ایها الشیخ، چرا چنین خاموش گشتی؟ گفت: از یک بحر یک عبارت کننده بس». 🔻او سرانجام در روز دهم محرم سال ۴۲۵ هجری قمری در سن ۷۳ ساگی و در روستای خرقان از دنیا می‌رود. آرامگاه او در شهرستان شاهرود استان سمنان قرار دارد. ساختمان امروزی آرامگاه ابوالحسن خرقانی فضایی سرسبز دارد و اضافه کردن کتابخانه فضای عارفانه آرامگاه را دو چندان کرده است. *خربنده: یعنی کسی که خر کرایه میداد، نگهبان خر. 🔹منبع: مباني عرفان و احوال عارفان، علي اصغر حلبي، چاپ دوم 🆔@philosophymazaheb ایتا 🆔@philosophy_mazaheb تلگرام 🆔@philosophymazaheb اینستاگرام

🔹مکتب ارسطو و ابن سینا 🔻یک مکتب در این مسائل تکیه‌اش تنها بر استدلال است و غیر از استدلال، برای هیچ چیزی ارزش قائل نیست؛ می‌گوید خدا را از راه برهان و استدلال باید شناخت و بس. راهش منحصر به همین است، راه دیگری وجود ندارد. مکتب مشّائی ارسطویی و همچنین مکتب کلامی اسلامی تقریباً چنین مکتبی است. در این مکتب تکیه فقط و فقط روی استدلال و برهان است. 🔻ارسطو خودش وجود خدا را با برهانی که نام آن را «برهان محرّک اول» گذاشته‌اند ثابت می‌کند. او یک راه مخصوصی طی کرده است؛ می‌گوید آنچه در طبیعت هست متحرک است و هر متحرکی محرک لازم دارد و خود آن محرک اگر از سنخ طبیعت باشد باز متحرک است و نیاز به محرکی دارد و باز آن محرک اگر از سنخ طبیعت باشد متحرک است و محرکی لازم دارد و چون یک شیء که حرکت می‌کند نمی‌شود در آنِ واحد محرکی داشته باشد که آن هم متحرک باشد و آن محرک هم محرکی متحرک داشته باشد و آن محرک هم باز محرکی متحرک داشته باشد الی غیر النهایه، پس تمام حرکات عالم منتهی می‌شود به محرکی که غیر متحرک است. خدا در فکر ارسطو به صورت محرک اول تجلی می‌کند؛ او خدا را به عنوان «محرک اول» می‌شناسد. خدا را از راه برهان می‌شناسد، برهانش هم برهان محرک اول است. 🔻بوعلی سینا هم ـ که مکتبش همان مکتب مشّائی است ـ تکیه‌اش در مسائل روی برهان است و یک برهان مخصوص به خود اقامه کرده است که از برهان ارسطو قویتر و محکمتر است که ما اسمش را «برهان سینوی» گذاشته‌ایم. او از راه وجوب و امکان و امثال اینها وارد شده است، و بعضی دیگر از راه‌های دیگر که مختلف است. 🔻این یک مکتب است. در این مکتب تکیه روی برهان و استدلال است و بس، به غیر استدلال اعتنایی ندارد. #کتاب📚 #خدا‌_در_زندگی_انسان #شهید_مطهری 🆔@philosophymazaheb ایتا 🆔@philosophy_mazaheb تلگرام 🆔@philosophymazaheb اینستاگرام

🧠خردگرایی دکارت🧠 🔹دکارت در کتاب مشهورِ خویش با نام گفتار در روش (و با زیرعنوان: «درست به کار بردن عقل، و جستجویِ حقیقت در علوم») توضیح می‌دهد که چگونه در بزرگسالی در تمام تعالیم رسمی و سنتی، اعم از دین و علم تردید کرد و به دنبال آن رفت که بنیاد محکمی برای آن همه آموزه‌هایی که همه بدیهی می‌انگاشتند بیابد. وقتی برای یک فرض، بنیاد مطمئنی نمی‌یابیم، می‌توانیم یک مرحله عقب‌تر رفته و در چیزهایی تردید کنیم که آن فرض بر آن‌ها مبتنی است؛ یعنی فرض‌های مرحلهٔ قبل آن. اگر این کار را ادامه دهیم به جایی می‌رسیم که این شک پدید می‌آید: «اصلاً آیا من وجود دارم؟» دکارت به همین مرحله رسید. او تلاش کرد وجود خویش را اثبات کند. جملهٔ معروف «می‌اندیشم پس هستم» همین تلاش را بیان می‌کند. استدلال دقیق دکارت به این ترتیب است: شک دارم که وجود دارم یا نه. 🔹اما در یک چیز شکی ندارم و آن وجود شک است. شک هست پس اندیشه هست. اندیشه هست پس وجود اندیشمندی هست. اندیشه‌ای که به وجود و حقیقت اشیا و مفاهیم می‌پردازد باید وجود داشته باشد. 🔹بدون وجود نفس (به انگلیسی: self) من نمی‌توان در مورد من اندیشید. بعدها این انتقاد مطرح شد که این استدلال هنوز اثبات نمی‌کند که وجود از آنِ من است. هرچند این انتقاد نیز وارد نیست زیرا به محض تصور چیزی وجود آن محقق شده‌است، خواه آن بر اساس یقین، و یا بر پایهٔ شک باشد. این مطلب را دکارت این‌گونه توجیه کرد که زمانی که عقل ما وجود چیزی را به وضوح و آشکارا پذیرفت آن چیز ضرورتاً موجودیت می‌یابد. زیرا وجود کامل یا خداوند نمی خواهد ما را بفریبد. دکارت ادعا کرد که خداوند تضمین نموده هر چیزی را که ما با عقل خود به آن می‌رسیم، در واقعیت مابه ازا داشته باشد. 🆔@philosophymazaheb ایتا 🆔@philosophy_mazaheb تلگرام 🆔@philosophymazaheb اینستاگرام

🔰انجمن علمی فلسفه و عرفان اسلامی دانشگاه بین المللی مذاهب اسلامی برگزار می کند: 🔹️آموزش زبان یونانی کلاسیک 🖋مدرس: دکتر امیر حسین ساکت - عضو هیئت علمی گروه فلسفه دانشگاه شهید بهشتی - متخصص حوزه فلسفه یونان باستان و قرون‌وسطی - مدرّس تخصصی زبان‌های باستانی یونانی و لاتین 📚معرفی دوره: در این دوره ، آموزش از سطحی آغاز می‌گردد که کسانی که هیچ ذهنیّتی نسبت به این زبان ندارند، قادر خواهند بود ابتدائیات آن را بیاموزند. 🗓 تاریخ: شنبه ها 🕙 ساعت : 17:۰۰ تا ۱9:۰۰ 🔸مدت دوره: ۱۲ جلسه 📌محل برگزاری: دانشگاه مذاهب اسلامی ♦️شروع دوره از تاریخ: 20/ 11/ ۱۴۰۳ 📍هزینه ی دوره ی آموزشی: ۸۰۰/۰۰۰ تومان ⭕️درصورت شرکت داشتن در تمامی ۱۲ جلسه، نصف مبلغ دوره، عودت داده می شود. 🔺دانشجویان برای ثبت نام به آیدی زیر در ایتا مراجعه فرمایند: @adminphilosophy ✅ انجمن علمی فلسفه و عرفان اسلامی دانشگاه بین المللی مذاهب اسلامی 🆔️ @philosophymazaheb 🆔https://t.me/philosophy_mazaheb

🔹مونادهای لایب‌نیتس: واحدهای بنیادین هستی 💠گوتفرید ویلهلم لایب‌نیتس، فیلسوف آلمانی قرن هفدهم، نظریه‌ای بدیع درباره هستی ارائه داد که در آن، جهان از واحدهای بنیادی و ساده‌ای به نام موناد تشکیل شده است. این مفهوم، یکی از اصلی‌ترین مفاهیم در فلسفه لایب‌نیتس و منحصربه‌فردترین آن‌هاست. 💠موناد چیست؟ ⚜️تعریف: موناد (Monad) در زبان یونانی به معنای واحد یا یکتا است. لایب‌نیتس از این واژه برای توصیف جوهرهای ساده و غیرقابل تقسیم استفاده کرد که جهان را تشکیل می‌دهند. 🔻ویژگی‌ها: ▫️ بسیط و غیرقابل تقسیم: مونادها فاقد اجزای کوچکتر هستند و نمی‌توان آن‌ها را به بخش‌های ساده‌تر تجزیه کرد. ▫️ فعال و دارای درک: هر موناد یک مرکز نیرو و فعالیت است و درونیات خاص خود را دارد. آن‌ها جهان را از طریق درک درونی خود تجربه می‌کنند. ▫️ بدون پنجره: مونادها هیچ پنجره‌ای ندارند که از طریق آن بتوان چیزی به آن‌ها وارد یا از آن‌ها خارج شود. به عبارت دیگر، آن‌ها به طور مستقیم با یکدیگر تعامل ندارند. ▫️ پیش‌برنده و هماهنگ: هر موناد حاوی تاریخچه کامل جهان است و به طور هماهنگ با سایر مونادها عمل می‌کند. ▫️ تفاوت با اتم: اگرچه ممکن است مونادها را با اتم‌ها مقایسه کنیم، اما تفاوت‌های اساسی بین آن‌ها وجود دارد. اتم‌ها در فیزیک کلاسیک به عنوان کوچک‌ترین واحدهای ماده در نظر گرفته می‌شدند، در حالی که مونادها موجوداتی فعال و دارای درک درونی هستند. 💠 جهان از دیدگاه لایب‌نیتس ▫️ هارمونی پیش‌برنده: لایب‌نیتس معتقد بود که جهان یک هارمونی پیش‌برنده است که در آن همه چیز از قبل تعیین شده و به بهترین شکل ممکن است. هر موناد، تصویری کامل از کل جهان را در خود دارد و با سایر مونادها به طور هماهنگ عمل می‌کند. ▫️ اصل بهترین‌ها: لایب‌نیتس اصل بهترین‌ها را مطرح کرد که بر اساس آن، خدا بهترین جهان ممکن را آفریده است. هر جهان ممکن دیگری، نقص‌ها و کمبودهایی داشته است. ▫️ مونادولوژی: لایب‌نیتس کتابی به نام "مونادولوژی" نوشت که در آن نظریه خود را درباره مونادها و جهان به طور کامل شرح داده است. 💠 اهمیت مونادها در فلسفه لایب‌نیتس ▫️ حل مشکل تعامل ذهن و بدن: لایب‌نیتس با استفاده از مفهوم موناد، سعی کرد مشکل تعامل ذهن و بدن را که دکارت با آن مواجه بود، حل کند. او معتقد بود که ذهن و بدن دو جنبه از یک موناد هستند. ▫️ تفسیر یکپارچه از طبیعت: نظریه مونادها، یک تفسیر یکپارچه از طبیعت ارائه می‌دهد و پدیده‌های مختلف را به هم مرتبط می‌کند. ▫️ تأثیر بر فلسفه و علم: نظریه مونادها تأثیر قابل توجهی بر فلسفه و علم داشته است و بسیاری از فیلسوفان و دانشمندان بعدی از آن الهام گرفته‌اند. 💠 انتقادات از نظریه مونادها ▫️ ابهام: مفهوم موناد بسیار انتزاعی است و برخی از مفاهیم آن مانند "درک درونی" و "هارمونی پیش‌برنده" به راحتی قابل فهم نیستند. ▫️ عدم قابل آزمایش: نظریه مونادها به دلیل ماهیت انتزاعی خود، به سختی قابل آزمایش تجربی است. ▫️ تعیین‌گرایی: برخی منتقدان معتقدند که نظریه مونادها به نوعی تعیین‌گرایی منجر می‌شود و آزادی اراده را زیر سوال می‌برد. 🆔@philosophymazaheb ایتا 🆔@philosophy_mazaheb تلگرام 🆔@philosophymazaheb اینستاگرام

💠 دورۀ آمــــــــوزشـی و مـســــــــابـقـۀ علـــــــــمی 🔹 حـکـــمـــت اشـــــــــــــراق 🔹 📚 با محوریت کتاب «حکمت اشراق» استــــــــاد 🔸 علـــــــی امیــــــــــنـی‌نـژاد 🔸 💯 شرکت برای طلاب و دانشجـــویان علاقه‌مند - اعــم از خواهـــــران و بــــرادران - آزاد است. ⏳ مهلت ثــبت‌نــــــام: تا ۱۷ بهمن‌‌مـــــــاه ۱۴۰۳ تمدید شد 📆 زمـــــــان شروع دوره: ۲۰ بهمن‌مــــــــاه ۱۴۰۳ 📆 زمـــــــان برگـــزاری مسابقه: تیـرمــــــــاه ۱۴۰۴ 📜 دفـــــترچـــــه‌راهنمــــــای آزمـــــــون 📎 لیـــــنک ثبت‌نام دوره و مســـــابقه 🏷 کانـــال مســابقات حکمت اسلامی ⁉️ گـــــروه پرسش‌وپاسخ با مسئولین 📲 ارتباط با ما: 🆔 @mosabeghat403 🆔 @safeerimam 💢 مؤسسهٔ آموزشی پژوهشی نفحات. https://eitaa.com/nafahat_eri

🔹تاریخچه اصالت وجود 🔻حکمای ما از راه دیگری وارد شده‌اند که بکلی غیر از این راههاست. آنها مطلبی رابه ثبوت رسانیده‌‏اند که صد در صد در دوره اسلامی مستحدث است و حتی متعلق به بعد از دوره ابن ‏سیناست و به نام «اصالت وجود و اعتباریت ماهیت» معروف است که البته مسئله‌ای مفصل و طولانی است. 🔻ما در اصول فلسفه‏ ثابت کرده‌ایم که بر خلاف آنچه که معروف است، مسئله‌ «اصالت وجود» یک مسئله‌ قدیمی و کهن نیست. صدرالمتألهین همیشه دأبش این است که وقتی مطلبی را اثبات می‌کند، برای اینکه خودش را از تنهایی خارج کند و دیگران حرفش را قبول کنند، کوشش می‌کند که از گوشه و کنار حرفهای بزرگان، قرائن و شواهدی بیاورد. چون اغلب این طور است که سخن کسی را که حرف تازه می‌گوید قبول نمی‌کنند، لذا می‌گوید بزرگان پیشین هم نظر به همین حرف داشته‌اند. بعدها برای دیگران این تخیل پیدا شده که شاید اصلا مسئله‌ «اصالت وجود» به همین شکل مطرح بوده است. 🔻نه اینکه بخواهم بگویم قبلی‌ها اصالت وجودی نبوده‌‏اند، بلکه اصلا قبل از اواخر قرن دهم و اوایل قرن یازدهم هجری، مسئله‌ای به نام «اصالت وجود» یا «اصالت ماهیت» مطرح نبوده است. شما اگر در تمام کتاب‌های ابن سینا که یک فیلسوف بزرگ درجه اول است، از اول تا به آخر بگردید، نه کلمه «اصالت وجود» و نه کلمه «اصالت ماهیت» و نه یک کلمه دیگری که مفید این معناها باشد پیدا نمی‌کنید و اصلا این مسئله‌ مطرح نیست. آن چیزی هم که ملاصدرا می‌گوید این است که بعضی از حرفهایی که بوعلی گفته است با «اصالت وجود» جور در می‌آید؛ من هم قبول دارم، کما اینکه بعضی از حرفهای دیگر او هم با «اصالت ماهیت» جور در می‌آید. 🔻از کتاب توحید شهید مطهری #کتاب📚 #شهید_مطهری 🆔@philosophymazaheb ایتا 🆔@philosophy_mazaheb تلگرام 🆔@philosophymazaheb اینستاگرام

💠فلسفه مکانیکی دکارت: جهان به مثابه یک ماشین ✒️فلسفه مکانیکی دکارت یکی از مهم‌ترین جنبه‌های تفکر این فیلسوف بزرگ است. او تلاش می‌کرد تا با استفاده از ابزارهای ریاضی و مکانیک، طبیعت را به طور کامل درک کند و جهان را به مثابه یک ماشین عظیم تصور می‌کرد. 🔻اصول اصلی فلسفه مکانیکی دکارت 🔸️1. ماده به‌عنوان امتداد: دکارت معتقد بود که ماده تنها یک ویژگی اساسی دارد و آن هم امتداد هندسی است. به عبارت دیگر، ماده چیزی نیست جز اشغال فضا. 🔸️2. جهان به‌عنوان یک ماشین: دکارت جهان را به عنوان یک ماشین پیچیده می‌دید که تمام اجزای آن بر اساس قوانین مکانیکی عمل می‌کنند. حتی بدن انسان نیز به عنوان یک ماشین پیچیده تلقی می‌شد. 🔸️3. کاهش همه پدیده‌ها به حرکت: دکارت تلاش می‌کرد تا همه پدیده‌های طبیعی را به حرکت‌های مکانیکی ساده کاهش دهد. به نظر او، تمام تغییرات در جهان نتیجه برخورد و حرکت اجسام مادی است. 🔸️4. استفاده از ریاضیات: دکارت معتقد بود که ریاضیات تنها زبان قابل اعتماد برای توصیف جهان است. او از ابزارهای ریاضی برای مدل‌سازی و تحلیل پدیده‌های طبیعی استفاده می‌کرد. 🔻 تأثیر فلسفه مکانیکی دکارت فلسفه مکانیکی دکارت تأثیر شگرفی بر علم و فلسفه پس از او داشت. برخی از مهم‌ترین تأثیرات آن عبارتند از: 🔸️انقلاب علمی: فلسفه مکانیکی دکارت یکی از پایه‌های انقلاب علمی بود و به پیشرفت علومی مانند فیزیک و فیزیولوژی کمک شایانی کرد. 🔸️توسعه مکانیک کلاسیک: نظریات دکارت در مورد حرکت و نیرو، پایه و اساس مکانیک کلاسیک نیوتن را تشکیل داد. 🔸️ تغییر نگاه به طبیعت: فلسفه مکانیکی دکارت باعث شد تا انسان‌ها به طبیعت به عنوان یک سیستم قابل درک و قابل کنترل نگاه کنند. 🔻 انتقادات از فلسفه مکانیکی دکارت با وجود اهمیت فلسفه مکانیکی دکارت، این فلسفه نیز با انتقاداتی روبرو بود. برخی از مهم‌ترین انتقادات عبارتند از: 🔸️کاهش‌گرایی بیش از حد: برخی منتقدان معتقد بودند که کاهش همه پدیده‌ها به حرکت مکانیکی، ساده‌سازی بیش از حد طبیعت است. 🔸️ نادیده گرفتن کیفیت‌ها: فلسفه مکانیکی دکارت بیشتر بر کمیت و اندازه تمرکز داشت و کیفیت‌ها و ویژگی‌های ذهنی را نادیده می‌گرفت. 🔸️ عدم توانایی در توضیح برخی پدیده‌ها: این فلسفه در توضیح برخی پدیده‌های پیچیده مانند حیات و ذهن با مشکل مواجه بود. 🆔@philosophymazaheb ایتا 🆔@philosophy_mazaheb تلگرام 🆔@philosophymazaheb اینستاگرام