هدایت شده از دین پژوهی
🔴 نگاهی به #چلهکلیمی (موسوی) 🔴
🔥چند سالی هست که به مدد رسانه، چند روز مانده به شروع ماه ذیقعده، فضای مجازی پر می شود از تبلیغ چله موسوی یا کلیمی و برکات باورنکردنی آن!
به همین مناسبت، چند نکته برای اهل #انصاف و #تحقیق عرض میشود:
🔥در اسلام، هر شب و روزی که قداست یا اهمیتی ویژه داشته باشد توسط اهلبیت(ع)، هم مورد تاکید قرار گرفته و هم اعمالی برای آن گفته شده است مانند: شبهایقدر، شب نیمهشعبان، روز عرفه، روز عاشورا و...
در طول ۲۵۰ سال حضور ۱۳ معصوم(ع) و هزار و صد و چند سال دوران امامت امام عصر(عج)، #کوچکترین اشاره ای از طرف #هیچکدام از آنها به اهمیت و معنویت چله کلیمی نشده است، چه رسد به سفارش انجام آن!
یعنی اگر این چله، به لحاظ معنوی #ذرهای اهمیت داشت، یقینا از سوی امامان ما، مورد تاکید قرار میگرفت و ضمن اطلاع به اصحاب و شیعیانشان، اعمالی برایش توصیه میشد.
اکنون که حتی #یکحدیثضعیف از طریق فریقین در اهمیت چله موسوی وجود ندارد، اسرارتراشی برای آن، صرفا بافته افراد #غیرمعصوم است و بس!
به بیان سادهتر، اگر این چله در ترقی و پیشرفت معنوی انسان، آنچنانکه #مدعیان قائلند موثر بود، سلمان و ابوذر و عمار و کمیل و هشام و...مامور به انجام آن میشدند.
لذا انتساب این چله به اهلبیت(ع) مستندی ندارد!
🔥 این چله و نظایر آن، از دیرباز مورد توجه #صوفیه بوده و در آثار آنها بدان اشاره شده است.
جالب اینجاست که عده ای از اعلام صوفیه مثل شمستبریزی، این چله را #بدعت دانسته و از اساس آن را #باطل میدانند!
(مقالات شمستبریزی، ج۱، ص۳۲۳)
با وجود اینکه این چله در میان صوفیه مخالفانی دارد، امروزه شیعیانی هستند که #علاقمند به تصوفاند و #اصرار به تشریع و استناد آن به قرآن و سنت دارند!
عجیب است ولی تشخیص #صوفیانه شمستبریزی، گویا از تشخیص #عارفانه برخی معاصرین ما صحیحتر است!
🔥اگر بر فرض #محال و با هزار #توجیه، بتوان محملی برای چلهنشینی ساخت، باید پرسید که چرا بین تمامی چلهها، فقط چله کلیمی که منتسب به قوم #یهود است، تا این حد مورد #توجه و #تبلیغ و #عمل قرار گرفته است؟
آیا در قرآن، پیامبراکرم(ص) بعنوان #اسوه ما مسلمین معرفی نشده؟
آیه میفرماید: لَقَدْ کانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ (احزاب۲۱)
اگر باید اسوه مسلمین رسول خدا(ص) باشد، فارغ از اینکه این اسوه، چنین عملی را نه توصیه کرده و نه انجام داده، بهتر این بود که چلهای در اوقات مورد تاکید دین اسلام، انتخاب میگردید.
در مقام مثال و نه تایید، مثلا: از عاشورا تا اربعین حسینی یا اوقات دیگری که رنگ و بوی محمد و آل محمد در آن محسوس تر باشد.
تبلیغ وسیع و #نرم این چله در بین مسلمانان و #اقناع آنان برای انجام آن و #اسوه قراردادن موسای کلیمالله #بجای پیامبراکرم(ص) در عبادت، خبر از خیز پنهان #یهود و نقش موثر آنها در تبلیغ این ماجرا دارد.(فتامل جداً)
🔥قدمت توجه به این چله در میان #شیعیان، با ارفاق، محدود به سده اخیر است و اگر نگاهی به آثار عرفای شیعه بیندازید، خواهید دید که تا قبل از آن، نشانی از این چله در مکتوبات آنان نیست.
یعنی در آثار افرادی چون شیخ بهایی، میرداماد، آقا محمد بیدآبادی و...خبر و توصیه ای به انجام این چله نیست. در حالیکه احاطه هر کدام از آنان به دقایق عرفان، بر کسی پوشیده نیست.
🔥یکی از شگردهای اعتباردهی به موضوعات، انتساب آن به افراد مشهور است.
قریب به اتفاق ناقلین چله کلیمی در دوره معاصر، آنرا منتسب به سید علی قاضی میدانند بدون آنکه سند معتبری دال بر آن موجود باشد.
🔥عدهای در مقام #ادعا میگویند: اللهم اجعل محیای محیا محمد و آل محمد. ولی در مقام #عمل، به چله ای که در سیره اهلبیت(ع) نبوده، متمایلاند و #تنها سندشان برای این چله، گفتار یا نوشتار فلان صوفی و عارف یا نهایتا کارشناس برنامه سمتخداست!
لذا بعد از #ترجیح قول و فعل فلان پیر و مرشد بر قول و فعل آلالله، در نهایت و پس از انجام این چله، تا جاییکه این راقم دیده، فقط عُجب و #غرور چلهنشینی عایدشان شده و #هیچ تغییر روحی و اخلاقی محسوسی برایشان اتفاق نیفتاده! رندانه گفتهاند:
هر که گریزد ز خراجات شاه
بارکش غول بیابان شود!
🔥عدهای دیگر، واقعا از صدق دل و با نیت خیر، بدنبال اصلاح نفس و سلوک الی الله هستند و بدون هیچ اطلاعی از برخی اشکالات، به چله و اربعینیات مشغولند و نیّتشان جز تزکیه، چیز دیگری نیست. لذا برای آنان، یادآوری این کلام مرحوم بهجت(ره) سودمند است:
چنانچه طالب، صادق باشد، #ترکمعصیت کافی و وافی است برای #تمامعمر، اگر چه #هزارسال باشد.
https://eitaa.com/bahjat_ir/3669
🔥مثل همیشه، تاکید می گردد که تصمیم نهایی برای #انجام یا #ترک این چله و انتخاب #اسوهحسنه در عبادت، بر عهده خوانندگان است و هدف این متن، صرفا یادآوری بعضی نکات برای اهل #انصاف بوده است نه مطالب دیگر.
https://eitaa.com/dinpajouhi
هدایت شده از دین پژوهی
💠 نکاتی پیرامون #چلهکلیمی و #نماز_ذیقعده به قلم صدیق فاضل، حجت الاسلام هاشمی از مدرسین حوزه علمیه قم که به تازگی منتشر شده است.
🔻لزوم بازنگری فقیهانه در فضای معارف و ارشاد معنوی🔺
" وَ لكِنْ كُونُوا رَبَّانِيِّينَ بِما كُنْتُمْ تُعَلِّمُونَ الْكِتابَ وَ بِما كُنْتُمْ تَدْرُسُونَ."
▪️مخاطب این نوشتار طلاب و علاقه مندان به دقّت های علمی هستند.▪️
✍️ عرصه معنویت نیاز اساسی به نگرش های فقیهانه دارد؛ نگرش فقیهانه در عرصه معنویت یعنی گزاره هایی که در قالب معرفت یا توصیه های عملی در این فضا بیان می شوند باید از فیلترهای فهم عالمانه و عمیق در دین بگذرند و سپس تولید شوند.
👈 همان تلاشهای دانشی که در زمینه فقه الاحکام صورت می گیرد از منبع شناسی و اعتبار سنجی گزاره ها و قواعد فهم و استنباط و استظهار و به کار گیری به جا و قاعده مند عقل و لزوم توجّه به نکات منطقی در استنتاج و لازمه گیری ها و.....همه و همه باید در عرصه معنویت و معارف نیز متناسب با این فضا مورد توجه قرار گیرند تا خروجی آن چه به اسم معنویت و معارف عرضه می شود حرف حساب و قابل استناد به دین باشد.
📝 در این نوشته تنها می خواهم در قالب چند نمونه نشان دهم که چه قدر جای این گونه نگاه ها امروزه در فضای معارف و معنویت خالی است.
♦️ نمونه اوّل
🔰 چند سالی است در ابتدای ذی القعده به دعوت به توجه و بزرگداشت اربعین موسوی رائج شده است. می گویند چون حضرت موسی علیه السلام چهل شبانه روز در میقاتی با پروردگار خویش بود، پس ما نیز این ایّام را مورد توجّه معنوی و تلاش بیشتر در عبادت و بندگی قرار دهیم. در مورد این دعوت به چند نکته باید توجّه کرد و این سؤال ها را عالمانه پاسخ داد تا بعد از آن بتوان به چیزی به نام اربعین موسوی دعوت کرد :
1️⃣ به میقات رفتن حضرت موسی علیه السلام و صحبت شدن از این اربعین در قرآن به ما چگونه مرتبط می شود؟ ما چه دلیل و تبیینی داریم برای این که این چهل شبانه روز برای ما نیز یک فرصت معنوی در قالب یک اربعین است؟
👈 آیا همین که پیامبری در زمانی اربعینی داشته کافی است در این که برای ما نیز این اربعین یک فرصت خاص باشد؟
🟢 تا برای این سؤال ها پاسخ فقیهانه نداشته باشیم، منطقاً جواز سفارش به این اربعین را نداریم. بنده با پذیرش چنین اربعینی بعد از پاسخ گوئی به این سؤالات و تبیین عالمانه ارتباطی که چله نشینی کلیم حق با ما دارد، مشکلی ندارم.
2️⃣ به جای این که بدون پشتوانه دانشی خاصی، اربعین سازی کنیم، چرا نیاییم به صورت جداگانه بر ماه ذی القعده به عنوان یکی از ماه های حرام و نکاتی که پیرامون ماه های حرام در شریعت بیان شده، تاکید به توجه و مراقبه کنیم و دهه ذی الحجه را نیز به صورت جداگانه مورد توجه و تاکید قرار دهیم؟
♦️ نمونه دوّم
🔰 در ایّام ذی القعده به صورت گسترده و حتی قبل از فرارسیدن این ماه، بر نمازی که برخی برای یکشنبه های این ماه روایت کرده اند توصیه و سفارشات اکیدی صورت می گیرد و این چند روزه فضاهای مجازی پر از توصیه به این نماز از جانب برخی علما و مؤمنین است. این جا نیز چند نکته باید مورد توجّه قرار گیرد :
2️⃣ نکته اوّل که بسیار نکته کلیدی و مهمی است این است که دعوت ما به آن چه در شریعت وارد شده باید متناسب با واقعیت و اهمیّت و جایگاه آن در خود شریعت باشد.
▪️باید متناسب با دعوتی که خود دین به امری کرده و اندازه ای که برای آن قائل شده و توجهی که به آن داده به آن امر توجه و دعوت کرد. اصلا طبیعی نیست چنین دعوتی به چنین نمازی.
🔹 نخستین منبعی که به این نماز اشاره نموده، کتاب «اِقبالُ الاَعمال» تألیف مرحوم سیّد بن طاووس ـ رضواناللهتعالیعلیه ـ متوفای قرن هفتم هجری است. سید بن طاووس روایت این نماز را به صورت مُرسَل از منابع عامه نقل کردهاند و سندی سنّی برای روایت ذکر نمودهاند.
🔸بحث مفصّل از سند این روایت مجال خود را می طلبد ولی تذکر همین نکته کافی است که در این سند شخصی به نام أَحْمَدُ بْنُ عَبْدِ اللَّه وجود دارد که در بین خود رجالیون اهل سنّت ضرب المثلی برای کذّاب بودن است و ابن حجر عسقلانی به نقل از حاکم نیشابوری درباره او مینویسد:« هو كذاب خبيث و وضع كثيرا في فضائل الأعمال».
🔹 وقتی روایتی چنین وضعی دارد شمول آن در احادیث من بلغ و قاعده تسامح در ادله سنن نیز مخدوش می شود. قابل تذکر است که برخی بزرگان احادیث من بلغ را تنها شامل اموری می دانند که استحباب و مشروعیت آن ها اثبات شده باشد.
✅ در این جا جا دارد عزیزان، به مبنای خاص سید بن طاووس در قاعده تسامح در ادله سنن که در مقدمه کتاب فلاح السائل به آن پرداخته اند نیز توجه کنند؛ این شخصیت بزرگ با وجود همه خدمات و تالیفاتی که در این فضاها داشته اند، آسیب هایی را نیز سبب شده اند که نیاز به بررسی و اصلاح عالمانه دارد.
https://eitaa.com/dinpajouhi