ا ﷽ ا
🍀کتابی که خلاصه وسائل الشیعه است
شيخ حر عاملى كتاب وسائل را خلاصه كرده و نام آن را« هداية الأمة إلى أحكام الأئمة» نهاده است و كتاب هداية الأمة را نيز با نام« بداية الهداية» خلاصه كرده است.
وى در كتاب بدايه واجبات اسلام را ۱۵۳۵ و محرمات را ۱۴۴۸ مورد دانسته است.
#کتاب_شناسی
#بدايةالهداية
#هدايةالأمة
#وسائل_الشیعه
شيخ #حر_عاملی
•┈┈••✾••┈┈•
@qalalsadegh135
ا ﷽ ا
🍀کتاب #وسائل_الشیعه
🔸خصوصیات کتاب:
۱_استناد به بیش از ۱۸٠کتاب روایی
۲_شامل ۳۵۸۶۸روایت
۳_مورد توجه علما از بدو نگارش(همانند شرائع)
۴_از ارکان اصلی استنباط احکام شرعی
۵_نگارش کتاب در طی ۲٠سال(همانند کافی)
۶_تجدید نوشتار، در طی ۳دوره
۷_این کتاب رابه همراه الوافی وبحارالانوار جوامع حدیثی (ثانویه) مینامند.
۸_ترتیب گردآوری و تنظیم احادیث بر اساس مباحث کتاب شرایع الإسلام محقق حلی
۹_ تنظیم شده در ۵٠موضوع فقهی و خاتمه ای پیرامون مصادر، اسانید و رجال حدیث و... .
🔸انگیزه نگارش کتاب وسائل الشیعه به گفته خود مصنف:
«مدّتها بود که از فکر و قلم خود درخواست میکردم و عزم و همت خود را بر آن میداشتم تا کتابی را به نگارش درآورم که آرزو را برآورده سازد و در علم و عمل سرآمد و شامل احادیث مسائل شرعی و نصوص احکام فرعی باشد. احادیثی که در کتابهای معتبر و صحیح روایی باشد که علمای بزرگ ما تصریح به صحت و اعتبار آنها کردهاند تا پناهگاهی برای خودم در مسائل شرعی باشد و مرجعی برای هدایت شیعه شود و من هم در ثواب هر کس که از نور آن بهره گیرد و با پرچم منارههای آن هدایت گردد و از تابش خورشید و ماه آن بهرهمند شود شریک باشم و چه گنجینهای بزرگتر از ثوابی که تا روز قیامت ادامه یابد ان شاء الله».
🔸سخنان علما در مورد این کتاب:
سید حسن صدر دربارهٔ این کتاب میفرماید: «کتاب وسائل الشیعة دربارهٔ احکام شرعی نگاشته شدهاست. این کتاب به گونهای نوشته شده که به راحتی میتوان از آن استفاده نمود و به مطالب آن دسترسی پیدا کرد. در این کتاب میان استدلال و فقه و کلمات فقها به بهترین شکل و صحیحترین راه و معتبرترین مأخذ جمع شدهاست. هرگاه فقیه و مجتهد متبحری در این کتاب نظر کند آنچه را میخواهد همانند مرواریدهایی که به نظم چیده شده مییابد. هیچ مطلب مشکل و معضلی نیست که به آن نپرداخته باشد و موجب حیرت علما گشته و مانند آیه قرآن در برابر دیگر سخنان مطرح شدهاست.» علامه امینی در کتاب ارزشمند الغدیر دربارهٔ این کتاب میفرماید: «در هیچ کتاب رجال و تراجمی نامی از شیخ حر عاملی برده نشده مگر آنکه جملات مدح و ستایش فراوانی دربارهٔ کتاب گرانبهایش یعنی وسائل الشیعة آن را فرا گرفتهاست.»
اين كتاب به قدرى ارزشمند است كه مرحوم آخوند خراسانى درباره آن فرموده است: بعد از مراجعه به كتاب وسائل الشيعة با مراجعه به كتاب مستدرك الوسائل مجتهد يقين به فحص كامل پيدا مىكند و مطمئن مىشود كه روايت ديگرى در اين باب نيست و گرنه در اين دو كتاب مىآمد.
🔸شروح کتاب:
۱_تحریر وسائل الشیعة و تحبیر مسائل الشریعة نوشته شیخ حر عاملی.
۲_تعلیقهای بر وسائل الشیعة نوشته شیخ حر عاملی.
۳_شرح وسائل الشیعة نوشته شیخ محمد بن شیخ علی بن شیخ عبد النبی بن محمد بن سلیمان بن مقابی معاصر با شیخ یوسف بحرانی.
۴_شرح وسائل الشیعة نوشته حاج مولی محمد رضی قزوینی، شهید در فتنه افغانها.
۵_مجمع الاحکام، نوشته شیخ محمد بن سلیمان مقابی بحرانی معاصر با شیخ عبدالله سماهیجی.
۶_شرح وسائل الشیعة، نوشته سید ابو محمد حسن بن علامه هادی آل صدر الدین موسی طاب ثراه.
۷_الإشارات و الدلائل إلی ما تقدم أو تأخر فی الوسائل، نوشته حفید علامه صاحب جواهر شیخ عبد الصاحب.
۸_شرح وسائل الشیعة نوشته آیتالله سید ابو القاسم خوئی
۹_مستدرک الوسائل نوشته علامه بزرگ محدث نوری
۱٠_شرح آیه الله سید محمدعلی موحد ابطحی
#کتاب_شناسی
#وسائل_الشیعه
شیخ #حر_عاملی
•┈┈••✾••┈┈•
@qalalsadegh135
ا ﷽ ا
#ابن_داوودحلی
🔻ابومحمد حسن بن علی بن داود حلى (۶۴۷-۷۰۷ق)، مشهور به ابن داود حلی، ملقب به تقیالدین، سلطانالعلماء و تاجالمحدثین، عالم رجالی، فقیه و ادیب امامی و از علماى بزرگ شیعه در قرن هفتم هجرى بود.
🔸او در علم فقه و اصول، تفسیر، ادبيات، نحو، صرف، معانی، بیان، بدیع، عروض و در علم اصول عقايد و منطق مهارت داشت و معاصر با علامه حلی بود.
🔸محقق حلی (صاحب شرایع) و سید جمالالدین احمد بن طاووس، ابن جهیم اسدی، نجیبالدین یحیی بن سعید حلی، خواجه نصیر طوسی و پدر علامه حلی از مشایخ ابن داود شمرده شده است.
🔸ابن داود دارای تالیفات بسیاری است که مشهورترین آنها کتاب الرجال بوده که شهرت ابن داود به خاطر این کتاب است.
مطالعه کامل مقاله👇👇👇
📥 wikifeqh.ir/ابن_داوود_حلی
#اعلام
#رجال
#ابن_داوودحلی
#کتاب_الرجال_حلی
•┈┈••✾••┈┈•
@qalalsadegh135
ا ﷽ ا
🍀#آمار_احادیث_کتب_اربعه
🔹این آمار حدودی است.
🔸کافی:
مجموع روایاتی که در کتاب کافی بدون احتساب روایات روضهٔ کافی امده است، 19001حدیث است که مشتمل بر16090حدیث مسند و536حدیث مرفوع و1917حدیث مرسل پ458حدیث موقوف میباشد.
🔸من لا یحضره الفقیه:
مجموع روایاتش 6288حدیث است که مشتمل بر 3971حدیث مسند و1792حدیث مرفوع و59حدیث مرسل و466حدیث موقوف میباشد.
•
🔸تهذیب الاحکام:
مجموع روایاتش16226حدیث است ومشتمل بر14847حدیث مسند و204حدیث مرفوع و922حدیث مرسل و252حدیث موقوف میباشد.
•
🔸استبصار:
مجموع روایاتش 6530حدیث میباشد ومشتمل بر6092حدیث مسند و40حدیث مرفوع و305حدیث مرسل و93حدیث موقوف است.
📚نور
#کتاب_شناسی
#کتب_اربعه
#کافی
#تهذیب_الاحکام
#الاستبصار
#من_لایحضره_الفقیه
•┈┈••✾••┈┈•
@qalalsadegh135
ا ﷽ ا
🍀اینگونه فرزندت را تربیت کن!
⚪️رسول اکرم(صلی الله علیه و آله):
🔵أدِّبوا أولادَكُم عَلى ثَلاثِ خِصالٍ : حُبِّ نَبِيِّكُم ، وحُبِّ أهلِ بَيتِهِ ، وعَلى قِراءَةِ القُرآنِ.
🔴فرزندانتان را با سه ویژگی تربیت کنید:
دوستی پیامبرتان
دوستی اهل بیت او
و خواندن قرآن.
📚کنزالعمال: ج16، ص417 و 456
#حدیث
#قرآن_کریم
#محبت #ولایت
حضرات #اهل_بیت علیهم السلام
حضرت #رسول_الله صلیاللهعلیهوآله
•┈┈••✾••┈┈•
@qalalsadegh135
ا ﷽ ا
🍀 اندوه روز نیامده را مخور
🔻الإمامُ علیٌّ عليه السلام:
🔸يا ابْنَ آدَمَ لَا تَحْمِلْ هَمَّ يَوْمِكَ الَّذِي لَمْ يَأْتِكَ ـ عَلَى يَوْمِكَ الَّذِي قَدْ أَتَاكَ ـ فَإِنَّه إِنْ يَكُ مِنْ عُمُرِكَ يَأْتِ اللَّه فِيه بِرِزْقِكَ.
✍️اى فرزند آدم اندوه روز نيامده را بر امروزت ميفزا، زيرا اگر روز نرسيده، از عمر تو باشد خدا روزى تو را خواهد رساند.
📚 نهج البلاغه، حکمت ۲۶۷.
#حدیث
#رزق
#روزی
•┈┈••✾••┈┈•
@qalalsadegh135
ا ﷽ ا
💬 حضرت زهراء علیهاالسلام در آخرین لحظات عمر شریفشان خطاب به امیرالمومنین علیهالسلام فرمودند:
📜 واسْتَوْدَعْتُكَ اللَّهَ تَعَالَى حَتَّى أَلْقَاكَ جَمَعَ اللَّهُ بَيْنِي وَبَيْنَكَ فِي دَارِهِ وَقُرْبِ جِوَارِهِ؛
😭 تو را به خدای متعال میسپارم تا زمانی که دوباره تو را ملاقات کنم. خداوند من و تو را در سرای خود و نزدیکی جوارش جمع کند.
#فاطمیه
حضرت #امام_علی علیهالسلام
حضرت #فاطمه_الزهرا سلام الله علیها
•┈┈••✾••┈┈•
@qalalsadegh135
ا ﷽ ا
💠حضرت فاطمه (علیها السّلام) فرمودند:
🔸اَنارَ اللهُ بأبی، مُحمّدٍ صلّی الله علیه و آله و سلّم ظُلَمَها وَ کَشَفَ عَن القُلوبِ بُهَمَها وَجلّی عَنِ الأبصارِ غُمَمَها وَقامَ فی الناسِ بِالهِدایَة فَأنقَذَهُم مِنَ الغِوایَةِ وَ بَصَّرَهُم مِنَ العمِایَة
🔹خداوند به برکت وجود پدرم محمد صلّی الله علیه و آله و سلّم ظلمتهای امت را روشنی بخشید و ابهام های قلوب را برطرف ساخت و تیرگیها را از چشمها زدود. آن حضرت در میان مردم به هدایت برخاست، آنان را از گمراهی نجات داد و از کوردلی بینایشان ساخت
📗العوالم، ج ۱۱، ص ۴۶۹
🔻شرح حدیث
🔸بعثت حضرت رسول صلّی الله علیه و آله و سلّم روشن شدن چراغی فروزان در شب تاریک مردم جاهلیت زده و سرگردان بود.
🔸خداوند بارها در قرآن از این نعمت عظیم یاد کرده و آن را منّتی بر بشریّت شمرده است.
🔸پیامبران الهی حجّتهای پروردگارند. وجودشان در میان مردم «راه» را نشان می دهد و سخنانشان جانها و اندیشه را روشن می سازد و دعوت مستمر و زحمات فراوانشان موجب «هدایت» انسان می شود.
🔸از این رو بشریّت در طول تاریخ مدیون پیامبران بوده است و از رهنمودهای آنان مسیر «کمال» را شناخته و پیموده است.
🔸کوری فقط نابینایی چشم و نداشتنِ بصر نیست، بصیرت نداشتن کوریِ سخت تری است. انبیای الهی با مشعلی از هدایت الهی که در دست داشتند، آمدند تا انسان را از قید و بندهای اوهام و خرافات و جهالت ها برهانند و با خدا و فطرت و حقیقت آشتی دهند.
🔸آنان که قدردان این روشنگران راه بودند، راه را شناختند و از حیرت و بی خبری رستند و آنان که ناسپاسی کردند و دعوت پیامبران را تکذیب نمودند، در جهل و سرگردانی ماندند.
🔸حضرت محمد صلّی الله علیه و آله و سلّم پر فروغ ترین چهره ی این سلسله ی نورانی بود که جهان را منوّر ساخت و هنوز هم خورشید هدایتش در جهان می تابد.
📗منبع: #حکمت_های_فاطمی ، جواد محدثی
#شرح_حدیث
#حدیث
#هدایت
حضرت #رسول_الله صلیاللهعلیهوآله
حضرت #فاطمه_الزهرا سلام الله علیها
•┈┈••✾••┈┈•
@qalalsadegh135
ا ﷽ ا
💠 الکافی، مهمترین کتاب حدیثی شیعه
🔹 الکافی از منابع حدیثی شیعه و مهمترین و معتبرترین منبع از کتب اربعه است.
🔸 این کتاب نوشته محمد بن یعقوب بن اسحاق مشهور به کُلینی است که آن را در مدت ۲۰ سال گردآوری کرده است.
🔹 الکافی در سه بخش اصول، فروع و روضه تألیف شده و محل رجوع عالمان شیعه تا کنون بوده است.
🔸 اصول کافی به روایات اعتقادی، فروع آن به اخبار فقهی و روضه کافی به تاریخ میپردازد.
❇️ برای دانلود متن عربی و فارسی هر سه بخش این کتاب مهم از لینکهای زیر استفاده کنید:
✳️ الکافی به زبان عربی (چاپ دارالحدیث)
🔻 اصول کافی
۱. جلد اول 👈 دانلود
۲. جلد دوم 👈 دانلود
۳. جلد سوم 👈 دانلود
۴. جلد چهارم 👈 دانلود
🔻 فروع کافی
۵. جلد پنجم 👈 دانلود
۶. جلد ششم 👈 دانلود
۷. جلد هفتم 👈 دانلود
۸. جلد هشتم 👈 دانلود
۹. جلد نهم 👈 دانلود
۱۰. جلد دهم 👈 دانلود
۱۱. جلد یازدهم 👈 دانلود
۱۲. جلد دوازدهم 👈 دانلود
۱۳. جلد سیزدهم 👈 دانلود
۱۴. جلد چهاردهم 👈 دانلود
🔻 روضه کافی
۱۵. جلد پانزدهم 👈 دانلود
🔹 فهارس عامه 👈 دانلود
✳️ الکافی به زبان فارسی
🔻اصول کافی (ترجمه آیت الله کمرهای)
۱. جلد اول 👈 دانلود
۲. جلد دوم 👈 دانلود
۳. جلد سوم 👈 دانلود
۴. جلد چهارم 👈 دانلود
۵. جلد پنجم 👈 دانلود
۶. جلد ششم 👈 دانلود
🔻 فروع کافی (ترجمه جمعی از نویسندگان)
۱. جلد اول 👈 دانلود
۲. جلد دوم 👈 دانلود
۳. جلد سوم 👈 دانلود
۴. جلد چهارم 👈 دانلود
۵. جلد پنجم 👈 دانلود
۶. جلد ششم 👈 دانلود
۷. جلد هفتم 👈 دانلود
۸. جلد هشتم 👈 دانلود
۹. جلد نهم 👈 دانلود
۱۰. جلد دهم 👈 دانلود
🔻 روضه کافی (ترجمه آیت الله کمرهای)
۱. جلد اول 👈 دانلود
۲. جلد دوم 👈 دانلود
♻️ این فهرست را به آنان که می دانید برایشان مفید است، ارسال کنید
#کتاب_شناسی
کتاب #کافی #الکافی
•┈┈••✾••┈┈•
@qalalsadegh135
ا ﷽ ا
🔹لیست کامل از شروح کتاب شریف الکافی نوشته ثقة الاسلام مرحوم محمد بن یعقوب کلینی(متوفی ۳۲۸ق) تقدیم به همه اعضای محترم کانال کتابخانه
👈الکافی (ط دار الحدیث)
👈الکافی (ط منشورات الفجر)
👈الکافی (ط دار المرتضی)
👈الکافی (ط دار الکتب الاسلامیه)
👈مرآة العقول فی شرح اخبار آل الرسول صلی الله علیه و آله(علامه محمد باقر مجلسی)
👈الشافی فی شرح اصول الکافی(ملا خلیل قزوینی)
👈الحاشیه علی اصول الکافی(محمد امین استر آبادی)
👈مجموعه رسائل در شرح احادیثی از کافی(مهدی سلیمانی آشتیانی)
👈شرح اصول الکافی(مولی محمد صالح مازندرانی)
👈شرح فروع الکافی(مولی محمد صالح مازندرانی)
👈الهدایا لشیعة ائمة الهدی علیهم السلام(شرح اصول کافی)
👈البضاعة المزجاة(شرح روضه کافی)
👈الحاشیة علی اصول الکافی(میرزا رفیعا)
👈مستدرک الکافی(دکتر علی عبد الزهره فحام)
👈المعجم المفهرس لالفاظ الاصول من الکافی
👈ترجمه و شرح فارسی کتاب شریف کافی (محمد باقر کمرهای)
👈ترجمه و شرح فارسی کتاب شریف کافی (سید مهدی آیت اللهی)
👈ترجمه و شرح فارسی کتاب شریف کافی (محمد علی بن محمد حسن اردکانی)
#کتاب_شناسی
#کافی
#کلینی
#شروح_کتاب_کافی
•┈┈••✾••┈┈•
@qalalsadegh135
ا ﷽ ا
💠 تقابل حوزه قم با حوزه بغداد، آری یا خیر؟
🔹 بعضی از کسانی که با نگاه تاریخی به علم #حدیث نگاه میکنند، بین حوزۀ بغداد و قم، تقابلی ترسیم میکنند و میگویند: حوزۀ حدیثیِ بغداد پیرو مکتب #عقلگرایی است و در مقابل، حوزۀ حدیثی قم حوزۀ حدیثیِ #نصگرا است. حتی بعضی اشاره میکنند که منشأ اخباریگری، حوزۀ حدیثی قم و امثال شیخ #صدوق است.
🔸 ولی ما در مقالهای توضیح دادهایم که این جداسازی و توهم تقابل، با واقعیتهای تاریخی سازگار نیست. یکی از دلایل ما این است که: فهرست شیخ و رجال نجاشی و رجال ابن غضائری (که بیشترین دادههای توصیفی در آنهاست و همه همدوره بودهاند، اگر چه نجاشی زودتر از دنیا میرود و به تعبیری جوانمرگ شده است) و همگی از مکتب بغداد هستند، توصیفاتی #تحسینآمیز از چهرههای حدیثی قم (مثل شیخ صدوق) کردهاند.
📚 برگرفته از درس رجال استاد #حسینی شیرازی در مدرسه علمیه شهیدین (1398ش)
#رجال
#حدیث_شناسی
#تاریخی
#حوزه_بغداد
#حوزه_قم
•┈┈••✾••┈┈•
@qalalsadegh135
ا ﷽ ا
🍀کتاب «فقه الرضا» يا «فقه الرضوى» يا «الفقه»
منسوب به امام على بن موسى الرضا
🔸اشاره
همان گونه كه از اسم اثر پيداست اين كتاب پيرامون مسائل مختلف فقهى است و البته ضمن مسائل فقهى بعضى از مسائل عقيدتى و اخلاقى نيز بيان شده است. به طور كلى مطالب اين كتاب به چهار بخش قابل تقسيم است:
۱. احكام فقهى، كه قسمت عمدۀ كتاب را تشكيل مى دهد.
۲. مسائل عقيدتى، كه در ابتدا و انتهاى كتاب آمده است، نظير: بحث معرفت، قضا و قدر، استطاعت، جبر و تفويض، مشيت و اراده.
۳. مسائل اخلاقى، نظير: حيا، توكل، سخاوت، قناعت، صبر، تواضع، زهد و...
۴. برخى آداب، همانند: آداب شانه زدن، روغن مالى، حجامت، استشفا به قرآن، سرمه كشيدن، آداب سفر و...
اما قسمت اصلى كتاب - كه مسائل فقهى است - مشتمل بر مطالب زير است.
مسائل طهارت، نماز، احكام ميت، روزه، زكات، حج، نكاح و طلاق، بيع و اجاره، و شفعه و امثال آن و حدود و ديات به طور مفصل.
🔸شيوۀ نگارش
الف - تنظيم مطالب
اين كتاب ۱۱۹ باب دارد و تنظيم بابها تقريبا به شيوۀ كتابهاى فقهى است و البته اين تنظيم كاملا دقيق نيست. به عنوان نمونه، برخى از مطالب مربوط به نماز در باب ۵۳، ضمن مباحث معاملات آمده است و يا مطالب مربوط به خمس در باب ۴۹ و پس از مباحث ارث ذكر شده است، همان گونه كه بحث حدّ زنا و لواط جدا از ساير مباحث حدود و ديات، مقدم بر بحث ارث، خمس، صيد و ذباحه آمده است. ازاين رو به نظر مى رسد اين كتاب در تنظيم بابها اندكى دچار
به هم ريختگى شده است.
ب - كيفيت بيان
شيوۀ بيان اين كتاب با روايات معمول و معروف اهل بيت عليهم السّلام اختلاف فاحشى دارد. اين تفاوت سبكها آنقدر زياد است كه برخى آن را دليلى بر عدم صحت انتساب كتاب به امام رضا دانسته اند. اكثر فصلهاى كتاب با عنوان: «اعلم يرحمك الله» يا «اعلموا يرحمكم الله» شروع مى شود. و در موارد متعددى (نزديك به ۲۰۰ بار) رواياتى با اين جملات «نروى عن بعض العلماء، يروى، روى، اروى» يا «قال العالم» و امثال آن نقل شده است كه چنين شيوه اى در ساير كتابها و روايات ائمه بى سابقه است. گاه روايتى را ذكر
مى كند و مى گويد: «قيل معناها... » و پس از ذكر يك معنى مى گويد: «و قد فسّر على غير هذا الطريق اهل الباطن». چنين شيوه اى هم در ساير روايات وجود ندارد.
🔸تاريخ كتاب
اين كتاب تا قرن يازدهم و زمان علامه محمد تقى مجلسى (مجلسى بزرگ) مشهور نبوده است و او براى اولين بار در كتاب اللوامع القدسيه - كه شرح بر كتاب من لا يحضره الفقيه است - از آن ياد كرده است.
سپس علامۀ بزرگوار محمد باقر مجلسى در كتاب بحارالانوار از آن نام برده و آن را معرفى كرده و رواياتش را در فصلهاى مختلف ذكر كرده است.
علامۀ محمد تقى مجلسى جريان پيدا شدن اين كتاب را چنين بيان مى كند:
سيد فاضل مورد اطمينان، محدث، قاضى امير حسين، ساليانى دراز مجاور بيت الله الحرام بود و چون به شهر اصفهان آمد به خدمتش مشرف شدم و او را زيارت كردم. او به من اظهار داشت: هديۀ نفيسى براى شما آوردهام و آن فقه الرضوى عليه السّلام است. زمانى كه در مكه بودم گروهى از مردم قم بدانجا آمدند و با آنها كتابى قديمى بود كه در زمان امام رضا نگاشته شده بود و در برخى مواضع آن خط خود آن حضرت وجود داشت و بر آن عدۀ بسيارى از فضلا اجازاتى نگاشته بودند، به گونه اى كه براى من علم
عادى پيدا شد كه اين كتاب تأليف آن حضرت است. و من آن را استنساخ نمودم... آنگاه سيد كتاب را به من داد و من نيز آن را استنساخ نمودم. و آن را به برخى فضلا دادم و فراموش كردم آن را از وى بازپس گيرم و چون شرح عربى من لا يحضره الفقيه، به نام روضة المتقين را به پايان بردم و شرح فارسى را نيز مقدارى نوشتم، آن فاضل كتاب را به من باز پس داد. پس در آن انديشه نمودم و فهميدم كه اين كتاب نزد صدوق و پدرش وجود داشته است و هر چه صدوق بزرگ به فرزندش در
رساله اش نگاشته عبارات همين كتاب است؛ مگر موارد اندكى. و نيز هرچه صدوق در كتاب من لا يحضره الفقيه بدون سند ذكر كرده است عبارات همين كتاب فقه رضوى است
علامه محمد باقر مجلسى در مقدمۀ كتاب بحارالانوار مى نويسد:
سيد فاضل محدث قاضى امير حسين (طاب ثراه) پس از آنكه به اصفهان وارد شد، مرا نسبت به كتاب فقه الرضاء آگاه نمود و گفت: در هنگام مجاورت در كنار بيت الله الحرام جماعتى از اهل قم كه براى گزاردن حج مشرف شده بودند، نزد من آمدند و با آنها كتابى قديمى بود كه تاريخ آن هم عهد با زمان امام رضا بود. و از پدرم «محمد تقى مجلسى» شنيدم كه مى فرمود:
سيد به من گفت: بر اين كتاب خط امام رضا وجود داشت و بسيارى از فضلا اجازاتى بر آن كتاب نگاشته بودند و به واسطۀ اين قرائن براى من يقين حاصل شد كه اين كتاب تأليف امام رضا مى باشد.
ادامه👇
#کتاب_شناسی
#الفقه
#فقه_الرضوى
#فقه_الرضا علیه السلام
حضرت #امام_رضا علیهالسلام
•┈┈••✾••┈┈•
@qalalsadegh135
ادامه از👆
پس كتاب را از اهل قم دريافت كرده و آن را استنساخ نمودم. پدرم نيز كتاب را از سيد دريافت كرده و آن را استنساخ نمود و اكثر عبارات آن موافق با سخنانى است كه صدوق در كتاب من لا يحضره الفقيه بدون سند ذكر كرده
است و نيز موافق با بيانات پدر بزرگوار صدوق در رساله اى كه به فرزندش نگاشته است و بسيارى از احكامى كه اصحاب ما ذكر كرده و مستندش معلوم نيست، در اين كتاب ذكر شده است، چنانكه در كتب عبادات خواهى ديد
🔸جايگاه كتاب
در رابطه با اين كتاب دو نظريۀ عمده وجود دارد:
الف - عدۀ زيادى از علما آن را تأليف امام رضا دانسته اند. بنا به قول محدث نورى افزون بر علامه محمد تقى مجلسى و محمدباقر مجلسى برخى ديگر از علما نظير علامه نراقى، فاضل هندى، سيد بحرالعلوم، شيخ يوسف بحرانى، سيد على طباطبائى مؤلف رياض المسائل و وحيد بهبهانى بر اين كتاب اعتماد كرده اند. علامه ملا احمد نراقى در عائد چهل و ششم كتاب عوائد الايام مى نويسد: كتاب فقه الرضا از كتب اخبار محسوب مى شود
ب - تعداد بسيارى از علما نيز نسبت اين كتاب به امام رضا را رد كرده و آن را قابل اعتماد ندانسته اند. اسامى برخى از آنها عبارت است از:
۱. شيخ حرّ عاملى، مؤلف كتاب وسائل الشيعه.
۲. شيخ محمد حسين اصفهانى، مؤلف كتاب فصول.
۳. علامه ميرزا عبد الله افندى مؤلف كتاب رياض العلماء.
۴. علامه سيد محسن اعرجى كاظمينى.
۵. علامه محدث نورى، مؤلف مستدرك الوسائل.
🔹برخى از دلايل گروه اول به شرح ذيل است:
۱. جمله اى كه در اول كتاب آمده است «يقول على بن موسى الرضا»
۲. عباراتى كه طىّ كتاب ذكر شده است؛ نظير «نحن معاشر اهل البيت... » يا: «جدّنا امير المؤمنين... » يا: «أروى عن ابى العالم... »
۳. قرائن و شواهدى كه امير قاضى حسين از آنها يقين پيدا كرد كه كتاب تأليف امام رضا است.
نظير: تاريخ كتابت، اجازات علما، شهادت گروهى از مردم قم.
۴. موافقت روايات بدون سند - كه در من لا يحضره الفقيه آمده است - با متن اين كتاب و نيز تطابق متن كتاب با برخى فتاوى كه مدرك آنها معلوم نيست.
🔹و اما دلايل گروه دوم بر نفى اين ادعا عبارت است از:
۱. مطرح نبودن اين كتاب تا قرن يازدهم. بدون ترديد اگر كتابى بدين پايه از اهميت وجود داشت علماى سابق بر آن آگاهى مى يافتند و از آن روايتى با يادى در كتابهاى خويش
نقل مى كردند.
۲. شيوۀ نگارش: شيوۀ نگارش كتاب با تمامى روايات ائمه: منافات دارد؛ مثلا نزديك به ۲۰۰ مورد عبارات «أروى، نروى، روى عن العالم، روى عن العلما» ذكر شده است كه در ساير روايات چنين عباراتى به كار نرفته است و البته در نسخه اى كه در دست محدث نورى بوده رواياتى از راويانى كه متأخر از زمان امام رضا بودند نيز ذكر شده است. محدث نورى به اين دليل كتاب را
تأليف دوران متأخر مى داند و برخى به اين اشكال پاسخ داده اند كه اين روايات مسند مربوط به كتاب نوادر عبد الله بن عيسى اشعرى است كه چون هر دو در يك مجلد بوده به واسطۀ به هم ريختگى اوراق كتاب با يكديگر مخلوط شده است.
برخى ديگر از موارد اختلاف شيوۀ اين كتاب با ساير روايات اهل بيت را قبلا در بحث شيوۀ نگارش ذكر كرديم كه از تكرار مجدد خوددارى مى كنيم.
۳. در اين كتاب احكامى مخالف مذهب شيعه و اجماع علماى آن مشاهده مى شود كه به برخى از آنها اشاره مى كنيم:
الف - در نظر گرفتن يكى از ائمه هنگام نماز (چنانچه از صوفيه نسبت به اقطاب خود نقل شده است)
ب - كفايت غسل و شستن پا از مسح كردن آن .
ج - تعيين اندازۀ آب كر با انداختن سنگريزه در آن كه اگر امواج آن به ديوار چاه برسد «كرّ» نيست و إلاّ «كرّ» است
د - دو سورۀ «فلق» و «ناس» (معوذتين) از قرآن نيستند و فقط تعويذند
ه - اشتراط وجود دو شاهد در ازدواج
🔸نظريات پيرامون فقه الرضا :
۱. اين كتاب تأليف امام على بن موسى الرضا است.
۲. اين كتاب تأليف برخى از شاگردان آن حضرت است.
۳. اين كتاب همان كتاب شرايع على بن الحسين (صدوق بزرگ) است.
۴. اين كتاب، كتاب التكليف محمّد بن على شلمغانى است.
۵. اين كتاب كتاب المنقبة، امام حسن عسكرى است.
📚فرهنگ کتب حدیثی شیعه
#کتاب_شناسی
#الفقه
#فقه_الرضوى
#فقه_الرضا علیه السلام
حضرت #امام_رضا علیهالسلام
•┈┈••✾••┈┈•
@qalalsadegh135
ا ﷽ ا
🍀علی بن ابراهیم بن هاشم قمی
این ضریح که در تصویر مشخص است متعلق به علی بن ابراهیم بن هاشم قمی است .واقع در پاساژ الغدیر قم( نزدیک حرم مطهر)
علی بن ابرهیم قمی از اصحاب امام حسن عسکری علیه السلام بوده است و استاد مرحوم کلینی.
🔺لذا بیشترین سندی که در کتاب الکافی تکرار شده است این سند است👈علی بن ابراهیم عن ابیه عن النوفلی عن السکونی
🔺طبق تفحص مرحوم خوئی از علی بن ابراهیم هفت هزار و دویست و چهل روایت در منابع شیعه موجود است(معجم الرجال ج ۱۱ ص ۱۹۵)
🔹کتاب تفسیر قمی که الان موجود است از آثار علی بن ابراهیم قمی است.
👌نثار روح این بزرگ مرد فاتحه ای قرائت کنیم🌱
#رجال
#اعلام
#ابراهیم_بن_هاشم
#علی_ابن_ابراهیم
•┈┈••✾••┈┈•
@qalalsadegh135
ا ﷽ ا
🍀 ارزش فهم حدیث
عن الصّادقُ عليه السلام :
حَديثٌ تَدْرِيهِ خَيرٌ مِن ألفِ حَديثٍ تَرْوِيهِ
حضرت امام صادق علیهالسلام:
يك حديث بفهمى بهتر است از آن كه هزار حديث [نفهميده ]روايت كنى.
📚معاني الأخبار 2/3
#حدیث
#حدیث_شناسی
#فهم_حدیث
•┈┈••✾••┈┈•
@qalalsadegh135
ا ﷽ ا
🔸 همنشینان بهشتی حمزه سیدالشهداء چه کسانی هستند؟
💎پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند:
«هرکس علی علیهالسلام را دوست بدارد، خداوند اعمال نیک او را میپذیرد، گناهانش را میبخشد و جایگاهش را در بهشت کنار حضرت حمزه، سیدالشهداء، قرار میدهد.»💎
📚مائة منقبة من مناقب أمير المؤمنين علی بن أبیطالب و الأئمة من ولده علیهمالسلام، جلد ۱، صفحات ۶۴ تا ۶۷
بحار الأنوار، جلد ۲۷، صفحه ۱۱۴
#حدیث
#فضائل
#مناقب
#ولایت #محبت
حضرت #امام_علی علیهالسلام
•┈┈••✾••┈┈•
@qalalsadegh135
ا ﷽ ا
💠حضرت فاطمه (علیها السّلام) فرمودند:
🔸اَبَوا هذِهِ الاُمَّة محمّدٌ و علیٌّ، یُقیمانِ اَوَدَهُم وُ یُنقذانهِمِ مِنَ العَذابِ الدّائِمِ إن أطاعُوهُما، وَ یُبیحانِهِمِ النَّعیمَ الدّائِمَ اِن وافَقُواهُما
🔹محمد و علی پدران این امّتند، کژیهای آنان را استوار می سازند و آنان را از عذاب ابدی نجات می دهند، البته اگر مردم از این دو پیشوا اطاعت کنند، و اگر با آن دو همراهی و موافقت کنند، نعمت جاودانه ی بهشت را روزی آنان می سازند.
📗بحارالأنوار ج23 ص259
🔻شرح حدیث
🔸غیر از پدر نسبی که سبب ولادت انسان است و حق پدری بر گردن فرزند دارد، پدر فکری، روحی و معنوی هم وجود دارد که حق هدایت و نصرت و تعلیم و تربیت بر انسان دارد.
🔸حضرت رسول صلّی الله علیه و آله و سلّم و حضرت امیر علیه السّلام پدر معنوی امت و از پدر دلسوزتر و خیرخواه ترند.
🔸اگر امت از ضلالت و بیراهه نجات یافته اند و به خدا و حق و معنویات گرویده اند، در سایه ی عنایات و دلسوزیهای پدرانه ی پیامبر خدا و جانشین او بوده است.
🔸اگر پدر فرزند را از رنج و سختی دنیا می رهاند، پیامبر و امام وسیله ی نجات و رهایی انسان از عذاب ابدی در آخرتند.
🔸اگر پدر فرزند را سر سفره ی خود می نشاند و آب و غذا و خوراک و پوشاک او را تأمین می کند، پیامبر و امام، امت را بر سر سفره ی معنوی دین می نشانند و از کرامت خدا و نعمت هدایت و بهشت برین برخوردار می سازند.
🔸پیشوایان دین نقش هدایت و منجی را دارند، امّا... شرط رهایی از عذاب قیامت و بهره مندی از نعمتهای بهشت، «اطاعت» و «همراهی» است.
🔸اگر کسی پا به پای رسول و امام راه سعادت و آخرت را نپیماید، آنان چه کنند؟ «گر گدا کاهل بود، تقصیر صاحب خانه چیست؟»
📗منبع: #حکمت_های_فاطمی ، جواد محدثی
#حدیث
#شرح_حدیث
#ولایت #پدر
حضرت #امام_علی علیهالسلام
حضرت #رسول_الله صلیاللهعلیهوآله
حضرت #فاطمه_الزهرا سلام الله علیها
•┈┈••✾••┈┈•
@qalalsadegh135
قال الصادق:(مکتب الصادق)
ا ﷽ ا #فهرست سوم/۳ #فهرست_موضوعات بنا بر حروف الفبا: ۱- آ #حفظ_آبرو #آداب_دینی #آدم #آخرالزمان #آ
ا ﷽ ا
#اشاره👌🌱
🔹یکی از مشکلات در کانالهای ایتا این است که دسترسی به انبوه موضوعات هر کانال سخت و دشوار می باشد، و گاهی ناممکن
از این جهت ما سعی کردیم
تمامی موضوعات مطرح شده در کانال را در یک فهرست الفبایی منظم گرد آوريم
تا همچون یک کتاب فهرست دار ، دسترسی به موضوعات مطرح شده ،آسان و در دسترس باشد . والحمدلله
🔸با طرح موضوعات جدید ، فهرست کانال نیز به روزرسانی می شود.
#فهرست
ا ﷽ ا
🖊بخش اول:
🍀اصحاب اجماع چه کسانی هستند؟
🔸اصحاب اجماع به گروهی ویژه از روایتگران حدیث گفته میشود، عنوان اصحاب اجماع که در مجموع ۲۲ تن از راویان مهم را در برمیگیرد، گستردهترین و مهمترین شیوه در میان توثیقات عام به شمار میرود.
🔸تعریف اصحاب اجماع
عنوان اصحاب اجماع، اصطلاحی در علم رجال است که بر گروهی ویژه از راویان احادیث در سدههای دوم و سوم هجری قمری که از بزرگان پرورش یافته مکتب امام باقر، امام صادق، امام کاظم و امام رضا (علیهم السّلام) به شمار میروند و بر تصدیق روایاتشان و نیز مقام علمی و فقاهتشان اجماع شده است، اطلاق میشود.
🔸پیشینه اصطلاح اصحاب اجماع
اساس پیدایش این اصطلاح از نظر تاریخی، به اواخر سده سوم و اوائل سده چهارم هجری قمری بازمیگردد که در تعبیرات برخی چهرههای رجالی معروف امامی مانند ابو عمرو کشی در چند جای کتاب رجالی وی آمده و پس از آن در سدههای بعد میان رجالیان شکل گرفته است. [۱] [۲] [۳] [۴] [۵]
🔸دیدگاه بزرگان
محدث نوری آورده است:
«از مباحث مهم رجال مبحث اصحاب اجماع است؛ زیرا طبق برخی از برآوردها هزاران حدیثی که صحیح قلمداد نمیشوند به یمن همین بحث، صحیح یا در حکم صحیح تلقی خواهند شد». [۶] [۷]
شواهد رجالی نشان میدهدکه نخستین بار ابو عمرو کشی (م ۳۲۹) در رجال خود از مساله اصحاب اجماع سخنی به میان آورد. [۸]
او در سه جا تحت عنوان نامگذاری اصحاب امام باقر و امام صادق (علیهالسّلام)، اصحاب امام صادق(علیهالسّلام) و اصحاب امام کاظم (علیهالسّلام) و امام رضا (علیهالسّلام)، از اجماع امامیه بر صحیح دانستن روایات گروهی از اصحاب آنان گفت و گو کرده است. به عنوان مثال میگوید: «امامیه بر صحیح دانستن روایات صحیح آنان اصحاب (امام صادق (علیهالسّلام)) بر تصدیق گفتارشان اجماع و به فقاهتشان اذعان دارند». [۹]
یا دربارهی دسته سوم، یعنی اصحاب امام کاظم و امام رضا (علیهالسّلام) میگویند:
«اصحاب ما بر تصحیح روایات صحیح آنان و تصدیق ایشان اجماع دارند و به فقه و علمشان اذعان نمودهاند، آنان شش نفرند». [۱۰]
پس از کشی شیخ طوسی (۴۶۰) از گفتار او پیروی کرد. شیخ در رجال خودکه تلخیص رجال کشی است از اصحاب اجماع و از شمار آنان سخن به میان آورد. [۱۱] پس از شیخ طوسی ابن شهرآشوب (م ۵۸۸) طبقه نخست و دوم اصحاب اجماع را _ طبق آنچه که در سر کشی آورده بود_ ذکر نمو د. آنگاه علامه حلی (م ۷۲۶) در «خلاصة الاقوال» در توصیف و معرفی هر یک از اصحاب اجماع گفتار کشی را منعکس ساخت. ابن داود (م ۷۰۷) به پیروی از رجالیون متقدم میگوید: «امامیه بر ۱۸ تن اتفاق نظر دارد ودر تعظیم آنان اختلافی ندارند، جز آن که آنان را به سه درجه تقسیم میکنند». [۱۲]
شهید ثانی (م ۹۶۶)، شیخ بهایی (۱۰۳۱)، محقق داماد (م ۱۰۴۱)، محمد تقی مجلسی اول (م ۱۰۷۰)، ملا محمد باقر مجلسی دوم (م ۱۱۱۱) و فخر الدین طریحی (م ۱۰۸۵) از جمله عالمان دیگر شیعه هستند که همگام با رجالیون متقدم از اصحاب اجماع و صحت روایتشان سخن به میان آوردهاند.
🔸وجه حجیت اجماع کشی
همانگونه که اشاره شد، برای نخستین بار، کشی از اجماع و اتفاق عالمان شیعی و صحیح شمردن روایات و اصحاب اجماع خبر داده است، پس از ایشان سایر عالمان شیعی از وجود چنین اجماعی خبر دادهاند. به چنین اجماعی اصطلاحا اجماع منقول، آن هم منقول به خبر واحد میگویند. برخی چنین اجماعی را مشمول ادله حجیت خبر واحد دانستهاند. اما شیخ انصاری و اصولیون متاخر معتقدند: ادله حجیت خبر واحد منحصر به مواردی است که گفتار معصوم از روی حس نقل شود، نه از روی حدس. [۱۳] و اجماعهای منقول از روی حدس ادعا میشود. در این صورت عنوان اصحاب اجماع هیچ تاثیری در توثیق راویان نخواهد داشت.
🔸اسامی اصحاب اجماع
به قول مشهور شمار اصحاب اجماع هجده نفر است:
«زُرارة بن اَعیُن، معروف بن خرّبوذ، برید بن معاویه عُجَلی، ابو بصیر اسدی- و به قولی مرادی - فضیل بن یسار و محمد بن مسلم طائفی» از اصحاب امام باقر و امام صادق (علیهما السّلام).
«جمیل بن درّاج، عبد اللّه بن مسکان، عبد اللّه بن بکیر، حمّاد بن عیسی، حمّاد بن عثمان و ابان بن عثمان» از یاران امام صادق (علیه السّلام).
«یونس بن عبد الرحمان، صفوان بن یحیی، محمد بن ابی عمیر، عبد اللّه بن مغیره، حسن بن محبوب و احمد بن محمد بن ابی نصر» از شاگردان امام کاظم و امام رضا (علیهما السّلام).
اما گاهی به جای ابوبصیر اسدی در گروه نخست از ابو بصیر مرادی یاد میکنند و در گروه سوم به جای حسن بن محبوب، حسن بن علی بن فضال و فضالة بن ایوب، یا یه جای فضالة بن ایوب، عثمان بن عیسی را مینشاند. اگر این چهار تن؛ یعنی ابو بصیر مرادی، حسن بن علی بن فضال، فضالة بن ایوب و عثمان بن عیسی راکه محل اختلافاند، به اصحاب اجماع اضافه کنیم،؟ شمار آنان ۲۲ تن خواهد بود.
#رجال
#اصحاب_اجماع
•┈┈••✾••┈┈•
@qalalsadegh135
ادامه از👆
🖊بخش دوم:
🍀اصحاب اجماع چه کسانی هستند؟
ادامه👇
و از آنجا که بر صحت روایات این دست از اصحاب ائمه (علیهالسّلام) اجماع شده است، به آنان اصطلاحا اصحاب اجماع اطلاق شده است. [۱۴] [۱۵] با توجه به چهار نفر دیگر که در برخی اقوال به آنان اشاره شده است، تعداد اصحاب اجماع بیست و دو نفر است.
🔸دیدگاه اخباریون
اخباریانی همچون ملا محمد امین استرآبادی، فیض کاشانی و شیخ حر عاملی، یکی از دلایلی که بر صحت روایات کتب اربعه و سایر کتابهای حدیثی مورد اعتماد شیعه آوردهاند، وجود اصحاب اجماع به عنوان راوی بیشتر احادیث این کتابها است. از این رو، بر وجود این اجماع و صحّت احادیث اصحاب آن تأکید بسیار داشتهاند. [۱۶] [۱۷]
🔸دیدگاه شیخ طوسی
شیخ طوسی (م ۴۶۰ ه. ق) میگوید:
شیعه امامیه میان روایات مرسل اصحاب اجماع و امثال ایشان و روایات مسند آنان تفاوتی قائل نیستند و به مراسیل ایشان همچون مسانیدشان عمل کردهاند. [۱۸]
🔸مفاد جمله" تصحیح ما یصحّ عنهم"
نکته مهم دیگر در رابطه با اصحاب اجماع، مفاد جمله «تصحیح ما یصحّ عنهم» است که در کلمات فقیهان بر آن ادّعای اجماع شده است.
در این که مراد از لفظ «ما» در عبارت «ما یصحّ» خود نقل و روایت کردن است یا حدیثی است که روایت میکنند (مروی)، اختلاف است. در صورت نخست، خود نقل و حکایت آنان محکوم به صحت است.
برای مثال، ابن ابی عمیر در نقل از راوی پیشین، صادق است که نتیجه آن وثاقت اصحاب اجماع میباشد. در صورت دوم، خود حدیث محکوم به صحّت است که نتیجه آن قطعیت صدور حدیث از معصوم علیه السّلام است.
بنا بر معنای دوم نیز در این که مراد، صحّت حدیث آنان به جهت وجود قرائن و شواهد است- هر چند اصحاب اجماع، حدیث را به صورت مرسل یا از فرد ناشناخته یا ضعیف نقل کرده باشند- یا مقصود، صحّت حدیث به جهت وثاقت کسانی است که اصحاب اجماع از آنان نقل حدیث کردهاند، اختلاف است.
بنابر احتمال دوم، مفاد جمله یاد شده علاوه بر صحّت حدیث اصحاب اجماع به دلالت مطابقی، به دلالت التزامی و ثاقت راویانی است که اصحاب اجماع از آنان نقل حدیث کردهاند.
بر این اساس، بسیاری از راویان ناشناخته یا ضعیف، در شمار افراد ثقه قرار میگیرند و احادیث زیادی به صحّت متّصف میشوند. [۱۹] [۲۰]
🔸بررسی احتمال اول
مقصود صحیح شمردن نقل و حکایت آنان است؛ یعنی اصحاب اجماع را در تمام روایاتی که از ائمه (علیهالسّلام) نقل کردهاند؛ تصدیق کنیم. به عبارت روشنتر آنان را ثقه بدانیم. در این صورت اصحاب اجماع جزء توثیقات عام خواهد شد. شماری از عالمان بر این رای هستند. طبق این مفهوم خود اصحاب اجماع جزء ثقات خواهند بود، نه آن که هر روایاتی که نقل کرده باشند، حتی اگر مرسل یا ضعیف باشد، صحیح تلقی گردد.
🔸 دیدگاه علماء
ابن شهرآشوب به جای واژه تصحیح از کلمه تصدیق استفاده کرده و گفته است: «اجتمعت العصابة علی تصدیق سته..» . که ظاهر واژة تصدیق همان توثیق است. [۲۱]
فیض کاشانی در مقدمه سوم کتاب وافی آورده است: «مقصود از ما یصح عنهم روایت است نه مروری». [۲۲]
صاحب ریاض مینویسد: «مقصود از ادعای اجماع بر صدق این گروه و صحت روایاتشان در جایی است که در سند کسی که (از نظر صحت) جای درنگ دارد، وجود نداشته باشد. بنابراین اگر یکی از اصحاب اجماع بگوید: فلانی برای من نقل کرد، اجماع بر صدق ادعای او (بر نقل فلان شخص) منعقد شده است، اما اگر مروری عنه ضعیف، یا ناشناس باشد این اجماع فایدهای به حالش ندارد». [۲۳]
آیت الله خویی نیز آورده است:
«ظاهر گفتار کشی ناظر به آن نیست که تمام روایاتی که هر یک از اصحاب اجماع از ائمه (علیهالسّلام) نقل کردهاند، حتی اگر روایت مرسل، یا نقل شده از سوی راوی ضعیف، یا مجهول الحال باشد، بلکه مقصود بیان عظمت و جایگاه آنان است و این که بر وثاقت، وقاهت و تصدیق آنان در روایاتشان اجماع شده است؛ یعنی آنان در اخبار و روایاتشان متهم به کذب نیستند». [۲۴]
آیت الله سبحانی نیز بر این نظریه تاکید ورزیده است. [۲۵]
🔸بررسی احتمال دوم
مقصود صحیح شمردن مرویات آنان است؛ یعنی تمام روایاتی که اصحاب اجماع نقل کردهاند، صحیح و صادر شده از ائمه (علیهالسّلام) بدانیم، حتی اگر روایت نقل شده فاقد اتصال سند، یا سایر شرایط صحت؛ هم چون عدالت و ایمان راوی باشد. در این صورت مرتبهای فراتر از توثیق برای اصحاب اجماع ثابت میگردد؛ زیرا مفهوم این مدعا آن است که نه تنها اصحاب اجماع خود ثقه و عادلاند، بلکه در چنان مرتبه بلندی از وثاقت قراردارند که جز روایات صادر شده از ائمه (علیهالسّلام ) را نقل نمیکنند. هرچند در نگاه ظاهری به سند چنین روایاتی آنها را فاقد صحت بدانیم. شماری از عالمان شیعی نیز بر این رای هستند. [۲۶]
شیخ حر عاملی صاحب «وسائل الشیعه» از این دسته است. فیض کاشانی با بر شمردن شیخ حر عاملی به عنوان متاخران چنین آورده است:
#رجال
#اصحاب_اجماع
•┈┈••✾••┈┈•
@qalalsadegh135
ادامه از 👆
🖊بخش سوم :
🍀اصحاب اجماع چه کسانی هستند؟
ادامه👇
«گروهی از متاخرین از گفتار کشی «اجمعت العصابة» یا اجمعت الاصحاب علی تصحیح ما یصح عن هؤلاء» چنین برداشتی کردهاند که حدیث نقل شده از اصحاب اجماع صحیح و به صرفه صحت از آنان منسوب به ائمه (علیهالسّلام) است، بی آن که در راویان عدالت شرط باشد. حتی اگر از راویانی که معروف به فسق، یا وضع اند؛ تا چه رسد به این که حدیث را با سند مرسل نقل کنند، تمام منقولاتشان صحیح و روایاتشان صادر شده از ائمه (علیهالسّلام) تلقی میگردد». [۲۷]
محقق بهبهانی «طبق مشهور مقصود از صحت، روایتی است که سندآن تا اصحاب اجماع صحیح باشد. و پس از آن سلسله سند تا معصوم ملاحظه نمیشود و اگر در سند (در این مرحله) ضعف باشد روایت صحیح است». [۲۸]
محقق داماد :
«امامیه بر تصحیج ما یصح از اصحاب اجماع اتفاق نظر داشته و به فقه، فضل، ضبط و ثقه آنان اذعان دارند. اگرچه روایتشان همراه با ارسال، رفع، یا نقل شده از کسانی باشد که آنان نامشان را بردهاند، هر چند برای ما هویتشان روشن نباشد، یا کسانی باشند که دارای فساد عقیده و دچار انحراف مذهبی باشند». [۲۹]
محدث نوری نیز از جمله عالمانی است که بر این نظریه پای فشرده است. [۳۰]
🔹دیدگاه اصح
به نظر میرسد که دیدگاه دوم به صحت نزدیکتر است؛ زیرا:
←← دلیل اول
اگر مقصود کشی و دیگر عالمانی که چنین اجماعی را نقل کردهاند، تصدیق و توثیق خود اصحاب اجماع بوده باشد، بایست عبارت را بدین صورت میآوردند: «اجمعت العصابة علی تصحیح هؤلاء، یا تصدیق هؤلاء» و دیگر قید «تصحیح ما یصح عنهم» را نمیافزودند. قید «یصح عنهم» اشاره به نکتهای فراتر از توثیق آنان دارد و درست همان معنایی را به دست میدهد که محقق بهبهانی بیان کرد؛ یعنی اگر روایتی از نظر سند تا هر یک از اصحاب اجماع صحیح باشد دیگر از آنان تا معصوم نیازمند صحت سند نیست.
دلیل دوم
روایان و بزرگان نامبرده شده، هم چون زرارة، محمد بن مسلم، یونس بن عبد الرحمن و... از چنان درجاتی از علم، فضیلت و جایگاه نزد ائمه (علیهالسّلام) و شیعه برخوردارند که نیازمند آن نیستند تا امثال کشی، یا سایر رجالیون بگویند: امامیه بر توثیق آنان اتفاق نظر دارند؛ زیرا از بسیاری از راویان هستند که در مراتبی بس پایین تر از اصحاب اجماع قرار داشته و در تمام منابع رجالی به یکصدا از وثاقت آنان سخن به میان آمده است. به عبارت روشنتر ثقه بودن بزرگانی امثال زرارة و محمد بن مسلم چه امتیازی برای آنان محسوب میگردد که در تمام منابع رجالی در بابی مستقل تحت عنوان اصحاب اجماع از آنان سخن به میان آید! این که کشی پس از او دیگر رجالیون از اجماع امامیه بر تصحیح ما یصح عنهم سخن به میان آوردهاند، نشان گر آن است که میخواهند مرتبهای فراتر از توثیق را برای آنان اثبات کنند وآن این که مقام حدیثی و علمی و دقت آنان به پایهای است که اگر در سند حدیثی قرار گرفتند خود تضمین کننده صحت حدیث است.
دلیل سوم
صحیح شمردن روایاتی که از نظر سند فاقد صحت است، امر شگفتآوری نیست تا اگر درباره اصحاب اجماع چنین ادعایی شده باعث انکار شود. مگر مراسیل ابن ابی عمیر و شیخ صدوق بر اساس شخصیت علمی و حدیثی آنان مورد پذیرش قرار نگرفته است.؟ ! آیا از نظر قدما (تا پیش از علامه حلی) ملاک صحیح شمردن روایات صحت متنی آنها نبوده است، هرچند که روایات از نظر سند فاقد صحت باشند؟! [۳۱]آیا در روایات عقاید و اخلاق بر اساس موافقت روایات با قرآن نمیتوان به صحت آنها حکم کرد؟! بنابراین باید اذعان کرد که مقصود سخن کشی مفهوم دوم، یعنی صحت مرویات اصحاب اجماع است. باری ممکن است کسی در مطابقت این ادعا با واقعیت تشکیک کند، که آن سخن دیگری است. به عنوان مثال ابوعلی به نقل از استاد خود صاحب ریاض در تشکیک آن چنین آورده است: «استاد ما صاحب ریاض مدعی است که در تمام کتب فقهی از آغاز طهارت تا پایان دیات کسی برخورد نکرده که فقیهی از فقهای شیعه به خبری ضعیف عمل کنند و چنین استدلال کنند که سند این روایت تا یکی از اصحاب اجماع صحیح است (هر چند در بقیه سند از اصحاب اجماع تا معصوم ضعیف باشد)». [۳۲]
#رجال
#اصحاب_اجماع
•┈┈••✾••┈┈•
@qalalsadegh135