محفل علمی رهپویان
💢نگاهی به دریا💢 از آنجایی که آیت‌الله حاج سید احمد مددی (مد ظله العالی ) مطالعات و پژوهش‌های گسترد
ادامه مطلب قبل :
https://eitaa.com/rahpoian/3972
🔹بخش اول کتاب (نگاهی به دریا) مشتمل بر ۷ مقاله درباره :
چگونگی #تدوین_حدیث_شیعه ، چگونگى شكل گيرى مكتب حديثى دوم بغداد ، ابعاد گوناگون شخصيت علمى شيخ انصارى ، ويژگی های جد مادرى استاد، آيت الله سيدابوالحسن اصفهانى و مواضع ايشان در برابر #نهضت_مشروطه خواهى ، شيوه استنباط فقهى و سيره علمى آيت الله بروجردى ،گفت و گويى بسيار خواندنى با استاد درباره وضعيت حوزه علميه نجف اشرف در دوران سياه صدام .
🔸بخش دوم مشتمل بر پنج مقاله درباره :
مقاله ۱ معرفى كتاب #صورة_الارض ابن حوقل است.
مقاله ۲ با عنوان «روش شناسى #بحار_الأنوار» به مقايسه آن با كتابهاى حديثى وسائل الشيعه، وافى و عوالم العلوم، و بيان وجوه اشتـراك و افتراق آنها نیز مى پردازند.
مقاله ۳ پژوهشى درباره كتاب #رساله_المحكم_و_المتشابه است كه وى ضمن بررسى كتابشناختى و سندى اين كتاب، از سويى، به بررسى صحت انتساب اين كتاب به سيد مرتضى مى پردازد و از ديگر سو، صلاحيت انتساب اين كتاب را به اميرالمؤمنين(عليه السلام) ارزيابى مى كند. اين نوشتار، بخش اول مقاله اى است با عنوان «رسائلى پيرامون تفسير و علم قرآن منسوب به اهل بيت(عليهم السلام)».
مقاله ۴ پژوهشى درباره كتاب #تفسير_منسوب به امام عسكرى(عليه السلام) است. اين بخش نيز به بررسى كتابشناختى و سندى اين تفسير مى پردازد. استاد مددى در اين نوشتار ضمن واكاوى در باب مؤلف، انتساب كتاب را به امام عسكرى(عليه السلام) بررسى مى كند. اين نوشتار نيز مانند مقاله قبل، بخش نهايى مقاله اى است با عنوان «رسائلى پيرامون تفسير و علم قرآن منسوب به اهلبيت عليهمالسلام».
مقاله ۵ بررسى انتساب تفسير معروف به #تفسير_قمى به على بن ابراهيم مى پردازد و با واكاوى سندى روايات مندرج در اين تفسير، به تبيين چگونگى تدوين اين كتاب و بررسى احتمالات درباره آن مى پردازد.
سه مقاله آخر، در شناخت شيوه استاد مددى در #سند_شناسى و #نسخه_شناسى كتب بسيار مؤثر است.
♦️بخش سوم اختصاص به مباحث اصولى و مشتمل بر شش مقاله است و ديدگاه هاى بديع و لطيف استاد را در مباحث اصولى نشان مى دهد :
مقاله ۱ «نگاهى به علل، ريشه ها و چگونگى #پيدايش_علم_اصول» نام دارد. پرداختن از منظر تاريخى و حاوى مباحثى روش شناختى.
مقاله ۲ «علم اصول و #دانشهای_زبانی » :با تبيين روش تحليل زبانى در اثبات گزاره ها در علم اصول، به تشريح جايگاه علم الفاظ و واژه شناسى در علم اصول مى پردازند.
مقاله ۳ « #علوم_اعتبارى و روشهاى واقع گرايانه» : تاکید بر اعتبارى بودن سنخ مسائل علم اصول و بررسى و تبيين ويژگىهاى علوم اعتبارى. وى روش اثبات گزاره هاى اصولى را در اين علم، روش تحليلى زبانى میداند و آن را، هم در اثبات گزاره ها و هم در تبيين مفردات، جارى مىداند. استاد در اين گفتوگو، ضمن تشريح خصوصيات روش تحليلى در علم اصول، تاريخ و روش تاريخى را محور و اساس تحليل زبانى می داند. ايشان در پايان چينش و تبويب پيشنهادى خود را در علم اصول بيان مى كند و بخشى مستقل از آن را به #اصول_فقه_حكومتى (ولايى) اختصاص مى دهد.
مقاله ۴ «اصول فقه حكومتى»: مبانى روش شناسى ديدگاه استاد و روش ايجاد تحول در فقه و ويژگيهاى لازم براى تأسيس؛ فقه ولايى و فقه استنباطى و در انتها، اصول فقه حكومتى و ويژگىهاى آن.
مقاله ۵ : «سابقه و ثمرات #نگرش_تاريخى در استنباط فقهى» : اهميت اين گفتار در ارائه نمونه هاى كاربردى از جايگاه روش تاريخى در فهم متون دينى مى باشد.
مقاله۶ «گفتارى در باب #فلسفه_اصول_فقه» :مانند تعريف فلسفه اصول فقه و نقش فلسفه اصول فقه در طراحى اصول فقه.
🔹بخش چهارم: اختصاص به #حدیث_شناختی : از نوآورى هاى بسيار اثرگذار و مهم استاد در مباحث #سند_شناسى حديثى، احياى #مسلك_فهرستى در كنار #مسلك_رجالى رايج در حوزه هاست. از آنجا كه براى شناخت اين شيوه بررسى سند حديث، منابع چندانى براى طلاب و دانشجويان در دسترس نيست، مطلب اين بخش براى طلاب و ديگر علاقهمندان بسيار مغتنم است.
مقاله ۱ : تبيين اجمالى روش فهرستى كه با نسخه شناسى و نگاه تاريخى به تاريخ تكوين حديث به سنجش آن مى پردازند.
مقاله ۲: حواشى استاد مددى بر بخشى از كتاب مهم شهيد ثانى در علم #درايه الحديث؛ يعنى كتاب #الرعاية_لحال_البداية فى علم الدراية.
🔸 بخش پنجم : گفت وگوهاى فقهى استاد :
مقاله ۱ « #فقه_ولايى اهل بيت » : تاريخ بحث ولايت فقيه و سير تاريخى فقه ولايى.
مقاله ۲ «بحثى در باب ربا» : نشاندهنده شيوه خاص فقهى استاد و توجه ايشان به ابعاد تاريخى و سمانتيكى در شناخت موضوعات احكام. منبع
👇👇👇
دانلود رایگان کتاب
#معرفی_کتاب نگاهی به دریا
هدایت شده از مقدمات اجتهاد
خلاصه جلسه بحث و بررسی " فقه ولایی "
آیت الله حاج سید احمد مددی
🔸فقه و اصول موجود چه کاستی هایی دارد؟
اکثریت اهل تسنن برخورد های متفاوتی با حکومت دارند (ازجمله ابوحنیفه قائل به قیام مسلحانه بود و...) ، مع ذلک معتقد بودند امر حکومت به حاکم واگذار میشود چون حکومت را تابع بیعت می دانستند و خودشان را فقیه می دانستند نه ولی امر . این زیربنای اختلاف فقه آنها با فقه ماست.
اصولی را که ابوحنیفه وضع کرد در شان فقیه بود و شان فقیه نزد آنها استنباط بود . متاسفانه بعدها که اصول در شیعه آمد ، طبیعتا برای اینکه استاندارهای اصولی زمان را رعایت کند، همین اصول فقه استنباطی بود. درحالیکه فقه شیعه اساسا ولایی و استنباطی است.
ولایت را در اصول فقه متعرض نشدند. من بحث #ولایت_فقیه را ذیل اجتهاد و تقلید در دوره اول اصول متعرض شدم. فقه ولایی در خیلی مسائل اصول تاثیر گذار است بخصوص تعارض.اصول ما نقص کلی دارد و آن این که اصول فقه ولایی در آن نیامده است.
طرح ۵ فقیه تراز اول بعنوان متمم قانون اساسی مشروطه (و بعدها شورای نگهبان) بخاطر این بود که در فقه ولایی چه کنیم. در ابتدای اسلام در اهل تسنن #شورا (نظام شورایی) وجود داشت (امرهم شوری بینهم) که در در شیعه جا نیافتاد. مجلس شورای اسلامی الان ما شورا (بعنوان یکی از مصادر تشریع در مقابل قرآن و سنت و عقل و اجماع) نیست ، بلکه مشورت است. در الإحکام ابن حزم جزء مصادر تشریع اهل تسنن است .
خلاصه تا دقیقه ۱۳ انجام شد.
🔹مابقی خلاصه در حد ذکر عناوین :
- دو بخش اصلی اصول در عامه
- ترتیب اصول متاخر شیعه
- زیربنای حجج به معنای مصادر تشریع
- مبدا قیاس و اجماع
- اراضی خراجیه عراق
- مالیات بیت المال اصلی بود
- مباحث اموال از مباحث اصلی فقه حکومتی است.
- ما درباره اموال کتاب نداریم، رساله خراجیه ابویوسف انواع اموال را متذکر شده.
- آنچه ما در ولایت فقیه درباره اموال گفتیم.
- خیلی باید کار کنیم در فقه حکومتی.
- فقه اهل بیت فقه ولایی بود.
🔹سوالات حضار : از دقیقه ۲۴ به بعد
در جواب سوال اول درباره تاثیرات فقه ولایی نکاتی فرمودند:
- کتاب الاحکام السلطانیه ، کتاب معالم القربة فی أحکام الحسبة
- عنوان بحث فقه ولایی بود نه حکومتی، یکی از شئون ولایت حکومت است.
- حکم ولائی شخصی
- حدیث بنی الاسلام علی خمس در بخاری
- یکی از مظاهر ولایت حکومت است.
- عامه (و قدمای شیعه) تزاحم ندارند، همه را تعارض فهمیدند.
- فقه ولایی توسعه ای دارد در اصول و فقه .
- روایت مفصل دسته بندی منابع مالی و هزینه ها در تحف العقول
- رساله ای در باب اموال از موسی بن جعفر
- رساله ی ابویوسف
- دومی دو مصدر تشریع اضافه کرد
- قیاس یعنی فضاسازی نه تمثیل منطقی
- اجماع : مجمع مشورتی ۳۰ نفری زمان دومی
- زیربنای قیاس و اجماع ، ما برخی احکام را در قرآن و روایات رسول نداریم
- مسائل تصویب
- استصحاب در حکمیه: ابتدا بین اصحاب ما حجت نبود
- #استصحاب هم شبیه قیاس است
در جواب سوال دوم : از دقیقه ۴۹
- علی بن یقطین
- صاحب وسائل یک فقیه اخباری است
- اصل اولی در هر مساله حکم کلی است نه شخصی
- خیلی از روایت ما جنبه استفتا دارد
- مسائل الرجال
- ولایت شخصی برای فقیه
- منطقه الفراغ : حکم الزامی در کار نباشد
سوال بعدی :
- مشروطیت
- از شورا مشروطه خواهان مشورت می فهمیدند : شاورهم فی الامر
- سقیفه تقابل دو تفکر شورایی (نظام حقوقی اجتماعی) و ولایی است
- اولین جمهوری اسلامی در اندونزی سپس بنظر موریتانی و بعد پاکستان و بعد ایران .
- امرهم شوری بینهم در دین نبود ، در مصالح اجتماعی
- نظام قانونی قدیمی مثل المسله
- رفع ید از سنن زمان اولی و دومی
- #اراضی_خراجیه
- رساله خراجیه هایی که نوشته شد
- ارض عراق در زمان ساسانیان خراجی میشود
- مالیات زمین
- متعه آیا حکم ولائی است یا استنباطی
سوال بعدی :
- افتاء در شیعه ولایت نیست ، از مصادیق رجوع به عالم است
- ولایت فقیه در صفویه
- حکومت شیعی اهل تولی تبری از صفویه تا الان ۵۳۴ سال قمری
- شیخ حر : صرف محدث نبودن
- کارهایی که برای فقه و اصول ولایی باید انجام دهیم
- فارق بین مساله فقهی و قاعده فقهی و قاعده اصولی
- گرفتن اموال از حکومت های غیرشیعی (با قبول عدم مشروعیت آنها)
- کار الان ما خیلی زیاده
- اساس روح قوانین اروپا
- بعید نیست در انبیای سابق دخالت نبوت در ملک نبوده باشد
- یکی از شئون خاتمیت دخالت وحی در تمام شئون جامعه است
- شب مبعث
- شان جعل و تشریع پیامبر را گفتیم فقه ولایی
شان تلقی وحی را گفتیم فقه استنباطی
- تعارض شدید بین حنبلی ها و حنفی ها
تا دقیقه ۱۱۹ عناوین بیان شد.
نکات و کلیدها بسیار زیاد است ، جهت استماع تمام صوت 👇
https://eitaa.com/Moghaddemat/2508
استاد در جلسه ۴۸ دوره خارج اصول جدید شان به فقه ولایی اشاره ای فرمودند 👇
https://eitaa.com/mahadalemamalmahdi/5565
#فقه_ولایی
#فقه_حکومتی