✅ استاد #علیدوست: #روش_شیخ_انصاری، تجمیع ظنون است
🔹روش #تجمیع_ظنون؛ یعنی مجتهد از یک سری عناصر و مؤلفه ها استفاده میکند که مجموعه این مؤلفهها به انضمام هم، میتواند در استنباط نقش داشته باشد؛ ولی اگر این مؤلفهها به صورت جداجدا بررسی شود، نتیجهای در بر نخواهد داشت.
🔹 شیخ اعظم در روش اجتهاد، به مدرسه تجمیع ظنون تعلق دارد و لذا در #کتاب_مکاسب از کلمه الانصاف استفاده میکند.
متن کامل:
http://ravesh-ejtehad.blog.ir/post/26
▫️یادداشت مرتبط:
سایر محورهای مهم روششناسی اجتهاد از منظر استاد علیدوست
🔸 کانال روششناسی اجتهاد (روشنا) 👇
🆔 http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604
✅ دو مکتب فقهی از نگاه استاد #علیدوست
🔹#تجمیع_ظنون
در استنباطات فقهی ـ بهویژه در غیرعبادات ـ بهعرف و بنای عقلا توجه بیشتری میکند
به تاریخ صدور روایات و آیات نگاه جدیتر و مؤثرتری دارد
به اهل سنت در فقه و حدیث مقارن نیمنگاهی دارد
دادههای دانش تاریخ را در استنباط مطمح نظر قرار میدهد
به وثوقِ صدور، بیشتر از سندشناسی توجه میکند
کمتر بهصورت ریاضی فکر میکند؛ در استنباطاتش مجموعهای از ظنون را در نظر میگیرد (درست است که تکتک آنها را معتبر نمیداند؛ ولی آنها را در یک نظام حلقوی تنظیم میکند تا از به هم پیوستن همان اسناد نامعتبر دلیل معتبری آفریده شود)
به قرآن و مقاصد توجه میکند
نگاهش به شریعت اجتماعی است
از نصوصی که در موارد خُرد وارد شدهاند گاه میتواند به یک قاعده کلان برسد
شهرت را در نظر میگیرد و آن را جابر ضعف سند یا جابر ضعف دلالت میانگارد
🔹#تطبیق_قواعد
در همه مواردی که برای مکتب قبل برشمردیم در نقطه مقابل قرار دارد
نصبسند است و برای یک مسأله دنبال یک روایت خاص است؛ نمیگویم عام را انکار میکند؛ ولی ترجیح میدهد دنبال روایت خاص باشد
بسیار ریاضیوار فکر میکند
اصول آن از حد لازم خیلی فربهتر شده است
فقهِ آن، در مواردی #فقه_کشف نیست؛ بلکه #فقه_عذر است (ابتنای بیشتری بر اصول عملیه دارد).
متن کامل:
http://ravesh-ejtehad.blog.ir/post/30
🔸 کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)
🆔 @ravesh_ejtehad
✅ استاد #علیدوست: بدون #روششناسی_اجتهاد راه به جایی نمیبریم
🔹روششناسی یکی از مباحث #فلسفه_فقه است. روششناسی باید در #کنار_اصول_فقه قرار بگیرد و مطرح شود. در حوزه اصول فقه خوانده میشود و بعد هم وارد فقهی میشوند که نیمه استدلالی است در حالی که علاوه بر این مباحث باید مباحث فلسفههای مضاف به خوبی فهم شود.
🔹اگر مکاسب را بخوانیم ولی با روش و #منهج_شیخ آشنایی نداشته باشیم، جان مطلب شیخ به دستمان نمیآید و لذا جایی اشکال میکنیم که شیخ علی المبنی سخن گفته و جایی قبول میکنیم که شیخ اشتباه رفته است.
🔹گاهی شیخ از کلمه «لکن الانصاف» استفاده میکند که برخی از این عبارت برداشت کردهاند که شیخ در صدد بیان یک دلیل مستقل است در حالیکه اگر کسی توجه داشته باشد که روش و متُد شیخ در فقاهت بر اساس #تجمیع_ظنون است، عبارت «لکن الانصاف» بخشی از فرایند استنباط او میشود، نه بخشی از دلیل او!
🔹طلبه باید راهی به #مطالعات_روششناسی به عنوان یکی از مباحث #فلسفه_فقه باز کند. روششناسی شاخههای مختلفی دارد، مثل روششناسی #فقه_معیار، روششناسی صاحب جواهر، روششناسی شیخ انصاری و ...
🔹اگر فقیهی روش فقاهت نداشته باشد که برخی از فقهای بهنام ما این طور هستند؛ دچار روزمرگی میشود که هر بار باید تصمیم بگیرد که این بار چه باید بکند و اگر چنین باشد راه به جایی نخواهیم برد.
▫️بیان شده در: نشست روششناسی فقه معیار، ضرورتها و آسیبها (۶ اردیبهشت ۱۳۹۷)
▫️متن تفصیلی در:
http://ravesh-ejtehad.blog.ir/post/56
🔸کانال روش شناسی اجتهاد (روشنا)
🆔 @ravesh_ejtehad
✅ استاد #علیدوست: محورهای مهم در #روششناسی_اجتهاد
🔹وقتی میخواهیم وارد روششناسی شویم، چه محورهایی را باید در نظر بگیریم؟
1️⃣ یکی از محورهایی که منهجساز است و ممکن است دو فقیه را از هم جدا کند، نوع مواجهه با #منابع_اربعه است ... مثلا آیا کارآیی استقلالی عقل را قبول دارد؟ آیا کارآیی ابزاریاش را قبول دارد؟ آیا روایتی را که ثقه نقل میکند می پذیرد یا روایات موثوق به را؟ آیا روایت را مخصّص قرآن قرار میدهد یا عام قرآنی را بر خاص روایی مقدم میکند که در گذشته طرفداران جدی داشته و ناشیانه متهم به قیاس شدند.
2️⃣ دومین محوری که در روششناسی یک فقیه باید مطمح نظر قرار گیرد، #مقاصد_الشریعه است ... باید دید فقیه چه نگاهی به مقاصد شریعت دارد؟
3️⃣ محور سوم این است که آیا فقیهی که میخواهیم راجع به روششناسی او تأمل کنیم، حاضر است #از_خرد_به_کلان عبور کند یا نه؟ روایاتی هست که مرحوم شیخ انصاری دارد و راجع به دهن متنجس است و به درد استصباح تحت السماء میخورد. مقدس اردبیلی در مجمع الفائده والبرهان، از این روایات، یک قاعده استنباط میکند و لذا میگوید نه استصباح خصوصیت دارد، نه تحت السماء خصوصیت دارد و در واقع از یک نص وارد در مورد خرد با الفاظ خاص، استنباط یک قاعده میکند.
4️⃣ آخرین محوری که در متدولوژی باید مطمح نظر قرار بگیرد این است که آیا آن فقیه #صناعتمحور است یا به #تجمیع_ظنون میپردازد؟
(۱۸ اردیبهشت ۹۳)
متن کامل:
http://ravesh-ejtehad.blog.ir/post/27
🔸 کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)👇
🆔http://eitaa.com/joinchat/2917400596Cb97bc66604
🆔@ravesh_ejtehad
✅ برخی ابعاد #روششناسی اجتهاد #صاحب_جواهر
🔹(اعتقاد به روش #تجمیع_ظنون در فرایند کلان اجتهاد)
مرحوم صاحب جواهر در روششناسی اجتهاد خود روایت ضعیف و شهرت را صفر در نظر نمیگرفتند که سپس بگویند که از این دو، عدد حاصل نمیشود.
🔹(مبنای #عدم_سهولت_در_شریعت)
صاحب جواهر سهولت و سمحه بودن شریعت را به عنوان یک قاعده نمیپذیرد، ولی آن را به عنوان یک پارادیم و پیشفرض عام و رویکرد به ادله که در فتوای فقیه نیز تاثیرگذار است نگاه میکنند؛ زمانی که محقق اردبیلی بیان میکند که سهولت دین اقتضا میکند که در امر قبله قائل به نظر خاصی بود، مرحوم صاحب جواهر موضع تندی میگیرند و بیان میکند که سهولت دین به معنی تساهل و بیاعتنا گذشتن از احکام دین نیست.
(استاد #علیدوست، همایش نکوداشت صاحب جواهر، فرودین ۱۳۹۷).
متن تفصیلی:
http://ravesh-ejtehad.blog.ir/post/36
🔸کانال روششناسی اجتهاد (روشنا)
🆔@ravesh_ejtehad