🎯ضعف رسانهای در هویتسازی
امروزه رسانهها شکلدهنده افکار عمومی هستند و در شناخت ما از محیط پیرامون و تعامل با آن، حرف اول را میزنند. هویت ازجمله مسائلی است که در تعامل با محیط شکل میگیرد و رسانهها در شکلگیری آن نقش اساسی دارند و در زمره مسائل بنیادین و حساس هستند چرا که باعث تمایز آنها از دیگران میشود. تأثیر رسانهها بر هویت، ابعاد گوناگونی دارد. منصور ساعی پژوهشگر حوزه هویت یکی از مشکلات جامعه امروز ایران را فراهم نشدن زمینه #گفتوگوینسلی میداند و تاکید دارد رسانهها در هويتبخشی به افراد جایگاهی والا دارند:
از متن:
▪️رسانه تبدیل به یکی از نهادهای #جامعهپذیری در هر جامعهای شده است. حتی میتوان گفت که در میان عوامل گوناگون، رسانهها تبدیل به گروه مرجع ارجح شدهاند. ما اکنون در یک دنیای رسانهای شده زندگی میکنیم. دنیای رسانهای شده به این معنی است که رسانهها در زمینههای گوناگون به ایفای نقش میپردازند و توانستهاند جریانهای اصلی شکلدهی به افکار عمومی را در دست بگیرند.
▪️رسانهها واسطه #درک_ما_از_واقعیتها هستند. در حال حاضر، اصطلاحی که برای این قضیه رایج و غالب شده، چیزی به نام «واقعیت رسانهای» است. یعنی رسانهها واقعیات موجود در جهان را به مخاطبان خود عرضه میکنند و آنها از این مسائل درک و شناخت پیدا میکنند. حتی اگر آن واقعیتی که از طریق رسانهها ارائه میشود دروغین باشد، باز این توانایی نزد آنان وجود دارد که آن را به عنوان چیزی که درست است، به افراد بنمایانند. رسانهها تصویر ذهنی ما از موضوعات و پدیدهها را شکل میدهند و درک نسل کنونی از واقعیت مبتنی بر رسانههاست.
▪️رسانهها در #هویتبخشی و #هویتسازی نیز نقشی اساسی دارند. هویت از کیستی و چیستی صحبت میکند و دارای دو بعد فردی و جمعی است. بعد هویت جمعی به طور کامل تحت تأثیر رسانههاست. رسانهها ما را از جهانی که در آن زندگی میکنیم آگاه میکنند و از مسائل اجتماعی در آن برای ما میگویند. هویت نیز در تعامل با محیط شکل میگیرد.
▫️رسانهها که نقش اصلی را در #شناخت افراد از محیط پیرامون ایفا میکنند، در هویتبخشی جمعی به افراد نیز چنین کارکردی دارند. جامعه ایران یک جامعه رسانهای شده است. نتیجهای پژوهشی که ما انجام دادیم این است که برنامههای ماهوارهای نسبت به برنامههای ملی، تأثیر بیشتری بر هویت ملی افراد دارد.
▫️ایرانیها مباحثی مثل ایرانشناسی و مذهب را متأسفانه بیشتر از این برنامهها دریافت میکنند و رسانه ملی ما در این مرحله خنثی عمل کرده است. ما در حوزه رسانههای مکتوب ضعیف عمل کردهایم، در حالی که غرب این طور نبوده است. خیلی از مسائل و موضوعات، سینه به سینه نقل شدهاند و به همین خاطر میبینیم بعضی از روایات، داستانها و نقلهای مربوط به گذشته دچار تحریف شدهاند.
🗞منبع: بخشی از گفتوگویی به نام «مشکل جامعه ما فراهم نشدن زمینه گفتوگوی نسلی است» منتشر شده در شماره 53 #ماهنامه_مدیریت_ارتباطات، مهر 1393
ماهنامه مدیریت ارتباطات