فیلم مقیمان ناکجا (۱۳۹۶) ساخته شهاب حسینی برگرفته از نمایشنامه مهمانخانه بین دو دنیا اثر اریک امانوئل اشمیت، اشتراکات و تفاوتهایی با معارف اسلامی دارد و با ظاهر مدرن و با بیان شبه‌فلسفی نوعی از برزخ را تصویر کرده است. این فیلم علی‌رغم ریتم کند و طولانی، در صورت خودآگاهی تاریخی تماشاگر نسبت به تفاوت‌های سنت و مدرنیته، می‌تواند آگاهی‌بخش و برانگیزاننده باشد. پرسش‌های فلسفی مانند خدا یا هستی؟ محتوای اثر را قابل بحث و عمیق کرده است. سید شهاب‌الدین حسینی با ساخت این فیلم و نیز فیلم ساکن طبقه وسط، سطح اندیشمندی و دغدغه‌های الهیاتی خود را فراتر از یک بازیگر نشان داده است. او مانند بسیاری دینداران معاصر در برزخ اسلام و مدرنیته قرار دارد و دعا می‌کنیم در این راه پر از بیم و خطر به سلامت به مقصد برسد. @rezakarimi

تصاویر فضایی نجومی که انسان را ذره‌ای در کهکشان‌ها و کیهان نشان می‌دهد یک تیغ دولبه است. در دین و عرفان انسان مظهر جهان است نه فقط جرم کوچک. انسان‌محوری قرآن با انسان‌محوری مدرن تفاوت اساسی دارد. یک تفاوت این دو این است که انسان محور عالمین و هدف خلقت آسمان‌ها و زمین است ولی در غرب مدرن انسان محور دنیاست. غرب مدرن گرچه اومانیست است اما انسان را از سه جهت تحقیر کرده است؛ فروید جایی گفته است تمدن غرب سه جراحت شدید بر خودشیفتگی انسان وارد کرده: جراحتی که کوپرنيک وارد آورد و آن اینکه زمین مرکز کائنات نیست که سیاره کوچکی است رها شده در فضایی لایتناهی؛ جراحتی که داروین با فرضیه انسان (اشرف مخلوقات!) از نسل میمون است، وارد کرد؛ و جراحتی که خود فروید با توضیح اینکه سرچشمه رفتار و انتخاب انسان نه عقلانیت و آگاهی که همه چیز بر ناخودآگاه استوار است وارد آورد. تحقیر سه‌گانه انسان: تحقیر کیهان‌شناختی، تحقیر زیست‌شناختی و تحقیر روانشناختی؛ البته انسان چون خوب ذلت عبودی را تمرین می‌کند به بزرگی می‌رسد اما ناسا و نجوم جدید روایت ظاهری و قلیل از حقیقت ارائه می‌دهد و انسان را فقط جرم کوچک معرفی می‌کند. امیرالمؤمنین ع به ما یاد داد: اَتَزعَمُ اَنَّكَ جِرمٌ صَغِيرٌ وَفِيكَ انطَوَي العَالَمُ الاَكبَرُ گمان مي كني كه جرم كوچكي هستي حال آن كه درون تو عالم بزرگي است! یادداشت تفاوت انسان‌محوری قرآنی و مدرن @rezakarimi

پاسخ‌های علامه طباطبایی ره به مسائل معاصر دوشنبه ۲۱ آبان‌ماه مجمع حکمت اسلامی کرمانشاه یادداشت مکتوب @rezakarimi @estentagh

تأملی در نظرات یک #فقیه_هنرمند درباره #هنر: #آیت_الله_نجومی هنرمند ماندگار جهان اسلام بود و زیباست که نظر او را درباره هنر هم در کتاب عرفان هنری انسان بدانیم. گاهی هنرمندان بهتر است خارج از اثر هنری خود نظریه ندهند چون حداقل سوءتفاهم به بار می آورند اما ایشان هم هنرمند است و‌هم صاحبنظر در هنر. این کتاب کم حجم اما پرنکته است. #عرفان_هنری چه ویژگی هایی دارد؟ از نکات مهم‌درباره هنر معنوی در این اثر این نکته است که هنرمندان خود را به حقیقت عالم متصل می دانستند و هنر را به عنایت الهی می دانستند نه اینکه اثر هنری را شخص هنرمند پدید آورد. گذشتگان نمی توانستند مثل #کانت هنر را حاصل نبوغ بدانند. در همین راستا #امضاء اثر هنری چه معنایی دارد؟ آیا هنرمند هیچ حقی نسبت به اثر هنری که از او صادر شده ندارد؟! گزارش آیت الله نجومی راهگشاست. نوع امضای اثر هنری در هنرمندان مسلمان، گرچه مظهریت هنرمند را انکار نمی کند اما با حقوق بشر مدرن مانند #کپی_رایت تفاوت بنیادین دارد. (گزیده متن سخنرانی در نشست تحلیل و‌بررسی کتاب #عرفان_هنری_انسان به مناسبت ۲۵آبان سالگرد رحلت آن‌عالم هنرمند) لینک متن کامل: mehrnews.com/xT7hV

تواکل سیری در نامه۳۱ #نهج_البلاغه قسمت۵۰ ۱۶آبان۱۴۰۳ یادداشت تواکل؛ هشدار امیرالمؤمنین (ع) به سازمانها تواکل هشدار امیرالمؤمنین علیه‌السلام است که در نامه۳۱ نهج‌البلاغه از ایشان نقل شده است و پرهیز از آن برای سازمانها، ادارات و تشکلها و کلیه فعالیتهای گروهی لازم است. تواکل برخلاف توکل که واگذاری کار به خداست، واگذاری کار به دیگران است. ظاهراً این توصیه امام شبیه به مسئله مشهور «تقسیم کار» است اما روح کلی نامه۳۱ حقایق عمیق‌تری را در این رابطه به ما یاد می دهد. @estentagh @rezakarimi

مجاز و واقعیت در سینما نشست سینماکتاب با موضوع فیلم سوءتفاهم و بودریار - اول آذر۱۴۰۳ @rezakarimi

دشواری توجیه قرآنی برخی تعابیر شعر حافظ تا آنجاست که بعضی می‌ مادی را ناگزیر دانسته‌اند. در مورد شعر رندانه‌ی خلاف دین، دو توجیه هست: اول اینکه شعر را نباید با شريعت سنجید چرا که کلمات رمز هستند و معانی خاص خود را دارند. دوم اینکه این اشعار کنایه به ظاهرگرایان دین‌اند که بنابه رسم دنیا تا زمان ظهور دین حق (مذهب یار)، اسلام با آنها شهرت پیدا کرده است. توجیه دوم جدایی شعر و دین را از بین می‌برد و فهم اشعاری که در مورد دین موضع دارند (نه اینکه فارغ و جدا باشند)، را معقول‌تر می‌کند. حقیقت دین ملت عشق است؛ هل‌الدین الاالحب؟ اما اهل دل رندانه از آن سخن می‌گویند. شعر طنز ناصر فیض دوپهلو است و گزندگی شیرینی دارد: در مذهب ما باده حلال است ولی حیف در مذهب اسلام همین باده حرام است "همین باده" توجیه را سخت‌تر می‌کند و نمی‌گذارد توجیه کنند که باده شاعر با باده حرام فرق دارد! اگر طنز را جدی بگیریم سوال پیش می‌آید که چرا فقیه به جای مخالفت، شعر را می‌شنود و لذت می‌برد؟! بر اساس توجیه اول، او فقیهانه نمی‌شنود بلکه شاعرانه گوش می‌دهد! بر اساس توجیه دوم، فقیه ما هم معترف است که باده با فتوای دل و یار هنوز در اسلام رایج حرام است. مشکل اینجاست که این معنا را نمی‌توان به راحتی با ظاهر دین تفهیم کرد بلکه با شعر باید شنید و لذت برد و خندید! اما اگر هنوز حقیقت اسلام رایج نیست و نمی‌توان همه چیز را گفت پس چرا این شعر، به راحتی در عموم گفته می‌شود؟ نمی‌دانم ناصر فیض طرفدار کدام توجیه است، اما در هرحال رهبری ضامن است که تکرار شعری حقیقت باده هزینه نداشته باشد چون: شاعر ما طرفدار نظام است! @rezakarimi

«فاطمه فاطمه است»؛ کتابی پیشرو اما فاقد جامعیت بیش از نیم قرن از انتشار کتاب علی شریعتی درباره حضرت فاطمه سلام‌الله علیها می گذرد ولی این اثر همچنان خواندنی و قابل بحث است. عنوان کتاب توتولوژی یا این همان‌گویی نیست بلکه منظور شریعتی این است که او فقط دختر نبی و همسر ولی نیست و می‌گوید آنها فاطمه را به‌ عنوان یک شخصیت مستقل می‏بینند. پرسش اصلی بر محوریت کتاب، این است که فاطمه زن مستقل است یا در نسبت با دیگران تعریف می شود؟ کتاب دو بخش کلی دارد. بخش اول درباره زن و بخش دوم درباره فاطمه است. در بخش دوم زندگینامه خوبی از ایشان را با زبان و تحلیل مفید می خوانیم. در بخش اول شریعتی تلاشی برای معرفی الگوی زن مابین زن قالبی سنتی و مدرن وارداتی است. اصل این تلاش برای رسیدن به الگوی سوم، الگویی که همچنان دغدغه بزرگان دین مانده ، مبارک است. اما باید با جامعیت بیشتری زن تحلیل شود طوری که همه آیات و روایات برای کشف چهره زن فاطمه‌وار مدنظر قرار بگیرند. نتیجه گیری نهایی شریعتی از دقت نظر نهایی خالی است و متن او بیشتر ادبی و احساسی است تا گزارش حقیقت. او در این کتاب زندگینامه نسبتا مفیدی نقل کرده ولی ناگفته هایی دارد که در منابع شیعی بیشتر مورد توجه قرار گرفته اند. متن تفصیلی در روزنامه فرهیختگان متن کامل با پانویس @rezakarimi

تحلیل و بررسی کتاب "مقام لیله‌القدری حضرت فاطمه سلام‌الله علیها" یادداشت ۱۴آذر ۱۴۰۳ @rezakarimi @estentagh

چرا فیلم یاسرالحبیب راوی شیعه انگلیسی است؟ فیلم بانوی بهشت روایت مظلومیت حضرت فاطمه با شیوه انگلیسی است.  منظور از شیوه انگلیسی فقط منش تفرقه‌افکنانه فیلم یا نمایش چهره پیامبر و امیرالمؤمنین نیست. بلکه لحن و ارزشهای فیلم بیش از آنکه اسلامی یا حتی عربی باشد، مدرن است و اهل‌بیت و اصحاب، شبیه قهرمانان آثار تاریخی سینما، اخلاقیات سکولار را بر زبان می‌آورند ولی نهایتاً در فیلم آرمان اصلی اسلام یعنی توحید قربانی می‌شود و از حقیقت الهی دین فقط نشانه‌های ایدئولوژیک مانند تعدادی دشمن مکار و ماجرای مظلومیت اهل‌بیت باقی می‌ماند و در سکانس غدیر می‌بینیم مقام ولیّ فقط یک لیدر است؛ هرکس من لیدر او هستم این علی لیدر اوست! علاوه بر این، قهرمان‌پروری به سبک رسانه‌های غربی نشانه‌‌ی فرمی یک فیلم مدرن است. اگر انگلیس را مظهری از نگرش مدرن به دین و اخلاق بدانیم، به این معنا این فیلم راوی شیعه انگلیسی است و عمق این نتیجه‌گیری بسیار مهم‌تر از نشانه‌های سیاسی همچون توجه به حضور عوامل انگلیسی یا لندن‌نشین بودن نویسنده یا حتی حمایت انگلیس از ساخت و نمایش فیلم است. تعبیر یاسر الحبیب با عنوان "اخواننا الانگلیس" عمیق و دقیق است و با روح حاکم بر فیلم بیشتر درک می‌شود. یادداشت کامل @rezakarimi

چهار هدف حکومت سیری در #عهدنامه‌مالک‌اشتر قسمت‌اول ۲۸آذر ۱۴۰۳ @estentagh @rezakarimi

رهبر انقلاب در دیدار بانوان با استناد به آیه: وَ لَهُنَّ مِثلُ الَّذی عَلَیهِنّ‌، گفت: حقوق زن و مرد در خانواده یکسان است. ایشان ادامه آیه را نخواند: وَ لِلرِّجٰالِ عَلَيْهِنَّ دَرَجَةٌ (بقره٢٢٨). چرا؟ در قرآن بین تفضیل و ترفیع درجه تفاوت است. ترفیع درجه در دنیا برای تسخیر دنیوی است. فضیلت بین مردان و زنان متقابل و دوطرفه است.  راز اینکه چطور علی‌رغم حقوق مساوی زن و مرد و مثلیت له و علیه زنان، برای مردان درجه‌ای بر زنان قرار داده شده، این است که درجه همان وظیفه تسخیر، قوامیت و انفاق و عیال‌واری است. وظیفه‌ای که تکلیف است نه حق و لزوما خیر نیست مگر اینکه به رحمت پروردگار منجر شود. رهبر انقلاب پس از بیان آن آیه اضافه کردند که:" البتّه  از لحاظ عاطفی در داخل خانه، به زن مثل گل باید نگاه کرد و مراقبت کرد؛ اَلمَراَةَ رَیحانَةٌ وَ لَیسَت بِقَهرَمانَة". ریحانه بودن زن یعنی قهرمانه (کارگر) نبودن او. ریحانگی زن موجب قوام بودن مرد بر او می‌شود و این درجه مرد بر زن غیر از فضیلت اوست. این جمله تکمیلی در کلام رهبر که با البته شروع می‌شود را می‌توان معادل همان درجه در آیه ۲۲۸ بقرة دانست که ظاهراً خوانده نشد. پاسخ تفصیلی @estentagh