نقدی بر اظهارات آیت الله گرامی پیرامون دیدگاه سیاسی میرزای شیرازی
[صفحه۲از۲]
لینک صفحه نخست:
https://eitaa.com/rozaneebefarda/1290
🔻۲): علاوه بر اشکال پیشین، مصاحبه و نقل قولی از آیت الله سید رضی شیرازی در همین موضوع وجود دارد که با نقل قول آیت الله گرامی در تضاد است؛( http://jh.isca.ac.ir/article_3478.html )
آیت الله سید رضی شیرازی در آن مصاحبه به نقل از شیخ بهاء الدین نوری فرزند شیخ عبدالنبی نوری، ضمن بیان سفر مکه ایشان و ملاقات با سیدجمال در استانبول این طور بیان می دارند که سید جمال در این دیدار از شیخ نوری می خواهند که هنگام بازگشت، از میرزای شیرازی درخواست تکفیر و عزل ناصرالدین شاه را داشته باشند و نیز در جواب سوال شیخ نوری برای شخص جایگزین شاه، خودش را پیشنهاد داده و پشتوانه خود را سلطان عبدالحمید عثمانی معرفی می کند؛ در این نقل پس از رساندن پیغام سید جمال برای میرزای شیرازی توسط شیخ عبدالنبی نوری، میرزا بیان می کنند که:
«می دانى این پیشنهاد چه مفسده اى دارد؟ معنایش این است که تنها کشور مستقل شیعه استقلال خودش را از دست بدهد و تبعه دولت عثمانى گردد؛ این به مصلحت نیست. اگر ما ناصرالدین شاه را عزل نمى کنیم به خاطر حفظ این ظاهر است.»
🔸به روشنی مشخص است که در نقل آیت الله سیدرضی شیرازی، سیدجمال خود را برای تصدی حکومت پیشنهاد می دهد ولی در نقل آیت الله گرامی سیدجمال به میرزای شیرازی توصیه تصدی حکومت می نمایند، توصیه ای که در این مصاحبه، محور اصلی #اظهارات_منسوب_به_میرزای_شیرازی قرار گرفته است.
🔹در مقایسه این دو نقل قول باید گفت که ضمن وجود اضطراب در نقل آیت الله گرامی که فی نفسه اعتبار آن را #کاهش و مورد #چالش قرار داده، شاهدی در نقل قول آیت الله گرامی دال بر اصالت و صحت نقل آیت الله سید رضی شیرازی، وجود دارد و آن اینکه در نقل سایت شخصی آیت الله گرامی از قول میرزای شیرازی بیان می شود که:
«آیا مصلحت است که این کار را کنیم و برویم به دولت عثمانی پناه ببریم و خواه ناخواه سربازان عثمانی را داخل مملکت بیاوریم؟»
با توجه به این نقل که سیدجمال به میرزا پیشنهاد تصدی حکومت را می دهد بیان این عبارت از میرزا که به سمت عثمانی پناه ببریم و سربازانشان را در مملکت راه دهیم، بی معنا است چرا که در صورت تصدی حکومت توسط میرزای شیرازی، وابستگی به دولت عثمانی منتفی خواهد بود و این عبارت دلیلی بر اصالت نقل آیت الله سیدرضی شیرازی است و این گمان را قوت می بخشد که آیت الله گرامی هم همان نقل را شنیده اند ولی ظاهرا بخاطر عدم ضبط دقیق اینگونه بیان کرده اند؛ البته اگر عدم ضبط دقیق را هم نپذیریم، وجود این عبارت باز دلیلی دیگر بر اضطراب در نقل می باشد.
🔸در جمع بندی این بخش، می توان این طور نتیجه گرفت که در خوشبینانه ترین حالت، آیت الله گرامی با مسامحه در بیان، به نقل ماجرایی تاریخی پرداخته و در آخر فضای فکری ذهن خود را سهوا به نقل از میرزای شیرازی بیان نموده اند وگرنه با توجه به نقل آیت الله سیدرضی شیرازی، در بیان میرزای شیرازی درباره عدم ورود روحانیت به سیاست سخنی بیان نشده است.
با مقایسه متن این دو گفتگوی آقای گرامی در موضوع واحد که به فاصله هفت ماه از یکدیگر انجام شده، #اضطراب_در_نقل به خوبی بر خواننده نمایان می شود و با مقایسه مصاحبه ایشان با خاطرات آیتالله رضی شیرازی، شواهد سازگاری این نقل با واقعیتهای تاریخی، به شدت مخدوش می شود که البته مع الاسف از آسیبهای معمول در خاطرات شفاهی است.
تولید سرسام آور و بازنشر بی رویه خاطرات شفاهی توسط رسانههای کم اطلاع در دانش تاریخ، گاه به تحریف حقائق قطعی تاریخی منجر شده است. حتی اگر سهم انگیزههای سیاسی را نیز در بازنشر جهت دار گزارههای تاریخی تحریف شده نادیده بگیریم، صرف نقل مطالب مضطرب تاریخی، تحریف آفرین خواهد بود.
گذشته از اشکالات سندی و محتوایی اجمالی، که طریق نقل و انتساب سخن به میرزای بزرگ را مخدوش ساخت، در یادداشتهای آتی به ناهمخوانی محتوا و مضمون ادعایی راوی ارجمند با اندیشههای مترقی و متعالی آیتالله العظمی میرازی شیرازی خواهیم پرداخت تا از برداشت های ناروا از اندیشه و سیره الهی/سیاسی آن مجتهد مجاهد، پیشگیری گردد.
احمد هاشمی_۹۸/۲/۲
🔸روزنه؛ دریچه ای به تاریخ، سیاست و اندیشه دینی معاصر
👇
@rozaneebefarda