مروری بر عملکرد حوزه قم در سنگر مبارزه با شبهات و شایعات کرونائی
[صفحه 3 از 3]
- تفاوت عرصه #جنگ_رسانهای با عرصه گفتگو:
میدان درگیری جهان غرب با اسلام صرفا میدان درگیری فکری نیست. بلکه درگیری رسانه ای شدیدی در این میان هست. حوزه علمیه و نهاد های مربوط آن حاضر نیستند به این درگیری رسانه ای تن بدهد و صرفا دوست دارند در عقب جبهه به تدارک چی بودن کفایت کنند و یا بصورت کج دار و مریض در میدان حضور داشته باشند. خط شکنی، عبور از میدان های مین خطرناک فرهنگی، هدف قرار دادن نقاط ضعف دشمن، طراحی عملیات مختلف رسانه ای و فکری و ... مسئولیت هایی است که باید حوزه علمیه به عهده بگیرد. چرا که غیر از حوزه علمیه هیچ نهادی نمی تواند این مسئولیت ها را درست انجام دهد.
- توجه صرف به ابعاد علمی بحث:
رسانه های دشمن مباحث در هم تنیده بیان می کنند. مسائل اجتماعی، سیاسی، اعتقادی، فقهی، خبری و حتی اخبار روزمره زندگی را با بیانی شیوا، ژورنالیستی، جذاب و قابل فهم برای اقشار مختلف جامعه ارائه می کند. اما در مقابل، پاسخگویی ها صرفا جهت علمی و دینی آن را با ادبیات کتابی را بیشتر برجسته می کنند.
- نبود #نگاه_جریانی و تاریخی به منابع تولید شبهه:
جنگ روانی، جنگی است پیچیده که از اتاق فکر ها و جریان تاریخی ریشه دار بیرون می آید. دستگاه ها و تشکلات های تولید شبهه، تردید، ، سوال و ضد فرهنگ شناسنامه دار هستند. افشا کردن این جریان ها و دستگاه ها از جهت عملکرد، تاریخ شکل گیری و اهداف و انگیزه ها در پاسخ دادن به نیاز های مخاطبان تاثیرات زیادی دارد. اما می بینیم که نهاد های حوزوی متولی توجه کمی به این ابعاد از ماجرا دارند و یا کمتر این ابعاد برجسته می کنند. در حالی که رسانه های دشمن به اینها بسیار توجه دارند و در پرداختن به مسائل دینی همیشه، ریشه های تاریخی و سیاسی و اجتماعی مسئله را برجسته می کنند. به طور مثال اعتقادات مذهبی را به شدت به مباحث سیاسی، جریان حاکم در جمهوری اسلامی و ریشه های تاریخی آن در انقلاب اسلامی می پردازند.
البته در بین نهاد های حوزوی پاسخ ها و فعالیت هایی نیز دیده می شود که به پیچیده گی کار پی برده اند و تقابل متناسبی را در حد وسع خودشان انجام می دهند که می توان به فعالیت های اساتید موسسه امام خمینی(ره) در فضای مجازی اشاره کرد. اما این عزیزان نیز بیشتر به حیثیت تخصصی مسئله می پردازند و از حیثیت رسانه ای و جذابیت ضعیف عمل کرده اند.
گذشته از #مرکز_ملی_پاسخگویی که از نظر کثرت کارشناسان و سرعت در پاسخگویی، عملکرد خوبی داشت البته کیفیت پاسخ ها و وجهه استدلالی آن قابل نقد است و اشکالاتی که قبلاگفتیم به این مجموعه نیز وارد است. گذشته از موارد مذکور، #نخبگان_حوزوی دیگری نیز بودند که در حد وسع خود به تناسب بین جنگ روانی دشمن و مبارزه اعتقادی توجه داشتند و محصولاتی ارائه داده اند. در اینجا لازم است که به دو جزوه مهم و قابل تقدیر تولید شده توسط فضلای حوزه علمیه اشاره کنیم. گروه کلام و فلسفه دین موسسه امام خمینی (ره) جزوه "باور های دینی و چالش های کرونایی" در 104 صفحه تهیه کرده است و نویسندگانی مثل حجت الاسلام دکتر جواد گلی دبیر آموزشی و پژوهشی فلسفه دین موسسه امام خمینی(ره) دست به قلم برده اند. جزوه دیگر توسط مرکز ملی مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه با عنوان " مهمترین شگردهای خبررسانی در جنگ روانی دشمن، پیرامون « #کرونا » " تهیه شده است. این جزوه حاوی 58 تکنیک عملیات روانی است که رسانه های معاند از آنها برای جنگ رسانه ای استفاده کرده اند.
حال لازم است این نوع مواجهه با #شبهات_دینی را با یک مواجهه تاریخی بین حوزه علمیه و روشنفکران عصر پهلوی مقایسه کنیم. امام خمینی(ره) در مقابله با انحراف افکنیهای یکی از روشنفکران عصر پهلوی(که سابقه حوزوی نسبتا پررنگی نیز داشت) دست به انتشار کتابی زدند که در تاریخ ماندگار شد.
سخن آخر
شیوع کرونا مجال خوبی بود حوزه علمیه ظرفیت و کاستی های خود بشناسد. این گزارش در صدد این بود که با تصویر آرایش جنگی دشمنان دین حساسیت مسئله را نشان دهد و غیرت دینی نخبگان حوزوی را متوجه هجمه قریب الوقوع رسانه ای دیگری بکند. قسمت دوم گزارش به دنبال این بود که از عملکرد و کاستی های نهاد های حوزوی مسئول در قبال این هجمه بگوید و به بازنگری در شیوه ی مدیریت این نهاد ها کمک کند.
این گزارش رسانهای بر اساس دادههایی است که تا هنگام جمعبندی نهایی، در خروجی ارگانهای حوزوی قرار گرفته است. بعد از فراخوان روزنه، برخی مجموعه ها تولیدات خود را برای ما فرستادند.
با اینهمه هنوز هم احتمال مغفول ماندن برخی اقدامات، وجود دارد و از این رو در ویرایش های بعدی انشالله بدان خواهیم پرداخت.
متن کامل این پژوهش تفصیلی را در روزنه بخوانید:
@rozaneebefarda