=☆🌺 ﷽ 🌺☆=
#آموزشی
#تفسیر_عمومی
#سوره_توبه
#جلسه_صد_چهل_چهار
أَوَلَا يَرَوۡنَ أَنَّهُمۡ يُفۡتَنُونَ فِي كُلِّ عَامࣲ مَّرَّةً أَوۡ مَرَّتَيۡنِ ثُمَّ لَا يَتُوبُونَ وَلَا هُمۡ يَذَّكَّرُونَ●وَإِذَا مَآ أُنزِلَتۡ سُورَةࣱ نَّظَرَ بَعۡضُهُمۡ إِلَىٰ بَعۡضٍ هَلۡ يَرَىٰكُم مِّنۡ أَحَدࣲ ثُمَّ ٱنصَرَفُواْۚ صَرَفَ ٱللَّهُ قُلُوبَهُم بِأَنَّهُمۡ قَوۡمࣱ لَّا يَفۡقَهُونَ(۱۲۶/۱۲۷ توبه)
آيا نمى بينند كه در هر سال يك بار يا دو بار [به وسيلۀ جهاد يا پيش آمدهاى ديگر] آزمايش مى شوند، ولى نه توبه مى كنند و نه پند مى گيرند● و هنگامى كه سوره اى نازل شود برخى از منافقان به برخى ديگر، نگاهِ [مرموزانه] مى كنند [و به سبب نگرانى از برملا شدن نفاقشان مى گويند:] آيا كسى شما را مى بيند؟ سپس [به صورت مخفيانه از محضر پيامبر خدا] بازمى گردند، خدا دل هايشان را [از حق] گردانيده است؛ زيرا آنان گروهى هستند كه [حقايق را] نمى فهمند.
✅موضوع: انواع ابتلائات
⁉️ منظور از اين آزمايش سالانه كه يك يا دو بار تكرار مىشود چيست؟
✍در ميان مفسران گفتگو است. بعضى آن را بيماريها. و بعضى گرسنگى و شدائد ديگر. بعضى مشاهده آثار عظمت اسلام و حقانيت پيامبر ص را در ميدانهاى جهاد كه منافقان به حكم اجبار محيط در آن شركت داشتند. و بعضى پرده بر داشتن از اسرار آنها، مىدانند.
💫 اما با توجه به اينكه در آخر آيه مىخوانيم آنها متذكر نمىشوند، روشن مىشود كه آزمايش از نوع آزمايشهايى بوده كه بايد باعث بيدارى اين گروه گردد. و نيز از تعبير آيه چنين بر مىآيد كه اين آزمايش غير از آزمايش عمومى است كه همه مردم در زندگى خود با آن روبرو مىشوند. با توجه به اين موضوع به نظر مىرسد كه تفسير چهارم يعنى پردهبردارى از اعمال سوء آنها و ظاهر شدن باطنشان، به مفهوم آيه نزديكتر است.
💫 اين احتمال نيز وجود دارد كه "افتنان و امتحان" در آيه مورد بحث، مفهوم جامعى داشته باشد كه شامل همه اين موضوعات بشود.
✨سپس اشاره به قيافه انكار آميزى كه آنها در برابر آيات الهى به خود مىگرفتند كرده مىگويد: "هنگامى كه سورهاى از قرآن نازل مىشود، آنها با نظر تحقير و انكار نسبت به آن سوره به يكديگر نگاه مىكنند، و با حركات چشم، مراتب نگرانى خود را ظاهر مىسازند" ( وَ إِذٰا مٰا أُنْزِلَتْ سُورَةٌ نَظَرَ بَعْضُهُمْ إِلىٰ بَعْضٍ ).
💫 ناراحتى و نگرانى آنها از اين نظر است كه مبادا نزول آن سوره، رسوايى جديدى برايشان فراهم سازد و يا به خاطر آن است كه بر اثر كوردلى چيزى از آن نمىفهمند، و انسان دشمن چيزى است كه نمىداند. و به هر حال تصميم بر اين مىگيرند كه از مجلس بيرون بروند، تا اين نغمههاى آسمانى را نشنوند، اما از اين بيم دارند كه به هنگام خروج كسى آنها را ببيند، لذا آهسته از يكديگر سؤال مىكنند: آيا كسى متوجه ما نيست، "آيا كسى شما را مىبيند" ؟! ( هَلْ يَرٰاكُمْ مِنْ أَحَدٍ ).
⚡️ و همين كه اطمينان پيدا مىكنند جمعيت به سخنان پيامبر ص مشغولند و متوجه آنها نيستند "از مجلس بيرون مىروند" ( ثُمَّ اِنْصَرَفُوا ). جمله "هل يريكم من احد" (كسى شما را مىبيند) را، يا با زبان مىگفتند، و يا با اشاره چشمها، در صورت دوم جمله " نَظَرَ بَعْضُهُمْ إِلىٰ بَعْضٍ " با اين جمله يك مفهوم را بيان مىكند و در حقيقت" هل يريكم من احد "تفسيرى است براى نگاهشان به يكديگر. در پايان آيه، به ذكر علت اين موضوع پرداخته و مىگويد: آنها به اين جهت از شنيدن كلمات خدا ناراحت مىشوند كه" خداوند قلوبشان را (به خاطر لجاجت و عناد و بخاطر گناهانشان) از حق منصرف ساخته (و يك حالت دشمنى و عداوت نسبت به حق پيدا كردهاند) چرا كه آنها افرادى بى فكر و نفهم هستند" ( صَرَفَ اَللّٰهُ قُلُوبَهُمْ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لاٰ يَفْقَهُونَ ).
✅در مورد جمله صَرَفَ اَللّٰهُ قُلُوبَهُمْ ، مفسران دو احتمال دادهاند: نخست اينكه جمله خبريه باشد آن چنان كه در بالا تفسير كرديم، ديگر اينكه جمله انشائيه و به معنى نفرين باشد يعنى خداوند دلهاى آنها را از حق منصرف كند، ولى احتمال اول نزديكتر به نظر مىرسد.
=✼🌺🌸🌺✼=
📌توجه هر گونه نشر وکپی برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال،اشکال شرعی دارد.
🌺مؤسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر وعلوم قرآنی
@moassese_nooralyaghin