امام رضا(ع) و کرامت ذاتی انسان
✅ (عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الصَّلْتِ عَنْ رَجُلٍ مِنْ أَهْلِ بَلْخٍ قَالَ: کنْتُ مَعَ الرِّضَا (ع) فِی سَفَرِهِ إِلَی خُرَاسَانَ فَدَعَا یوْماً بِمَائِدَةٍ لَهُ فَجَمَعَ عَلَیهَا مَوَالِیهُ مِنَ السُّودَانِ وَ غَیرِهِمْ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاک لَوْ عَزَلْتَ لِهَؤُلَاءِ مَائِدَةً فَقَالَ مَهْ إِنَّ الرَّبَّ تَبَارَک وَ تَعَالَی وَاحِدٌ وَ الْأُمَّ وَاحِدَةٌ وَ الْأَبَ وَاحِدٌ وَ الْجَزَاءَ بِالْأَعْمَالِ.( کلینی، کافی، ج 8، ص 230) عبد اللَّه بن صلت از مردی بلخی نقل کرد که گفت: من در خدمت حضرت رضا(ع) در سفر خراسان بودم. روزی غذا خواست و تمام غلامان خود را از سیاه و غیر سیاه در سر سفره جمع کرد. عرض کردم: فدایت شوم خوب است برای آنها سفره جداگانه میانداختید. فرمود: ساکت باشد خدای تبارک یکی است و مادر و پدر نیز یکی است و جزا و پاداش بستگی به عمل اشخاص دارد.
✅ این بیان، همانند فرمایش حضرت علی( ع )به مالک اشتر نخعی است که میفرماید:
وَ لَا تَکونَنَّ عَلَیهِمْ سَبُعاً ضَارِیاً تَغْتَنِمُ أَکلَهُمْ فَإِنَّهُمْ صِنْفَانِ ....وَ إِمَّا نَظِیرٌ لَک فِی الْخَلْق یفْرُطُ مِنْهُمُ الزَّلَلُ وَ تَعْرِضُ لَهُمُ الْعِلَلُ وَ یؤْتَی عَلَی أَیدِیهِمْ فِی الْعَمْدِ وَ الْخَطَإِ؛( نهج البلاغة، نامه 53) بر آنان(مردم) همچون حیوان درنده مباش که خوردن آنان را غنیمت دانی، [زیرا] که مردم بر دو گروهاند:یا..... یا انسانهایی مانند تو، که خطاهایی از آنان سر میزند و علتهایی بر آنان عارض میشود، و گناهانی از آنان به عمد یا اشتباه بروز میکند.
✍ فرمایش امیرمومنان (ع) و امام رضا(ع) بیانگر کرامت تکوینی یا کرامت ذاتی در برابر اکتسابی است که عبارت است از: شرافتی است که خدای متعال در ذات و نهاد انسان و نحوه وجودی او قرار داده است، بدون آنکه کسب و تلاش وی در آن دخالت داشته باشد.
✍ این نگرش به کرامت انسان در بسیاری از مسائل زندگی اجتماعی باید وجود داشته باشد.
خاطره ای جالبی خواندم درباره رفتار حجت الاسلام جناب اقای دعایی است که به تازگی مرحوم شده است:
( به دفترم آمد و گفت: «حتما يادته، بينالمجالس رم كه رفته بوديم، آقاي بسيار عزيزي جزو همكاران محلي سفارت بود. ارمني بود. اسمش آقاي آرمان بود. يادتانه؟»
گفتم بله.
گفت: «ايشان ديروز به روزنامه آمده بود. نامهاي را برايم آورد، نامه از خانم مسنّي است، بيش از هشتاد سال دارد. بيمار هم هست، مشكل خروج از كشور پيدا كرده است. نامه را آوردهام. ببينيد، ميشود مشكل را حل كرد. البته اين خانم بهايي است كه يك ارمني واسطه شده و سيدي را وسيله كرده كه نامه به دست سيد ديگري كه معاون نخستوزير است، برسد! »
مشكل حل شد، زنگ زدم. گفتم: «كاكاي عزيزم. مشكل آن خانم حل شد.»
صداي خندهاش در گوشم پيچيد. گفت: «خدا را شكر ما دو تا سيد پيش دو هموطن ارمني و بهايي روسفيد شديم!»
#امام_رضا ع
#اخلاق
#عرفان
#انسان_شناسی
#دهه_کرامت
🌸https://eitaa.com/salsabilmarifat
🌸🌸امام رضا (علیه السلام) و کرامت اکتسابی
✍ در برابر کرامت تکوینی و ذاتی، کرامت اکتسابی و ارزشی قرار دارد که با اختیار انسان و از راه تلاش و کوشش به دست میآید.
✅ کرامت اکتسابی، شکوفاسازی کرامت ذاتی انسان است و اگر انسان بتواند این کرامت را کسب کند، به رستگاری دست مییابد و گرنه کرامت ذاتی او در صورت شکوفا نشدن آن و ترتیب اثر ندادن به آن، فایده چندانی ندارد؛ بلکه هرگاه انسان با امکان کمال و به دست آوردن کرامت اکتسابی، آن را به دست نیاورد، کرامت ذاتی برای او فضیلت و ارزش بشمار نمیرود و استحقاق نکوهش دارد.
✅در حقیقت، کرامت و شرافت اصلی انسان در این کرامت اکتسابی است، به دلیل آنکه انسان با اختیار و تلاش خود، آن را به دست میآورد.
✅در آموزه های رضوی به این قسم کرامت اشاره شده است:
«قَالَ رَجُلٌ لِلرِّضَا(ع): وَ اللَّهِ مَا عَلَی وَجْهِ الْأَرْضِ أَشْرَفُ مِنْک أَباً فَقَالَ التَّقْوَی شَرَّفَهُمْ وَ طَاعَةُ اللَّهِ أَحْظَتْهُمْ فَقَالَ لَهُ آخَرُ أَنْتَ وَ اللَّهِ خَیرُ النَّاسِ فَقَالَ لَهُ لَا تَحْلِفْ یا هَذَا خَیرٌ مِنِّی مَنْ کانَ أَتْقَی لِلَّهِ تَعَالَی وَ أَطْوَعَ لَهُ وَ اللَّهِ مَا نُسِخَتْ هَذِهِ الْآیةُ «وَ جَعَلْناكُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللهِ أَتْقاكُم» (حجرات:13) ( صدوق، عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج 2، ص261 ـ 262) مردی به امام رضا(ع): عرض کرد: سوگند به خدا در روی زمین، کسی نیست که با شرافتتر از شما از جهت پدر باشد. امام رضا(ع): فرمود: تقوی به آنان شرافت داد و طاعت خدا به آنان جایگاه داد. فرد دیگری به ایشان گفت: سوگند به خدا! تو بهترین مردم هستی. امام(ع): فرمود: ای شخص! قسم نخور، کسی که تقوای بیشتری از خدا داشته باشد و طاعتش برای خدا بیشتر باشد، از من بهتر است، سوگند به خدا، این آیه نسخ نشده است: «و شما را ملت و قبیلهها قرار دادیم گرامیترین شما نزدخدا باتقواترین شماست».
#امام_رضا
#انسان_شناسی
#اخلاق
https://eitaa.com/salsabilmarifat