(پیوند دو گل)
جهــان را بهــر مـــولا آفـریـدنـد
که گردد یــار طــاهـــا آفـریـدنـد
زنــی بهـــرش به بســتان نبــوّت
گُلــی ، مــاننــد زهـــرا آفـریـدنـد
سید محمدرضا شمس (ساقی)
(وصــال حضرت خورشید و مــاه)
«آب و آینــه»
روز وصال ماه و خورشید است امشب
بربط زنان در عرش، ناهید است امشب
حـور و مَلَک کِـل میکشند از شـادمـانی
حتی خـدا در حال تمجیـد است امشب
زیـرا امیـــرالمــؤمنــین ، دامــاد گشته
زهــرا ، عروس این گـل شمـشاد گشته
مـات زمیـن امشب نگــاه آسمــان است
چون جشن زهــرا و امیر مؤمنـان است
پیــونـد «آب و آینـــه» وقتی کـه باشـد
عـاقـد بدون شک، خـداونـد جهان است
بـهبـه! به این پیوند مسعود و خجسته
کـه عهـــد آن را ، حضـرت دادار بسـته
بـاشـد مبــارک ، ایـن وصـــال آسمـــانی
پیــونــد دو گـــل ، از گلســتان معـــانی
بـر شیعیـــان و جمـله دلــداران عــالــم
باشـد چنـین میــثاق ، رمــز جـــاودانی
نخــل ولایـت ، بــارور گردد در امشب
دامـاد پیغمبر شود چون حیدر امشب
حیدر، همان که نـور قلب شیعیان است
حیدر همان که با ضعیفان مهربان است
حیدر همان که لایق زهـرا جز او نیست
حیدر همان که تا همیشه جـاودان است
(ساقی) کـوثـر باشد و خیـر کثیر است
در روز محشر شیعیان را دستگیر است
سید محمدرضا شمس (ساقی)
eitaa.com/shamssaghi
✅ شاعر انقلاب یا شاعر انقلابی؟
تفاوتهای عمیقی بین این دو واژه است!
به برخی از آنها اشاره میشود. :
۱. شاعر انقلاب در مدح و تأیید انقلاب به عنوان قدرتی که زیر پرچم آن زندگی میکند شعر میسراید، چون صرفهاش در این است، چه بسا اگر قدرت دیگری سر کار بود برای آن میسرود. اما شاعر انقلابی دل در گرو انقلاب دارد، دلسوز و همراه است، پیشرفتها را میستاید و کمبودها را به نحو شایستهای گوشزد میکند.
۲. شاعر انقلاب در پی چسباندن خود به افراد و مجموعههای منتسب به انقلاب است، برای به دست آوردن جایگاه و قدرت تلاش میکند، هدفش رسیدن به نام و نان است. اما شاعر انقلابی در پی انجام وظیفهاش در جبههی کنونی انقلاب است، برای خدمت به انقلاب و مردم تلاش میکند، هدفش رسیدن به رضای خدا و امام است.
۳. شاعر انقلاب از هر وسیلهای برای مطرح کردن خود استفاده میکند، چه بسا اگر به مسئولیتی رسید از آن برای ارضای خودخواهیهایش بهرهها میبرد. اما شاعر انقلابی از هر موقعیتی برای تحقق آرمانهای انقلاب استفاده میکند، با مسئولیتهای اداری خیلی میانهی خوبی ندارد ولی مسئولانه و متعهدانه برای انقلاب کار میکند.
۴. شاعر انقلاب در مدح انقلاب و منتسبانش محدود شده است، اما شاعر انقلابی افقهای پیش روی انقلاب را میبیند و آنها را برای مردم ترسیم میکند.
۵. شاعر انقلاب چون احتمالا سر سفرهی انقلاب جای خوبی نشسته است خیلی محتاط و محافظهکار عمل میکند، مبادا جایگاهش به خطر بیفتد، از کنار تبعیضها و ستمها با تغافل عبور میکند. اما شاعر انقلابی در خط مقدم مبارزه است، از گلوله خوردن نمیترسد، خودش و قلمش وقف انقلاباند، از بیان تبعیضها و ستمها ابایی ندارد، چون آن را موجب تقویت انقلاب میداند حتی اگر تضعیف خودش را به همراه داشته باشد.
۶. شاعر انقلاب از وضع موجود راضی است، چون جایگاه دارد، رفاه دارد، به خیلی از اهدافش رسیده است یا در شُرف رسیدن است، شاید اصلا آرمانهای انقلاب برایش اهمیتی نداشته باشد. اما شاعر انقلابی تا رسیدن پرچم انقلاب به دست صاحب اصلیاش راضی نمیشود و برای بهبود شرایط همواره در تلاش و نبرد است.
۷. شاعر انقلاب ممکن است روزی ضدانقلاب شود، اما شاعر انقلابی ممکن است روزی شهید...
eitaa.com/shamssaghi
#سـلام
بـاب سخن، گشوده نگردد به جز سـلام
حتیٰ در آن زمان که دَهی بر کسی پیام
این گفتهی رسول گرامی، محمّــد است
باشد کلیـد قفــل سخن بیگمـان سـلام
زیبـنده نیست اهـل ادب ، وقت گفتـگو
لـب وا کنــد بــدون ســلام ، اوّل کــلام
چونکه سـلام، نــام خداوند اکبــر است
کِبــر و مَنـی، بـه دور کنَــد، از سرِ اَنــام
زیرا سلام موجب مِهــر و مَـودّت است
زین رو رسـول بود در این امر، پیشگام
وارد شـدی اگر بـه مکــانی، ســلام کـن
فرقی نمیکند که، چهای و به هر مقـام
هر کس که واکند لب خود بی سلام باز
گویی زبان اوست چو شمشیر بی نیـام
باشد مُعــرّف همگان طــرز گفـت و گـو
بهتر که وا شود لب انسان، به احتــرام
انسانِ بـا ادب، همــه جــا محتــرم بـوَد
آنسان که ذکرِ خیر ، ازو میشود مدام
امّا کسی که غـافـل از آداب گفتگوست
شهره شود به بیادبی نزد خاص و عام
حتیٰ به دانش اسـت اگر قطـب عـالمی
امّا به چشـم اهـل ادب، بـاشد از عــوام
(ساقی)، چو هست پیـروِ دین محمّــدی
ورزیـده با خضوع در این راه، اهتمـــام.
سید محمدرضا شمس (ساقی)
@shamssaghi
#رنگارنگ
این قدْر مَشو چو طاوُسان ، رنگارنگ
مُـؤمن به زبــان و پیــروِ اهــل فـرنگ
از رنـگ و ریــا کسی به جـایی نرسید
"یا رومــی روم باش ، یا زنگــی زنگ"
سید محمدرضا شمس (ساقی)
@shamssaghi
(هوالعلیم)
«شاعری و نقادی»
شاعرانه هر چه میکوشیم ما
هست تمرین سخن، این روزها
شعر گفتن نیست کار هر کسی
کی کند کرباس، کار اطلسی؟
شعر یعنی عشق و احساس نهان
وزن و معنا و قوافی و بیان
شاعران را طبع شیوا ، لازم است
خفتهطبعان را مسیحا لازم است
عدہای با شعر، بازی میکنند
شاعری های مجازی میکنند
حرف حرفِ واژگان را پیش هم
گاه، افزایش دهند و گاہ، کم
بعدِ ساعتها تلاش و خستگی
پازلی سازند با وابستگی
پازلی از جنس حرف و هندسه
مثل دوران قدیمِ مدرسه
با کمک از خط کش و متر و تراز
حاصل آید چند بیتی نیمه ساز
شاعری را نیست اسباب سخن
جز تسلط بر علوم شعر و فن
چون قریحه نیز کامل میشود
بی تأمل شعر، حاصل میشود
واژہ ها سربازهای شاعرند
شاعران فرماندهان ماهرند
با یکی فرمانِ شاعر، واژگان
جای خود دانند مثل پادگان
چون به واژہ میدهی فرمان ایست
واژه ها دانند یعنی ایست، چیست
در نظامت جملگی، با پای خود
مستقر گردند هر یک جای خود
هر که دارد طبع تند و پر توان
میسُراید شعر های جاودان
وآنکه طبعش خفته و بیدار نیست
چارهاش دوری ازین گفتار نیست
باید اکنون وارد پیکار شد
در تعلّم، رهروْی هشیار شد
هست این پیکار با طبع خموش
تا که آید دیگ گفتارت به جوش
خامُشی را اختیار خود مکن!
طبع خود را خود بخود بیخود مکن
طبع چون بیدار میگردد ز خواب
میشود در شعرگویی کامیاب
شاعری که تکسواری کردہ است
کشوری را، شهریاری کردہ است
مُشت او مسطورهٔ خروار هاست
حاصلِ پُر کاری و، گفتار هاست
حاصل جهد و تلاشی بی بدیل
مثل موسیٰ میزدہ بر قلب نیل
بی بهانه در دل شب های تار
میسُرودہ شعرهای بیشمار
با فنون شعر، گشته آشنا
درک کردہ شعر را بی ادعا
عدهای با دست و همیان تَهی
دم زنند از شاعری و آگهی
مفلسان محض، در قاموس شعر
هتک حرمت کردہ بر ناموس شعر
شعر میگویند، اما شعر نیست
یاوہ میبافند از یک تا دویست
عدهای هم، پا فراتر مینهند
تاج نقدِ شعر، بر سر مینهند
دایماً در انتقاد از دیگران
موش گردیدهست چون شیر ژیان
عرصه را بگرفته در چنگ هوس
در مجازی، گشته مانند عسس
هرچه میبینند با نقد خطا
مینمایند ادعا و ادعا
گاه میگویند در نقد سخن
که زبان این سخن باشد کهن
شاعر ِ امروزه باید بی گمان
لفظِ نو آرد که گردد جاودان
گرچه دم از نوگرایی میزنند
در حقیقت شاعرانی، الکناند
خود نمیدانند که سبک نَوین
فیالمثل باشد چو محصولات چین
عدهای دیگر ز فرط ادعا
دم زنند از لفظ و معنا نابجا
بر سریر ناقدی بنشستهاند
گوش خود را بر حقایق بستهاند
چون نمیدانند آیین سخن
میشوند از ناتوانی نغمهزن
حال گویم : ناقدا با امتنان!
طبل آسا ، فاقد از علم بیان
دم مزن از اختلاف عَمرو و زید
عاری از تدبیر و آگاهی و قید
از چه دایم نقد مطلب میکنی
باد ، از نقدت به غبغب میکنی
گر فقط خواهی که نقادی کنی
عاری از اندیشه، استادی کنی
نقد تو هرگز ندارد جایگاہ
تا که هستی در کمند اشتباہ
چونکه دستت خالی از آگاهی اَست
انتقاداتت تماماً واهی اَست
بیجهت بر پای این و آن مپیج
خاطر، آزردہ مکن با علمِ هیچ
چون نداری آگهی از واژگان
باش خاموش و مزن کوس بیان
نقد را ، آداب و دانش لازم است
نکتهگویی عین نرمش لازم است
باید اول خویشتن را پَروری
نگذری از اشتباهت سرسری
دور باید گشت از ما و منی
تا نگردد دوستی ها دشمنی
خودپسندی ها بوَد، از جاهلی
سرو از نخوت ندارد، حاصلی
گر شوی آگه ز معیار سخن
صیرفی سازی سخن با علم و فن
چون نمایی انتقادات درست
میتوان نقد تو را نقدینه گفت
بر عناوین مجازی دل مبند
که ندارد اعتباری جز گزند
گر که خواهی در سخن گویا شوی
ناقدی وارسته و دانا شوی
در مبانی کن ورد و گو سخن
ورنه خاموشی گزین و دم مزن
گر گمان داری که هستی مَردِ رزم
زین سپس کن در مبانی، عزم جزم
تا بدانی که فقط دم میزنی
بلکه کمتر نزد ما ، از ارزنی
گر ، ز بیکاری شدی اینجا پلاس
خویش را هرگز مکن با ما قیاس
وقت ما ارزنده است و پاس آن
هست واجب تا نیفتد در زیان
با صداقت کن تلاش ای بیخبر
از عبثگویی و خواری درگذر
تا شوی شهره به اشعار وزین
در نگاه شاعرانِ نکته بین
ارتجالی این سخن را گفتهام
دُرّ طبعم را در اینجا سُفتهام
تا بگویم آن که باشد بی هنر...
از چه داند خویش را صاحبنظر
پند (ساقی) را شنو با گوش جان
خویش را ، از بند نخوت، وارهان .
سید محمدرضا شمس (ساقی)
1395
eitaa.com/shamssaghi
ذاکر با اخلاص اهلبیت علیهمالسلام
شادروان حاج سید محمـــد جـــلالی
وفات: سحرگاه عید قربان 1402
(یک سالِ پر حسرت و اندوه گذشت)
گرچه یک سال گذشت از غــم هجران جلالی
شعــله ور هسـت دل از مـاتــم هجران جلالی
خاک هر چند که سرد است و بَرد مهر عزیزان
در دلــم هسـت هنـــوزم غــــم هجران جلالی
سید محمدرضا شمس (ساقی)
@shamssaghi
(جام شیطان)
مَردِ حق، کی؟ شیشهی قلب ضعیفان بشکند
مَرد ، آن باشد که قلبِ زورمندان بشکند
مصرع نغزی ز "بیدل" یاد دارم این که گفت :
"سنگ اگر مَرد است جای شیشه سندان بشکند"
گرگ وقتی میدراند گوسپندان را، سپس
زیر بار غصه، پشتِ مَرد چوپان بشکند
کوهکن را گر شکست آمد به سر از سوز عشق
آهِ شیرین هم در آخر، طاق بستان بشکند
پشت عالم میشود خم زیر بار غصهها
هجر یوسف نیز پشت پیر کنعان بشکند
دانش و فرهنگ باشد رهنمای آدمی
کشتی بی ناخدا را موج طوفان بشکند
زور بازوی جهالت میکند خلقی اسیر
فکر دانا عاقبت دیوار زندان بشکند
اعتبار آدمی بر وعده و پیمان اوست
نیست انسان آنکه راحت عهد و پیمان بشکند
در عمل باید که مَردی کرد نه وقت سخن
وَرنه مشت خلق، دندانِ سخنران بشکند
سَروْ از بیحاصلی گردنفرازی میکند
از گرانباری اگر چه تاک، آسان بشکند
حرمت نان و نمک را هر که داند کی توان
ناسپاسی کرده و روزی نمکدان بشکند ؟
شکر نعمت را بجای آور که افزون میکند
نعمتت را ؛ ورنه این نعمت ز کفران بشکند
قطره قطره میتوانی شست زنگ سینه را
کوه ها را قطره های ریز باران بشکند
گوهر دل را بهایی هست نزد کردگار
کِاعتبار و قیمت دریای مرجان بشکند
طرّهی گیسو اگرچه خودنمایی میکند
قدر زلف طرّه را، موی پریشان بشکند
رهروِ شیطان مشو دل بر ستمکاران مبند
کز تزلزل، بر سرت ارکان ایمان بشکند
آن درختی که ندارد ریشه در زیر زمین
گرچه باشد استوار از باد و بوران بشکند
گر بیفتد پرده از رخسار انسانها دمی
زهد و تقوای ریاکاران، فراوان بشکند
تیغ کین افتد اگر در دست نامردان دهر
در دل محراب، فرق شاه مردان بشکند
قافیه گر شایگان آوردهام در این غزل
شایگان نبوَد مرا گر قدر دیوان بشکند
جام ایمان را شکستن (ساقیا) از ابلهیاست
هست عاقل آن کسیکه جام شیطان بشکند.
سید محمدرضا شمس (ساقی)
eitaa.com/shamssaghi
(امیر اتقیا)
#مدح
#عید_ولایت
#عید_غدیر_خم
#امیرالمؤمنین
چون علـــی ، شاه سـریـر انمـــاست
مــالــک الملــک و امیــر اتقیـــاست
غــــم نــدارد شـــیعــه در روز جـــزا
چونکه صد آمد نود هم پیش ماست
سید محمدرضا شمس (ساقی)
http://eitaa.com/shamssaghi
(از غدیر تا عاشورا)
آن دسـت که در غــدیــر خــم بالا رفت
بــا امــر خــــدای خــالــق یکتــــا رفت
دسـتیسـت کـه آوازهی آن در تــاریــخ
تا عــرش خـــدا به روز عــاشـورا رفت
سید محمدرضا شمس (ساقی)
@shamssaghi
(از غدیر تا کربلا)
فـراز دست نبی، گرچه دست مـولا رفت
ولی حسین سرش سوی عرش اعلا رفت
یکی به کرب و بلا و یکی به دشت غدیر
بــرای دیــن خـــداونــد حـیّ یکتــا رفت
سید محمدرضا شمس (ساقی)
@shamssaghi
#عید_ولایت
ایـن عیــد ، مبــارک و مُهنّــا باشد
روز شعـف و نشـاط دل هــا باشد
فرمود محمد که پس از رحلت من
بر خلق (علی) امیــر و مــولا باشد
سید محمّدرضا شمس (ساقی)
@shamssaghi
(گوگل پرستان)
وقتی تمیز شعر خوب از بَد ندارند
اشعار جعلی جای اصلی میگذارند
نسبت دهند اشعار سستی را به رندان
چون قدرت تفکیکِ آنها را ندارند
صرفاً مشو قانع به گوگل ای گرامی!
وقتی عموماً سرچ ها ، بی اعتبارند
باید کنی تحقیق ، از وبهای جامع
نه سایتهایی که کپی هی مینگارند
اشعار شاعرها که در «گنجور» ثبت است
گنجینه هایی پر بها و شاهکارند
«گنجور» باشد شعر شاعرهای ماضی
آنها که در مُلکِ سخن، کوه وقارند
تفکیک کن اصلی و جعلی را به دانش
اشعار جعلی در مجازی، بی شمارند
اندیشه ورزان، خالق آثار بکرند
گوگلپَرستان عاری از هر ابتکارند
آنان که زین کردند اسب مَعرفت را
در عرصهی میدانِ دانش تکسوارند
وقتی قریحه هست و دانش، از بزرگی
تخت غزل را با قداست، «شهریار» ند
وقت چکامه، گرچه در فصل خزاناند
اما شکوفا ، مثل گلهای «بهار» ند
وآنانکه سر در لاک جهل خویش کردند
از غفلت و درماندگیها بیقرارند
اشعار سست خویشتن را در مجازی
با نام شاعرهای زبده میگذارند
تا خوانده گردد گفتههاشان از حقارت
بیمی ز جعل نام شاعرها ندارند
اکنون اگر که در مَجازی یکّه تازند
در انجمنهای حقیقی، تار و مارند
وقتی نمیدانند فرق دوغ و دوشاب
حتی به نزد خویشتن هم شرمسارند
در جمع اهل دانش از فرط ندانی...
این قوم دایم مدعی همچون حمارند
در بیشهی شیر و پلگان قوی چنگ
بوزینهوش از بیم جان بر شاخسارند
هنگام بحث شعر ، مانند شغالان
زوزه کشان پیوسته در حال فرارند
هرچند اگر بالند بر خود، از جهالت
تاریخ میگوید که : ننگ روزگارند
سنگی که با ارزش بوَد گردد نگینی
باقی ز پستی همچو ریگ کوهسارند
کی ذرّه را باشد فروغی نزد خورشید
چون جمله نوری در حضور او ندارند
اصلاً قیاسی نیست این دریوزگان را
هرچند با گل همنشین هستند، خارند
حتی اگر که پیر دنیایند، از جهل
آثار ایشان از طفولی در مزارند
افسوس با اشعار سست و خوی نخوت
بر شیشهی دل ، از کدورت ها ، غبارند
غم نیست هرگز، چونکه بر مستوری ماه
کِی ابرهای تیره، دایم پایدارند ؟
بنگر به اوج آسمان، اِستارگان را :
در قلب ظلمت، روشنا و استوارند
راهِ برونی نیست از این تیره روزی
جز علم، آنها را که بر غفلت دچارند
باید بخوانند و نویسند و، بدانند :
دانشپژوهان تا همیشه ماندگارند
آموختند آنان که اسرار سخن را ـ
بیشک چراغ دانشاند و رستگارند
وآنانکه جام از دست (ساقی) ناگرفتند
از خودسری در جمع سرمستان، خمارند.
سید محمدرضا شمس (ساقی)
1393
@shamssaghi