#تاریخ_تشیع 21 #فرضیات_پیدایش_تشیع 16 #آل_بویه 🔸پنجمین فرضیه در پیدایش شیعه نسبت دادن آن به سلسله آل بویه می باشد. آل بویه از سال ۳۲۰ تا ۴۴۷ ه.ق حکومت و قدرت را در دست داشتند و در عراق و برخی مناطق ایران حکمرانی می کردند تا آنکه غزنوی ها در سال ۴۲۰ ق به آنها حمله 🗡کردند. 🔹ابن اثیر درضمن حوادث سال ۳۷۲ درباره ی یکی از پادشاهان 👑آل بویه (عضدالدوله) می نویسد:" او مرد خردمند، فاضل، با سیاست، درستکار،... و اهل فضل بود. تا آنجا که می‌گوید: دوستدار دانش و دانشمندان بود. با آنان نیکی می‌کرد، در مجلس آنان می نشست و در مسائل با آنان به مناقشه می‌پرداخت. در نتیجه دانشمندان از شهرهای گوناگون به او روی آوردند و به تالیف کتاب 📚در خدمت وی پرداختند." 🔸این سخن شاهدی است بر اینکه آنان دوستدار دانش و مروج آن بوده اند و در انتشار دانش و پشتیبانی دانشمندان تلاش های در خور ستایش کرده اند.با آنکه در روزگار آل بویه بیشتر سرزمین‌های ایران مذهب تسنن داشتند، اما آنان برخلاف پادشاهان غیر شیعی که موضع خصمانه علیه شیعه می‌گرفتند و با آنان می جنگیدند هیچگاه برابر اهل تسنن چنین موضعی نگرفتند. #نقد_فرضیه 🔹آری مذهب شیعه در دوران آل بویه رواج یافت و شیعیان نسیم آزادی را استشمام کردند. در حالی که پیش از آن یعنی در دوران بنی عباس و به ویژه روزگار #متوکل و پس از آن شیعه، ستم ها و سختی های بسیاری را تحمل کرده بود. اما شکل گرفتن مذهب شیعه در دوران آل بویه با پشتیبانی و ترویج این مذهب از طرف آنها دو مطلب متفاوت از یکدیگر است که فرق نگذاشتن میان آنها از ساده لوحی است . (📗برگرفته از کتاب شیعه در گذر تاریخ، آیت الله سبحانی، صص 119_117) 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee

#تاریخ_تشیع 22 #فرضیات_پیدایش_تشیع 17 #تشیع_خاستگاه_یا_رنگ_ایرانی_دارد 1⃣ 🔸فرض دیگری که مستشرقان براي پیدایش مذهب شیعه در جامعۀ اسلامی جعل کرده اند، این است که از روي عمد یا جهالت، آن را پدیده اي نوظهور می دانند. این دیدگاه خطا ❌باعث پیدایش این نظریه شده است که می گوید: « مذهب تشیع، اصل یا رنگ ایرانی دارد » این تردید، ناشی از دو دیدگاه متفاوت صاحبان این نظریه است که عبارت اند از: 1⃣. تشیع از ساخته هاي ایرانیان است که آن را به منظور هدفهاي سیاسی پدید آوردند و هیچ یک از اعراب، پیش از ایرانیها به استقبال آن نرفتند. ولی ایرانیان پس از آنکه اسلام را پذیرفتند، به منظور هدفهاي خاصی آن را پدید آوردند. 2⃣. تشیع، اصل عربی دارد و گروهی از اعراب، پیش از اسلام ایرانیان به آن روي آوردند. وقتی ایرانیها اسلام آوردند، به تشیع تمایل نشان دادند و به آن رنگ ایرانی بخشیدند که سابقه نداشت. در ادامه به بررسی تفصیلی این دو نظریه می پردازیم. (📙برگرفته از کتاب شیعه در گذر تاریخ آیت الله سبحانی، ص 93) 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee

#تاریخ_تشیع 23 #فرضیات_پیدایش_تشیع 18 #تشیع_خاستگاه_یا_رنگ_ایرانی_دارد 2⃣ #نظریه_اول 1⃣ 🔸این نظریه از ساخته هاي مستشرقان است که می گویند: مذهب شیعه، ریشۀ ایرانی دارد؛ زیرا عرب به آزادي گرایش داشت، درحالیکه ایرانیها به پادشاهی و وراثت گرایش داشتند و معناي انتخاب را نمی دانستند. پس از رحلت پیامبر صلی الله علیه وآله ، چون ایشان از خود پسري باقی نگذاشت، ایرانیها گفتند که علی علیه السلام از همه به خلافت وي سزاوارتر است. 🔹حاصل این نظریه آن است که انسجام فکري میان ایرانیان و شیعه که به معناي موروثی بودن خلافت است، دلیل بر این است که تشیع، مولود ایرانیان است. 🔺این تصور به دلیل وجود خطاهاي بدیهی و فراوان، مردود است که در ادامه به آنها اشاره می شود. (📗برگرفته از کتاب شیعه در گذر تاریخ آیت الله سبحانی، ص 94) 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee

#تاریخ_تشیع 24 #فرضیات_پیدایش_تشیع 19 #تشیع_خاستگاه_یا_رنگ_ایرانی_دارد 3⃣ #نظریه_اول 2⃣ #دلیل_اول 🔸پیدایش تشیع، چنان که دانستیم، به روزگار پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله باز می گردد و ایشان بود که پیروان علی علیه السلام را شیعه نامید. آنان در روزگار پیامبر صلی الله علیه و آله و پس از آن موجود بودند. درحالیکه هنوز هیچ یک از ایرانیان، به جز سلمان، اسلام نیاورده بودند بنابراین منشأ نخستین شیعه، خود اعراب 👳بودند. 🔹امیرمؤمنان علی علیه السلام در دوران خلافتش سه جنگ 🗡داشت: جمل، صفین و نهروان. سپاه آن حضرت همه عرب بودند که به ریشه ها و قبایل مشهور عربی منتسب بودند و سران سپاه آن حضرت از سران این قبایل بودند؛ مانند عمار بن یاسر، هاشم مرقال، مالک اشتر، صعصعۀ بن صوحان و برادرش زید و امثال آنان. امیرمؤمنان با این سپاه بصره را گشود و با قاسطین (معاویه و سپاه او) در صفین جنگید و مارقین را از میان برداشت. 👈اکنون باید پرسید، ایرانیها در کدام قسمت از این ارتش نقش داشتند و فرماندهی را عهده دار بودند تا احتمال بدهیم که سنگ بناي تشیع باشند؟ ! ♦️به علاوه، ایرانیان تنها ملتی نبودند که به اسلام گرویدند، بلکه ملتهایی چون تركها و هندوها و دیگر ملل غیرعرب نیز به آیین اسلام در آمدند. (📗برگرفته از کتاب شیعه در گذر تاریخ، آیت الله سبحانی، ص 94-95) 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee

#تاریخ_تشیع 25 #فرضیات_پیدایش_تشیع 20 #تشیع_خاستگاه_یا_رنگ_ایرانی_دارد 4⃣ #نظریه_اول 3⃣ #دلیل_دوم 🔸تاریخ می گوید، ایرانیان روزي که اسلام آوردند، مذهب تسنن را پذیرفتند. "بلاذري" در کتابش می نویسد✍: پرویز به دیلم رفت و چهار هزار نیرو آورد. اینان خدمه و خاصانش را تشکیل می دادند. پس از وي نیز اینان همین منزلت را داشتند و در قادسیه با رستم شرکت جستند. چون رستم کشته شد و مجوس شکست خوردند، کناره گرفتند و گفتند:" ما مانند اینان نیستیم و پناهگاهی نداریم و سابقۀ خوبی هم میان اینان نداریم. بهتر این است که به دین آنها درآییم."پس کناره گرفتند. سعد گفت: "اینان را چه شده است"؟ مغیرة بن شعبه رفت و از آنان درباره کارشان پرسید و آنان موضوع را با او در میان نهادند و گفتند: "ما به دین شما درمی آییم". مغیره نزد سعد بازگشت و او به آنها امان داد. آنان اسلام آوردند و در فتح مداین با سعد شرکت جستند. آنان همچنین در فتح "جلولا" شرکت کردند. سپس بازگشتند و همراه مسلمانان در کوفه سکونت گزیدند. 🔹بنابراین آیا زمانی که اسلام ایرانیان در آن روزگار هیچ تفاوتی با دیگران نداشت، می توان گفت که اسلام آنان در آن روز اسلامی شیعی بوده است؟ (📗برگرفته از کتاب شیعه در گذر تاریخ، آیت الله سبحانی، ص 98) 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee

#تاریخ_تشیع 26 #فرضیات_پیدایش_تشیع 21 #تشیع_خاستگاه_یا_رنگ_ایرانی_دارد 5⃣ #نظریه_اول 4⃣ #دلیل_سوم 🔸اسلام میان ایرانیان به همان معنایی انتشار می یافت که میان دیگر ملتها رایج بود. هیچ شهري از ایران به تشیع شهرت نداشت تا آنکه اشعريهاي شیعه مذهب، به قم و کاشان رفتند و در آنجا بذر تشیع را پاشیدند. 🔹این قضیه در اواخر سدة نخست هجري قمري بود. درحالیکه ایرانیان در دوران خلیفۀ دوم، یعنی از سال 17 ه. ق اسلام آوردند و این بدین معناست که سالهاي بسیاري سپري شد تا ایرانیان با معنا و مفهوم تشیع آشنا شوند. پس هیچ نسبتی بین این دو (شیعه و ایرانی بودن) وجود ندارد. 🔸یاقوت حموي در📗 « معجم البلدان » می نویسد:" قم، شهري است که نام آن با کاشان ذکر می شود. این شهر، جدید و اسلامی است. اثري از ایرانیان در آن دیده نمی شود. نخستین کسی که آن را آباد کرد، طلحۀ بن احوص اشعري بود. آغاز شهر شدنش به روزگار حجاج بن یوسف، به سال 83 ه. ق باز می گردد. " 👈خلاصه آنکه اعراب اولین شیعیان ساکن ایران بودند و قبل از ایرانیان به تشیع گرایش داشتند. (📘برگرفته از کتاب شیعه در گذر تاریخ، آیت الله سبحانی، ص 99) 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee

#تاریخ_تشیع 27 #فرضیات_پیدایش_تشیع 22 #تشیع_خاستگاه_یا_رنگ_ایرانی_دارد 6⃣ #نظریه_اول 5⃣ 🔸گروهی از مستشرقان و دیگران نیز تصریح کرده اند که تشیع، اصالت عربی دارد و اعراب، پیش از ایرانیها به تشیع گرویدند. ما در اینجا تنها به یک نمونه اشاره می کنیم و آن سخن "آدام متز" مستشرق آلمانی 🇩🇪در این زمینه می باشد. 🔹وی می گوید:"مذهب تشیع آن چنان که برخی می گویند، عکس العملی از سوي روح ایرانی در مخالفت با اسلام نبود. همۀ جزیرةالعرب به جز شهرهاي بزرگی مانند مکه، تهامه و صنعا شیعه بودند و برخی شهرها مثل عمان، هجر و صعده، اکثریت با شیعیان بود ولی ایران به جز قم، همه سنی بودند. مردم اصفهان سخت دربارة معاویه غلو می کردند؛ به طوري که برخی مردم آن تصور می کردند که او پیامبري مرسل است." از این کلام به خوبی روشن می شود که نظریه ایرانی بودن تشیع مردود است و هیچ توجیه معقولی برای این نظریه وجود ندارد.[1] 🔸آنچه گذشت، تحلیل نظریه اول براساس نگاه تاریخی بود. ولی دلیل آن از لانه عنکبوت 🕷هم سست تر است؛ چون اگر ایرانیان مفهوم انتخاب و آزادي را نمی دانستند، اعراب هم نمی دانستند. اعرابی که در صحرا زندگی فردي داشتند، آزادي را دوست داشتند و آن را تجربه می کردند. اما عربی که زندگی قبیله اي داشت و زمام امورشان در دست شیخ قبیله بود و پس از مرگش نیز فرزندان وي یکی پس از دیگري به جاي او می نشستند، کجا معناي آزادي را می دانست؟ ![2] [1] 📗برگرفته از کتاب شیعه در گذر تاریخ، آیت الله سبحانی، ص 95-97 [2] 📗همان، ص 100 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee

#تاریخ_تشیع 28 #فرضیات_پیدایش_تشیع 23 #تشیع_خاستگاه_یا_رنگ_ایرانی_دارد 7⃣ #نظریه_دوم 1⃣ 🔸این نظریه گرچه اعتراف دارد به اینکه تشیع، خاستگاه و منشأ عربی دارد، ولی مدعی است که پس از گرایش ایرانیان به اسلام، رنگ ایرانی به خود گرفته است. 🔹در نظریۀ دوم گفته می شود با آنکه آراي شیعه با ایرانیان سازگار بود ولی دلیلی وجود ندارد که این آراء از ایرانیان سرچشمه گرفته باشد و این سازگاري را نمی توان دلیل بر آن گرفت. بلکه روایتهاي تاریخی عکس آن را می گوید و تشیع آشکارا در سرزمینهاي عربی برپا بود و پس از آن به موالی انتقال یافت و این دو گروه (مردم سرزمین عربی و موالیان) را به یکدیگر نزدیک کرد. مقصود این است که تشیع در روزگار پیامبر صلی الله علیه و آله و پس از ایشان به معناي دوستی و ولایت علی علیه السلام بود اما ایرانیان آن را به معنایی دیگر - یعنی موروثی شدن خلافت در خاندان علی علیه السلام - انتقال دادند. ♦️این مطلبی است که دکتر "احمد امین" بدان تصریح می کند و می گوید: "اندیشۀ ایرانی بر تشیع چیره گشت و مقصود از چیرگی، موروثی دانستن امر خلافت به همان معنایی بود که در دوران ساسانیان و دیگران رواج داشت." در ادامه به نقد این نظریه می پردازیم. ( 📗 برگرفته از کتاب شیعه در گذر تاریخ، آیت الله سبحانی، ص 101-100) 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee

#تاریخ_تشیع 29 #فرضیات_پیدایش_تشیع 24 #تشیع_خاستگاه_یا_رنگ_ایرانی_دارد 8⃣ #نظریه_دوم 2⃣ 🔸اینکه تشیع رنگ ایرانی داشته باشد مخدوش است؛ زیرا موروثی بودن حکومت و پادشاهی👑، تنها از ویژگیهاي ایرانیان نبوده، بلکه اصل موروثی بودن حکومت در همۀ جوامع وجود داشته است. نظام حاکم بر پادشاهان حیره، غسان و حمیر در عراق، شام و یمن، موروثی بود. 🔹حاکمیت در زندگی قبیله اي در جزیرة عربی، موروثی بود. مناصب مشهور نزد قریش مثل سقایت، میهمانداري، عمارت مسجدالحرام و پرده داري، اموري موروثی بود که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله علاوه بر اینکه آنها را تغییر نداد، بلکه در قضیۀ دادن کلیدهاي کعبه به "بنی شیبه" و باقی گذاشتن آنها بر این منصب براي همیشه، این امور را امضا فرمود. 👈بنابراین نسبت دادن مسئله وراثت به ایرانیان، امر شگفتی است که خردمندان آن را نمی پذیرند. ازاین رو لازم است بگوییم، تشیع، هم رنگ ایرانی داشت، هم غسانی و هم حمیري و هم عربی، و اختصاص دادن نظریۀ جانشینی به ایرانیان، درحالیکه یک نظریۀ عمومی جهانی بود، امري بیهوده و بی معناست. موروثی بودن نبوت و وصایت در شرایع آسمانی به معناي شرط بودن وراثت نیست، بلکه بدین معناست که خداوند نور نبوت و امامت را در خاندانهاي خاصی قرار داده است و در نتیجه هر پیامبري آن را از پیامبر دیگر و هر وصی اي از وصی دیگر به ارث می برد. 🔹خداي متعال می فرماید: ( وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا نُوحاً وَ إِبْراهِیمَ وَ جَعَلْنا فِی ذُرِّیَّتِهِمَا النُّبُوَّةَ وَ الْکِتابَ . حدید/ 26؛ما نوح و ابراهیم را فرستادیم و پیامبري و کتاب را در فرزندانشان قرار دادیم.) 👈با این وجود چرا علت تشیع ایرانیان، مفاد این آیه و امثال آن نیست که به صراحت بر موروثی بودن وصایت در میان پیامبران تأکید می کنند؟ ! (📗برگرفته از کتاب شیعه در گذر تاریخ، آیت الله سبحانی، ص 103-102) 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee

#تاریخ_تشیع 30 #فرضیات_پیدایش_تشیع 25 #تشیع_خاستگاه_یا_رنگ_ایرانی_دارد 9⃣ #نظریه_دوم 3⃣ 🔸بنابر آنچه گذشت کسی که می پندارد تشیع، هم منشأ ایرانی دارد و هم رنگ ایرانی، با تاریخ ایران ناآشناست؛ زیرا در ایران تا سدة دهم هجري، مذهب تسنن حاکم بود و پس از آن در روزگار صفویان، تشیع فراگیر شد؛ البته ري، قم و کاشان، از قدیم پناهگاه تشیع بوده اند. 🔹تشیع بر ایران در دوره هاي اخیر را هیچ کس انکار نمی کند. بلکه سخن دربارة آغاز ورودشان به اسلام است. بروکلمان می گوید:"شاه اسماعیل صفوي پس از پیروزي بر الوند، به تبریز روي نهاد. عالمان تبریز به آگاهی وي رساندند که دو سوم مردم تبریز، که شمارشان به سیصد هزار تن می رسد، از اهل سنت هستند." 🔸از موارد دیگري که این موضوع را تأکید می کند، سخن ابن اثیر در کتاب 📗تاریخ وي است که نشان دهنده سنی بودن مردم طوس تا روزگار "محمود بن سبکتگین" می باشد. او می گوید:"محمود بن سبکتگین، عمارت بارگاه را - که علی بن موسی الرضا علیه السلام در آن است - در طوس به خوبی بازسازي کرد. پدرش سبکتگین آن را ویران کرده بود. اهل طوس کسانی را که می خواستند به زیارت بروند، اذیت می کردند. ولی پسرش آنان را از این کار منع کرد. سبب کارش هم این بود که او امیر مؤمنان علی بن ابیطالب علیه السلام را در خواب دید که می گوید:" تا کی این وضع ادامه دارد؟". او دانست که مقصود حضرت موضوع بارگاه است و پس از آن فرمان عمارتش را صادر کرد." ♦️با توجه به این نصوص که به روشنی بیانگر حاکم بودن مذهب تسنن در ایران است چگونه می توان گفت که سرزمین فارس، موطن اصلی تشیع بوده باشد؟ (📗برگرفته از کتاب شیعه در گذر تاریخ، آیت الله سبحانی، ص 106-103) 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee

#تاریخ_تشیع 31 #فرضیات_پیدایش_تشیع 26 #تشیع_خاستگاه_یا_رنگ_ایرانی_دارد 🔟 🔸از مطالب گفته شده دو نکته حاصل می شود: 👈نکته اول: خاستگاه تشیع، ایران نیست. بلکه زادگاه و سرچشمه اش حجاز است؛ چون اعراب مدت بسیار زیادي بود که آن را پذیرفته بودند. درحالیکه هیچ کس از ایرانیان مگر سلمان محمدي👳 به این آیین در نیامده بود. وقتی اسلام میان ایرانیان وارد شد، آنان نیز همچون دیگر ملتها به مذاهب گوناگون گرویدند و مدت زیادي را به همین شکل باقی ماندند تا آنکه بازگشت به تشیع شدت گرفت؛ به طوري که گروندگان به این مذهب در روزگار برخی از پادشاهان مغول و عصر صفوي (🗓 905 ه. ق) فزونی گرفت. 👈نکته دوم: منحصر بودن امامت به علی علیه السلام و فرزندان ایشان امري عارضی بر تشیع نیست. بلکه گوهر و حقیقت تشیع را تشکیل می دهد که اگر جز این بود، تشیع روح و جوهرش را از دست می داد. دوستی ❤️خاندان محمد صلی الله علیه و آله و برتري دادن علی علیه السلام بر دیگر خلفا، اصل و جوهر این حقیقت است و عارضی شمردن انحصار امامت به فرزندان خاص علی علیه السلام ، آنطور که برخی می پندارند، تصوري است که هیچ دلیلی جز بهتان و دروغ، ندارد. (📗برگرفته از کتاب شیعه در گذر تاریخ، آیت الله سبحانی، ص 109-108) 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee

#تاریخ_تشیع 32 #فرضیات_پیدایش_تشیع 27 #شیعه_و_صفویان 🔸هفتمین و آخرین نظریه در رابطه با پیدایش تشیع انتساب آن به صفویه می باشد. شاید بتوان گفت همان مطالبی که دربارة آل بویه ذکر شد، درباره این خاندان نیز صادق است. 🔹صفویان، از خاندان شیخ صفی الدین، عارف 👳مشهور اردبیلی و متوفاي سال 735 ه. ق هستند. پس از سقوط دولت مغول، سرزمینهاي تحت سلطۀ آنان به دولتهاي کوچک شیعی و غیرشیعی تقسیم شد. یکی از این دولتها به دست نواده شیخ صفی به نام« شاه اسماعیل » در سال 905 ه. ق، بنیان نهاده شد. او با در دست گرفتن زمام امور در سرزمین فارس، دولتی مستقل تشکیل داد و موفق شد نفوذ و قدرتش را گسترش دهد. وي تا سال 930 ه. ق حکومت کرد و پس از او نیز فرزندانش حکومت را به ارث بردند تا آنکه با سلطۀ افغانها بر ایران در سال 1135 ه. ق از قدرت برکنار شدند. 🔸سلاطین صفوي از بهترین پادشاهان بودند؛ زیرا شر آنان کم و خیر و برکتشان فراوان بود. در این دوران، دانش و ادب و فنون معماري رواج یافت و ازاین رو آثار جاودانه اي از آنان در ایران و عراق به جاي مانده است. کسی که بر حالات آنان آگاه باشد و تاریخ شیعه را بداند، درمی یابد که دوران صفویه روزگار شکوفایی تشیع بوده است، نه شکل گیري آن. این موضوع خدشه ناپذیر است و جز اشخاص ساده و نادان با آن مخالفت نخواهند کرد. 🔹خلاصه آنکه پایه و اساس تمام دیدگاه هاي بی ارزش در تحلیل تاریخ شیعه و منشأ شکل گیري آن، همه اموري فرضی هستند که بر پایه خطا ❌بنا شده اند و آن، پذیرفتن این مطلب نادرست است که تشیع پس از رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله بر جامعۀ اسلامی عارض گردید. (📗برگرفته از کتاب شیعه در گذر تاریخ، آیت الله سبحانی، ص 122-121) 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee