آيا كورش هخامنشی بختيارى بود⁉️
📮#قسمت_اول
قوم دلير #بختيارى و تيرههاى تابع آن در گذر تاريخ، همواره پاسبان هويت ملى و مذهبى ايران زمين بوده اند و نمونه بارز جانفشانىهاى آنان را مىتوان در هشت سال #دفاع_مقدس ديد كه چگونه از جان و مال و ناموس ملت در مقابل كفار بعثى دفاع نمودند، و با فدا كردن خود، از ارزشهاى مذهبى و ميهنى پاسدارى نمودند.
👈از ديگر سو، قريب به يك قرن است كه زمزمههايى از بيرون، در ميان اين قوم سلحشور شنيده شد و روز به روز صداى آن بلندتر به گوش مىرسد؛ اين ادعا كه كورش دوم (مشهور به كورش كبير) بختيارى بود!‼️
🔍 شايد اولين كسانى كه چنين سخن حيرت آورى را مطرح نمودند، خود از قوم بختيارى نبودند و بر اساس اهداف خاص سياسى چنين مدعى شدند.
ليكن برخى چنان در اين ادعا غرقاند، كه حاضر به شنيدن حقيقت نيستند. به هر روى، نگارنده بر خود وظيفه ميداند كه حق را بر زبان آورد. هرچند براى عدهاى ناخوشايند باشد.
آيا كورش هخامنشی ، بختيارى بود⁉️
-
در قدم اول، فرض را بر اين بگيريم كه كورش هخامنشی، بختيارى بود.
به راستى آيا در شأن يك قوم بزرگ و دلاور است كه به "يك شخص" افتخار كند؟
يا اينكه آن شخص بايد به قوم دلير خود افتخار كند؟
حقيقت اين است كه كورش هخامنشی بايد افتخار كند كه بختيارى است (اگر واقعاً بختيارى باشد)، و حداقل اين افتخار بايد دو طرفه باشد.
❗️ليكن كورش هخامنشی در هيچ كتيبه و هيچ متنى اشارهاى به بختيارى بودنِ خود نكرد. با اينكه او در استوانه مشهور خود، اصل و نسبش را بيان كرد، اما هيچ اسمى از #قوم_بختيارى نمىآورد.
سرزمينهاى متعدد و اقوام گوناگون را نام مىبرد، اما نامى از قوم بزرگ بختيارى نمىآورد. تنها به شهر #انشان اشاره مىكند، و ميگويد كه پدرانش، شاه اين شهر بودند.[1]
برخى گفته اند منظور از شهر انشان، همان سكونتگاه قوم بختيارى است!‼️
👈در پاسخ بايد بگوييم كه اولاً انشان تنها يك منطقه بود، مطمئنا بختيارىها همه ساكن يك نقطه نبوده و نيستند، كورش اگر بختيارى بود، بايد به قوميت و اصل و نسب خود (يعنى بختيارى بودنِ خود) اشاره مىكرد، نه اينكه نام يك شهر را بياورد.
👈ثانياً طبق جديدترين يافتههاى باستانشناسى، انشان ربطى به قوم بختيارى ندارد. انشان نام ديگر سرزمين #پارس است و شهر انشان، در نزديك #دژ_سپيد Dež-e Espīd (بيضاء كنونی و در نزديكى #شيراز امروزى) واقع شده بود و حداقل از قرن 7 پيش از ميلاد، انشان نام ديگر پارس بود.[2]
پس انشان (برخلاف تصورات برخى) اصولا ربطى به مناطق بختيارى نشين ندارد.
👈چگونه ممكن است كه كورش كبير، بختيارى بوده باشد، ولى هيچ اشارهاى به اصالت خود نكرده است؟
✅در حقيقت دو گزينه وجود دارد. يا كورش كبير اصلاً بختيارى نبود، يا بختيارى بود ولى به اصالت خود افتخار نمىكرد و براى آن ارزشى قائل نبود كه در آثار خود هيچ اشارهاى به بختيارى بودنِ خود نكرد.
📚اسناد:
[1]. بنگريد به ترجمه فارسى استوانه كورش كبير، دكتر شاهرخ رزمجو، بخش خاورميانه موزه بريتانيا، متن استوانه، بند 21 ؛ همچنين ترجمه فارسى منشور كورش كبير، به ترجمه پروفسور عبدالحميد ارفعى، بند 21 ؛ و نيز بنگريد به:
Translation of the text on the Cyrus Cylinder, Translation by Irving Finkel, Assistant Keeper, Department of the Middle East, Num 21
[2]. بنگريد به:
Shahbazi. A. Sh (1986), Ariyāramna Old Persian proper name, Encyclopædia Iranica, Vol. II, Fasc. 4, pp. 410-411, In Iranica online: Last Updated: August 12, 2011.
به نقل از: D. Stronach, “Achaemenid Village I at Susa and the Persian Migration of Fars,” Iraq 34, 1974, pp. 239-48 esp. p. 248; J. M. Cook, The Persian Empire, New York, 1983, p. 8