#یک_نکته_ازین_معنی
یادداشتی درباره بیان مضمونمحور
بخش دوم
در این سلوک ادبی، شاعر سعی دارد با بلاغت کلام و استفاده از شگردهای بیانی(که معمولاً تخیل در آن نقشی ندارد) محتوایی را با بیانی جذاب و نکتهسنجانه مطرح ساخته، خلأ خیال و اغراق شاعرانه را به نوعی جبران کند.
اگر اساس شعر «مضمونمحور» را «گره خوردگی احساس با ادراک» بدانیم، مهمترین نشانه آن«ادراک شاعرانه» خواهد بود؛ که بر پایه واکنش عاطفی شاعر و با محوریت« استنباط، استدلالآفرینی و تحلیل» در شعر برجستگی یافته است.
بیان«مضمونمحور» از دیرباز در شعر بسیاری از شاعران گذشته تا امروز پرکاربرد بوده است ؛ به این نمونهها از حافظ بنگرید:
تا نگردی آشنا زین پرده رمزی نشنوی
گوش نامحرم نباشد جای پیغام سروش
لطف خدا بیشتر از جرم ماست
نکته سربسته چه دانی خموش!
تو بندگی چو گدایان به شرط مزد مکن
که خواجه خود روش بنده پروری داند!
ارباب حاجتیم و زبان سؤال نیست
در حضرت کریم تمنا چه حاجت است؟
وفا کنیم و ملامت کشیم و خوش باشیم
که در طریقت ما کافریست رنجیدن
و...
ابیات فوق، هرچند برجستگی«خیال» ندارد؛ اما از اصل «شعریت» بی بهره نیست؛ بهراستی چه رازی در ابیات فوق وجود دارد که با وجود کمرنگ بودن عنصر خیال، آن را شعر میدانیم؟
می توان گفت تمام آن ابیات«مضمونمحور» با محوریت چهار اصل مهم: تأثیرگذاری و نقش پررنگ احساس، بلاغت کلام، استدلالها و نکته سنجیهای ذوقی و نهایتاً ادراک و شعور شاعرانه سروده شده است.
سیدمهدی حسینی رکن آبادی
#شعر_خوب_به_هم_هدیه_دهیم جرعه جرعه غم چشید و ذره ذره آب شد آسمان شرمنده از قدّ خم مهتاب شد گریهها
#یک_نکته_ازین_معنی
یادداشتی درباره بیان مضمونمحور
بخش سوم و پایانی
در این غزل نیز برخی از ابیات، گرایش شاعر به دو نوع بیان (شاعرانه-مضمون محور)مشهود است؛ مقایسه این دو بیت با دیگر بیتها تفاوت این دو نوع شیوه بیان را آشکار می سازد:
جرعهجرعه غم چشید و ذرهذره آب شد
آسمان شرمنده از قدّ خم مهتاب شد
پشت در آمد بگوید، گوش عالم بشنود:
«ارث دریا بود آنچه قسمت مرداب شد»...
و:
گریهها میکرد تا اُمّت شود بیدار... حیف
از صدای گریهاش اُمّت فقط بیخواب شد
بشکند دستی که پای شعله را اینجا کشاند
باب را آتش کشید، آتشکشیدن باب شد
حضرت صدیقه از گستاخی مسمار، نه!
از طناب دور دستان علی بیتاب شد
ما نمیدانیم، «نَعلُ السیف» میداند چرا
«مرتضایم را نبر...»، «فضه مرا دریاب» شد...
بنابراین حضور شعر«مضمونمحور» را باید جدی گرفت و اگر قرارست این شیوه بیان را به کار بریم بهترست بر اساس شیوه قُدما در آن مسیر شعری، سلوک داشته باشیم.
نکته ناگفته اینکه:
مرز بین «نظم» و شعر«مضمونمحور» بسیار باریک است!
اگر شاعر پیوند عناصر مهم یادشده ( احساس شاعرانه، ادراک و نکته سنجی های شاعرانه و بلاغت سخن) را نادیده بگیرد، اثر خود را به ورطه «نظم»کشانده است!
برگرفته از کتاب«آینه بیغبار»، جلد سوم، ص ٧٠
#معرفی_جلسات_اینجانب
#حلقه_شعر_ولایی_فرات
با حضور شاعران ولایی سرا
دوشنبه ۲۱ آذر
ساعت ۱۸ الی ۲۰
#جلسه_۲۰۳
تهران
خیابان وحدت اسلامی
کوچه خندان
حسینیه سادات
در این جلسه در کنار نقد آثار ولایی،
بخش دیگری از سلسله مباحث «شیوه های آفرینش بیان غیر مستقیم و شاعرانه»
تقدیم خواهد شد.
#بفرمائید_روضه
جلسـه تــوسل
ذاکران و شاعران اهل بیت
توسل به حضرت زهرای مرضیه سلاماللهعلیها
شعرخوانی
سخنرانی
مداحی
جمعه ٢۵ آذرماه
ساعت ۱۰صبح
قم. خیابان شهید دلآذر
نرسیده به میدان پـلیس
کوچه شماره۹ پلاک۲۵
درِ سمت چپ
سیدمهدی حسینی
یک سؤال:
نمی دانم برای مصیبت بیبی دو عالم حضرت زهرای مرضیه سلاماللهعلیها بیشتر بنالم؛
یا برای غربت ایشان؟
و یکی از مصادیق غربتشان، بیگمان طرح چهرهای مبهم، نامتجانس با تاریخ و گاه دور از شخصیت ایشان در برخی اشعار است که معمولاً با زبانی سست و زبان حالهایی ناشایست ارائه میشود...
ولایتمداران عزیز!
کمی سخنان دلسوزانه و خردمندانه رهبر فرزانه انقلاب را درباره وظایف شاعر ولایتمدار مرور کنید و نیز ویژگیهای شعر ولایی و آیینی؛ همچنین شعر قابل اجرا در هیئت...
برای شعر ولایی -که با نام مبارک حضرات معصومین علیهمصلواتاللهاجمعین، متبرک می شود- حرمت قائل شویم
و سعی کنیم مرام نورانی آن ذوات مقدس را در شعر با زبان و بیانی سنجیده، و بانگاهی عمیق و روشنگرانه بازتاب دهیم.
صاحب این قلم- هرچه اندیشید، نتوانست برای دفاع از این ابیات- که امثال آن فراوانفراوان است- دلیلی بتراشد...
عزیزان و گرامیان!
کدامتان می توانید از این نمونه آثار دفاع کنید؟
نمونه غزل:
تویی که دختر نوری و مادر عرشی
نباید اینهمه درگیر زخموبستر شی
نشستهایم من و بچههای مظلومت
برات اشک بریزیم بلکه بهتر شی
برای من که غیورم چقدر دشوار است
ببینمت جلوی چشمهام پرپر شی
زیاد زجر کشیدی، ولی در این نُه سال
چنین ندیدهام از فرط گریه لاغر شی
شکست پشت در خانه شیشهی عطرت
کباب شد دل من تا چنین معطر شی
هزار جان بدهندت تو را، برای علی
هزار بار میآیی که حائل در شی
نمونه ابیات:
نجّار کاش از ابتدا بی میخ، در می ساخت
هرگز کسی اینگونه دردسر، نمیخواهد
مادر تقلا میکند قدری رها گردد
دیوار پیله کرده، میخ در نمیخواهد...
و:
سن و سالی علی نداشت ولی
برف بر روی گیسوانش بود...
...این زن سالخورده در خانه..
روزگاری زن جوانش بود
آن زنی که سرش به در خورد و
پهلوی زخمیاش نشانش بود...
..."اشهد اَنَّ مرتضی مظلوم"
زیرِ در نغمه اذانش بود
سخت شد فضه را صدا بزند
لختهخون زحمت دهانش بود
و:
آهای سینه زنان، فاطمه زمین افتاد
کمک دهید که در بین کوچه دعوا شد
امان ز میخ که کج رفت، سمت پهلو رفت
امان ز در که شکست و بلای زهرا شد
غلاف تیغ یکی و دوتا نه،خیلی بود
چگونه اینهمه ضربه به دست او جا شد؟!
#شعر_منتخب
#یلدا
دلهای ما هرلحظه دنبال بهانهاست
با هربهانه سوی این خانه روانهاست
رسم است بین ملت ایران که باید
هرکس شب یلدا به نزد مادر آید
ما مادری داریم بهتر از دو عالم
دلدادگانش هاجر و حوا و مریم
ما کیستیم؟ او مادر هفت آسمان است
هستی اگر جسم است، او روح است و جان است
ای از تمام مهربانها مهربانتر
بر حال زار عاشقان خویش بنگر
بانوی مریم ها، کنیز کبریایی
یلدای ما نه، لیلةالقدر خدایی
ترکیب آب و آتشم، درمان و دردم
گیسوی یلدا را شبی تجزیه کردم
دیدم که در فرهنگ ما«یل» پهلوان است
«دا» نیز آن مادر که خیلی مهربان است
با این حساب ای عاشقان اهل معنا
یلدا برای من علی بودهاست و زهرا
آری شب یلدا، شب مادربزرگ است
جشن شنیدن از لب مادربزرگ است...
#سعید_حدادیان
#بفرمائید_روضه
آخرین جلسـه هفتگی تــوسل
ذاکران و شاعران
اهلبیتعلیهمالسلام در ایام فاطمیه توسل به حضرت زهرای مرضیه سلاماللهعلیها شعرخوانی سخنرانی مداحی جمعه دوم دی ماه ساعت ۱۰صبح قم. خیابان شهید دلآذر نرسیده به میدان پـلیس کوچه شماره۹ پلاک۲۵ درِ سمت چپ سیدمهدی حسینی
#معرفی_جلسات_اینجانب
#حلقه_شعر_ولایی_فرات
#جلسه_۲۰۵
در آستانه سالروز شهادت #حاج_قاسم_سلیمانی
روز دوشنبه ۱۲ دی ماه ۱۴۰۱
ساعت ۱۷:۳۰
تهران
خ وحدت اسلامی
کوچه خندان حسینیه سادات
#ویژه_برادران
🔸حلقهشعرولاییفرات
@aghighpoem
⚪️ فراخوان "نخستین جایزه ادبی فرات"
ویژه شرکت کنندگان در جلسات #حلقه_شعر_ولایی_فرات
از گذشته تا کنون
مهلت ارسال آثار: تا ۵ بهمن ۱۴۰۱ تمدید شد
در تمام قالب های شعری
🟢 موضوع: شعر اهل بیت علیهم السلام در تمام موضوعات
جوایز نفرات برگزیده به ترتیب:
نفر اول ۵۰ میلیون ریال
نفر دوم ۴۰ میلیون ریال
نفرسوم ۳۰ میلیون ریال
قابل تقدیر : ۱۰ میلیون ریال
🟡🟡🟡
تعداد اشعار : حداکثر ۲ نمونه شعر
هنگام ارسال نام و نام خانوادگی ،تاریخ تولد،شهر و شماره تلفن همراه ارسال گردد.
ارسال آثار از طریق پیامرسان ایتا و تلگرام
۰۹۲۰۶۹۷۶۰۶۶
🔸حلقه شعر ولایی فرات
@foratpoem
#مدح_حضرت_صدیقه_طاهره
#شعر_خوب_به_هم_هدیه_دهیم
شرح خیرالعمل ولایت توست
زندگی وامدار خلقت توست
ای معمای آفرینش که...
قبل هر نور، نور رحمت توست
ای قدیمیترین بهار خدا
هرچه دارد زمین به برکت توست
بیشتر از هزار اقیانوس،
شرح یکقطره از سخاوت توست
جملهها کوچکند وقتیکه
صحبت از عزت و کرامت توست
به نمازت نماز زینت یافت
بسکه محض خدا عبادت توست
چه نیازی به سیم و زر داری؟
عشق حیدر، شکوه ثروت توست
چه مقامی برای جبرائیل
بهتر از اینکه پای صحبت توست
از کمالت شرف کمال گرفت
شرفی که غبار عفت توست
تو مگر روز حشر دیده شوی
چون قیامت فقط قیامت توست
افتخار بزرگ اهلالبیت
به تو و آیههای عصمت توست
ما به نامت همیشه حساسیم
این هم از لطف بینهایت توست
**
بهترین احتجاج بر حق ما
صحبت از نحوه شهادت توست
قبر پنهانی تو چون خورشید
سند محکم برائت توست
شاعر:حسن کردی
(برگرفته از کانال حسینیه)
با حذف چندبیت
#حلقه_شعر_ولایی_فرات
به میمنت زادروز ولادت حضرت صدیقه طاهره فاطمه زهرا سلاماللهعلیها برگزار میشود:
اولین جلسه
کارگاه نقد تخصصی
شعر ولایی
(ویژه خواهران)
دوشنبه ۲۶ دیماه
ساعت ۱۶
تهران
خیابان وحدت اسلامی
کوچه خندان
حسینیه سادات
🔸حلقه شعر ولایی فرات
@foratpoem
#معرفی_جلسات_اینجانب
#حلقه_شعر_ولایی_فرات
کارگاهنقدتخصصیشعرولایی
جلسه ٢٠٧
دوشنبه ۳بهمن۱۴۰۱
ساعت ۱۸ تا ۲۰:۳۰
تهران
خیابان وحدت اسلامی
کوچه خندان
حسینیهسادات
لازمبهذکراست،
مهلت ارسال آثار به نخستین فراخوان جایزه ادبی فرات
(ویژه اعضای جلسه)
تا ۵ بهمن ماه میباشد
شاعرانی که تا قبل از اعلام فراخوان،
در جلسات شرکت داشتند،
میتوانند دو اثر از اشعار خود را در پیامرسانهای تلگرام و ایتا
به شماره ۰۹۲۰۶۹۷۶۰۶۶
ارسال نمایند.
🔸حلقه شعر ولایی فرات
@foratpoem