📍عرصهی فرهنگ، حاج قاسم میخواهد، مرد میدان لازم است...
🔻 سال 1390 بود مقالهای تفصیلی با عنوان آسیبشناسی شورای عالی انقلاب فرهنگی نوشتم. امروز که آن متن را مرور میکنم تقریباً همه آسیبها هنوز سرجای خودش باقی است. يعنی شورا حداقل یک دهه در وضعیتی پایدار مانده است. شورا آنقدر خنثی و در حاشیه است که گویی اصلاً در کشور چیزی بهنام شورای عالی انقلاب فرهنگی وجود ندارد. یعنی آسیب بنیادینی وجود دارد که تا علاج نشود قدم از قدم برنمیداریم.
🔻 هفته گذشته حضرت آقا برای چندمین بار از وضعیت فرهنگی و شورای عالی انقلاب فرهنگی #گلایه کردند. اما آیا از فردا شاهد تحول در شورا خواهیم بود؟ پاسخ من بنابر تجربه زیسته، (خیر) است. مطمئن هستم با شرایط فعلی نیز شاهد هیچ تغییری در عملکرد و #کارآمدی شورا نخواهیم بود.
🔻 آقا سالهاست به زبانهای مختلف مسئولیتهایی را برای ارکان فرهنگی و بهخصوص شورا مطرح کردند، اما چرا شاهد تحول نیستیم؟ چرا خیال آقا از مسئولیتهایی که بر دوش اهالی فرهنگ میگذارد، راحت نیست؟
1⃣ فقدان درک راهبردی در تراز رهبری
🔻 برای مثال رهبری بیش از یکسال است سخن از لزوم #بازسازی_ساختار_فرهنگی کشور به میان آورده است. برخی آن را به بازسازی سازمانهای فرهنگی منحصر کرده و تقلیل دادند و سخن از ادغام و..
بهمیان آمد. بعد ایشان توضیح دادند سخن از جنس #مهندسی_فرهنگی و مفاهیم کلان حاکم بر فرهنگ کشور است. اینکه در کشور چند مفهوم کلان باید بهعنوان هویت و روح فرهنگی حاکم شود.
🔻 فهم اینکه در تشخيص اولویت و تقدم و تأخر آن عناصر چگونه عمل کنیم و اینکه #پیوستار_تحقق یک امر فرهنگی در #مقیاس_ملی دارای چه عناصری است، آنقدر پیچیده است که با چند جلسه معمولی شورا به نتیجه و نهایت نمیرسد. حال با سه مرحله تعویق مواجهیم:
🔹 پیش از بیان رهبری، چنين مسئلهای چرا در #جامعه_نخبگانی ما مطرح نبود؟ چون اساساً نخبگان ما در #مسئلهشناسی یک یا چندگام از نیاز صحنه عقب هستند.
🔹 بعد از طرح مسئله ازسوی آقا در فهم مسئله با مشکل اساسی روبرو بودیم. یعنی درک واحدی از مفهوم طرحشده از جانب آقا، بین نخبگان وجود نداشت.
🔹 بعد از #طرح_مسئله و تبیین #ماهیت_مسئله، مرحلهی بعدی #حل_مسئله بود. حالا هیچ کس متولی حل مسئله نیست. گویی کسی خود را مخاطب نمیبیند.
2⃣ فقدان تمرکز بر کلان مسئلهها (اکسیر تمحض)
🔻 اعضای شورا هر کدام دارای مناصب و #شئون_متکثر هستند، این اشتغالات متعدد موجب میشود نتوانند بر مسئلهای معین #تمرکز کنند. عدم تمرکز از ابتدا تا حل مسئله موجب شده هیچ #کلان_پروژهای در شورا به نتیجه نرسد. اینکه یک نفر در آن واحد دارای ده مسئله است، یعنی اساساً #فاقد_مسئلهی_محوری است. مگر یک انسان فوقالعاده باشد.
❌ یکی از تعابیر ویژه آقا درباره حاج قاسم این بود: هر کاری را به حاج قاسم میسپردیم خیالمان راحت بود که انجام میشود.#حاج_قاسم بر مسئله توسعه و تقویت محور مقاومت متمرکز شد و نتیجه آن را گرفت.
📌 سخن آخر:
ما در حوزه فرهنگ، #حاج_قاسم میخواهیم. کسی که اولاً از مسئله درکی در تراز رهبری داشته باشد، ثانیاً خود را وقف تحقق آن هدف کند، بدون زیکزاک، بدون تشتت با حفظ نهایت تمرکز. ما نخبه دارای مسئله با عزم بر حل مسئله ملی در افق فهم رهبری کم داریم...
#شورای_عالی_انقلاب_فرهنگی
#بازسازی_ساختار_فرهنگی
#مهندسی_فرهنگی
#فقدان_مسئله
#حل_مسئله
#گلایه_رهبری
#حاج_قاسم
#مرد_میدان
🆔 @taalighat
تعلیقات
دبیر جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی و الزامات بازگشت شورا به ریل راهبری فرهنگی کشور (1) 🔰️ سخنان انت
دبیر جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی و الزامات بازگشت شورا به ریل راهبری فرهنگی کشور (2)
6⃣ قدرت ایجاد وحدت رویه بین نهادهای فرهنگی کشور
🔻 شورای عالی انقلاب فرهنگی برترین و بالاترین نهاد اثرگذار فرهنگی کشور از منظر قوانین و #اسنادبالادستی است. دبیر جدید باید بتواند از این ظرفیت برای بازسازی #ساختار_فرهنگی کشور (البته در معنای بازسازی در لایه نهادها) بهره ببرد. هدایت، نقد، بازسازی، فعالسازی ظرفیت ها و اصلاح رویه های غلط نهادهای فرهنگی و نیز تعریف پروژه های ملی مشترک در حوزه فرهنگ، کاستن از موازی کاری ها، پدید آوردن شرایط هم افزایی و... از وظایفی است که دبیر جدید باید در پی آن باشد.
7⃣ برخورداری از تراز فکری در لایه اندیشه راهبردی رهبری در حوزه فرهنگ
🔻 مهمترین امری که دبیر جدید را از دوران پیشین متمایز می کند، میزان قرار داشتن در تراز و #افق_فکری رهبری است. اینکه دبیر جدید بتواند کلان پروژه های رهبری در حوزه فرهنگ را کشف کرده و از سوی دیگر به روش شناسی حل مسئله ایشان دست یابد و بر همان اساس به #حل_مسئله فرهنگی بپردازد، میزان موفقیت وی را نشان می دهد.
🔻 قرار گرفتن شورا در تراز و #مدار_اندیشه_رهبری است که شورا را به افق راهبری فرهنگی کشور در مقیاس انقلاب اسلامی باز می گرداند. اما مواجهه با رهنمودهای موردی رهبری، تعریف اندیشه ایشان بر اساس برداشت های شخصی، ساخت منظومه فکری برآمده از ذهنیت فردی و نه اندیشه رهبری مواردی است که می تواند جهت گیری شورا را با خطر جدی مواجه کند.
8⃣ رساندن شورا به جایگاه راهبری فرهنگی کشور
🔻 مهمترین اتفاقی که باید دبیر جدید بتواند آن را رقم بزند، رساندن شورای عالی انقلاب فرهنگی به جایگاه #راهبری_فرهنگی کشور است. کشور فاقد ایده فرهنگی مادر و فاقد اتاق فکر طراحی فرهنگی و راهبری به سمت آن طرح کلان است. هم طرح کلان فرهنگی وجود ندارد و هم کسی که بخواهد آن را اجرا و در میدان واقعیت محقق کند.
🔻 شورا باید به ریل اصلی خود بازگردد. این بازگشت تنها از رهگذر یک تحول راهبردی در اندیشه، عمل و کنش دبیرخانه و اعضا امکان پذیر است وگرنه در بر همان پاشنه ای خواهد چرخید که تا کنون می چرخید.
9⃣ تمرکز و تمحض دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی
🔻 دبیر جدید تنها و تنها زمانی امکان انجام #مأموریت محوله را به صورت دقیق خواهد داشت که از همه شئون بالفعل خود کناره گیری کرده و فقط یک #کلان_پروژه داشته باشد. تصور کنید دبیر جدید در کنار دبیری، ده ها مسئولیت علمی و اجرایی، دغدغه پژوهشی و کارهای عادی و جاری حیات علمی یک اندیشمند را داشته باشد، دیگر کجا به راهبری راهبردی شورا خواهد رسید؟
🔻 اساسا #گلایه_رهبری از اعضای شورا نیز همین #عدم_تمحض و تمرکز لازم بر مأموریت محوله بود. دبیر جدید باید از همه مسئولیت های اجرایی خود استعفا داده و حجم کار علمی خود را به کمترین سطح ممکن برساند. تصور دقیق از حجم مسئولیت، پیچیدگی های آن و لایه های تو در توی آن خود تصدیق به این امر را در پی خواهد داشت.
#شورای_عالی_انقلاب_فرهنگی
#دبیر_جدید
🆔 @taalighat