🔘 بخش 2از 2
🔹ازجمله موارد دیگری هم که ناقدین به مناسک جدید به آن توجه نمیکنند ظهور و بروز مناسک در بافت و ساختار اجتماعی خاص است، برای مثل در کلانشهرهای مدرن که سختی و پیچیدگی زندگی رو به افزایش است و نابرابری بهوضوح دیده میشود بسیاری از هیاتها یا خیمههایی که در چهارچوب مناسک فربه شده یا منفی قلمداد میشوند، در طول یک دهه انسانهای گوناگونی با سلایق متفاوتی و از طبقات مختلف به علتهای گوناگون گردهم میآورد که میتواند به ساخت روحیه جمعی و حس جمعی ذیل گفتمان عاشورا که نوعی احترام به کرامت انسانهاست، کمک کند.
🔹به گفته توماس بندر مردم زمانی حیات دارند که بتوانند کاری را در کنار هم انجام دهند و #روایتهای_مشترک و قصههای مشترکی در پس این همکاریها صورت گیرد، این نگاه دقیقا آن بحثی است که به آن کمتر توجه شده؛ چراکه هنگامی که جماعتی بهصورت جمعی در پس کاری که تا حد وسیعی وحدتنظر دارند شکل میگیرد، باعث ظهور قصههایی تازه از این تعاملها میشود
🔹 حال در آستانه شروع ماه محرم هرچند میتوان به بسیاری از مراسم نقدهایی لحاظ کرد، اما یکپارچهسازی از مناسک و تهی پنداشتن آنها و ابژه کردنشان، نهتنها به #قداستزدایی ختم میشود، بلکه بیشتر بهجای آنکه کمک کند معناهای خلقشده را وارد بحث کرد، بهنوعی بیشتر به قضاوت زودهنگام دچار شده که تصور میشود ما با یک کارخانه #مناسکسازی بهصورت یکنواخت روبهرو هستیم که هرسال صرفا خود را به تکرار دچار میکند. درصورتیکه بیش از آنکه با یک چنین شرایطی روبهرو باشیم با حجم وسیعی از آنچه درحال خلق است اما نمیدانیم که چگونه باید در امر اجتماعی از آن بهره گرفت، روبهرو هستیم.
🔹رخدادهایی مثل #غدیر و ماه #محرم و اربعین هرچند تفاوتهایی دارند اما بهلحاظ فرمی و مناسکی قطعا باید به درون ماندگاری آنها و ارتباطشان با ایدههایی که عامل ماندگاریشان هستند، توجه کرد. در دنیایی که #مدرنیته جهان را تهی از معنا کرده و مساله دین به سمت خوانشهای متفاوتی حرکت میکند که #سکولاریسم و #پستسکولاریسم را شامل میشود، برگزاری مراسم در فرم عمومی و جمعی آن هم حولمحور آیین و #مناسک_دینی، آثار و بازتاب اجتماعی متفاوتی را رقم خواهد زد.
⚜️ @Taammolat74
عاشورا همواره نقطهی آغاز حرکتهای عظیم در تاریخ اسلام بوده است. عاشورا مشعل بزرگ زندگی و آزادگی است. در حرکت اخیر ملت ایران نیز از نیروی توفانگر عاشورا استفاده بسیار شد، لیکن سخن اصلی عاشورا، یعنی نماز و عدالت، چنانکه باید مطرح نگشت و اگر گاه گفته شد از حد حرف نگذشت. نماز توجه به بینیازهای خداست و عدالت توجه به نیازهای خلق خداست... ما نسبت به عاشورا مدیونیم؛ و ادای دین جز از راه تحققبخشی به اهداف عاشورا عملی نخواهد شد.
علامه محمدرضا حکیمی
قیام جاوید ، ص 133
⚜️ @Taammolat74
🔉 سخنرانی
🔶 موضوع | عاشورا، نهضت مقدس
🎙 سخنرانی حجتالاسلام محسن قنبریان
جلسه سوم
⏰ دهه اوّل محرّم ۱۳۹۸
⚜️ @Taammolat74 👇👇👇
13980611_Ashora, Nehzat e Moghaddas.m4a
36.6M
🔉 سخنرانی
🔶 موضوع |عاشورا، #نهضت_مقدس
🎙 سخنرانی حجتالاسلام #محسن_قنبریان
جلسه سوم
🔹#نهضت_مقدس” محافظه کار “نیست چون قرار است چیزی از عیب ونقص نداشته باشد. #محافظه_کاری، یعنی چیزی در وضع مطلوب نباشد، نهضت آنرا دست نزند ودر همان وضع ،حفاظتش کند. این شائبه عیب ونقض می آورد ونهضت را نامقدس می کند.
🔹 سیدمظلومان، مشکل اساسی را یزید وامویان میداند و نوک تیز اقدام علیه آنان است لکن در منا ، علماء اسلام را جمع و از “علماء ساکت” و”علماء سوء” نکوهش می کند!اگر این ملاحظه کاری را میکرد نهضتش مقدس نبود.
🔹#روحانیت_اصیل تشیع به برکت نهضت حسین و خطبه منا وفریاد سید مظلومان بر علماء ساکت وسوء شکل گرفت که در طول تاریخ علیه استبداد و استعمار وپناه محرومان بودند. در دفاع مقدس به ازاء هر دو شهید از هرصنف، روحانیت ۵شهید دادند.
⚜️ @Taammolat74
📍 یادداشت | بنبست جامعهشناسی در فهم جنبش دینی ایرانی
آیا هر جمع و اجتماعی حولمحور دین را میتوان تودهای تفسیر کرد؟!
✍🏻 محمدرضا قائمینیک
📂 پرونده : بنبست جامعهشناسی کلاسیک در فهم آیین دینی
🔹 یکی از موضوعاتی که تقریبا در 10 یا 15 سال گذشته، بهشدت درمورد تجمعات دینی نهتنها در ایران، بلکه در سرتاسر جهان مطرح بوده، حتی شاید بشود صبغه آن را به جنبشهای تودهای تقریبا ربع دوم قرن بیستم یا نیمهقرن بیستم و در دوره ظهور نازیسم در اروپا رساند، مساله نسبت جنبشهای دینی و جنبشهای تودهای است.
⚜️ @Taammolat74
👇👇👇
تاملات
📍 یادداشت | بنبست جامعهشناسی در فهم جنبش دینی ایرانی آیا هر جمع و اجتماعی حولمحور دین را میتوان
🔘 بخش ۱ از ۳
🔹نکته اساسی درمورد شباهت جنبشهای تودهای با جنبشهای دینی این است که معمولا گفته میشود جنبشهای تودهای با فراگیری یک ایدئولوژی یکدست و مخصوصا با ظهور رسانهها و با سانسورهای رسانهای، جامعهای تودهای یا بهتعبیر دقیقتر جامعه یکدستشدهای را ایجاد میکنند و آن ایدئولوژی باعث حذف خلاقیتها و نفی آزادیهای فردی میشود و شما درنهایت با یک توده بسیار منسجم و یکدست روبهرو هستید.
🔹البته این توده یکدست میتواند بهشدت مخرب باشد. آن دسته از متفکرانی که به جنبشهای تودهای و نقد آن پرداختند، مانند اصحاب مکتب فرانکفورت، معتقدند که بخشی از سرشت دنیای مدرن معطوف به یکدستسازی است که در جنبش روشنگری و ظهور علم مدرن ریشه دارد.
🔹همانطور که میدانید، در اثر نقدهایی که در دوره روشنگری نسبت به دین شده بود، مخصوصا بعد از نقد جدی مارکس به دین، بهمثابه افیون تودهها و آه ستمدیدگان، یکی از حوزههایی که در جامعه اروپا بهشدت به ایده صنعتسازی فرهنگ کمک میکرد، ایده دین بود، یعنی دین بهمثابه یکی از ایدئولوژیهای روبنایی در نسبت با زیربنا بهعنوان بخش مهمی از فرهنگ، کمک شایان توجهی به تودهای ساختن جامعه و گسترش صنعت فرهنگ میکرد. به همین جهت از آن دوره به بعد با توجهات چپهای نو ازجمله مکتب فرانکفورتیها و نظایر آنها دین تبدیل به یکی از عناصر فرهنگ در صنعت سرمایهداری شده بود.
🔹در کتاب دیالکتیک روشنگری، آدورنو و هورکهایمر متذکر میشوند، آنچه ما بهعنوان صنعت فرهنگسازی در این مقاله توضیح دادیم و آنچه ما بهمثابه فریب تودهای به آن اشاره کردیم، و روشنگری را بهمثابه فریب تودهای دانستیم، محصول روایتی از دین است که در دوره روشنگری پذیرفته میشود، یعنی نه هر دین و نه هر روایتی از دین، بلکه آن روایتی که در دوره روشنگری از دین صورتبندی و پذیرفته میشود، به تودهای شدن جامعه کمک میکند.
⚜ @Taammolat74
🔘 بخش ۲ از ۳
🔹یعنی در جایی دین تبدیل به ایدئولوژی تودهایساز میشود که دین خنثی شود و ویژگی خنثی شدن دین این است که همگان آزادند به هریک از کیشها و فرقههای موجود بپیوندند. بهتعبیر دیگر پیوستن به یک فرقه دینی، اساسا ناظر به حق و باطل نیست، بلکه همگان همانطور که مثلا کفش و لباسشان را کاملا به شکل سلیقهای انتخاب میکنند، در جهت رفع سلایق فردی و آنی خود، میتوانند دیانت را بسازند و مطابق میل خودشان انتخاب کنند.
🔹مساله اصلی این است که ما تقریبا با مسالهای که مکتب فرانکفورتیها یا بقیه کسانی که درمورد جنبشهای تودهای نظریهپردازی کردند، مواجه هستیم، یعنی با مدرنیته و اقتضائات آن، ازجمله نظام سرمایهداری، سانسور فرهنگی و بهطورکلی آنچه آنها ذیل اقتضائات و مولفههای صنعت فرهنگسازی صورتبندی کردهاند، مواجهیم.
🔹در این معنا مساله ما با تحلیلگرانی که در غرب وجود داشتند، مساله مشترکی ست و احتمال دارد در موارد زیادی، روایت ما از دین و ظهور آن در قالب جنبشهای دینی و عملکرد بسیاری از افرادی که میخواهند از ظرفیت دیانت برای یک جنبش دینی یا جنبش اجتماعی دینی استفاده کنند و اقداماتی را انجام دهند، تنه به تنه مسالهای میزند که تحلیلگران جنبش تودهای در غرب با آن مواجه بودند.
🔹اما پرسشی که در اینجا مطرح میشود و بهنظر میرسد محل تامل است، این است که آیا پاسخ ما یعنی پاسخ سنت اسلامی شیعی ایرانی یا پاسخی که ما از خلال هویت خودمان میتوانیم به این پرسش بدهیم، لزوما همان پاسخی است که غرب داده است؟ هم از حیث نظری و هم از حیث عملی، یعنی هم از حیث تحلیل آنچه در ایران در قالب این جشنها و عزاداریهای جمعی صورت میگیرد، هم در اقداماتی که مسئولان و فعالان اجتماعی فرهنگی که برای برگزاری این جشنها انجام میدهند، میتواند پاسخ متفاوتی از غرب را دربرداشته باشد.
⚜ @Taammolat74
🔘 بخش ۳ از ۳
🔹به این معنا دغدغههای افرادی که این جنبشها، جشنها و مراسم را تودهای تفسیر میکنند، از حیث دغدغهمندی و نگرانی درست است. اما از حیث دیگری درست نیست آن هم امکانها و ظرفیتهایی است که بهدلیل اشتباه مسئول یا تحلیلگری، فعال نشده باشد و غفلت آنها این ظرفیت را از بین برده باشد. این ظرفیتها میتواند تحلیل ما را بهسمتی هدایت کند که تشخیص دهیم، امکان تودهای شدن وجود دارد یا نه.
🔹یعنی جنبشها، جشنها و عزاداریهای جمعی، مطلقا و بهنحو کامل تودهای نیست، میتواند پاسخ تودهای دریافت کند منوط به اینکه مسئولان عملیاتی و اجرایی یا تحلیلگران این پدیدهها همان پاسخهایی را بدهند که در صنعت فرهنگسازی پدیدهای رقم میخورد و میتواند تودهای نباشد هم از حیث تفسیر و نظریهپردازی و هم از واقعیت دینی آن، منوط به اینکه هم فعالان و سیاستگذاران عینی و هم تحلیلگران و نظریهپردازان آن را بهنحو متفاوتی رقم زده و تفسیر و تعبیر کنند.
🔹 بهنظر میرسد اگر به این ظرفیت متفاوت توجه شود، نهتنها در واقعیت میدانی صورت این جشنها دیگر تودهای نیست و میتواند پویاییهایی در اشکال متنوع دیگری برای عزاداریها رقم بزند، بلکه تحلیلگران نظری مطابق با آن، تحلیلهای متفاوتی از آنچه در غرب نسبت به این جنبشها ایجاد و صورتبندیشده خواهند داشت.
🔹 ما حداقل در آستانه تجربههای جدیدی هستیم که نمیشود به نحو قطعی درباره آنها صفت تودهای یا حتی غیرتودهای به کار برد. این منوط و مشروط به نحوه مواجهه ما از حیث نظر و عمل با جنبشهایی است که مردم بهصورت ناخودآگاه در مواجهه با پدیدههای معاصر و پای داشتن در سنت گذشتهشان رقم میزنند.
⚜ @Taammolat74
هر انساني تا آگاهي به زمان خود نداشته باشد و راه رهايي از طلسم زمانه را نشناسد نميتواند درست زندگي كند. و عظمت #نهضت_امام_حسين(ع) در اين است كه #خودآگاهي لازم را براي شناخت و تحليل همان عهدي كه در آن زندگي ميكنيم به ما ميدهد. مَشْي و روش دشمنان ما، مَشْي و روش ترس و رعب و پوچ كردن زندگي و گرم كردن بازار سازش و چاپلوسي بوده است، و تنها راه مقابله با آن، راه اباعبدالله(ع) است، تا بتوانيم حيلههاي دشمنِ اموي رُمي را با خودآگاهي به شرايط تاريخي خود، درست تحليل كنيم و طعمة نقشههاي او قرار نگيريم، چراكه او واقعاً پيچيدهتر از آن است كه بتوان با عقل خود و بدون نور حسين(ع) از آن حيلهها گذشت.
اصغر طاهرزاده
کربلا مبارزه با پوچیها
⚜️ @Taammolat74
🔉 سخنرانی
🔶 موضوع | عاشورا، نهضت مقدس
🎙 سخنرانی حجتالاسلام محسن قنبریان
جلسه چهارم
⏰ دهه اوّل محرّم ۱۳۹۸
⚜️ @Taammolat74 👇👇👇