✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️جامعيت و رشد متوازن شخصيتی (بخش اول)
💠تعريف شخصيت
🔷 #شخصيت، مجموعه سازمان يافته ای از خصوصيات جنبه های مختلف وجودی انسان (بدنی، عقلی، عاطفی اخلاقی، اجتماعی و دينی) است؛ [۱] البته تجارب شخصی، تفاوت های فردی و برخی عوامل ديگر باعث ميشود که افراد نسبت به هم متمايز باشند. عوامل تحريک و تکوُّن شخصيت: [۲] عوامل مؤثر در شکلگيری و تحول شخصيت فرد به شرح ذيل است: ۱) فطريات (ادراکات) شناخت های فطری که شامل تحريکات و گرايش های فطری، ميل های غريزی (جنبه حيوانی انسانی) و فطری (جنبه انسانی انسان) است. ۲) وراثت و غدد درون ريز و هورمون ها؛ ۳) محيط و تربيت و تغذيه (محيط جغرافيايی، محيط زندگی و معاشرتی، محيط آموزشی، محيط مذهبی)؛ ۴) گذشت زمان (سن)؛ ۵) اختيار و اراده آزاد (که مهمترين جزء به حساب می آيد).
💠اسلام و توازن و عامل اصلی عدم توازن
🔷يکی از مزايايی که در #تعاليم_مقدس_اسلام از اهميت و ارزش خاصی برخوردار است و ميتوان آن را به عنوان يک شعار و #شاخص_برجسته و نمايی برای اين آئين آسمانی تلقی کرد، مسئله توصيه به #تعادل، #توازن و اقتصاد و #ميانه_روی در تمام امور است [۳] و اين امر مورد تأييد و تأکيد قرآن، احاديث و گفتارهای فرزانگان دين و دانش است، که با واژه های قسط، عدل، وسط، اقتصاد، وزن و استقامت در روايات و آيات ما آمده است و #عدم_تعادل_شخصيت، رشد سرطانی يک بعد شخصيت را به همراه دارد. عامل اصلی عدم تعادل شخصيت و نابهنجاری رفتاری، بيگانگی از خود فطری (ملکوتی) و تمرکز قوای روحی و عقلی برای اشباع و ارضاء تمايلات غريزی (ناسوتی، نفس اماره) میباشد. [۴]
💠تربيت و پرورش دينی برنامه تعادل ساز
🔷تنها راه رسيدن به #تعادل و #توازن در تمام ابعاد شخصيت، پذيرش و تن دادن به #تربيت و #پرورش_دينی است. همان چيزى که انبياء عليهم السّلام به خاطر آن مبعوث شده اند، و همان چيزى که خطر يک بعدی بودنش را بارها و بارها بزرگان دين به مسلمانان گوشزد کرده اند؛ مثلاً زمانی که مردم گوشه گيری اختيار کردند و مشغول عبادت شدند، #رسول_خدا (ص) سريع مردم را به مسجد فراخواندند و آنان را با اين انحراف (تک بعدی بودن) آگاه ساختند و فرمودند من گوشه گيری را دوست ندارم؛ ازدواج ميکنم، در جامعه حاضر ميشوم، غذا ميخورم و... #ادامهدارد...
پی نوشتها:
[۱] اشرف جودت، تقی علی، نقش عادت در تربيت اسلامی، موسسه انتشارات امير کبير، ۱۳۷۸، ص ۹۱
[۲] مصباح يزدی، محمد تقی، جامعه و تاريخ، نشر سازمان تبليغات اسلامی، ۱۳۷۲، ص ۱۷۲، با کمی تغيير
[۳] حجتی، سيد محمد باقر، مسائل تربيتي اسلام، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۶۷، ص ۱۸۴
[۴] هاشمی، سيد مجتبی، تربيت و شخصيت انسانی، مرکز انتشارات دفتر تبليغات اسلامی حوزه علميه، ۱۳۷۲، ج ۱، ص ۲۰۵ با کمی تغيير
نویسنده: محمدحسین قدیری
منبع: وبسایت مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم
#شخصيت
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️جامعيت و رشد متوازن شخصيتی (بخش چهارم و پایانی)
💠موانع رشد هماهنگ در قرآن
🔷موانع رشد هماهنگ در يک کلام، پيروی از #هوای_نفس و تن ندادن به #پرورش_دينی است که زيرشاخههای آن بدين قرار است: خود پرستى، دنيا زدگی، غفلت، تکبر، خودبرتربينی، شخصيت زدگی، تقليد، کثرت زدگی، سخن بدون علم، پيروی از گمان، کتمان حق، مجادله با حق، تزيين و خوب جلوه دادن بدی ها توسط نفس، قساوت قلب، از خودبيگانگی، عناد جويی، خودستایی، دوست بد؛ هر يک از اين موانع به يک يا چند بعد از #شخصيت ما لطمه ميزند. مثلاً شخصيت زدگی و تقليد کورکورانه، بعد عقلی شخصيت ما را آسيب ميرساند.
💠روش های رشد هماهنگ [۱]
🔷 ۱) سرمشق و نمونه عملی: #اسلام #بهترين_سرمشق، يعنی #انسان_کامل را الگوی ما قرار داده است. کلام، رفتار و سکوت #معصوم (ع) ميتواند معيار خوبی در کارها و حرکات و سکناتمان باشد. بعد از معصوم (ع)، ما در هر عصر #علماء_والامقامی داشته ايم که به معصوم نزديک بوده اند و به خاطر مبارزه با نفس و تزکيه آن، قابليت الگو بودن را برای ما در تمام ابعاد شخصيتی دارا میباشند. نمونه بارز آن #امام_خمينی (ره) است. ۲) پند و اندرز: قرآن، کلمات معصوم و ادعيه پر است از مفاهيم خيرخواهانه و انسانساز. ۳) کيفر و پاداش: دو نظام روانشناسانه تعليم و تربيتی هستند (تشويق و تنبيه). ۴) داستان، امثال، تاريخ گذشتگان: قرآن و معصوم با توجه دادن به آن ها سير انحرافی برخی از ظالمين و مشرکين و منحرفين را به ما گوشزد ميکنند، مثل پول پرستى و دنيا خواهی قارون و... ۵) امر به معروف و نهی از منکر. ۶) توبه. ۷) دعا و نيايش. ۸) تمرين و تکرار. ۹) روش محبت به گنهکار و مردم برای هدايت. ۱۰) روش ابتلاء و امتحان الهی. ۱۱) عادت مثبت، و بعد ملکه کردن صفات خوب با تمرين پيوسته. ۱۲) عنايت های الهی. ۱۳) تربيت و توجه عوامل مؤثر در تحول شخصيت (محيط زندگی، شغلی، آموزشی) اراده، سن.
💠خطر تک بعدی بودن
🔷 #انسان_متعادل تحت تأثير تفکرات مادی و انحرافی قرار نميگيرد، و هستی شخصيت او نیز در معرض آشوب و اضطراب قرار نميگيرد. [۲] آری همان گونه که معيوب بودن يک چرخ خودرو بر کل وضعیت خودرو تأثير دارد، رشد تک بعدی يا سرطانی و کاريکاتوری نیز #شخصيت_حقيقى و اسلامی فرد را معيوب ميکند، چرا که اين فرد در ابعاد ديگر شخصيت، پرورش نيافته است. انحراف ها و فسادها از اين شکل ها ناشی ميشود. مثلا فرد به بعد حيوانی خود فقط توجه نموده و از بعد عقلی، دل و يا روحانی خود غافل بوده است. پس ميتوانيم بگوييم #ابعاد_شخصيت، با همديگر در تعامل هستند؛ مثلا بعد عقلی بر اراده مؤثر است، اراده بر تلاش فرد، و آن بر بعد اجتماعی و...؛
🔷در آخر با توجه به مطالب بخشهای قبلی و این بخشِ نوشتار نتيجه ميگيريم که #رشد و #توازن_هماهنگ_شخصيت را بايد در تن دادن به #پرورش_اسلامی يافت، انسان ميتواند در اين زمينه مطالعه کند، خود را با الگوهای زنده و صالح تطبيق دهد. برای خود دوستانی پيدا کند که تک بعدی رشد نکرده باشند. خود را به الگوی نيکوی کامل، یعنی #امام_عصر (عج) نزديک کند. در برنامه ای کتبی ابعاد شخصيت را يادداشت کند و روزانه آن را تغذيه نماید، و با استفاده از برنامه ريزی زيبای #مشارطه، #مراقبه، #محاسبه، #معاتبه، هر روز حساب خود را رسيدگى نمايد. از جمله کارهای مفيد در اين زمينه انس گرفتن با ادعيه است؛ بطور مثال ما در صحيفه سجاديه رشد هماهنگ اين ابعاد را در قالب دعا می بينيم، و يا در خطبه متقين امیرالمؤمنین (ع) (خطبه همام) ترسيمی از يک انسان و #شخصيت_اسلامی و الهی را به ما ارائه داده اند. نکته مهم ديگر اين که برای رشد هماهنگ شخصيت بايد به کل بحث، ديدی کلی نگر داشت، يعنى با توجه به کل مباحث، انسان #برنامه_ريزی کند، و ديگر اينکه همه اين مباحث فرع بر اين است که ما #انسان را موجودی با کرامت، خليفه الله، امانتدار الهی ميدانيم، موجودی که سرشار از #استعدادهای_بالقوه است و انبياء و ائمه عليهم السلام برای #شکوفايی آنها تلاش و تبليغ ها کرده اند و امکان پرورش آن را به ما گوشزد نمودهاند.
پی نوشت ها:
[۱] احمدی، سيد احمد، اصول و روش های تربيت در اسلام، ص ۱۵۰، با تغيير و اضافه
[۲] شخصيت اسلامی، ترجمه محمد سپهری، مرکز چاپ و نشر سازمان تبليغات اسلامی، ص ۸۲
نویسنده: محمدحسین قدیری
منبع: وبسایت مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم
#شخصيت
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد