"تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ أَذانٌ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ الْأَكْبَرِ أَنَّ اللَّهَ بَرِي‌ءٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ وَ رَسُولُهُ فَإِنْ تُبْتُمْ فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَ إِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْجِزِي اللَّهِ وَ بَشِّرِ الَّذِينَ كَفَرُوا بِعَذابٍ أَلِيمٍ «3»
(و اين آيات، اعلامى است) از سوى خدا و پيامبرش (به مردم) در روز حجّ‌اكبر (عيد قربان يا روز عرفه) كه خدا و رسولش از مشركان بيزارند. (با اين حال) اگر توبه كنيد (و دست از شرك و كفر برداريد،) اين برايتان بهتر است. و اگر روى بگردانيد، پس بدانيد كه (كارى از شما ساخته نيست و) هرگز نمى‌توانيد خدا را ناتوان كنيد. و كافران را به عذابى دردناك بشارت ده.
نکته ها
آيه‌ى اوّل اين سوره، اعلام برائت به خود مشركان بود، اينجا اعلام برائت از مشركان به عموم مردم است.
«حجّ اكبر»؛ يا روز عيد قربان است، «1» يا روز عرفه و يا مراسم حج «2»، در برابر مراسم «عمره» كه حجّ اصغر است.
«1». كافى، ج 4، ص 290.
«2». تفسير برهان.
جلد 3 - صفحه 377
پیام ها
1- براى جلوگيرى از مظلوم‌نمايى دشمن و تبليغ عليه شما، مردم را در جريان بگذاريد. أَذانٌ .... إِلَى النَّاسِ
2- در تبليغ، از عنصر زمان و مكان غفلت نكنيد. «يَوْمَ الْحَجِّ الْأَكْبَرِ»
3- از تشويق و تهديد، هر دو استفاده كنيد. فَإِنْ تُبْتُمْ ... خَيْرٌ لَكُمْ وَ إِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُوا
4- هنگام قطع روابط، روزنه‌اى براى پيوند باقى گذاريد. «فَإِنْ تُبْتُمْ»
5- مهلت چهار ماهه، نشان لطف خداست، نه عجز او. «غَيْرُ مُعْجِزِي اللَّهِ»"
#تفسیر_سوره_توبه_آیه_۳_جز۱٠
@tafsir_qheraati ایتا
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
إِلَّا الَّذِينَ عاهَدْتُمْ مِنَ الْمُشْرِكِينَ ثُمَّ لَمْ يَنْقُصُوكُمْ شَيْئاً وَ لَمْ يُظاهِرُوا عَلَيْكُمْ أَحَداً فَأَتِمُّوا إِلَيْهِمْ عَهْدَهُمْ إِلى مُدَّتِهِمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ «4»
مگر كسانى از مشركان كه با آنان پيمان بسته‌ايد و چيزى از تعهّدات خود نسبت به شما فروگذار نكرده‌اند و كسى را در برابر شما يارى نداده‌اند، پس پيمانشان را تا پايان مدّتشان نگهداريد (و وفادار باشيد)، كه همانا خداوند، اهل تقوا را دوست دارد.
نکته ها
اعلام برائت، تنها شامل مشركان پيمان‌شكن و توطئه‌گر مى‌شود، و گرنه كسانى مانند بنوضمره و بنوخزيمه كه وفادار ماندند، اين آيه آنان را استثنا مى‌كند.
على عليه السلام فرمود: با هر كس پيمانِ مدّت‌دار بسته‌ايد، تا آن مدّت وفادار بمانيد و به پيمان هر كس بى‌مدّت است، چهار ماه مهلت دهيد.
جلد 3 - صفحه 378
پیام ها
1- آنان كه به پيمان‌ها احترام مى‌گذارند، پيمانشان محترم است. «عاهَدْتُمْ مِنَ الْمُشْرِكِينَ ثُمَّ لَمْ يَنْقُصُوكُمْ»
2- وفا به پيمان لازم است، گرچه با مشركان باشد. عاهَدْتُمْ مِنَ الْمُشْرِكِينَ ... فَأَتِمُّوا
3- كسى‌كه دشمن شما را يارى كند، دشمن شماست. «لَمْ يُظاهِرُوا عَلَيْكُمْ أَحَداً» «1»
4- وفا به پيمان، نشانه‌ى تقواست. فَأَتِمُّوا ... إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ
«1». چون جزء شروط پيمان‌ها، كمك نكردن به دشمنان اسلام بوده است، پس اكنون كه كمك كردند، شرط را زير پا گذاشته و دشمن شمايند."
#تفسیر_سوره_توبه_آیه۴_جز۱٠
@tafsir_qheraati ایتا
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
فَإِذَا انْسَلَخَ الْأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ وَ خُذُوهُمْ وَ احْصُرُوهُمْ وَ اقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ فَإِنْ تابُوا وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ فَخَلُّوا سَبِيلَهُمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ «5»
پس چون ماههاى حرام سپرى شود، مشركان را هر جا يافتيد بكشيد و دستگير كنيد و در محاصره قرار دهيد و در همه جا به كمين آنان بنشينيد. پس اگر توبه كردند و نماز برپا داشتند و زكات پرداختند، راهشان را باز كنيد (و آزادشان بگذاريد) كه همانا خداوند، آمرزنده و مهربان است.
نکته ها
كافرانى كه 13 سال پيامبر صلى الله عليه و آله و مسلمانان را در مكّه آزار دادند و پس از هجرت نيز 9 سال از هيچ توطئه‌اى فرو گذار نكردند، مستحقّ سركوبى شديدند.
كلمه‌ى «حَيْثُ» هم در مورد زمان بكار مى‌رود و هم در مورد مكان، يعنى هر جا و هر زمان كه مشركان را يافتيد.
امام باقر عليه السلام فرمودند: راه توبه از شرك، ايمان آوردن است. «2»
«2». كافى، ج 5، ص 10.
جلد 3 - صفحه 379
پیام ها
1- پس از طىّ همه‌ى مراحلِ دعوت، استدلال و پيمان‌بستن، اگر مشركان باز هم توطئه و دشمنى كردند، براى سركوبشان از همه‌ى شيوه‌ها استفاده كنيد. مثل كشتن، اسير گرفتن، راه بستن و محاصره. «فَاقْتُلُوا، خُذُوهُمْ، أُحْصِرُوا»
2- هم قاطعيّت لازم است هم نرمش. «فَاقْتُلُوا، فَخَلُّوا»
3- آزادى مذهب آسمانى آرى، امّا انحراف فكرى و سقوط عقل و انسانيّت، قابل تحمّل نيست. «فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ»
4- مسلمانان بايد همواره در كمين توطئه‌گران باشند. «وَ اقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ»
5- تشكيلات اطلاعاتى مسلمانان بايد چنان باشد كه حتّى توطئه‌گران را در خارج از مرزها زير نظر داشته باشند. «كُلَّ مَرْصَدٍ»
6- براى سركوبى دشمنان توطئه‌گر، مرزها و تمام راههاى نفوذ را كنترل كنيم. «وَ اقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ»
7- توبه را حتّى هنگام جنگ هم بپذيريد. چون اسلام دين سماحت و بزرگوارى است، نه عقده‌گشايى و انتقام. فَاقْتُلُوا .... فَإِنْ تابُوا
8- توبه بايد همراه با عمل باشد. از توبه‌ى بى‌عمل، فريب نخوريم. فَإِنْ تابُوا وَ أَقامُوا ...
9- توبه از شرك، ايمان است و نشانه‌ى توبه‌ى واقعى، نماز و زكات است. تابُوا وَ أَقامُوا الصَّلاةَ ...
10- نماز، در رأس عبادت‌هاست. به كسى‌كه به شعائر دينى (نماز و زكات) احترام مى‌گذارد، تعرّض نكنيد. أَقامُوا الصَّلاةَ ... فَخَلُّوا سَبِيلَهُمْ
تفسير نور(10جلدى)، ج3، ص: 380"
#تفسیر_سوره_توبه_آیه۵_جز۱٠
@tafsir_qheraati ایتا
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ إِنْ أَحَدٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ اسْتَجارَكَ فَأَجِرْهُ حَتَّى يَسْمَعَ كَلامَ اللَّهِ ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ ذلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا يَعْلَمُونَ «6»
و اگر يكى از مشركان از تو امان و پناه خواست، پس به او پناه بده تا كلام خدا را بشنود، سپس او را به مكان امنش برسان. چرا كه آنان گروهى ناآگاهند (و با شنيدن آيات الهى، شايد هدايت شوند).
پیام ها
1- به درخواست پناهندگى دشمن براى تحقيق و شناخت عقايد و افكار اسلامى، پاسخ مثبت دهيد. «اسْتَجارَكَ فَأَجِرْهُ»
2- راه فكر و تعقّل، حتّى براى مشركان مهدورالدّم باز است و براى احتمال هدايت يك نفر هم بايد حساب جداگانه باز كرد. «أَحَدٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ»
3- اسلام، دين رأفت، شرافت و كرامت است. «اسْتَجارَكَ فَأَجِرْهُ»
4- به دشمن هم فرصت فكر و انتخاب بدهيد و حتّى در شرايط جنگى نيز مردم را از رشد فكرى باز نداريد. «اسْتَجارَكَ فَأَجِرْهُ»
5- انتخاب حقّ وپذيرش عقايد صحيح، مهلت مى‌طلبد. «فَأَجِرْهُ حَتَّى يَسْمَعَ كَلامَ اللَّهِ»
6- قرآن، كلام قابل فهم است كه زمينه‌ى هدايت را فراهم مى‌سازد و چنان نيست كه فهمش خارج از عهده‌ى انسان باشد. «يَسْمَعَ كَلامَ اللَّهِ»
7- حكومت اسلامى بايد زمينه‌ى شنيدن كلام خدا و فرصت مطالعه آن را براى منحرفان فراهم كند، چون انحراف بعضى، به خاطر عدم تبليغ ماست، نه از روى كينه. چه بسا اگر حق را بشنوند، تغيير يابند. «حَتَّى يَسْمَعَ كَلامَ اللَّهِ»
8- اسلام، دين آزادى است و ايمان از روى فهم ارزش دارد، نه از روى ترس يا اجبار. «فَأَجِرْهُ، يَسْمَعَ، أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ»
9- مكتبى كه منطق دارد، عجله ندارد. به دشمن فرصت دهيد تا آن را بشنود، و امنيّت او را تضمين كنيد تا با فكر آسوده انتخاب كند. «يَسْمَعَ، أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ»
جلد 3 - صفحه 381
10- كفر بعضى، از جهل سرچشمه مى‌گيرد و اگر آگاه شوند، حقّ را مى‌پذيرند.
«ذلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا يَعْلَمُونَ»"
#تفسیر_سوره_توبه_آیه۶_جز۱٠
@tafsir_qheraati ایتا