‏‏‏‏#تفسیر_سوره_توبه_آیه۲_۳_جز۱٠ @tafsir_qheraati ایتا

"تفسیر نور (محسن قرائتی) وَ أَذانٌ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ الْأَكْبَرِ أَنَّ اللَّهَ بَرِي‌ءٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ وَ رَسُولُهُ فَإِنْ تُبْتُمْ فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ وَ إِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْجِزِي اللَّهِ وَ بَشِّرِ الَّذِينَ كَفَرُوا بِعَذابٍ أَلِيمٍ «3» (و اين آيات، اعلامى است) از سوى خدا و پيامبرش (به مردم) در روز حجّ‌اكبر (عيد قربان يا روز عرفه) كه خدا و رسولش از مشركان بيزارند. (با اين حال) اگر توبه كنيد (و دست از شرك و كفر برداريد،) اين برايتان بهتر است. و اگر روى بگردانيد، پس بدانيد كه (كارى از شما ساخته نيست و) هرگز نمى‌توانيد خدا را ناتوان كنيد. و كافران را به عذابى دردناك بشارت ده. نکته ها آيه‌ى اوّل اين سوره، اعلام برائت به خود مشركان بود، اينجا اعلام برائت از مشركان به عموم مردم است. «حجّ اكبر»؛ يا روز عيد قربان است، «1» يا روز عرفه و يا مراسم حج‌ «2»، در برابر مراسم‌ «عمره» كه حجّ اصغر است. «1». كافى، ج 4، ص 290. «2». تفسير برهان. جلد 3 - صفحه 377 پیام ها 1- براى جلوگيرى از مظلوم‌نمايى دشمن و تبليغ عليه شما، مردم را در جريان بگذاريد. أَذانٌ‌ .... إِلَى النَّاسِ‌ 2- در تبليغ، از عنصر زمان و مكان غفلت نكنيد. «يَوْمَ الْحَجِّ الْأَكْبَرِ» 3- از تشويق و تهديد، هر دو استفاده كنيد. فَإِنْ تُبْتُمْ‌ ... خَيْرٌ لَكُمْ وَ إِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُوا 4- هنگام قطع روابط، روزنه‌اى براى پيوند باقى گذاريد. «فَإِنْ تُبْتُمْ» 5- مهلت چهار ماهه، نشان لطف خداست، نه عجز او. «غَيْرُ مُعْجِزِي اللَّهِ»" ‏‏‏‏#تفسیر_سوره_توبه_آیه_۳_جز۱٠ @tafsir_qheraati ایتا

"تفسیر نور (محسن قرائتی) إِلَّا الَّذِينَ عاهَدْتُمْ مِنَ الْمُشْرِكِينَ ثُمَّ لَمْ يَنْقُصُوكُمْ شَيْئاً وَ لَمْ يُظاهِرُوا عَلَيْكُمْ أَحَداً فَأَتِمُّوا إِلَيْهِمْ عَهْدَهُمْ إِلى‌ مُدَّتِهِمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ «4» مگر كسانى از مشركان كه با آنان پيمان بسته‌ايد و چيزى از تعهّدات خود نسبت به شما فروگذار نكرده‌اند و كسى را در برابر شما يارى نداده‌اند، پس پيمانشان را تا پايان مدّتشان نگهداريد (و وفادار باشيد)، كه همانا خداوند، اهل تقوا را دوست دارد. نکته ها اعلام برائت، تنها شامل مشركان پيمان‌شكن و توطئه‌گر مى‌شود، و گرنه كسانى مانند بنوضمره و بنوخزيمه كه وفادار ماندند، اين آيه آنان را استثنا مى‌كند. على عليه السلام فرمود: با هر كس پيمانِ مدّت‌دار بسته‌ايد، تا آن مدّت وفادار بمانيد و به پيمان هر كس بى‌مدّت است، چهار ماه مهلت دهيد. جلد 3 - صفحه 378 پیام ها 1- آنان كه به پيمان‌ها احترام مى‌گذارند، پيمانشان محترم است. «عاهَدْتُمْ مِنَ الْمُشْرِكِينَ ثُمَّ لَمْ يَنْقُصُوكُمْ» 2- وفا به پيمان لازم است، گرچه با مشركان باشد. عاهَدْتُمْ مِنَ الْمُشْرِكِينَ‌ ... فَأَتِمُّوا 3- كسى‌كه دشمن شما را يارى كند، دشمن شماست. «لَمْ يُظاهِرُوا عَلَيْكُمْ أَحَداً» «1» 4- وفا به پيمان، نشانه‌ى تقواست. فَأَتِمُّوا ... إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ‌ «1». چون جزء شروط پيمان‌ها، كمك نكردن به دشمنان اسلام بوده است، پس اكنون كه كمك كردند، شرط را زير پا گذاشته و دشمن شمايند." ‏‏‏‏#تفسیر_سوره_توبه_آیه۴_جز۱٠ @tafsir_qheraati ایتا

‏‏‏‏#تفسیر_سوره_توبه_آیه۴_۵_جز۱٠ @tafsir_qheraati ایتا

"تفسیر نور (محسن قرائتی) فَإِذَا انْسَلَخَ الْأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ وَ خُذُوهُمْ وَ احْصُرُوهُمْ وَ اقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ فَإِنْ تابُوا وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ فَخَلُّوا سَبِيلَهُمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ «5» پس چون ماههاى حرام سپرى شود، مشركان را هر جا يافتيد بكشيد و دستگير كنيد و در محاصره قرار دهيد و در همه جا به كمين آنان بنشينيد. پس اگر توبه كردند و نماز برپا داشتند و زكات پرداختند، راهشان را باز كنيد (و آزادشان بگذاريد) كه همانا خداوند، آمرزنده و مهربان است. نکته ها كافرانى كه 13 سال پيامبر صلى الله عليه و آله و مسلمانان را در مكّه آزار دادند و پس از هجرت نيز 9 سال از هيچ توطئه‌اى فرو گذار نكردند، مستحقّ سركوبى شديدند. كلمه‌ى‌ «حَيْثُ» هم در مورد زمان بكار مى‌رود و هم در مورد مكان، يعنى هر جا و هر زمان كه مشركان را يافتيد. امام باقر عليه السلام فرمودند: راه توبه از شرك، ايمان آوردن است. «2» «2». كافى، ج 5، ص 10. جلد 3 - صفحه 379 پیام ها 1- پس از طىّ همه‌ى مراحلِ دعوت، استدلال و پيمان‌بستن، اگر مشركان باز هم توطئه و دشمنى كردند، براى سركوبشان از همه‌ى شيوه‌ها استفاده كنيد. مثل كشتن، اسير گرفتن، راه بستن و محاصره. «فَاقْتُلُوا، خُذُوهُمْ، أُحْصِرُوا» 2- هم قاطعيّت لازم است هم نرمش. «فَاقْتُلُوا، فَخَلُّوا» 3- آزادى مذهب آسمانى آرى، امّا انحراف فكرى و سقوط عقل و انسانيّت، قابل تحمّل نيست. «فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ» 4- مسلمانان بايد همواره در كمين توطئه‌گران باشند. «وَ اقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ» 5- تشكيلات اطلاعاتى مسلمانان بايد چنان باشد كه حتّى توطئه‌گران را در خارج از مرزها زير نظر داشته باشند. «كُلَّ مَرْصَدٍ» 6- براى سركوبى دشمنان توطئه‌گر، مرزها و تمام راههاى نفوذ را كنترل كنيم. «وَ اقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ» 7- توبه را حتّى هنگام جنگ هم بپذيريد. چون اسلام دين سماحت و بزرگوارى است، نه عقده‌گشايى و انتقام. فَاقْتُلُوا .... فَإِنْ تابُوا 8- توبه بايد همراه با عمل باشد. از توبه‌ى بى‌عمل، فريب نخوريم. فَإِنْ تابُوا وَ أَقامُوا ... 9- توبه از شرك، ايمان است و نشانه‌ى توبه‌ى واقعى، نماز و زكات است. تابُوا وَ أَقامُوا الصَّلاةَ ... 10- نماز، در رأس عبادت‌هاست. به كسى‌كه به شعائر دينى (نماز و زكات) احترام مى‌گذارد، تعرّض نكنيد. أَقامُوا الصَّلاةَ ... فَخَلُّوا سَبِيلَهُمْ‌ تفسير نور(10جلدى)، ج‌3، ص: 380" ‏‏‏‏#تفسیر_سوره_توبه_آیه۵_جز۱٠ @tafsir_qheraati ایتا

"تفسیر نور (محسن قرائتی) وَ إِنْ أَحَدٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ اسْتَجارَكَ فَأَجِرْهُ حَتَّى يَسْمَعَ كَلامَ اللَّهِ ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ ذلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا يَعْلَمُونَ «6» و اگر يكى از مشركان از تو امان و پناه خواست، پس به او پناه بده تا كلام خدا را بشنود، سپس او را به مكان امنش برسان. چرا كه آنان گروهى ناآگاهند (و با شنيدن آيات الهى، شايد هدايت شوند). پیام ها 1- به درخواست پناهندگى دشمن براى تحقيق و شناخت عقايد و افكار اسلامى، پاسخ مثبت دهيد. «اسْتَجارَكَ فَأَجِرْهُ» 2- راه فكر و تعقّل، حتّى براى مشركان مهدورالدّم باز است و براى احتمال هدايت يك نفر هم بايد حساب جداگانه باز كرد. «أَحَدٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ» 3- اسلام، دين رأفت، شرافت و كرامت است. «اسْتَجارَكَ فَأَجِرْهُ» 4- به دشمن هم فرصت فكر و انتخاب بدهيد و حتّى در شرايط جنگى نيز مردم را از رشد فكرى باز نداريد. «اسْتَجارَكَ فَأَجِرْهُ» 5- انتخاب حقّ وپذيرش عقايد صحيح، مهلت مى‌طلبد. «فَأَجِرْهُ حَتَّى يَسْمَعَ كَلامَ اللَّهِ» 6- قرآن، كلام قابل فهم است كه زمينه‌ى هدايت را فراهم مى‌سازد و چنان نيست كه فهمش خارج از عهده‌ى انسان باشد. «يَسْمَعَ كَلامَ اللَّهِ» 7- حكومت اسلامى بايد زمينه‌ى شنيدن كلام خدا و فرصت مطالعه آن را براى منحرفان فراهم كند، چون انحراف بعضى، به خاطر عدم تبليغ ماست، نه از روى كينه. چه بسا اگر حق را بشنوند، تغيير يابند. «حَتَّى يَسْمَعَ كَلامَ اللَّهِ» 8- اسلام، دين آزادى است و ايمان از روى فهم ارزش دارد، نه از روى ترس يا اجبار. «فَأَجِرْهُ‌، يَسْمَعَ‌، أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ» 9- مكتبى كه منطق دارد، عجله ندارد. به دشمن فرصت دهيد تا آن را بشنود، و امنيّت او را تضمين كنيد تا با فكر آسوده انتخاب كند. «يَسْمَعَ‌، أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ» جلد 3 - صفحه 381 10- كفر بعضى، از جهل سرچشمه مى‌گيرد و اگر آگاه شوند، حقّ را مى‌پذيرند. «ذلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا يَعْلَمُونَ»" ‏‏‏‏#تفسیر_سوره_توبه_آیه۶_جز۱٠ @tafsir_qheraati ایتا

‏‏‏‏#تفسیر_سوره_توبه_آیه۶_جز۱٠ @tafsir_qheraati ایتا

"تفسیر نور (محسن قرائتی) كَيْفَ يَكُونُ لِلْمُشْرِكِينَ عَهْدٌ عِنْدَ اللَّهِ وَ عِنْدَ رَسُولِهِ إِلَّا الَّذِينَ عاهَدْتُمْ عِنْدَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ فَمَا اسْتَقامُوا لَكُمْ فَاسْتَقِيمُوا لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ «7» چگونه مى‌تواند نزد خدا و رسولش، پيمانى با مشركان (عهد شكن) باشد، مگر كسانى‌كه نزد مسجدالحرام با آنان پيمان بستيد. پس تا هنگامى كه به عهدشان وفا دارند، شما هم وفادار بمانيد كه خداوند، متقيّن را دوست دارد. نکته ها اين آيه، توجيه آيات نخست سوره‌ى برائت و دليلى براى دستور برائت وبيزارى است، چرا كه آنان وفادار به پيمان‌هايشان نبودند. چون از هر طرف كعبه تا 48 ميل، جزو حرم محسوب مى‌شود، به قراردادهايى كه در اين مناطق بسته مى‌شود، «عِنْدَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ» گفته مى‌شود. مثل پيمان حديبيّه كه در 15 ميلى مكّه بسته شد. آوردن كلمه‌ى «مسجدالحرام» در بيان محلّ قرارداد، اشاره به اهميّت آن مكان است، و گرنه پيمان‌هاى ديگر نيز كه در كنار مسجدالحرام نباشد، لازم الوفاست. پیام ها 1- چون مشركان، بيشترين دشمنى را با مسلمانان دارند، «1» از بيشتر آنان انتظار وفادارى نداشته باشيد. كَيْفَ يَكُونُ‌ ... 2- هنگام انتقاد، كلّى نگوييم و به افراد سالمِ گروهها هم توجّه كنيم. «إِلَّا الَّذِينَ عاهَدْتُمْ» «1». «لَتجدنَّ اشدّ الناسِ عَداوةً للّذين آمنوا اليهود و الّذين اشركوا» مائده، 85. جلد 3 - صفحه 382 3- با دشمنان خود، در وفادارى به پيمان‌ها يا نقض آن، مقابله به مثل كنيد. فَمَا اسْتَقامُوا لَكُمْ‌ ... 4- تقوا ووفاى به عهد، ملازم يكديگرند. «فَاسْتَقِيمُوا لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ»" ‏‏‏‏#تفسیر_سوره_توبه_آیه۷_جز۱٠ @tafsir_qheraati ایتا

‏‏‏‏#تفسیر_سوره_توبه_آیه۷_جز۱٠ @tafsir_qheraati ایتا

‏‏‏‏#قرائتی_حجاب @tafsir_qheraati ایتا

"تفسیر نور (محسن قرائتی) كَيْفَ وَ إِنْ يَظْهَرُوا عَلَيْكُمْ لا يَرْقُبُوا فِيكُمْ إِلًّا وَ لا ذِمَّةً يُرْضُونَكُمْ بِأَفْواهِهِمْ وَ تَأْبى‌ قُلُوبُهُمْ وَ أَكْثَرُهُمْ فاسِقُونَ «8» چگونه (مى‌توان با آنان پيمانى داشت) در حالى كه اگر بر شما دست يابند، هيچ خويشاوندى و پيمانى را درباره‌ى شما مراعات نمى‌كنند. شما را با زبانِ (نرم) خويش راضى مى‌كنند، ولى دلهايشان پذيرا نيست و بيشترشان فاسق و (پيمان شكن) اند. نکته ها «ال»، به معناى خويشاوندى، همسايگى و روابط عاطفى و انسانى و عرفى است. «1» «ذِمَّةً»، به معناى عهد و پيمانى است كه وفاى به آن لازم است و اگر نقض شود، مردم، عهدشكن را مذّمت مى‌كنند. اين آيات نيز دليل فرمان سخت‌گيرى نسبت به پيمان شكنان مشرك است. به صرف اينكه اگر دشمن بر ما غالب شود چنين و چنان خواهد كرد، نمى‌توان به او حمله كرد، بلكه بايد قرائنى بر توطئه و تجاوز او باشد وگرنه قصاص قبل از جنايت مى‌شود. پیام ها 1- عمق كينه‌ى دشمن را هنگام قدرتش بايد شناسايى كرد، نه هنگام ضعف او. «إِنْ يَظْهَرُوا عَلَيْكُمْ» 2- سكوت و ساده‌انديشى درباره‌ى دشمنى كه اگر چيره شود مراعات هيچ مسأله‌اى را نمى‌كند، گناه است. «لا يَرْقُبُوا فِيكُمْ إِلًّا وَ لا ذِمَّةً» «1». ميان مسلمانان صدر اسلام و مشركان، قرابت و خويشاوندى وجود داشت. جلد 3 - صفحه 383 3- مشركان، نه مراعات مسائل عاطفى و همسايگى را مى‌كنند، نه به پيمان‌ها و تعهّدات احترام مى‌گذارند. «إِلًّا وَ لا ذِمَّةً» 4- ظاهرسازى و بازى‌هاى سياسى و تبليغاتى دشمنان، ما را فريب ندهد. «يُرْضُونَكُمْ بِأَفْواهِهِمْ وَ تَأْبى‌ قُلُوبُهُمْ» 5- پيمان شكنى، نفاق، تظاهر و سياست‌بازى، فسق است. «تَأْبى‌ قُلُوبُهُمْ وَ أَكْثَرُهُمْ فاسِقُونَ» 6- اكثريّت مشركان فاسقند، ولى افراد سالم هم ميانشان پيدا مى‌شود. «أَكْثَرُهُمْ فاسِقُونَ» (در نسبت‌دادن‌ها، انصاف داشته باشيم)" ‏‏‏‏#تفسیر_سوره_توبه_آیه۸_جز۱٠ @tafsir_qheraati ایتا

‏‏‏‏#تفسیر_سوره_توبه_آیه۸_جز۱٠ @tafsir_qheraati ایتا

"تفسیر نور (محسن قرائتی) اشْتَرَوْا بِآياتِ اللَّهِ ثَمَناً قَلِيلًا فَصَدُّوا عَنْ سَبِيلِهِ إِنَّهُمْ ساءَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ «9» (مشركان پيمان شكن،) آيات خدا را به بهاى اندكى فروختند و (مردم را) از راه خدا بازداشتند، به راستى آنان بد اعمالى انجام مى‌دادند. پیام ها 1- انسان در عمل و گزينش راه، داراى حقّ انتخاب است. «اشْتَرَوْا» «1» 2- در برابر از دست دادن آيات الهى، هر چه به دست آوريم، كم است، چرا كه همه‌ى دنيا و آنچه در آن است، در برابر الطاف الهى به مؤمنان، متاع قليل و ناچيز است. اشْتَرَوْا ... ثَمَناً قَلِيلًا ... ساءَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ‌ 3- دنياطلبى، سبب مبارزه با دين و باز داشتن مردم از راه خداست. «اشْتَرَوْا بِآياتِ اللَّهِ ثَمَناً قَلِيلًا فَصَدُّوا عَنْ سَبِيلِهِ» 4- رضاى الهى و بهشت ابدى را به دنياى زودگذر و پرآفت فروختن، بدترين كار است. اشْتَرَوْا ... ثَمَناً قَلِيلًا ... ساءَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ‌ «1». آياتى كه بر داد وستد انسان دلالت دارد، نشانه اختيار انسان است. تفسير نور(10جلدى)، ج‌3، ص: 384 پانویس پرش به بالا↑ صاحب روض الجنان گوید: مراد، اهل طایف مى باشند که از طرف کفار قریش آن‌ها یارى و کمک گردید تا با رسول خدا صلی الله علیه و آله به جنگ پردازند چنان که ابن عباس روایت کرده است». پرش به بالا↑ محمدباقر محقق،‌ نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص401." ‏‏‏‏#تفسیر_سوره_توبه_آیه۹_جز۱٠ @tafsir_qheraati ایتا

‏‏‏‏#تفسیر_سوره_توبه_آیه۹_۱٠_جز۱٠ @tafsir_qheraati ایتا

"تفسیر نور (محسن قرائتی) لا يَرْقُبُونَ فِي مُؤْمِنٍ إِلًّا وَ لا ذِمَّةً وَ أُولئِكَ هُمُ الْمُعْتَدُونَ «10» (مشركان پيمان‌شكن، نه تنها درباره‌ى شما، بلكه) درباره‌ى هيچ مؤمنى، (هيچ‌گونه) حقّ خويشاوندى و (هيچ) عهد وپيمان را مراعات نخواهند كرد و ايشان همان تجاوزكارانند. نکته ها اين آيه نيز در بيان حكمتِ فرمانِ شديد خدا، بر برائت از مشركان است. در دو آيه‌ى قبل، مراعات نكردن پيمان در خصوص شما حاضرين مطرح بود، «لا يَرْقُبُوا فِيكُمْ» ولى در اين آيه تعبيرِ «لا يَرْقُبُونَ فِي مُؤْمِنٍ» آمده كه ستيزه‌جويى آنان را با همه‌ى اهل ايمان بيان مى‌كند. پیام ها 1- مشركان با مؤمنان دشمنى دارند، پس دربرخورد شديد با آنان، هيچ گونه ترديدى نداشته باشيد. «لا يَرْقُبُونَ فِي مُؤْمِنٍ» 2- در ديد كفّار، بزرگ‌ترين جرم مسلمانان، همان ايمان به خداوند است و همين بهانه‌ى خصومتشان با اهل ايمان است. «1» «لا يَرْقُبُونَ فِي مُؤْمِنٍ» 3- پيمان شكنى، تجاوزگرى است. «أُولئِكَ هُمُ الْمُعْتَدُونَ» 4- رعايت حقوق خويشاوندان ووفادارى به پيمان، واجب و بى‌اعتنائى به آنها برخاسته از روح تجاوزگرى است. «أُولئِكَ هُمُ الْمُعْتَدُونَ» 5- جنگ با مشركان پيمان‌شكن، جنبه دفاعى دارد و همان گونه كه در آيه 13 آمده است، ما آغازگر آن نبوده‌ايم. «أُولئِكَ هُمُ الْمُعْتَدُونَ» «1». نظير آيه‌ى «و مانقموا منهم الّا ان يؤمنوا باللَّه العزيز الحكيم» بروج، 8." ‏‏‏‏#تفسیر_سوره_توبه_آیه۱۰_جز۱٠ @tafsir_qheraati ایتا