"تفسیر نور (محسن قرائتی)
أَ لَمْ يَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ سِرَّهُمْ وَ نَجْواهُمْ وَ أَنَّ اللَّهَ عَلَّامُ الْغُيُوبِ «78»
آيا ندانستند كه خداوند، راز آنان و سخنان آهسته (و درِگوشى) آنان را مىداند و اينكه خداوند، به همهى غيبها داناست؟!
نکته ها
شايد مراد از «سر»، كفر باطنى منافقان باشد و مراد از «نَجْوى»، توطئهى گروهىِ آنان و مقصود از «غيوب»، اهداف و نيّتهاى آنان باشد. «1»
پیام ها
1- منافقان براى مخفى نگهداشتن توطئههاى خود تلاش مىكنند، ولى خداوند آنان را به اسرارشان هشدار مىدهد. أَ لَمْ يَعْلَمُوا ...
2- شناخت ناقص، سبب عملكرد ناقص است. أَخْلَفُوا اللَّهَ ما وَعَدُوهُ ... أَ لَمْ يَعْلَمُوا ...
آرى، اگر انسان بداند كه خداوند از آشكار و پنهان او آگاه است، تقوايش زياد شده، نفاقش از بين مىرود و توبيخ نمىشود.
«1». تفسير فرقان."
#تفسیر_سوره_توبه_آیه۷۸_جز۱٠
@tafsir_qheraati ایتا
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
الَّذِينَ يَلْمِزُونَ الْمُطَّوِّعِينَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فِي الصَّدَقاتِ وَ الَّذِينَ لا يَجِدُونَ إِلَّا جُهْدَهُمْ فَيَسْخَرُونَ مِنْهُمْ سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ «79»
منافقان بر مؤمنانى كه (علاوهبر صدقات واجب،) داوطلبانه صدقات مستحب نيز مىدهند و همچنين بر مؤمنانِ (تهى دستى) كه جز به اندازهى توانشان چيزى (براى انفاق وپشتيبانى از جبهه) نمىيابند، عيب مىگيرند و آنان را مسخره مىكنند. (بدانند كه) خداوند آنان را به ريشخند مىگيرد (و كيفر تمسخرشان را خواهد داد) و براى آنان عذابى دردناك است.
جلد 3 - صفحه 472
نکته ها
رسول خدا صلى الله عليه و آله از مردم تقاضاى كمك به جبهه كرد. توانگران كمكهاى شايانى كردند و ناتوانان كمك اندك داشتند. منافقان، كمك توانگران را ريايى دانسته و مورد عيبجويى و طعن قرار مىدادند و كمك بىبضاعتها را مسخره مىكردند. «1» از جمله ابوعقيل انصارى با اضافهكارى، مقدارى خرما براى كمك به جبهه نزد پيامبر آورد، منافقان او را نيز مسخره كردند.
مال و ثروت داشتن، شرط انفاق نيست، بايد اخلاص، ايمان و سخاوت داشته باشيم. در آيهى 79 خوانديم كه ثعلبه با آن همه ثروت، حقّ واجب الهى را نپرداخت و ابوعقيل كه كارگرى ساده بود، با اخلاص چند عدد خرما را به جبههى اسلام كمك كرد.
امام رضا عليه السلام فرمودند: مراد از مسخره كردن خداوند، «سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ»، آن است كه خداوند كيفر استهزاى آنان را مىدهد. «2»
پیام ها
1- مسخره كردن، كار منافقان است. خود كمك نمىكنند، كمكهاى ديگران را نيز زير سؤال مىبرند. «الَّذِينَ يَلْمِزُونَ»
2- مؤمنان با ميل وعلاقه انفاق مىكنند. «الْمُطَّوِّعِينَ» (يعنى از روى رغبت)
3- تضعيف روحيّهى كمك كنندگان به جبهه، حرام و كارى منافقانه است. يَلْمِزُونَ الْمُطَّوِّعِينَ ... لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ
4- منافقان مىخواهند با تبليغات واستهزا، مردم را نسبت به جهاد دلسرد و بىانگيزه كنند. يَلْمِزُونَ ... فَيَسْخَرُونَ «3»
5- در ديد منافقان مقدار مال مهّم است، نه انگيزهها و خصلتها، لذا انفاقِ اندك
«1». «يَلمِزون» كه به معناى طعنه زدن است، دربارهى مؤمنان توانگر است و «يَسخرون» در موردمؤمنان تهيدست مىباشد.
«2». بحار، ج 3، ص 319.
«3». در آيهى 7 سوره منافقون مىخوانيم: «هم الذين يقولون لاتُنفقوا على مَن عند رسول اللَّه حتّى ينفضّوا» به اطرافيان پيامبر كمك مالى نكنيد تا پراكنده شوند.
جلد 3 - صفحه 473
را بر فقيرانِ مؤمن، خُرده مىگيرند. يَلْمِزُونَ ... الَّذِينَ لا يَجِدُونَ إِلَّا جُهْدَهُمْ
6- براى برطرف كردن نياز جامعه، بايد از تمام امكانات استفاده كرد. «جُهْدَهُمْ»
7- مسئوليّت هركس به اندازهى توان اوست. «لا يَجِدُونَ إِلَّا جُهْدَهُمْ»
8- به وظيفهى خود عمل كنيم واز استهزاى دشمن نهراسيم. «لا يَجِدُونَ إِلَّا جُهْدَهُمْ» زيرا خداوند جزاى آنان را مىدهد. «سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ»
9- كيفر بايد متناسب با عملكرد باشد. «فَيَسْخَرُونَ، سَخِرَ اللَّهُ»
پانویس
پرش به بالا↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی
پرش به بالا↑ در صحیح بخارى و صحیح مسلم از ابومسعود روایت کنند که وقتى که آیه صدقه نازل گردید. مسلمین صدقات را به پشت خود بار مى کردند و مى آوردند. مردى صدقه بسیارى نزد رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم آورده بود. منافقین گفتند: ریاکارى نموده است و مرد دیگرى یک صاع صدقه داد. گفتند: خداوند بى نیاز از صدقه است سپس این آیه نازل گردید و نیز این مردویه در تفسیر خود این حدیث را از ابوهریرة و ابوعقیل و ابوسعید الخدرى و ابن عباس و عمیرة دختر سهیل بن رافع روایت کرده است.
پرش به بالا↑ عیاشى در تفسیر خود از ابوالجارود او از امام محمدباقر علیهالسلام روایت کند که على بن ابىطالب براى آب دادن باغى از قرار هر دلوى یک تمرة اجرت گرفت. وقتى که از کار خلاصى یافت نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله آمد که صدقات آن را بپردازد. عبدالرحمن بن عوف که بیرون درب خانه پیامبر ایستاده بود شروع به عیبجوئى از على نمود سپس این آیه و آیه 80 نازل گردید.
پرش به بالا↑ محمدباقر محقق، نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص426"
#تفسیر_سوره_توبه_آیه_۷۹_جز۱٠
@tafsir_qheraati ایتا
هدایت شده از تفسیر صوتی و متنی استاد قرائتی
با پیوستن به کانال تفسیر صوتی استاد قرائتی و گوش دادن روزی یک آیه تفسیر قرآن از عمل کنندگان به قرآن باشیم(حدود ۱۰ دقیقه در روز)
@tafsir_qheraati
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
اسْتَغْفِرْ لَهُمْ أَوْ لا تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ إِنْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ سَبْعِينَ مَرَّةً فَلَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ ذلِكَ بِأَنَّهُمْ كَفَرُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ اللَّهُ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفاسِقِينَ «80»
براى منافقان استغفار كنى يا استغفار نكنى، (يكسان است.) اگر هفتاد بار برايشان آمرزش بخواهى، خداوند هرگز آنان را نخواهد بخشيد. اين (قهر حتمى الهى) به خاطر آن است كه آنان به خدا وپيامبرش كفر ورزيدند و خدا، گروه فاسق را هدايت نمىكند.
نکته ها
عدد هفتاد، رمز كثرت و زيادى است، نه بيان تعداد معيّن. يعنى هر چه براى انان استغفار كنى بىاثر است، نه آنكه اگر مثلًا هفتاد و يك بار شد، بخشوده مىشوند. نظير آيهى 6 سورهى منافقون: «سَواءٌ عَلَيْهِمْ أَسْتَغْفَرْتَ لَهُمْ أَمْ لَمْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ لَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ» كه عددى ذكر نشده است. در روايات نيز آمده است كه پيامبر صلى الله عليه و آله فرمودند: اگر بدانم استغفار بيش از هفتادبار نجاتشان مىدهد، استغفار مىكردم. «1»
انسان در سقوط به حدّى مىرسد كه هيچ چيز نجاتش نمىدهد، مثل بيمارى كه اگر روح از او جدا شود، تلاش همهى پزشكان اثرى ندارد.
«1». تفسير مجمعالبيان.
جلد 3 - صفحه 474
پیام ها
1- گناه مسخره كردنِ دين تا آنجاست كه استغفار پيامبر صلى الله عليه و آله نيز كارساز نيست. فَيَسْخَرُونَ مِنْهُمْ ... فَلَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ
2- تا انسان خود دگرگون نشود و انقلابى در درون نيابد، دعاى پيامبر نيز كارساز نيست. فَلَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ ... كَفَرُوا بِاللَّهِ
3- دلسوزى براى منافق لجوج، بىفايده است. إِنْ تَسْتَغْفِرْ ... فَلَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ
4- خداوند، در هدايت بخل ندارد، منافقان از قابليّت افتادهاند. «كَفَرُوا»
5- كفر، مانع مغفرت، و فسق، مانع هدايت است. «كفروا، فاسقين»
پانویس
پرش به بالا↑ در تفسیر على بن ابراهیم چنین آمده وقتى که پیامبر بعد از یک سفرى که به مدینه بازگشته بود، عبدالله بن ابى رئیس منافقین مریض شد. پسرش عبدالله بن عبدالله بن ابى که مرد مؤمنى بود نزد پیامبر آمد و از وى درخواست نمود که از پدرش عیادت نماید و گفت: یا رسول الله پدر و مادرم فداى تو باد. اگر به عیادت پدرم نیائید. در نزد مؤمنین سرافکنده خواهم گشت. پیامبر به عیادت عبدالله بن ابى رفت در حالتى که سایر منافقین هم نزد او بودند پسر عبدالله بن ابى از پیامبر درخواست کرد که براى پدرش استغفار نماید. پیامبر نیز استغفار نمود در این میان عمر بن الخطاب گفت: یا رسول الله مگر خداوند تو را از استغفارکردن منافقین نهى ننموده است؟ پیامبر به گفتار عمر توجهى ننمود و به استغفار خویش ادامه داد. سپس به عمر فرمود: خداوند مرا درباره استغفار مختار گردانید و فرمود: «اسْتَغْفِرْ لَهُمْ أَوْ لاتَسْتَغْفِرْ لَهُمْ» و وقتى که عبدالله بن ابىوفات یافت پسرش نزد پیامبر آمد و تقاضا کرد که براى تشییع جنازه وى حاضر شود، پیامبر حاضر گردید و بر سر قبر او توقف فرمود، باز عمر بن الخطاب گفت: یا رسول الله مگر خداوند تو را از نمازگذاردن بر جنازه منافق و ماندن بر سر قبر آنان منع نفرمود؟ پیامبر فرمود: واى بر تو اى عمر آیا تو میدانى که منظور من چیست؟ و چه چیزى بر زبان خود آورده ام؟ من از خدا خواسته ام که درون قبر او را پر از آتش کند و او را به دوزخ افکند سپس على بن ابراهیم گوید: رسول خدا صلی الله علیه و آله کارى را انجام داد که تمایل انجام آن را نداشته است.
پرش به بالا↑ محمدباقر محقق، نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص427"
#تفسیر_سوره_توبه_آیه_۸٠_جز۱٠
@tafsir_qheraati ایتا
09.Tawba.080.mp3
1.5M
#تفسیر_سوره_توبه_آیه_۸٠_جز۱٠
@tafsir_qheraati ایتا
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
فَرِحَ الْمُخَلَّفُونَ بِمَقْعَدِهِمْ خِلافَ رَسُولِ اللَّهِ وَ كَرِهُوا أَنْ يُجاهِدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ قالُوا لا تَنْفِرُوا فِي الْحَرِّ قُلْ نارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرًّا لَوْ كانُوا يَفْقَهُونَ «81»
به كسانىكه بر خلاف (فرمانِ) رسول خدا، از جنگ سر باززدند واز خانهنشستن خود (به هنگام جنگ تبوك) شادمان شدند واز اينكه با اموال و جانهاى خود در راه خدا جهاد كنند، كراهت داشتند و (به ديگران نيز) گفتند در اين گرما (براى جنگ) بيرون نرويد! بگو: آتش دوزخ، سوزانتر است اگر مىفهميدند.
نکته ها
شأن نزول اين آيه در مورد جنگ تبوك است. اين آيه، سه نشانه براى منافقان ذكر كرده است: الف: از جبهه نرفتن به جاى پشيمانى شادند. ب: جهاد با مال و جان بر ايشان سنگين است. ج: ديگران را از جبهه رفتن منع مىكنند.
طبق آيات گذشته، منافقان مانع كمك مالى ديگران مىشدند، مطابق اين آيه نيز از حضور در جبهه، تخلّف مىكنند و ديگران را هم دلسرد مىكنند.
جلد 3 - صفحه 475
پیام ها
1- شادى به خاطر نرفتن به جبهه و تخلّف از فرمان پيامبر، نشانهى نفاق است. «فَرِحَ الْمُخَلَّفُونَ»
2- بدتر از جبهه نرفتن، شكستن قداستِ رهبرى و تخلّف از فرمان اوست. «بِمَقْعَدِهِمْ خِلافَ رَسُولِ اللَّهِ»، نفرمود: «بمقعدهم عن الجهاد»
3- اطاعت بىچون و چرا از رسول خدا لازم است. «بِمَقْعَدِهِمْ خِلافَ رَسُولِ اللَّهِ»
4- مؤمنِ ترسو، از منافق جداست. ترسو كمك مالى مىكند، ميل قلبى براى جهاد هم دارد. امّا منافقان، نه كمك مىكنند و نه ميل كمك دارند. «كَرِهُوا أَنْ يُجاهِدُوا»
5- منافقان براى باز داشتن مردم از جهاد، با تبليغ دلسرد كننده و اخلالگرى، مشكلاتى چون گرم بودن هوا را بهانه قرار مىدهند. «قالُوا لا تَنْفِرُوا فِي الْحَرِّ»
6- در آستانهى جنگ بايد آماده باشيم تا شايعات و سخنان دلسرد كنندهى منافقان را به سرعت خنثى كنيم. «قالُوا، قُلْ»
7- در پاسخگويى به تبليغات دشمن، از اصطلاحاتِ خودش استفاده كنيم. «الْحَرِّ، أَشَدُّ حَرًّا»
8- ياد معاد، عامل حركت به سوى جبهه است، «قُلْ نارُ جَهَنَّمَ» مؤمنان واقعى هرگز گرمى هوا را مانع جهاد نمىدانند.
9- منافقان، ظاهربيناند و شناخت عميق ندارند. «لَوْ كانُوا يَفْقَهُونَ»
پانویس
پرش به بالا↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی
پرش به بالا↑ تفاسیر على بن ابراهیم و برهان.
پرش به بالا↑ تفسیر جامع البیان.
پرش به بالا↑ کتاب دلائل از بیهقى.
پرش به بالا↑ محمدباقر محقق، نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص428.
منابع
تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى "
#تفسیر_سوره_توبه_آیه_۸۱_جز۱٠
@tafsir_qheraati ایتا